21-02-2015، 13:16
رویا را جز برای مومنی که از حسادت مبرّاست، نباید بازگو کرد. مسأله خواب و رویا، ریشه قرآنی، روایی و علمی دارد. امام صادق (علیه السلام) در ضمن سخنانی به شاگرد هوشمندش «مُفضّل» فرمود: «ای مفضّل! در خواب دیدن ها بیندیش... گاهی (خواب ها) راست است و گاهی بی پایه؛ در نتیجه مردم از خواب هایی که می بینند، در مصالح خود به وسیله آنها هدایت شده و بهره مند می گردند یا به زیان موضوعی، پی برده و از آن دوری. می کنند...(بحارالانوار، ج ۶۱، ص ۱۸۳).در قرآن در وصف اولیای خدا می خوانیم: «لَهُمُ الْبُشْری فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَةِ»(یونس (۱۰)، آیه ۶۴. ) برای آنان در زندگی دنیا و آخرت بشارت شادی هست».شخصی از رسول خدا(ص) در مورد بشارت دنیوی، در این آیه پرسید؛ حضرت فرمود: «این بشارت، همان خواب دیدن نیکی است که مومن آن را در عالم خواب می بیند و به وسیله آن در دنیا بشارت داده می شود.» (روضةالکافی، چاپ بیروت، ص ۹۰)
همه خواب می بینند
مطلب دیگر اینکه خواب دیدن، یک امر عمومی و همگانی است. همه بدون استثنا گاهی خواب می بینند. حتی در این جهت فرقی بین زن و مرد نیست. زنان نیز خواب می بینند و بعضی از رویاهای آنان، راست و دارای پیام و تعبیر است.خواب دیدن بسیار مهم است. هر چه انسان از نظر معنوی، تقوا، معرفت و کمالات در سطح بالایی باشد و موازین شرع را بیشتر رعایت کند، خواب هایی را که می بیند غالبا خواب های صادق و دارای پیام است.
راه ارتباط انسان با عالم غیب
خواب یکی از راه های ارتباط انسان با عالم غیب است؛ زیرا انسان در عالم خواب، به جهت اقتضای قوانین و سنن حاکم بر آن، از بدن مادی خود منصرف گشته و با توجه به عالم غیب، حقایقی را مشاهده می کند. (محمدحسین طباطبایی، تفسیر المیزان، چاپ بیروت، ج ۱۱، ص ۲۶۹.)در خواب، گیرنده و دریافت کننده حقایق، «نفس و روح» انسان است .(حسن زاده آملی، هزار و یک نکته، انتشارات فرهنگی رجا، ج ۱، ص ۱۲).
خواب هم مراقبه دارد
چنان که برای دریافت حقایق در بیداری، نیاز به مراقبه است، در عالم خواب هم مراقبه لازم است، اگر کسی می خواهد در عالم رویا، حقایق را آن چنان که هستند، بفهمد و از هدایت ها، اشارات و ارشادهای آنها سود جوید، باید مراقبه داشته باشد و این مراقبه با یک سلسله اعمال و برنامه ها حاصل خواهد شد. (بحارالانوار، ج ۷۶، صص ۱۸۱ و ۲۱۸).در اندیشه اسلامی، رویا می تواند حامل یک پیام باشد که گاهی این پیام، از سمت جسم و حواس و ادراک جسمانی ما، گاهی از سوی روح و ادراک روحانی ما مخابره شده است.
رویای صادقه
در بین انواع رویاها، خواب هایی وجود دارند که تجربیات واقعی روح ما هستند و می توانند ما را از رازی پوشیده یا حادثه ای در آینده با خبر سازند. این رویاها به رویای صادقه معروفند.ابتدا برای بررسی این موضوع به احادیثی از معصومین (علیهم السلام) درباره این که رویاها چند گونه است؛ اشاره می کنیم:امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: رویا سه گونه است: نویدی از جانب خدا به مومن، ترسی که شیطان می افکند و خواب های آشفته۱.پیامبر خدا(ص) برای رفع نگرانی خیلی از ما انسان ها که گاهی رویاهای خوب و بد در خواب می بینیم راهکاری ارائه می دهند و می فرمایند: هر گاه یکی از شما خوابِ خوبی دید، آن را تعبیر کند و برای دیگران بازگو کند و اگر خواب بدی دید آن را تعبیر نکند و به کسی هم نگوید۲.رسول خدا(ص) درباره این که چرا رویاهای ناراحت کننده می بینیم؟ چنین می فرمایند: هر گاه خداوند خوبی بنده ای را بخواهد او را در خواب سرزنش می کند۳.همچنین برای پاسخ به این سوال که شاید دغدغه بسیاری از ما باشد که برای چه کسی می توان خواب را تعریف کرد؟ معصومین (علیهم السلام) پاسخ گفته اند. به عنوان مثال پیامبر(ص) دراین باره فرمودند: رویا را جز برای مومنی که از حسادت و تجاوز مبرّاست، نباید بازگو کرد۴.
