بازی آنلاین
آپلود عکس
05-11-2014، 21:38
انسان باید در بیت المال خشک باشد. اگر می خواهیم بذل و بخشش بکنیم، باید از پول خود انجام دهیم. نوشتن یک شماره تلفن کوچک بر روی یک تکه کاغذ بزرگ، سخاوت و بخشش نیست! این عین اسراف و بی تدبیری و خیانت در بیت المال است . معنای بیت المال کلمه بیت المال مرکب از دو واژه «بیت» و «مال» ، به معنای خانه دارایی و خزینه مال است . و در اصطلاح به دو معنا می آید: گاهی به معنای اموال عمومی و حکومتی و هر آنچه که مردم به نحوی در آن حق دارند، استعمال می شود و گاهی به معنای مکانی که اموال عمومی در آن نگهداری می شود . معنای اول قائم به اموال است و معنای دوم قائم به مکان است .
با نگاهی در منابع روایی و تاریخی به دست می آید که لفظ بیت المال و استعمال آن در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم وجود نداشته است. بلکه این اصطلاح در چند دهه بعد از وفات آن حضرت، خصوصا در زمان حکومت علی علیه السلام رواج یافته است.(المنجد و لغت نامه دهخدا، واژه بیت المال، ج ۳، ص ۵۵۳، )
مؤمنان چه کسانی هستند؟
قرآن یکی از صفاتی که برای مؤمنین به شمار می آورد ، امانت داری در برابر بیت المال و امانات می باشد ؛ « وَ الَّذینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ ؛ امانات و پیمان ها را مراعات می کنن .»(مومنون/۸)
ماهیت بیت المال
فردی نزد امیرالمؤمنین آمد و از حضرت خواست که پولی از بیت المال به او بدهد . حضرت به او فرمود : «إِنَّ هَذَا الْمَالَ لَیْسَ لِی وَ لَا لَکَ وَ إِنَّمَا هُوَ فَیْ ءٌ لِلْمُسْلِمِینَ وَ جَلْبُ أَسْیَافِهِمْ فَإِنْ شَرِکْتَهُمْ فِی حَرْبِهِمْ کَانَ لَکَ مِثْلُ حَظِّهِمْ وَ إِلَّا فَجَنَاةُ أَیْدِیهِمْ لَا تَکُونُ لِغَیْرِ أَفْوَاهِهِمْ ؛ »(نهج البلاغه، خطبه ۲۳۲) بیت المال نه برای من و نه برای تو است، بلکه برای همه ی مسلمین می باشد و ...»
بیت المال امانت است
بیت المال امانتی است بسیار حساس و خطرناک، اما متأسّفانه ما کمتر به این مهمّ توجه می کنیم .
وقتی پشت ماشین شرکت و ... که از بیت المال است می نشینیم، نسبت به زمانی که پشت ماشین خودمان می نشینیم، کم تر مراعات می کنیم .
همه ی اموال دولتی از اتوبوس شرکت واحد گرفته تا آب، برق، خودکار، میز، نیمکت و کتاب جزء بیت المال محسوب میشوند و نباید در استفاده از آن ها کوتاهی کرد .اگر ما خوب درس نخوانیم ، به بیت المال خیانت کرده ایم. به عبارتی خیانت به بیت المال به پاره کردن یک کاغذ دولتی و استفاده از خودکار و ... منحصر نمی شود.
محصلی که خوب درس نخواند، کارمندی که خوب کار نکند، معلمی که در کار خود کم بگذارد و کوتاهی کند و ... به بیت المال خیانت کرده اند.
حضرت علی(ع) می فرماید: « یَخْضَمُونَ مَالَ اللَّهِ خِضْمَةَ الْإِبِلِ نِبْتَةَ الرَّبِیع ؛ بعضی از افراد مثل شتری که به علف تازه ی بهاری رسیده است ، مال خدا و بیت المال را می خورند.» (نهج البلاغه ، خطبه ۳)
کس که بخواهد با پول ، مردم را از خود راضی کند ممکن است که تعدادی را در دنیا از خودش راضی کند ، امّا در آخرت باید جواب دهد و نزد خدا پایین می آید.»
عده ای به حضرت امیر گفتند : به بعضی افراد پول بدهید تا ساکت شوند و دور شما را بگیرند ، هوای شما را داشته باشند و حکومت شما قوی شود ؛ حضرت فرمود : « أَ تَأْمُرُونِّی أَنْ أَطْلُبَ النَّصْرَ بِالْجَوْرِ لَوْ کَانَ الْمَالُ لِی لَسَوَّیْتُ بَیْنَهُمْ فَکَیْفَ وَ إِنَّمَا الْمَالُ مَالُ اللَّهِ أَلَا وَ إِنَّ إِعْطَاءَ الْمَالِ فِی غَیْرِ حَقِّهِ تَبْذِیرٌ وَ إِسْرَافٌ وَ هُوَ یَرْفَعُ صَاحِبَهُ فِی الدُّنْیَا وَ یَضَعُهُ فِی الْآخِرَةِ وَ یُکْرِمُهُ فِی النَّاسِ وَ یُهِینُهُ عِنْدَ اللَّهِ ؛ شما می گویید باج بدهم و با پای شرک به سراغ توحید بروم وپایه های حکومت اسلامی را با رشوه قوی کنم .
