آیا چرخش سیاسی اردوغان صادقانه است؟

[✘PETER✘]

سفر نخست وزیر ترکیه به تهران در بطن خود حامل پیام‌های متعدد و مهمی بود که یکی از مهمترین این پیام‌ها اعلام چرخش سیاسی آنکارا در قبال بحران سوریه است، چرخشی که اگر صادقانه باشد، بازتاب‌های بسیاری در عرصه منطقه‌ای برجا خواهد گذاشت.
آیا چرخش سیاسی اردوغان صادقانه است؟
به گزارش جهان، سفر «رجب طیب اردوغان»، نخست وزیر ترکیه به تهران و رسیدن به حضور مقام معظم رهبری پیام‌های بسیاری با خود به همراه دارد.

اگرچه گفته شده بودد که این سفر با هدف توسعه و گسترش روابط سیاسی و اقتصادی بین طرفین صورت می‌گیرد، اما در واقع گفت‌وگو بر سر بحران سوریه و نحوه تعامل طرف ترک با آن مهمترین موضوع مورد بحث و مناقشه بود و نشان داد که تهران تمام تلاش خود را برای بهبود روابط دمشق – آنکارا انجام خواهد داد.

آنچه در آن شک و تردید وجود ندارد، آن است که پس از گذشت ۳ سال از بحران سوریه، هم اکنون آنکارا،‌ آن آنکارایی نشان نمی‌دهد که طی اولین روزهای بحران شاهد آن بودیم و مدعی بود که «بشار اسد» دوست دیروز است که تنها چند روز دیگر به حکومت وی در سوریه باقی نمانده است.

اختلاف دیدگاه میان تهران و آنکارا روزی موجب ایجاد شکاف عمیق بین دو طرف شده بود، اما امروز اردوغان در حالی به تهران سفر می‌کرد که سخنانی را پیش از آن ایراد کرد که هیچ‌گاه نمی‌توان این اظهارات را نادیده گرفت: «موضع تهران و مسکو سنگ بنای حل بحران سوریه شمرده می‌شود».

بحران داخلی که بر حکومت حزب «عدالت و آزادی» فشار می‌آورد، از تظاهرات میدان تقسیم و سپس فساد مالی آغاز شد که برخی از شخصیت‌های نزدیک به اردوغان در آن دست داشتند و موجب شد تا اردوغان امروز ضمن رسیدن به حضور مقام معظم رهبری خواستار کمک ایشان جهت میانجیگری نزد بشار اسد باشد.

این سفر در شرایطی استثنایی صورت گرفت،‌ از جمله اینکه این سفر در راستای گفت‌وگوهای جاری میان نمایندگان دولت سوریه با معارضان هیئت ائتلاف در سوریه انجام شد، تا اردوغان روی گردانی خود از حمایت و پشتیبانی گروه‌های مسلح در سوریه را اعلام کند که یکی از نکات مورد تاکید تهران جهت دستیابی به راه سیاسی و مسالمت آمیز برای بحران سوریه بود.

اردوغان در اظهارات خود پیش از سفر به تهران تنها به تبیین اهمیت موضع ایران در قبال اکتفا نکرد، بلکه ارتش این کشور دستور انجام پروازهای شناسایی و حملات زمینی علیه برخی کاروان‌های سازمان القاعده در نزدیکی مرزهای این کشور با سوریه را داد تا بار دیگر بتواند اعتماد رهبران ایران را جلب کند.

اهداف سفر نخست وزیر ترکیه به تهران صرف نظر از تمایل آنکارا برای بالا بردن حجم مبادلات تجاری و سطح همکاری فیما بین تلاشی برای از بین بردن اختلافات بسیار موجود در خصوص بحران سوریه نیز به شمار می‌آمد.

چندماه است که برخی از ناظران از تغییر موضع ترکیه در قبال بحران سوریه سخن می‌گویند، به خصوص پس از ظهور گروه‌های سلفی تندرو در صفوف جریان‌های معارض و بحران داخلی که آنکارا درگیر آن شده موجب شده تا تمام برگه‌های برنده خود را در عرصه بحران سوریه از دست بدهد و وارد انزوایی بین المللی به ویژه پس از بروز اختلافات با عربستان سعودی درباره بحران مصر شود. اینجاست که اردوغان درخواست رسیدن به محضر مقام معظم رهبری را کرد و رهبران ایران خواستار میانجیگری نزد دمشق شد تا گذشته را فراموش کنند، چون اردوغان به خوبی دریافته بود که اسد همچنان در قدرت باقی است.

هفته‌های آینده شاهد تماس‌های غیر مستقیم آنکارا و دمشق خواهد بود که هدایت کننده آن تهرانی است که از هر گامی برای حل بحران سوریه استقبال می‌کند. به ویژه که هم اکنون ترکیه حسن نیت خود را نیز در راه اعلام کرده است.

اینجاست که باید گفت، روزهای آینده ماهیت واقعی درخواست‌های اردوغان از رهبران ایران به خصوص در راستای روند سریع حوادث جاری در منطقه را آشکار خواهد کرد.

«حسن الابراهیم»، تحلیلگر سوری امور استراتژیک در این‌باره در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در دمشق ، چرخش سیاست‌های ترکیه در این مرحله از بحران سوریه و شرایطی که منطقه در آن به سر می‌برد را بسیار با اهمیت خواند و تاکید کرد که بازتاب این چرخش سیاسی ترکیه تا یک دهه بر منطقه قابل ملاحظه خواهد بود.

الابراهیم در ادامه می‌افزاید: با وجود بهای سنگینی که سوری‌ها به خاطر حمایت ترکیه از تروریسم پرداخت کرد، اما منضم کردن مجدد آنکارا بخ محور مقاومت آثار بسیاری بر نزاع جاری در خاورمیانه خواهد گذاشت به شرط آنکه چرخش سیاسی اردوغان صادقانه باشد.