مراقب تاثیر ماهواره باشید

[L²evi]

با گسترش تکنولوژی وسیله ای چون ماهواره نقش قابل توجهی در انتقال اطلاعات و پیام های تصویری به عهده دارد. این پیام ها از طریق امواج ماهواره ای به طور یکسان، همزمان و بدون محدودیت در گیرنده ها قرار گرفته و سپس وارد حریم خانواده و پس از آن وارد جامعه می شود.

بینندگان این برنامه ها کودک، نوجوان، جوان و سالمند هستند و هرکدام بر اساس نوع درک، جنسیت، میزان سن، نوع تحصیلات و عقاید و فرهنگ خود واکنش های متفاوتی در برابر آن نشان داده و گاهی برخی خانواده ها این برنامه ها را الگوی زندگی شان قرار می دهند؛ اما چرا برخی افراد جذب این رسانه بیگانه شده اند؟

حسن کلایی، کارشناس ارشد روان شناسی در​این باره می گوید: جذابیت کاذب برخی برنامه های ماهواره باعث شده که خانواده ها بخصوص نسل جوان به سوی فیلم، سریال، مسابقات یا برنامه های پرکشش، اما کاذب ماهواره ای جذب شوند و این خود یک تهاجم فرهنگی است.

وی توضیح می دهد بیشتر برنامه های ماهواره به دلیل هیجانات زیادی که برای گروه های سنی مختلف ایجاد می کند مخرب بوده و کمتر جنبه آموزشی دارد البته برخی برنامه ها یا فیلم های مستند علمی که به زبان اصلی پخش می شود می تواند برای تقویت زبان خارجه مفید باشد.

تصویرگران ماهواره، صیادان جوانان ایرانی

کلایی با بیان این که بیشترین اثر منفی برنامه های ماهواره ای در دو رده سنی نوجوان و جوان دیده می شود، تاکید می کند برنامه های مخرب در این سنین روی هر دو جنس تاثیر یکسانی دارد، اما به دلیل آن که دختران در مقایسه با پسران اوقات فراغت زیادتری دارند، بیشتر پیگیر فیلم ها و سریال های این رسانه بیگانه بوده و متاسفانه این برنامه ها در شکل گیری هویت این جنس بیشترین تاثیر نامطلوب را دارد.

به گفته روان شناسان، نوجوان در سن بلوغ دچار بحران هویت می شود بنابراین در پی یافتن اطلاعاتی است تا بتواند به کنجکاوی ها و تحولات خود در این دوران پاسخ دهد.

پس اگر نوجوان به دلیل کمبود و نداشتن فضاهای تفریحی، آموزشی، فرهنگی و مذهبی در محیط خانواده یا جامعه به تماشای ماهواره علاقه مند شود، خواسته یا ناخواسته درگیر لذات و جاذبه برنامه های مبتذل و مستهجن یا برنامه های مخرب دیگر شده و از خط مستقیم خارج می شود.

در واقع نوجوان، ماهواره را ابزاری برای ارضای امیال درونی و جنسی خود می داند و به دلیل آن که شرایط ازدواج و تشکیل زندگی زناشویی را ندارد خواهد کوشید عطش کاذب خود را از این راه فرونشاند.

از سوی دیگر مشاهده برنامه های مخرب عقیدتی ـ سیاسی، نوجوان را دین ستیز کرده و به نوعی به فرقه های مختلف از جمله شیطان پرستی و... گرویده می شود.

کودکان گوشه نشین

کودک نیاز به بازی های گروهی و کسب مهارت های اجتماعی دارد. تماشای بی وقفه برنامه ها و سرگرمی های نامناسب ماهواره در طولانی مدت موجب انزواطلبی کودک شده و اثرات منفی آن بر روح و اعصاب به افت تحصیلی او منجر می شود.

متاسفانه برخی خانواده ها بر این باورند که اگر شبکه های مبتذل ماهواره ای را قفل کنند می توانند براحتی و با فراغ بال در طول روز در برابر دید کودک به تماشای فیلم ها، مسابقات یا برنامه های مستند این رسانه بیگانه بنشینند، غافل از آن که بنا به شگرد تصویرگران و مبلغان ماهواره ای در آنونس یا میان برنامه برخی فیلم ها صحنه های مبتذلی گنجانده و پخش می شود که کودک بلافاصله قادر به ثبت، ضبط و پردازش آن در ذهن خواهد بود.