حتی اگر اموال برای خودم هم بود، آن را به طور مساوی تقسیم می کردم، و حال آن که اموال برای خداوند است ، من هرگز پایه ی توحید را با رشوه محکم نمی کنم .
همانا بدانید که دادن پولی در جایی که حق نیست ، هم تبذیر و هم اسراف است و اسراف ازگناهان کبیره است ؛ «إِنَّ الْمُبَذِّرینَ کانُوا إِخْوانَ الشَّیاطینِ »(اسراء/۲۷)
کس که بخواهد با پول ، مردم را از خود راضی کند ممکن است که تعدادی را در دنیا از خودش راضی کند ، امّا در آخرت باید جواب دهد و نزد خدا پایین می آید .» (نهج البلاغه، خطبه ۱۲۶)
برای کسی که در بیت المال تصرف کرده، شهادت معنایی ندارد !
در یکی از جنگ ها، به یکی از اصحاب پیامبر تیری اصابت کرد که منجر به نابودی او شد. مردم جنازه را خدمت پیامبر آوردند و گفتند که شهید شده است. پیامبر فرمود: نگویید شهید شده است. چرا که عبایی که روی دوش او است، از بیت المال است و به خاطر همین من بر این شخص نماز نمی خوانم .
در برابر مال بیت المال خسیس و خشک باشید!
پیامبر در مورد حضرت علی(ع) می فرماید: «إِنَّهُ لَخَشِنٌ فِی ذَاتِ اللَّهِ ؛هر جا که پای خدا و مسائل مربوط به خداوند باشد، علی خشن است.» (المناقب، ج ۲، ص ۱۱۰)
انسان باید در بیت المال خشک باشد. اگر می خواهیم بذل و بخشش بکنیم، باید از پول خود انجام دهیم. نوشتن یک شماره تلفن کوچک بر روی یک تکه کاغذ بزرگ، سخاوت و بخشش نیست! این عین اسراف و بی تدبیری و خیانت در بیت المال است .
روزی حضرت علی(ع) دیدند که دختر خردسالشان گردن بندی به گردنش بسته است که از اموال بیت المال می باشد. حضرت پرسیدند که گردن بند را از کجا آورده است و جواب شنیدند که از ابن رافع، خزینه دار بیت المال دریافت کرده است.
حضرت سراغ ابن رافع رفت و دلیل کارش را جویا شد. ابن رافع جواب داد:
۱) دختر علی بود
۲) شب عید قربان بود
۳) تنها سه شب گردن بند پیش او می ماند
۴) عاریه ای و امانت بود و خودم ضامن می شوم .
اما حضرت علی(ع) هیچ یک از دلایل ابن رافع را نپذیرفت.
حضرت در جایی دیگر می فرمایند: «وَ اللَّهِ لَوْ وَجَدْتُهُ قَدْ تُزُوِّجَ بِهِ النِّسَاءُ وَ مُلِکَ بِهِ الْإِمَاءُ لَرَدَدْتُهُ ؛ به خدا قسم اگر با بیت المال ازدواج کرده باشید و آن پول ها را مهریه ی زنانتان کرده باشید ، من آن پول ها را برمی گردانم و اگر خرید و فروش هم شده باشد ، معامله ها را به هم می زنم . »(نهج البلاغه، خطبه ۱۵)
ضایع شدن حق عموم مردم نوعی دزدی است !
عده ای از حضرت علی(ع) درخواست مقداری از پول بیت المال را کردند. حضرت فرمود: آیا حاضر هستید که شب به دزدی بروید و علاوه بر سهم خود، سهم مرا نیز به دست آورید؟ آن ها تعجب کردند و اعتراض کردند. حضرت فرمود: استفاده از بیت المال دزدی از همه ی مردم است .
حضرت امیر فرمودند : « دَخَلْتُ بِلَادَکُمْ بِأَشْمَالِی هَذِهِ وَ رِحْلَتِی وَ رَاحِلَتِی ها هِیَ فَإِنْ أَنَا خَرَجْتُ مِنْ بِلَادِکُمْ بِغَیْرِ مَا دَخَلْتُ فَإِنَّنِی مِنَ الْخَائِنِینَ ؛ با این لباسی که بر دوش دارم و این مرکبی که بر آن سوار هستم ، داخل شهر شما شدم وفرماندی شما شدم. پس اگر من از شهرتان خارج شدم و به غیر از چیزهایی که با آن وارد شدم ، چیز دیگری داشتم، همانا من از خیانت کاران هستم»از امانت مراقبت کنید!
