28-09-2014، 13:11
سردرد ناگهانی با خوردن بستنی
تصورش را کنید سر ظهر که عرق می ریزید و با یک پیاده روی طولانی زیر آفتاب خسته شدهاید، ناگهان سر راه تان یک مغازه بستنی فروشی پیدا شود. شما چه می کنید؟ یک عدد بستنی قیفی خنک را می خرید و یک گاز بزرگ به آن می زنید و در همین لحظه ناگهان سرتان تیر می کشد و سردرد تیزی را در قسمت پیشانی احساس می کنید، به این می گویند "سردرد بستنیای".
این فقط شما نیستید که این سردرد حدود ۳۰ تا ۶۰ ثانیهای را پس از خوردن بستنی در یک روز داغ تابستان تجربه کردهاید.
میلیونها نفر در سراسر دنیا نیز چنین سردردهایی را تجربه کردهاند و از همین جا بوده است که محققان دانشگاه جانهاپکینز به فکر افتادند که درباره این سردرد و دلایل به وجود آوردن آن توضیح دهند. خلاصه نتایج مطالعات این دانشمندان بسیار جالب است.
محققان می گویند، هنگامی که یک خوراکی سرد(مثل بستنی، آب یخ، یخ و...) در هوای گرم با سقف دهان و ته گلوی شما تماس پیدا می کند، موجب بروز سردرد ناگهانی می شود. دلیل آن هم گشاد شدن ناگهانی عروق خونی مغز است.
گشاد شدن عروق به وسیله یک مرکز عصبی در بالای سقف دهان کنترل می شود و موجب می شود، هنگامی که این مرکز عصبی ناگهان سرما را حس می کند، برای گرم کردن مغز اقدام کند. به نظر می رسد این مرکز در اثر احساس یک سرمای ناگهانی، بیش از اندازه فعال می شود و با فرستادن پیامهایی به این عروق، آنها را گشاد می کند تا خون بیشتری به مغز برسد و به همان نسبت گرمای بیشتری در این بخش از بدن به وجود آید.
بنابراین بهترین راه برای اینکه دچار سردرد بستنی نشوید و مغزتان یخ نزند، آن است که چیزهای سرد را با سقف دهان تان تماس ندهید. در این صورت شاید مجبور باشید که بستنی را با دهان باز قورت دهید که دیگر آن لذت مزمزه کردن بستنی را در دهانتان حس نخواهید کرد. بنابراین تصمیم با شما ست که سردرد را بکشید یا طعم شیرین بستنی را بچشید.
برخی از محققان هم نظر دیگری دارند. این محققان می گویند این درد از طریق دندانها و سقف دهان شما (کام) در مسیر عصب تری ژمینال (عصب سه قلو) منتقل می شود. عصب تری ژمینال یکی از اعصاب اصلی مغز است که حس دندانها، صورت و زبان را به مغز منتقل می کند.
هنگامی که با خوردن یک بستنی سرد و یا نوشیدنی خنک اعصاب حسی موجود در این بخشهای دهان (دندانها و زبان) ناگهان به شدت تحریک شوند، ممکن است این تحریک به صورت دردی شدید و گذرا در مغز احساس شود. به هر حال برای پیشگیری از این سردرد هم راه حلهایی وجود دارد.
راه حل اول این است که بستنی یا نوشیدنیهای سرد را به آرامی بخورید و فرو دهید. شما می توانید این خوراکیهای سرد را در بخش جلویی دهانتان پیش از قورت دادن کمی گرم کنید، ولی متخصصان می گویند لازم نیست خوردن بستنی را کنار بگذارید. سردرد بستنی، نیاز به درمان ندارد و خود به خود خوب میشود. نازک نارنجی نباشید.
● بستنی ارزان یا گران؟
حتماً شما هم دیدهاید که برخی از بستنیها، گرانتر از بقیه هستند، البته خوشمزه تر نیز هستند. شاید دل تان بخواهد بدانید، بستنیهای ارزان قیمت با بستنیهای گران تر چه تفاوتی دارند؟
بستنیهایی که قیمت گران تری دارند از مواد اولیه بهتری در آنها استفاده شده است. برای مثال به جای استفاده از وانیل مصنوعی در آنها از وانیل طبیعی استفاده شده است.
تفاوت دیگر که شاید اصلاً فکرش را هم نکنید "هوا" است. در همه بستنیها مقداری هوا وجود دارد و این هوا هنگام مخلوط کردن مواد اولیه ی بستنی، وارد آن می شود. هرچه فرآیند مخلوط کردن مواد اولیه دقیق تر انجام شود، هوای نهایی کمتری درون بستنی به جای می ماند. بستنیهای ارزان قیمت تر، محتوای هوای بیشتری هستند که گاه به ۵۰ درصد نیز می رسد.
ولی خیالتان راحت باشد بستنیهای صنعتی که در کارخانهها تهیه می شوند، به طور معمول هوای کمتری درون خود دارند. فراموش نکنید وجود مقداری هوا درون بستنی برای قوام خامه آن لازم است. می گویند یک بستنی خوب بین ۳ تا ۱۵ درصد هوا دارد.
با افزودن هوا به بستنی می توان چگالی آن را کاهش داد و به این ترتیب قیمت آن نیز کم می شود. این کاری است که برخی از کارخانههای تولید کننده بستنی انجام می دهند. افزودن هوای بیشتر فایده دیگری هم دارد و آن این است که میزان انرژی و چربی موجود در بستنی را کاهش داده و به این ترتیب آن را به یک "بستنی رژیمی" تبدیل می کند.
