درچه

[spent †]

دُرچه در 12 کیلومتری جنوب غربی اصفهان واقع شده‌است. شهر درچه پیاز یکی از شهرهای نواحی اصفهان و واقع در شهرستان خمینی شهر است که به سه قسمت درچه- اسلام آباد و دینان و ولاشان تقسیم می‌شود. در نیمسال دوم سال 1388 طی مذاکرات گسترده درچه از خمینی شهر جدا شد و به شهر اصفهان پیوست و قرار یود به عنوان یکی از مناطق شهر اصفهان شناخته می‌شود ولی به علت مخالفت نماینده شهرستان خمینی شهر این کار عملی نشدو درچه کماکان جزء شهرستان خمینی شهر می‌باشد. جمعیت این شهر 44689 نفر (برآورد 1390خ.) می‌باشد.
موقعیت جغرافیایی
شهر درچه در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی اصفهان در دشتی مسطح بنا گردیده که با شیب ملایم یک در صدی به زاینده رود منتهی می‌شود سه عارضه طبیعی کوه سفید (کوه شیری) در جنوب شرقی، کوه قائمیه در غرب وکوه آتشگاه درشمال شرقی آن قرار دارد. این شهر با ارتفاع ۱۶۰۰ متر از سطح دریا وطول جغرافیائی ۵۱درجه و۳۲ دقیقه شرقی وعرض جغرافیائی ۳۲ درجه و۳۷ دقیقه شمالی، با تهران ۴۸ ثانیه اختلاف زمان دارد شهر درچه با۲/۱۲ کیلومتر مربع مساحت از محله‌های قلعه، در، سعادت آباد، جزین، درب امامزاده، دینان، ولاشان، احمد آباد، اسلام آباد، فودان وشمس آبادومزارع اطراف آنها شکل گرفته که از شمال به جاده نجف آباد، از جنوب به شهرستان فلاورجان، از غرب به روستاهای تیرانچی وجلال آباد واز شرق به محدوده‌های قانونی شهر اصفهان محدود است بر اساس تقسیمات کشوری جز بخش مرکزی شهر خمینی شهر است. شایان ذکر است شهرستان خمینی شهر تنها شامل یک بخش است و مسئولان شهرستان علیرغم حائزشرایط بودن شهر درچه برای بخش شدن تاکنون مانع از دو بخشی شدن شهرستان شده‌اند.
وجه تسمیه
این نام را رود خانه پر نشاط و با طراوت زاینده رود برای شهرمان و دو محل دیگر به نام درچه عابد (از توابع فلاورجان) و درچه کلماران (از توابع مبارکه) به ارمغان، آورده‌است. بدین صورت که رودخانه در ابتدای این سه محل دور نسبتا کوچکی پیدا کرده و در مورد درچه خودمان از جهت غربی شرقی به جنوبی شمالی تغییر مسیر می‌دهد، در روزگاران قدیم کشاورزان جهت معرفی و نام گذاری، نام دورچه را برای شهرمان و دو محل دیگر برگزیدند، در این راستا می‌توان به اراضی مستعد صحرای دُر و همچنین قدیمی‌ترین محله شهر، محله دُر که در نزدیکی محل دور رودخانه قرار گرفته استناد نمود و بواسطه اینکه این محل به مرکز تمدن یعنی اصفهان نزدیک تر بوده و در ایامی نه چندان دور کشت پیاز (پیاز قرمز کمرنگ) بصورت تک محصولی و خاص این منطقه متداول بوده‌است و به تمام نقاط کشور حمل می‌شده با نام درچه پیاز صاحب آوازه و شهرت گشته و هم اکنون پیاز بومی رقم درچه در محافل علمی، تحقیقاتی بعنوان پایه مقاومت و سازگار به ثبت رسیده و از آن در اصلاح نژاد و تولید بذر پیازهای مقاوم و محصول استفاده فراوان می‌شود. شاین ذکر است که رود زنده رود، با تغییر مسیری که در این جا پیدا کرده مروارید و نگینی گرانبها بنام درچه را به ثبت رسانده که صد البته مانند دُری گرانمایه و ارزشمند در میان شهرهای استان اصفهان می‌درخشد. به همین دلیل اخیرا نام مرروارید اصفهان و نگین زنده رود در وصف شهر به کار می‌رود.درچه اکنون درمحاصره اصفهان قراردارد وبیشترین ترافیک جنوب شرقی این شهر را بدوش میکشد.
کشاورزی
این شهر در جلگه زاینده رود واقع ودارای خاک قهوه‌ای ومتوسط بارندگی ۱۷۲ میلیمتر درسال در منطقه آب وهوای بیابانی وخشک کشور قرار گرفته لکن به برکت جریان رودخانه زاینده رود ومتوسط سطح آبهای زیر زمینی در عمق شش متری از رونق کشاورزی ویژه‌ای برخوردار است عمده محصولات کشاورزی شامل غلات(برنج وگندم)، صیفی جات(خیار، بادمجان، سیب زمینی و..)، سبزیجات (هویج، گوجه، تربچه، پیازچه و…)، سردرختی(گیلاس، آلبالو، زرد آلوو….) می‌باشد. صنایع دستی عمده شهر قالی بافی و محصول عمده صنعتی آن نساجی است تاریخچه وآثار تاریخی هرچند آثار وسنگ نوشته‌ای دال بر قدمت تاریخی این شهر در دست نیست اما نزدیک بودن آن به شهر اصفهان وکوه آتشگاه وگذر زاینده رود از وسط آن نشان از قدمت فعالیت کشاورزی در زمان ساسانیان را گواهی می‌دهد از آثار تاریخی ومعروف آن مسجد امام حسن مجتبی (ع) واقع در محله جزین است که گفته می‌شود محل اطراق لشکریان اسلام به فرماندهی حضرت امام حسن مجتبی (ع) می‌باشدودیگر درب امامزاده که محل دفن دوتن از دختران امام موسی بن جعفر (ع) به نامهای رشیده خاتون وحمیده خاتون می‌باشد می‌توان نام برد.
مشاهیر
آیت الله سید محمد باقر درچه‌ای از اساتید آیت الله بروجردی
آیت الله سید مهدی درچه‌ای
سید مجتبی میرلوحی مشهور به نواب صفوی
دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی مشهور به حکیم دینانی(از فلاسفه معاصر)
شهر درچه هجده سردار وقریب پانصد شهید را در صحنه‌های انقلاب ودفاع مقدس جهت اعتلای پرچم اسلام تقدیم نموده‌است.
استاد تقی سعیدی ولاشانی از اساتید موسیقی سنتی ایران
مرحوم استاد مرتظی امینی ولاشانی تخلص امین شاعر بنام این منطقه