زهرا اجلال
پینوشتها:
۱- الکافی: ۸ / ۹۰ / ۶۱ منتخب میزان الحکمة: ۲۲۶ . ۲- کنزالعمّال: ۴۱۳۹۲ منتخب میزان الحکمة: ۲۲۶. ۳- کنزالعمّال: ۳۰۷۶۵ منتخب میزان الحکمة: ۱۹۰. ۴- الکافی: ۸ / ۳۳۶ / ۵۳۰ منتخب میزان الحکمة: ۲۲۶
همه خواب می بینند
مطلب دیگر اینکه خواب دیدن، یک امر عمومی و همگانی است. همه بدون استثنا گاهی خواب می بینند. حتی در این جهت فرقی بین زن و مرد نیست. زنان نیز خواب می بینند و بعضی از رویاهای آنان، راست و دارای پیام و تعبیر است.خواب دیدن بسیار مهم است. هر چه انسان از نظر معنوی، تقوا، معرفت و کمالات در سطح بالایی باشد و موازین شرع را بیشتر رعایت کند، خواب هایی را که می بیند غالبا خواب های صادق و دارای پیام است.
راه ارتباط انسان با عالم غیب
خواب یکی از راه های ارتباط انسان با عالم غیب است؛ زیرا انسان در عالم خواب، به جهت اقتضای قوانین و سنن حاکم بر آن، از بدن مادی خود منصرف گشته و با توجه به عالم غیب، حقایقی را مشاهده می کند. (محمدحسین طباطبایی، تفسیر المیزان، چاپ بیروت، ج ۱۱، ص ۲۶۹.)در خواب، گیرنده و دریافت کننده حقایق، «نفس و روح» انسان است .(حسن زاده آملی، هزار و یک نکته، انتشارات فرهنگی رجا، ج ۱، ص ۱۲).
خواب هم مراقبه دارد
چنان که برای دریافت حقایق در بیداری، نیاز به مراقبه است، در عالم خواب هم مراقبه لازم است، اگر کسی می خواهد در عالم رویا، حقایق را آن چنان که هستند، بفهمد و از هدایت ها، اشارات و ارشادهای آنها سود جوید، باید مراقبه داشته باشد و این مراقبه با یک سلسله اعمال و برنامه ها حاصل خواهد شد. (بحارالانوار، ج ۷۶، صص ۱۸۱ و ۲۱۸).در اندیشه اسلامی، رویا می تواند حامل یک پیام باشد که گاهی این پیام، از سمت جسم و حواس و ادراک جسمانی ما، گاهی از سوی روح و ادراک روحانی ما مخابره شده است.
رویای صادقه
در بین انواع رویاها، خواب هایی وجود دارند که تجربیات واقعی روح ما هستند و می توانند ما را از رازی پوشیده یا حادثه ای در آینده با خبر سازند. این رویاها به رویای صادقه معروفند.ابتدا برای بررسی این موضوع به احادیثی از معصومین (علیهم السلام) درباره این که رویاها چند گونه است؛ اشاره می کنیم:امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: رویا سه گونه است: نویدی از جانب خدا به مومن، ترسی که شیطان می افکند و خواب های آشفته۱.پیامبر خدا(ص) برای رفع نگرانی خیلی از ما انسان ها که گاهی رویاهای خوب و بد در خواب می بینیم راهکاری ارائه می دهند و می فرمایند: هر گاه یکی از شما خوابِ خوبی دید، آن را تعبیر کند و برای دیگران بازگو کند و اگر خواب بدی دید آن را تعبیر نکند و به کسی هم نگوید۲.رسول خدا(ص) درباره این که چرا رویاهای ناراحت کننده می بینیم؟ چنین می فرمایند: هر گاه خداوند خوبی بنده ای را بخواهد او را در خواب سرزنش می کند۳.همچنین برای پاسخ به این سوال که شاید دغدغه بسیاری از ما باشد که برای چه کسی می توان خواب را تعریف کرد؟ معصومین (علیهم السلام) پاسخ گفته اند. به عنوان مثال پیامبر(ص) دراین باره فرمودند: رویا را جز برای مومنی که از حسادت و تجاوز مبرّاست، نباید بازگو کرد۴.
زهرا اجلال
پینوشتها:
۱- الکافی: ۸ / ۹۰ / ۶۱ منتخب میزان الحکمة: ۲۲۶ . ۲- کنزالعمّال: ۴۱۳۹۲ منتخب میزان الحکمة: ۲۲۶. ۳- کنزالعمّال: ۳۰۷۶۵ منتخب میزان الحکمة: ۱۹۰. ۴- الکافی: ۸ / ۳۳۶ / ۵۳۰ منتخب میزان الحکمة: ۲۲۶