آبشار استهبان

[spent †]

آبشار استهبان در موقعیت جغرافیایی E540213 N290719 در استان فارس واقع است. آبشار استهبان یکی از زیباترین آبشارهای منطقه است. این آبشار در سال ۱۳۳۵ خورشیدی به همت حقیقت بخشدار آن زمان استهبان و به معماری حاج حسین بنا (معمارپور) و سنگ تراشی حاج احمد علی دژ ساخته شده است. دارای شانزده پله می باشد که با ریزش مداوم آبی زلال و گوارا که از چشمه های کوههای استهبان جاری می شود، زیبایی و طراوت خاصی بدانجا بخشیده است.

این آبشار در سمت جنوبی استهبان در حاشیه بلوار قرار دارد. مسافرانی که راهی طولانی در پیش دارند و عازم سیرجان، بندرعباس، کرمان و زاهدان هستند ساعتی توقف نموده و خستگی راه را از تن بیرون می کنند.

آبشار استهبان به جای آسیاب سومی و با استفاده از جدول تنوره آن در محوطه باغ ملی ساخته شده است. شهرستان استهبان در 175 کیلومتری جنوب شرقی شیراز واقع شده ‏است و انجیرستان های بزرگ آن چشم اندازی منحصربه فردی در استان فارس ‏دارد.‏

در گذشته، مردم استهبان با استفاده از شیب تند زمین و آب فراوانی که از چشمه های «قهری»، «پازهری»، «مرخنه» و «بک بکو» سرازیر می شده و آنها را به یک جدول اصلی هدایت می کرده اند.

یازده آسیاب آبی در مسیر این آبها تعبیه کرده اند که خوشبختانه هشت تای آنها سالم و پابرجاست که در حال حاضر فقط دوتای آنها (آسیاب هشتمی و نهمی) هنوز به کار است و سنگش می چرخد، ولی به جای گندم، جو، ذرت، الم و حنا، سنگ را پودر می کند و به مصرف تهیه سفید آب حمام رسانیده می شود.

بعضی از این آسیاب ها دو تنوره ای بود و بالطبع دو دستگاه آرد کننده کار می کرد. ارتفاع تنوره ها متغیر است و بلندای آنها حدود 10 متر الی 12 متر می باشد طول جدول تنوره ها بستگی به شیب زمین دارد، آسیاب یازدهمی بیش از 2 الی 3 متر جدول ندارد، هرچه شیب ملایم تر می شده است جدول تنوره طولانی تر است.

همگی آنها از سنگ و ساروج ساخته شده اند. آبشار فعلی استهبان جای سومین آسیاب را اشغال کرده است. ولی جایش را به حمام مرتضی خان و آسیاب دومی ساختمان بانک صادرات به جایش نشسته است.

در تابستان هوای مرطوب و فرح بخش باغها و سایه خنک درختان بر دیواره تنوره ها و جدول آسیاب و نمناکی دیواره ها، آنچنان لطافت و زیبای به ارمغان می آورد که انسان می خواهد تن خسته و قلب افسرده اش را برخنکای سبزینه و گلسنگها و پرسیاوشان دیواره ها بچسباند تا کدورت ذهن و تیرگی دلش را صیقل دهد.