مهم ترين عوامل شیمیایی و نحوه حفاظت در مقابل آنها

[Son of anarchy]

مهم ترين عوامل شیمیایی و نحوه حفاظت در مقابل آنها

مهم ترين ترين عوامل خفه كننده:
1. كلر(CL )
2. كلرو پیكرين (PS)
3. دي فسژن (DP)
4. فسژن (CG)

نحوه اثر :
از طريق مجراي تنفسي وارد ششها شده ، با رطوبت موجود تركيب و به اسيدكلريدريك و گاز كربنيك تبديل مي‌شود . اسيد حاصله باعث تخريب سطح داخلي ششها و موجب خساراتي مي‌شود كه نهايتاً منجر به خفگي مي‌گردد .

علايم مسموميت :
سرفه شديد ، تهوع ، سردرد ، تنفس كوتاه و دردناك ، خروج پلاسماي خون از دهان (سرفه و سردرد جزء علايم اوليه مسموميت مي باشند.)
در صورتي كه غلظت عامل زياد باشد ، زمان ظهور عوارض وجود ندارد بلكه مصدوم به سختي نفس مي‌كشد و در زماني كوتاه بيهوش مي‌شود كه غالباً در حالت بيهوشي مي‌ميرند .

مهمترين عوامل خون عبارتند از:
1. سيانيد ئيدروژن (AC)
2. كلريد سيانوژن (CK)
3. آرسين (SA)

علايم مسموميت:
1. اولين علامت عوامل خون ، كمبود اكسيژن در بافتها و در مركز دستگاه تنفسي است .
2. عموماً نخستين علامت قابل توجه ، تغيير در سرعت تنفس و ضربان قلب و به دنبال آن سردرد ، سرگيجه و تهوع مي باشد .
3. سوزش شديد چشمها و دستگاه تنفسی و نیز توقف غير ارادي تنفس ، از علائم دیگر است .
4. بر اثر زياد شدن اكسيژن در خون ، لبها و پوست متمايل به رنگ قرمز ، صورتي می شوند و كمبود اكسيژن در بافتها نیز موجب سردرد ، سرگيجه و دوران سر خواهد شد .
5. مرحله نهايي این علائم ، تشنج ، اغما و مرگ است .

نحوه حفاظت در مقابل عوامل خون :
درصورتی که در خارج از منطقه آلوده باشیم ، آمپول امیل نیتریت را می شکنیم و جلوي بيني مي‌گيريم .
توضيح اينكه در صورت ادامه مسموميت ، اين عمل را هر 4 يا 5 دقيقه با يك آمپول تكرار مي‌كنيم و تا 4 عدد ادامه مي‌دهيم ، ضمن اينكه استفاده بيش از اين تعداد ، فقط با اجازه پزشك مجاز است .

نحوه استفاده از آمپول اميل نيتريت در منطقه آلوده :
سر آمپول را می شکنیم و آمپول را با دقت از كنار گوش وارد ماسك می کنیم و نفس می کشیم .

نحوه استفاده از آمپول اميل نيتريت در خارج از منطقه آلوده :
آمپول را درون دستمالي می شكنیم ، جلوي بيني می گیریم و نفس می کشیم .


عوامل تاول زا به سه گروه عمده تقسيم مي‌شوند :
الف- گروه خردلها (HT-HD)
ب- گروه آرسنیكها (PD-MD-ED)
پ- گروه گازهاي گزنده (CX-L)

خصوصیات فیزیکی و شیمیایی عوامل تاول زا:
1. به صورت جامد ،گازو مايع‌اند .
2. سمي و كشنده اند .
3. اغلب بوي سير ، ماهي ، كپك ، گل شمعداني و ميوه گنديده مي‌دهند .
4. سنگيني آنها نسبت به هوا زياد است .
5. پايداري آنها زياد است .
6. بر روي پوست و چشم تأثير سوء دارند .
7. ممكن است به رنگهاي زرد و سياه باشند .