تصورش را کنید سر ظهر که عرق می ریزید و با یک پیاده روی طولانی زیر آفتاب خسته شدهاید، ناگهان سر راه تان یک مغازه بستنی فروشی پیدا شود. شما چه می کنید؟ یک عدد بستنی قیفی خنک را می خرید و یک گاز بزرگ به آن می زنید و در همین لحظه ناگهان سرتان تیر می کشد و سردرد تیزی را در قسمت پیشانی احساس می کنید، به این می گویند "سردرد بستنیای".
این فقط شما نیستید که این سردرد حدود ۳۰ تا ۶۰ ثانیهای را پس از خوردن بستنی در یک روز داغ تابستان تجربه کردهاید.
میلیونها نفر در سراسر دنیا نیز چنین سردردهایی را تجربه کردهاند و از همین جا بوده است که محققان دانشگاه جانهاپکینز به فکر افتادند که درباره این سردرد و دلایل به وجود آوردن آن توضیح دهند. خلاصه نتایج مطالعات این دانشمندان بسیار جالب است.
محققان می گویند، هنگامی که یک خوراکی سرد(مثل بستنی، آب یخ، یخ و...) در هوای گرم با سقف دهان و ته گلوی شما تماس پیدا می کند، موجب بروز سردرد ناگهانی می شود. دلیل آن هم گشاد شدن ناگهانی عروق خونی مغز است.
گشاد شدن عروق به وسیله یک مرکز عصبی در بالای سقف دهان کنترل می شود و موجب می شود، هنگامی که این مرکز عصبی ناگهان سرما را حس می کند، برای گرم کردن مغز اقدام کند. به نظر می رسد این مرکز در اثر احساس یک سرمای ناگهانی، بیش از اندازه فعال می شود و با فرستادن پیامهایی به این عروق، آنها را گشاد می کند تا خون بیشتری به مغز برسد و به همان نسبت گرمای بیشتری در این بخش از بدن به وجود آید.
بنابراین بهترین راه برای اینکه دچار سردرد بستنی نشوید و مغزتان یخ نزند، آن است که چیزهای سرد را با سقف دهان تان تماس ندهید. در این صورت شاید مجبور باشید که بستنی را با دهان باز قورت دهید که دیگر آن لذت مزمزه کردن بستنی را در دهانتان حس نخواهید کرد. بنابراین تصمیم با شما ست که سردرد را بکشید یا طعم شیرین بستنی را بچشید.
برخی از محققان هم نظر دیگری دارند. این محققان می گویند این درد از طریق دندانها و سقف دهان شما (کام) در مسیر عصب تری ژمینال (عصب سه قلو) منتقل می شود. عصب تری ژمینال یکی از اعصاب اصلی مغز است که حس دندانها، صورت و زبان را به مغز منتقل می کند.
هنگامی که با خوردن یک بستنی سرد و یا نوشیدنی خنک اعصاب حسی موجود در این بخشهای دهان (دندانها و زبان) ناگهان به شدت تحریک شوند، ممکن است این تحریک به صورت دردی شدید و گذرا در مغز احساس شود. به هر حال برای پیشگیری از این سردرد هم راه حلهایی وجود دارد.
راه حل اول این است که بستنی یا نوشیدنیهای سرد را به آرامی بخورید و فرو دهید. شما می توانید این خوراکیهای سرد را در بخش جلویی دهانتان پیش از قورت دادن کمی گرم کنید، ولی متخصصان می گویند لازم نیست خوردن بستنی را کنار بگذارید. سردرد بستنی، نیاز به درمان ندارد و خود به خود خوب میشود. نازک نارنجی نباشید.
● بستنی ارزان یا گران؟
حتماً شما هم دیدهاید که برخی از بستنیها، گرانتر از بقیه هستند، البته خوشمزه تر نیز هستند. شاید دل تان بخواهد بدانید، بستنیهای ارزان قیمت با بستنیهای گران تر چه تفاوتی دارند؟
بستنیهایی که قیمت گران تری دارند از مواد اولیه بهتری در آنها استفاده شده است. برای مثال به جای استفاده از وانیل مصنوعی در آنها از وانیل طبیعی استفاده شده است.
تفاوت دیگر که شاید اصلاً فکرش را هم نکنید "هوا" است. در همه بستنیها مقداری هوا وجود دارد و این هوا هنگام مخلوط کردن مواد اولیه ی بستنی، وارد آن می شود. هرچه فرآیند مخلوط کردن مواد اولیه دقیق تر انجام شود، هوای نهایی کمتری درون بستنی به جای می ماند. بستنیهای ارزان قیمت تر، محتوای هوای بیشتری هستند که گاه به ۵۰ درصد نیز می رسد.
ولی خیالتان راحت باشد بستنیهای صنعتی که در کارخانهها تهیه می شوند، به طور معمول هوای کمتری درون خود دارند. فراموش نکنید وجود مقداری هوا درون بستنی برای قوام خامه آن لازم است. می گویند یک بستنی خوب بین ۳ تا ۱۵ درصد هوا دارد.
با افزودن هوا به بستنی می توان چگالی آن را کاهش داد و به این ترتیب قیمت آن نیز کم می شود. این کاری است که برخی از کارخانههای تولید کننده بستنی انجام می دهند. افزودن هوای بیشتر فایده دیگری هم دارد و آن این است که میزان انرژی و چربی موجود در بستنی را کاهش داده و به این ترتیب آن را به یک "بستنی رژیمی" تبدیل می کند.