کربن منواکسیدها

[Jack Daniel'ѕ]

کربن مونوکسید (به انگلیسی: Carbon monoxide)، (با فرمول شیمیایی CO)، گازی است که بر اثر ناقص سوختن کربن بوجود می‌آید. این گاز بسیار سمی است اما رنگ و بوی خاصی ندارد. به همین دلیل کربن مونوکسید قاتل نامریی نامیده می شود. میل ترکیبی کربن مونوکسید با هموگلوبین خون حدود 300 برابر بیشتر از میل ترکیب گاز اکسیژن است. جالب است بدانید که در خون همه ی ما حدود 5 درصد کربن مونوکسید وجوددارد اما اگر این مقداربه 20 درصد برسد باعث مرگ ما خواهد شد.
وقتی کربن مونوکسید وارد سیستم تنفسی شخصی شود بلافاصله با گلبول های قرمز شخص وارد واکنش شده و باعث می شود تا اکسیژن کمتری به اعضای بدن برسد که اولین عارضه ی این مساله خواب آلودگی و احساس خستگی مفرط می باشد. در این حات اعضای بدن گِزگِز کرده و اگر بدن شخص حساس باشد دچار خونریزی بینی می شود. اگر شخص سعی کند سرپا بایستد دچار سرگیجه به همراه حالت تهوع شده و چشمها در این حالت اغلب سیاهی می رود. در ادامه ممکن است شخص دچار بیهوشی شود
یکی از نشانه های مسمومیت با کربن مونوکسید این است که وقتی شخص محیط خود را تغییر می دهد بهبود یافته و در قرار گرفتن مجدد در محیط دچار حالات قبلی میگردد. اگر غلظت کربن مونوکسید در خون بیشتر از 30 درصد شود ضربان قلب شخص نیز افزایش می یابد. در غلظت های بیش از 40 درصد اختلالت حرکتی، سرگیجه، کاهش حافظه و ناتوانی در حرکت اندام ها می شود.

تمامی وسایل و دستگاه‌هایی که وظیفه سوزاندن چیزی را دارند (مانند یک بخاری گازی یا نفتی، یک آب‌گرم‌کن و یا حتی موتور یک خودرو) تا حدودی مونواکسیدکربن تولید می‌کنند، میزان این تولید به شرایط احتراق (سوختن) بستگی دارد؛ هرچه میزان اکسیژن در هنگام سوختن کمتر باشد بخش بیشتری از کربن‌ها دچار ناقص سوزی می‌شوند و به جای دی‌اکسید کربن (CO۲) مونواکسیدکربن تولید می‌کنند.

افرادی که در یک فضای سربسته در معرض استنشاق این گاز قرار می‌گیرند ابتدا احساس کرختی و خواب آلودگی می‌کنند و در صورتی که هرچه سریعتر مکان را ترک نکنند و یا هوای تازه تنفس نکنند دچار بیهوشی و در نهایت خفگی می‌شوند.

برای دوری از خطرات همین گاز است که مدام توصیه می‌شود برای بخاری‌های گازی منازل حتماً از دودکش‌های کلاهک دار استفاده شود.

کربن مونوکسید از هوا سبکتر می باشد و در قسمت های فوقانی محل های سرپوشیده بیشتر تجمع می کند. در کربن مونوکسید یک پیوند سه گانه کربن را به اکسیژن متصل می نماید که طول آن حدود 112.8 پیکومتر می باشد.