علايم مسموميت با عوامل خردل یا تاول زا:
1. بعد از 3 الي 6 ساعت در محل آلوده ، سوزش و خارش ايجاد مي‌شود و لكه‌هاي قرمز ظاهر مي‌گردد .
2. بعد از 1 الي 2 روز تاولها نمايان مي‌گردند و از به هم پيوستن تاولهاي ريز ، تاولهاي بزرگ تر تشكيل مي‌گردند .
3. اگر اين عوامل از راه دستگاه تنفسي يا گوارشي وارد شوند ، باعث ناراحتي تنفسي و گوارشي ميگردند .
4. اين عوامل اگر از راههاي دستگاه تنفسی وارد بدن شوند ، خطرات آن مانند عوامل خفه كننده مي‌باشد که مي‌توان به سوزش چشم ، سرفه ، عطسه و خس خس تنفسي اشاره کرد .
5. اگر غلظت عامل زياد باشد موجب خطرات دائمي در چشمها مي‌شود .
6. بعد از تماس با گاز اين عوامل ، احساسي شبيه وجود شن و ماسه در چشم ايجاد مي‌گردد و با درد توأم با برافروختگي چهره شدت مي‌يابد .

خصوصيات فيزيكي و شيميايي آرسنيكها :
1. بوي گل شمعداني مي‌دهند .
2. به صورت گاز هستند .
3. وزن حجمی آن ازهوا بیشتر مي باشند .
4. رنگ آنها بي‌رنگ تا قهوه اي كم رنگ مي باشند .

علايم مسموميت با آرسنيكها :
آرسنيكها علاوه بر تاول ، عوارضي
مانند بزرگ شدن ريه ها ، اسهال ،
بي تابي ، ضعف ، كاهش حرارت بدن و کاهش فشار خون را به همراه دارند .

خصوصيات فيزيكي شيميايي گازهاي گزنده:
معروف ترين گازهای گزنده عامل CX ميباشد . اين عامل داراي بوي تند و نامطبوع و سوزش حاصل از تماس آن با بدن نظير درد ناشي از گزش حشرات گزنده ميباشد .
اين عامل در حالت طبيعي و در دمای 20 درجه سانتی گراد به صورت مايع و به رنگ تيره و روغني شكل مي‌باشد .
اين عوامل به علت تحريك نمودن غشاي مخاطي چشم و بيني حتي در غلظتهاي كم نیز سبب جاري شدن اشك مي‌گردند .

علايم مسموميت با گازهاي گزنده:
1. به محض تماس با بدن باعث بروز درد مي شود
2. در مدت 2 ثانيه ، محل آلودگي مانند گزيدگي زنبور مي گردد .
3. محل آلوده ، سفيد و دور آن قرمز مي شود .
4. بعد از 14 ساعت نقطه سفيد ، قهوه‌اي رنگ و بعد از مدتي به زخم تبديل مي‌گردد .

تابون

نوع عامل :
اعصاب
علامت اختصاري :
GA
نام عمومي :
تابون
نام شيميايي :
اتيل – N-N – دي متيل فسفرو آمينو سيانيدات
فرمول شيميايي :
C2H6OPO(CN)N(CH3)2
وزن مولكولي :
3/162
حالت فيزيكي :
مايع بي‌رنگ تا قهوه‌اي
بوي ماده :
بوي ميوه تازه
روش پراكندگي :
مايع – گاز
چگالي بخار(Air=1) :
63/5
فشار بخار (mm Hg) :
0/037 در Cْ20
چگالي مايع (g/cc) :
1/073 در Cْ25
فراريت(mg/m3) :
610 در Cْ25
پايداري :
در حرارت زير Cْ25 به صورت مايع تا چند روز پايدار است، در هواي سرد مدت زمان پايداري بيشتر مي شود. در انبار در صورت عدم رطوبت پايدار مي باشد.
گرماي نهان تبخير (J/g) :
1/331
نقطه ذوب (oC) :
5-
نقطه جوش (oC) :
240
نقطه تجزيه (oC) براي 3 ساعت :
Cْ 150 براي 3 ساعت
نقطه اشتعال (oC) :
78
نقطه تصعيد (oC) :
1
دز كشنده(LD50) - (mg-min/m3) :
پوست: 15000 - (بخار) يا (مايع) 1500 - استنشاق: 70
دز ناتوان كننده(LD50) :
استنشاق: 50>
نحوة اثر و علائم مسموميت :
مقدار كمي از راه پوست طي دو دقيقه باعث كشته شدن مي‌گردد. به صورت بخار از راه تنفس نزديك به يك دقيقه عمل مي‌كند. گرفتگي شديد عضلاني، تنگي مردمك چشم، ادرار بي‌اختيار
اقدامات حفاظتي و كمكهاي اوليه
1- حبس نفس
2- زدن ماسك
3- پوشيدن لباس حفاظتي يا بادگير و …
4- رفع آلودگي از البسه با پودر رفع آلودگي
5- رفع آلودگي از پوست با پودر رفع آلودگي، پماد محافظ، محلول رفع آلودگي و حمام رفع آلودگي
6- در صورت ظهور علائم مسموميت، استفاده از آمپول اتوماتيك تزريقي آتروپين، در صورت بهبودي، ديگر استفاده نشود، در غير اين صورت تا 4 عدد هر 15 دقيقه يك عدد.
7- داروهاي اكسايمي مثل فيزوستيگمين
8- رفع آلودگي از چشم توسط آب خالص يا قطرة چشمي
تذكر: استفادة بي‌مورد يا بيش از حد آتروپين موجب گشادي مردمك چشم، شل شدن عضلات بدن، خشكي‌ آب دهان و … مي‌شود.
مواد خنثي كننده :
1- محلول 20 تا 30 درصد هيپوكلريت كلسيم
2- محلول 10 درصد كربنات سديم و 5 درصد تيوسولفات به صورت مخلوط

