ملزومات اخلاقی و رفتاری دوره جوانی

[bOoOoOy]

پرداختن به امور معنوی از قبیل نماز، روزه، توسل به اهل بیت(ع) و تلاوت قرآن کریم باعث می شود که جوان به آرامش برسد و از خطرات و مشکلات خود را بهتر برهاند.دوران جوانی مرحله حساسی از زندگی است که اگر با مجموعه ای از ملزومات اخلاقی و رفتاری همراه نشود می تواند خطر آفرین باشد. یکی از نیازهای هر انسانی به ویژه در دوران جوانی نیاز به رفاقت و دوستی با دیگران است، چرا که انسان از داشتن رفیق خوب احساس شادی و مسرت می کند و همچنین از تنهایی رنج می برد و از نداشتن هم صحبت شایسته آزرده خاطر می گردد. بیشتر جوانانی که به سقوط و انحطاط کشیده شده اند مسئله همنشینی و مصاحبت با افراد شرور و فاسد را مهمترین عامل شکست خود بر می شمارند و از این درد اجتماعی می نالند.
قرآن کریم در مورد انتخاب دوست و همنشین در سوره فرقان آیه ۲۸ می فرماید: ای وای بر من، کاش فلان شخص را به عنوان دوست بر نمی گزیدم. همچنین حضرت علی(ع) در نامه ای به حارث همدانی در مورد تاثیر دوست توصیه کرده است که از رفاقت با کسانی که افکارشان خطاست و اعمالشان ناپسند است برحذر باش، چرا که آدمی به راه و روش رفیقش خو می گیرد و به افکار وی معتاد می شود. جوانان باید از رفاقت با سه تن اجتناب کنند:اول، هرزه بی باک چرا که او کار بد خود را برای تو خوب جلوه می دهد و دوست دارد تو هم مانند او باشی و در مورد دین و آخرت، تو را یاری نمی کند و همنشینی با او قساوت قلب می آورد و رفت و آمد با او مایه ننگ و عار است.
دوم، احمق چرا که فرد احمق به خیر و خوبی تو دستور نمی دهد و شری را هم نمی تواند دفع کند و به خاطر حماقتش به تو ضربه می زند. سوم؛ دروغگو، چنین فردی راست نمی گوید و میان انسان دشمنی می اندازد.بعد از انتخاب دوست توجه به امور معنوی از مسائل مهمی است که باید مورد توجه جوانان قرار بگیرد. توجه جوانان به امور معنوی و به کار گرفتن حس مذهبی می تواند بسیاری از مشکلات پدید آمده و ترس از آینده را برطرف سازد. جوانی که به معنویات اهمیت می دهد درست مانند کسی است که از یک پشتیبان بسیار قوی برخوردار باشد و در پیمودن راههای پرپیچ و خم زندگی او را یاری نماید. توجه به معنویات آثاری دارد:

آرامش خاطر؛ پرداختن به امور معنوی از قبیل نماز، روزه، توسل به اهل بیت علیهم السلام و تلاوت قرآن کریم آرامش خاطری به انسان می دهد که هرگز امور مادی چنین آرامشی برای انسان حاصل نمی شود.

محبوبیت اجتماعی؛ توجه به امور معنوی و عبادی، چنان محبوبیتی به جوان می دهد که هیچگاه احساس بی کسی و تنهایی و یا خواری در انظار مردم را ندارد. قرآن کریم در سوره مریم آیه ۹۶ می فرماید:
همانا آنان که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، خداوند آنها را در نظر مردم محبوب می گرداند.

شجاعت و نترسیدن؛ کسی که در زندگی اش به این واقعیت دست یافته که تمام لذت ها و ناگواری های دنیوی به دست خداوند است و اوست که عالم را برای رشد و کمال انسان آفریده است؛ هرگز در راه رسیدن به هدفش از ناملایمات و گرفتاری ها هراسی ندارد. و اگر با دشمنانی خطرناک مواجه شود هرگز ترس بر او غلبه نمی کند و با شجاعت تمام با سختی ها مبارزه می کند. سومین موضوعی که جوانان باید به آن توجه کنند فضائل اخلاقی است که شامل موارد زیر می باشد:

توجه به نماز؛ نماز یکی از مهمترین واجباتی است که اهمیت دادن به آن تا حد زیادی می تواند جوان را به سوی راههای موفق و درست سوق دهد. بزرگان دین، یکی از بزرگترین رازهای موفقیت خود را توجه به نماز دانسته اند. از این رو امام صادق(ع) می فرماید:
هرگز شفاعت ما شامل حال کسی که نماز را سبک بشمارد نمی شود.

شب زنده داری و سحرخیزی؛ این فضیلت اخلاقی نیز در موفقیت نوجوان نقش مهمی دارد. بیشتر بزرگان، مسئله فوق را به عنوان یک مسئله کلیدی مطرح کرده و همیشه متذکر شده اند که هر کسی می خواهد به جایی برسد، باید به نماز شب و شب زنده داری اهمیت بدهد.

تلاوت قرآن؛ اهمیت تلاوت قرآن تا اندازه ای است که سر بریده حضرت سید الشهدا(ع) نیز بالای نیزه، قرآن تلاوت نمود. جوانان باید بدانند که انس با قرآن آنها را از نگاه خطا دور می کند و راه حق و موفقیت را نشان آنها می دهد.

توسل به اهل بیت؛ توسل یکی از اموری است که انسان ها به آن اعتقاد دارند. توسل و یاری خواستن از خداوند بوسیله اولیا و شفاعت معصومین از اموری است که مورد تاکید زیادی قرار گرفته و در سیره بزرگان نیز به عنوان یکی از مهمترین وسیله ها از آن استمداد گرفته می شود. جوانان می توانند با توسل به اهل بیت خود را از همه ناملایمت عبور دهند.

ترک معصیت؛ در جوانی پاک بودن شیوه پیغمبر است/ ورنه هر گبری به پیری پرهیزگار می شود. گناه و معصیت مانند شعله آتش اعمال را از بین می برد. لازم و ضروری است که برای ارتقای درجات معنوی پس از انجام و عمل نمودن به واجبات و اعمال نیک، سخت مواظب حفظ و بقای آن باشند. شرط اصلی این است که جوان با اجتهاد و کوشش در برابر حوادث نفسانی ادعای خود را به اثبات برساند. امام صادق(ع) در این باره می فرماید:
کسی که گناه و عصیان می کند خدا را دوست ندارد. جوانی که پس از انجام عملهای نیک و شایسه گناه می کند هرگز نباید انتظار حفظ و باقی ماندن اثرات آن اعمال باشد. دروغ، غیبت، تهمت، ترک واجبات و در یک جمله دریدن پرده های حیا بین خود و خدا بوسیله گناهان، همچون باروتی تمام اعمال نیک را از بین می برد.

تواضع و فروتنی؛ از آن جا که جوانان بویژه پس از دوران بلوغ در دوران شکوفایی قوای جسمانی قرار می گیرند و اوضاع و شرایط آنان وارد مرحله جدیدی می شود ممکن است ناخواسته از این صفت پرارزش غفلت نمایند. باید توجه داشت که تواضع و فروتنی در شخصیت اجتماعی یک جوان نقش عمده ای را ایفا می کند. جوانان اگر به دنبال محبوبیت اجتماعی هستند اگر دوست دارند در نظر خلق خدا عزت و بزرگی بیابند و اگر مایل هستند که هرگز مقهور کسی نشوند تواضع و فروتنی را از دست ندهند.