امیرالمؤمنین(ع) به «اشعث بن قیس» که استاندار آذربایجان بود ، فرمودند: «وَ إِنَّ عَمَلَکَ لَیْسَ لَکَ بِطُعْمَةٍ وَ لَکِنَّهُ فِی عُنُقِکَ أَمَانَةٌ وَ أَنْتَ مُسْتَرْعًی لِمَنْ فَوْقَکَ لَیْسَ لَکَ أَنْ تَفْتَاتَ فِی رَعِیَّةٍ وَ لَا تُخَاطِرَ إِلَّا بِوَثِیقَةٍ وَ فِی یَدَیْکَ مَالٌ مِنْ مَالِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَنْتَ مِنْ خُزَّانِهِ حَتَّی تُسَلِّمَهُ إِلَیَّ وَ لَعَلِّی أَلَّا أَکُونَ شَرَّ وُلَاتِکَ لَکَ ؛ این پست و حکومت تو طعمه نیست ، بلکه امانتی بر گردنت می باشد و باید آرام آن را برانی .
تو نگهبانی بیش نیستی و حق نداری به رأی خود عمل کنی.» (نهج البلاغه، نامه ۵)
دین را باقی بگذارید!
امام صادق(ع) فرمودند: « إِنَّ مِنْ بَقَاءِ الْمُسْلِمِینَ وَ بَقَاءِ الْإِسْلَامِ أَنْ تَصِیرَ الْأَمْوَالُ عِنْدَ مَنْ یَعْرِفُ فِیهَا الْحَقَّ وَ یَصْنَعُ فِیهَا الْمَعْرُوفَ فَإِنَّ مِنْ فَنَاءِ الْإِسْلَامِ وَ فَنَاءِ الْمُسْلِمِینَ أَنْ تَصِیرَ الْأَمْوَالُ فِی أَیْدِی مَنْ لَا یَعْرِفُ فِیهَا الْحَقَّ وَ لَا یَصْنَعُ فِیهَا الْمَعْرُوفَ ؛ اگر می خواهید دین باقی بماند، بیت المال را به دست عادل بسپارید که حق بوده و طرف دار حق می باشد . »(کافی، ج ۴ ، ص ۲۵)
خیانت نکنیم!
حضرت امیر فرمودند: «دَخَلْتُ بِلَادَکُمْ بِأَشْمَالِی هَذِهِ وَ رِحْلَتِی وَ رَاحِلَتِی ها هِیَ فَإِنْ أَنَا خَرَجْتُ مِنْ بِلَادِکُمْ بِغَیْرِ مَا دَخَلْتُ فَإِنَّنِی مِنَ الْخَائِنِینَ ؛ با این لباسی که بر دوش دارم و این مرکبی که بر آن سوار هستم ، داخل شهر شما شدم و فرمانده شما شدم. پس اگر من از شهرتان خارج شدم و به غیر از چیزهایی که با آن وارد شدم ، چیز دیگری داشتم، همانا من از خیانت کاران هستم . »(المناقب، ج ۲، ص ۹۸)
اگر وضع زندگی ما در هنگام ریاست با روزی که وارد شدیم فرق کند، مثلا با پراید آمدم، با بالاترین مدل ماشین بروم؛ با فرش ماشینی و معمولی آمدم، با بهترین نوع فرش در جهان، تمام ابریشم بروم، اینها همه من را معرفی می کنند که من خائن هستم و در حق مردم خیانت کرده ام .
به همین دلیل است که در قانون اساسی آمده است که وکلا و وزرا در ابتدای کار باید صورت اموال خود را به دولت بدهند و در هنگام اتمام مسئولیت یا استعفا نیز صورت اموال خود را بدهند تا بررسی شود که خیانتی صورت نگرفته باشد .
تبصره ها را ندید نگیرید!
اموالی که دولتی است و به صورت امانت در دست مسئول باشد ، اشکالی ندارد .
در اموال شخصی نیز اگر کمی ترقی به وجود بیاید ، اشکالی ندارد و هر ترقی و پیشرفتی را به دید خیانت نباید دید .
چرا که اگر آدمی کارگری و دست فروشی هم بکند ، مقداری سود به دست می آورد . مهم این است که تغییرات طبیعی و در حد تعادل باشند .
رمز بقاء اسلام چیست؟
به فرموده امیرالمؤمنین(ع): رمز بقاء اسلام به این است که بیت المال در دست عادل باشد و رمز نابودی آن به این است که بیت المال در دست فاسق قرار گیرد. (وسایل الشیعه ، ج۱۱)
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