سيانيد هيدروژن

نوع عامل :

خون

علامت اختصاري :

AC

نام عمومي :

سيانيد هيدروژن

نام شيميايي :

هيدروژن سيانيد(اسيد سيانيدريك)

فرمول شيميايي :

HCN

وزن مولكولي :

02/27

حالت فيزيكي :

گاز يا مايع بي رنگ

بوي ماده :

بوي بادام تلخ

روش پراكندگي :

گاز

چگالي بخار(Air=1) :

0/99 در Cْ20

فشار بخار (mm Hg) :

742 در Cْ25

612 در Cْ20

چگالي مايع (g/cc) :

678/0 در Cْ20

فراريت(mg/m3) :

1080000 در Cْ25

پايداري :

نا پايدار، سريعاً بخار مي شود و بخار آن پايداري كمي دارد. در حالت خلوص پايدار است. در انبار پايدار نمي‌باشد.

گرماي نهان تبخير (J/g) :

6/978

نقطه ذوب (oC) :

3/13-

نقطه جوش (oC) :

7/25

نقطه تجزيه (oC) براي 3 ساعت :

5/65<

نقطه اشتعال (oC) :

C ْ0

نقطه تصعيد (oC) :

323

دز كشنده(LD50) - (mg-min/m3) :

در غلظتهاي مختلف، متغير است

دز ناتوان كننده(LD50) :

در غلظتهاي مختلف، متغير است

نحوة اثر و علائم مسموميت :

پس از وارد شدن به جريان گردش خون، همراه خون تا سطح بافتها پيش رفته و در آنجا مانع از مصرف اكسيژن توسط بافت مي‌گردد، تنيجتاً خفگي سلولي به وجود مي‌آيد . علائم مسموميت در غلظتهاي بالا 7-3 نفس كشنده مي باشد و در غلظتهاي كمتر علائمي چون سر درد، سر گيجه، حالت تهوع، عطش هوا ، قرمزي پوست صورت و نوك انگشتان دست و پا مشاهده مي شود. تذكر : علائم مسموميت خيلي سريع ظاهر مي شود.

اقدامات حفاظتي و كمكهاي اوليه

1- حبس نفس

2- زدن ماسك

3- در صورت ظهور علائم مسموميت استفاده از آمپول استنشاقي اميل نيتريت، در صورت بهبودي ديگر استفاده نشود و در غير اين صورت 4 عدد هر 5 دقيقه يك عدد

4- آمپول تزريقي نيتريت سديم، آمپول تزريقي تيوسولفات سديم

5- در صورت دريافت عامل از طريق خوراكي، شربت اپيكا به عنوان مادة مهوّع و يا دستور شستشوي معده

تذكر:‌ مصرف بيش از حد يا بي‌مورد اميل نيتريت موجب كاهش فشار خون مي‌‌گردد.

مواد خنثي كننده :

هوادادن و شستشو با محلول 5 تا 10 رصد كربنات سديم