آینده نفت بعد از افول اوپک

[✘PETER✘]

اوپک به عنوان معروف‌ترین سازمان نفتی جهان در حال حاضر کنترل تقریبا سه چهارم نفت خام جهان را در اختیار دارد و کشور‌های صنعتی جهان بدون آن نمی‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.
به گزارش جهان به نقل از ایسنا، از زمان تحریم نفتی اعراب در سال ۱۹۷۳ که اوپک قیمت‌های جهانی نفت را چهار برابر کرد، این گروه متشکل از ۱۲ کشور نفت خیز جهان قاضی، هیات منصفه و مجری تعیین قیمتهای جهانی نفت بوده‌ است.

اما با توجه به متفاوت بودن شرایط، آینده اوپک ممکن است همانند گذشته آن نباشد.

سازمان کشور‌های صادر‌کننده نفت در تلاش برای بالا‌ نگهداشتن قیمت‌ها، یک سقف تولید روزانه ۳۰ میلیون بشکه را تعیین کرده است.

توانایی اوپک برای حفظ این سقف تولید با گذشت زمان روز‌به ‌روز کمتر می‌شود.

به دلیل انقلاب نفت شیل در آمریکا واردات نفت این کشور به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. براساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی تولید نفت آمریکا در سال گذشته به بالاترین سطح طی ۲۵ سال گذشته رسیده است. آمریکا در دسامبر گذشته روزانه بیش از هشت میلیون بشکه نفت تولید کرد، در حالیکه واردات نفت این کشور به حدود ۷.۵ میلیون بشکه در روز تنزل یافت. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده که آمریکا در سال جاری روزانه تنها شش میلیون و ۵۷۰ هزار بشکه نفت وارد می‌کند.

عامل دیگری که باعث اختلال در اوپک خواهد شد تناقض رفاه و آبادانی است. براین اساس هرچقدر مردم یک کشور در رفاه بیشتری باشند، انتظارات آنها برای خود و فرزندانشان بیشتر و در نتیجه احتمال نارضایتی آنها بیشتر است. این تناقض به همراه افزایش استفاده از رسانه‌های اجتماعی و افزایش قیمت مواد غذایی نقش عمده‌ای در به وجود آمدن بهار عربی در اواخر سال ۲۰۱۰ داشت.

در حالیکه بهار عربی از بین رفته است انتظارات برای زندگی بهتر در کشور‌های عضو اوپک همچنان وجود دارد. بسیاری از کشور‌های عضو اوپک در واکنش به بهار عربی برنامه‌های رفاه اجتماعی خود را افزایش دادند. این برنامه‌ها به همراه افزایش جمعیت باعث فشار زیاد روی داراییهای اوپک شده است. برای اینکه بودجه اعضای اوپک حفظ شود یا باید بهای نفت برنت افزایش پیدا کند یا میزان تولید نفت. از آنجا که قیمت نفت برنت محدوده‌ مشخصی دارد، اوپک احتمالا مجبور خواهد بود نفت بیشتری تولید کند.

دیگر عامل فشار روی اوپک دو کشور عراق و ایران هستند. ایران و عراق به دلیل مشکلات ژئوپلتیک به نسبت ذخایر خود در تولید اوپک مشارکت نداشته‌اند. این روند به احتمال زیاد تغییر خواهد کرد. اگر عراق بتواند از جنگ داخلی خارج شود، تا سال ۲۰۲۰ تولید خود را به سطح تولید کنونی عربستان (حدود ۱۰ میلیون بشکه در روز) خواهد رساند. همچنین این احتمال وجود دارد که ایران نیز پس از لغو تحریم‌های نفتی صادرات نفت خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

همانند بسیاری از مسائل دیگر در دنیای امروز آینده اوپک به عملکرد اقتصادی چین در آینده بستگی دارد. اگر اقتصاد چین طبق ارقام پیش‌بینی شده رشد کند، قیمت نفت آنقدر بالا خواهد بود که برنامه‌های اجتماعی اوپک تامین شود و این سازمان می‌تواند انسجام خود را حفظ کند.

اگر اوپک نظم خود را حفظ نکند و تولید خود را به شکل قابل توجهی افزایش دهد شرکت‌های خدمات نفتی نظیر شلومبرگر و هالیبرتون برنده خواهد بود. هرچه تولید اوپک افزایش پیدا کند شرکت‌های خدمات نفت سفارش بیشتری دریافت خواهند کرد. شرکت شلومبرگر در میان تمام شرکت‌های خدمات نفت یکی از بین‌المللی‌ترین موارد است. این شرکت در حال حاضر حدود هفت درصد درآمد خود را از آمریکای شمالی به دست می‌آورد.

به گزارش پایگاه دیلی فاینانس، پالایشگاه‌های آمریکا نظیر والرو نفع کمتری خواهند برد، زیرا افزایش تولید نفت برنت به معنای این است که اختلاف بین قیمت نفت برنت و نفت سبک آمریکا احتمالا کم خواهد شد. در حال حاضر پالایشگاه‌های آمریکا از این اختلاف زیاد بهره می‌برند، زیرا از نفت ارزان‌تر آمریکا تغذیه می‌کنند در حالی که رقبای آنها از نفت گران‌تر برنت تغذیه می‌شوند.

گمان نمی‌رود افول اوپک به کاهش قیمت‌های نفت در بلند‌مدت بینجامد. جدا از برخی کشور‌ها در خاورمیانه نفت آسان مدتهاست که دیگر حفاری نمی‌شود و هزینه‌ تولید بسیار بالاتر از قبل است. این به معنای این است که رخداد‌های ژئوپلتیک بیشتر در آینده باعث خواهد شد که کشور‌های ثروتمند نتوانند برنامه‌های اجتماعی خود را اجرا کنند. هرچه رخداد‌های ژئوپلتیک بیشتر باشد ریسک نفت بالاتر خواهد رفت.