فواید وضو در علم پزشکی

[~Bad girl~]

يا ايها الذين آمنو اذا قمتم الي الصلاه فاغسلو وجوهكم و ايديكم الي المرافق و مسحوا وبروسكم وارجلكم الي الكعبين.
اي كساني كه ايمان آورده ايد، چون به نماز برخيزيد، صورت و دست هايتان را تا آرنج بشوييد و سر و پاهاي خودتان را تا بر آمدگي پيشين (هر دو پا) مسح كنيد.

وضو به صورت يك عبادت دردستور كار مسلمانان قرار گرفته و عبارت است از شستن صورت و دو دست و مسح سر و دو پا با شرايط خاص كه موجب نورانيت و معنويت خاص همراه با نظافت شخصي مي گردد.
بنابراين وقتي كه ما روزي چند بار براي نماز وضو مي گيريم، گذشته از زدودن آلودگي، به اعصاب و كل عضلات بدن آرامش مي دهيم و خستگي و كسالتي را كه در اثر كار روزانه و سستي خواب به ما دست مي دهد، از بين مي بريم و به چهره ي خود نشاط و روشنايي و شادابي مي بخشيم و خود را آماده ئ زدودن آلودگي هاي جسمي مي سازد، كساني كه براستي نماز را با توجه و حضور قلب مي خوانند، داراي چهره اي پاك و نوراني و رفتاري آرام و باوقارند.
حكمت هاي وضو از ديدگاه علم بهداشت
1- بهداشت رواني:
تجربه نشان داده و از نظر علمي نيز به اثبات رسيده، كه وضو باعث طهارت و نورانيت باطن انسان شده و حالتي معنوي در انسان ايجاد مي كند كه سبب نشاط و شادابي روح مي گردد و از نظر معنوي، چون با قصد قربت و براي خدا انجام مي شود اثر تربيتي دارد، مخصوصا چون مفهوم كتابي آن اين است كه از فرق تا قدم در راه اطاعت تو گام بر مي دارم، مويد كه اين فلسفه ي اخلاقي و معنوي است. هم چنين، در قسمت هاي بعد خواهيم ديد كه تماس آب با پوست بدن اثر خاصي در تعادل اعصاب سمپاتيك و پاراسمپاتيك دارد.
2- بهداشت جسمي
از اين نظر، فايده وضو كاملا روشن است، چرا كه شستن صورت و دست ها، آن هم پنج بار و يا لااقل سه بار در شبانه روز اثرات قابل ملاحظه اي در نظافت بدن دارد، هم چنين، مسح كردن بر سر و پشت پاها كه شرط آن رسيدن آب به مو ها يا پوست تن است، سبب پاكيزه نگه داشتن اين اعضاء مي شود كه در ذيل به طور مختصر به بيان اين فوايد مي پردازيم.
3- بهداشت پوست ومو
همان طور كه مي دانيم برخي بيماري ها تظاهراتشان از پوست شروع مي شود. مثلا برخي بيماري هاي قارچي،
پوست نواحي چين دار بدن مثل كشاله ران، زير بغل، لا به لاي انگشتان و ...... را درگير مي كنند كه با مسح صحيح حد فاصل انگشتان مي توان به نوعي از ايجاد بيماري پيشگيري نمود وبه همين ترتيب مسح سر نيزمي تواند توجه انسان را به ضايعات ديگر خصوصاً عفونت ها جلب نمايد و انسان را براي رفع آنها آگاه سازد.
4- بهداشت گوارشي
پيشگيري از ابتلا به بسياري از بيماري هاي گوارشي كه از اين راه ايجاد مي شوند، ضرورت دارد و دست و صورت انسان كه غالبا در معرض كثافات و ميكرب هاي مختلف مي باشند، لازم است در روز به واسطه وضو چند مرتبه اي شسته شوند.
5- بهداشت دهان و دندان
امام علي(ع) فرمودند:
والمضمضه و الاستنشاق بالماء عندالطهور طهورللفم والانف،
شستن دهان و بيني هنگام وضو و غسل، پاك كننده دهان و بيني است.
بنابراين، رعايت بهداشت دهان و دندان و پيشگيري از بيماري هاي مختلف آن، از جمله پوسيدگي دندان ها و بيمارهاي مختلف آن، از جمله پوسيدگي دندان ها و بيماري هاي لثه و بافت هاي اطراف آنها و... امري مسلم است كه قرن ها قبل بسيار جالب مولا علي(ع) آن را بيان داشته و در احكام وضو نيز بدان تاكيد شده است، چرا كه شستن چند باردهان و دندان ها در طول روز باعث طهارت آن نواحي شده و اثر بسياري در پيشگيري عفونت هاي مربوط و هم چنين نواحي مجاور دارد.