کودکانی که حتی برای چند ثانیه این تصاویر را می بینند به دلیل کنجکاوی های غریزی دچار فشارها و هیجانات جنسی کاذب شده و برای تخلیه این انرژی منفی شروع به پرخاشگری یا ستیزه جویی کرده یا به جهت آن که هنوز کنترلی بر امیال خود ندارند دچار عادات نامناسب می شوند.

سردی روابط زوجین

این کارشناس ارشد روان شناسی می گوید: برنامه های ماهواره با پر کردن قسمت اعظم اوقات زوجین به فاصله و سردی عاطفی همسران منجر می شود. طبق تحقیقات انجام شده، برنامه های محرک ماهواره اغراق آمیز بوده و واقعیات را آن طور که باید و شاید به تصویر نمی کشد.

از این رو تماشای مستمر این برنامه ها توقعات جنسی زوجین از یکدیگر را زیاد کرده و به دنبال درخواست روابط جنسی خارج از چارچوب، انزجار، تنفر یا سردی در روابط زناشویی ایجاد می شود. در پی سردشدن این روابط، عادات نامناسب، انحرافات جنسی، روابط نامشروع، کجروی های اخلاقی، خیانت و... عارض می شود.

هشدار؛ اعتیاد در کمین است

به گفته آسیب شناسان، تماشای مستمر فیلم ها و تصاویر مبتذل بتدریج بیننده را معتاد می کند، به گونه ای که اگر فرد روزانه به سراغ تماشای برنامه ها و تصاویر محرک جنسی نرود دچار افسردگی ، کسالت یا نوعی کمبود می شود.

تصاویر تحریک کننده قدرت تفکر و تعمق را از فرد گرفته و روند تصمیم گیری را با احساسات و عواطفی که از تماشای این تصاویر به وجود می آید تحت تاثیر قرار می دهد.

اما خانواده ها بدانند ماهواره تنها راه رسیدن به این گونه برنامه ها نیست. این برنامه ها از طریق دانلود از سایت های غیرمجاز اینترنت هم دست یافتنی است بنابراین از قرار دادن تلویزیون یا اینترنت در اتاق خواب فرزندان اجتناب کنید، چرا که احتمال دارد با وجود نظارت دقیق و مستمر والدین فرزندان مخفیانه و براحتی تا پاسی از شب در سایت ها یا شبکه های ماهواره ای پرسه زده و به نوعی معتاد این کار شوند.

دیدن فیلم های ترسناک ماهواره ای باعث ترس و اضطراب کودک هنگام مواجهه با موقعیت های استرس زا می شود. برنامه های ورزشی خشن همچون کشتی کج موجب الگوبرداری و تغییر رفتار نوجوان خواهد شد. سریال های کره ای به دلیل شرقی بودن و نزدیکی به فرهنگ ما موجب تشویق و ترغیب جوانان به تماشای هر چه بیشتر برنامه های ماهواره می شود.

فیلم های آمریکایی با پوشش غربی موجب رواج پوشش و آرایش نامناسب در نسل جوان می شود. برنامه های بی قید و بند و دیدن روابط آزاد بین دختر و پسر، موجب سرکشی فرزندان، ازبین رفتن حیا، ترویج بی بند و باری و فروپاشی خانواده ها می شود.

بهترین راه مقابله

بنا به گفته حسن کلایی، برای آن که بتوانیم فرزندان را بدرستی کنترل کنیم باید از دوران کودکی با آنها ارتباطی صحیح و صمیمانه برقرار کنیم و در حد و مرز مشخصی اثرات مثبت و منفی ابزاری چون اینترنت، ماهواره، موبایل، بازی های رایانه ای و... را برای فرزندان شرح دهیم تا در مواجهه با آن آگاهی لازم را داشته باشند.

وی می افزاید بچه ها نیاز به تفریحات سالم دارند و والدین باید برای سرگرم کردن آنها وقت بیشتری اختصاص دهند.

کلایی سامانه های نشاط که توسط شهرداری ها در پارک یا خیابان برگزار می شود را یکی از فعالیت های مثبت شهرداری برای پر کردن اوقات فراغت نسل جوان می داند و توصیه می کند جوانان باید با مطالعه کتب مفید، شرکت در فعالیت های گروهی ورزشی، هنری و مذهبی اوقات فراغت خود را پر کنند.

او از رسانه های عمومی می خواهد​ با درج مطالب جذاب و آموزنده یا تهیه فیلم و سریال های پرکشش، جوانان را به سوی رسانه های داخلی ترغیب کنند.