يكي از راه هاي عمده انتقال عفونت هاي تنفسي و يا بسياري از عفونت هاي ديگر، بيني است. يعني استنشاق ميكروب از راه بيني يك روش عمده ي انتقال بسياري عفونت هاست، خصوصا در فصل سرما به علت تجمع نزديك به هم افراد در محيط هاي بسته كه سبب شرايط مناسبي جهت انتقال عفونت ها از همين راه مي شود ، بيماري امكان شيوع بيشتري مي يابد و به همين علت در فصل سرما شايع ترين علل مراجعه ئ بيماران چه خردسال و چه بالغين به مراكز درماني و كلينیك ها، سرما خوردگي است كه عمده انتقال بيماري از راه بيني است.
بسياري از مسايلي كه در باب احكام وضو آمده، چند مرتبه چشيدن آب و نيز استنشاق .و حتي شستن قسمتي از درون بيني هنگام وضو، توصيه شده است.
يكي از مهم ترين راه هاي جلوگيري از انتقال عفونت هاي تنفسي و يا به عبارت ساده تر،اولين سد دفاعي بدن در مقابل اين عفونت ها، مژك هايي هستند كه در مخاط بيني وجود دارند و با تماس هواي آزاد مرطوب مي شوند و به عنوان مانعي در عبور ميكرب ها و مواد زايد به دستگاه تنفسي عمل مي كنند.
6- وضو از نظر نوروفيزيولوژي(فيزلوژي سيستم عصبي)
بنابراين، با توجه به نقشه آدمك حسي، روشن است كه وقتي در جريان وضو، داخل دهان، ،صورت، ساعد ها، كف دست ها، جلوي سر و روي پاهاي آدمك حسي تحريك شوند، قسمت اعظم قشر حسي تحريك مي شود و هوشياري به سطح بالايي مي رسد، در حالي كه فقط چيزي حدود 20 در صد از سطح بدن مرطوب شده است و اگر شخص به جاي وضو، كل بدن خود (يعني 5 برابر مساحت وضو) را مي شست، چيز زيادي بر تحريك ناشي از وضو افزوده نمي شد.
پس وضو با مرطوب كردن 20 درصد از سطح بدن، تقريبا كار مرطوب كردن تمام بدن را انجام مي دهد و اين موضوع واقعا يك معجزه است، يعني 20 درصد در مقابل 80 درصد
مستحبات وضو و اصول علمي
1- وضو گرفتن قبل از خواب:
از نظر صاحب نظران رشته روان شناسي، جهت بهداشت صحيح خواب و داشتن خوابي راحت، بايد اصولي را رعايت نمود كه از جمله آنها، دوش گرفتن ملايم قبل از رفتن به رختخواب است و جالب اين كه در ادامه تاكيد مي شود، اين روش هر شب تكرار گردد.
بنابراين، براي دست يابي به يك خواب راحت و آرامش بعد از آن، دوش گرفتن و استحمام قبل از خواب مفيد است كه وضو مي تواند جاي آن را بگيرد.
2- وضو گرفتن قبل از مطالعه:
از لحاظ توجه و تمركز و افزايش هوشياري در قسمت هاي قبل بحث شد. نواحي مرتبط با وضو، بيشترين وسعت را در قشر حركتي مغز دارند و هر چه تحريك اين قشر هم بيشتر باشد، خواب آلودگي و كسالت از انسان دور ميشود.
3- وضو گرفتن با آب سرد:
تجربه نشان داده و از نظر علمي نيز به تاييد رسيده است كه آب سرد نسبت به آب گرم قدرت تحريك حسي بيشتري دارد.
4- خشك نكردن اعضا بعد از وضو:
به علت تماس طولاني تر آب با سطح بدن مدت تحريك حسي طولاني تر شده و تحريك حسي تقويت مي شود.
هم چنين امام صادق(ع) مي فرمايند:
من ذكر اسم الله علي وضوئه فكانما اغسل،
هر كس ذكر خدا را به هنگام وضوبگويد، مانند اين است كه غسل كرده باشد.
بنابراين، اولين دانشمندان بشري كه از ساختمان سيستم عصبي و قشر مغز آگاهي داشته اند، پيامبر گرامي اسلام (ع)وائمه اطهار(ع) بودهاند كه در قرن ها قبل با بياناتي بسيار جالب بدين موضوع اشاره نموده اند، پس به راستي
هم عيش العلم،و موت الجهل يخبركم حلمهم و ظاهرهم عن باطنهم وصمتهم عن حكم منطقهم........
خاندان پيامبر(ع) باعث زنده بودن علم و موجب مرگ جهلند، بردباري و علم ايشان شما را از فضيلت و عملشان آگاه مي سازد، ظاهرشان از صفاي باطن و خاموش شان در برابر آن جه به كارشان نمي آيد به شما از استواري و درستي سخن و منطقشان خبر مي دهد.