چگونه بر روی کارهای خود بهتر تمرکز کنیم؟!

[bOoOoOy]

اصولاً زمانی یک شخص می تواند کاری را به درستی انجام دهد که بتواند بر روی آن کار تمرکز کند و توانایی آن را داشته باشد که تمام جزئیات مربوط به آن کار را ببیند.

حتماً برای شما هم پیش آمده که بخواهید کاری را انجام بدهید ولی تمرکز کافی را برای انجام آن کار نداشته و نتوانسته اید آن کار را به درستی انجام دهید، اصولاً زمانی یک شخص می تواند کاری را به درستی انجام دهد که بتواند بر روی آن کار تمرکز کند و توانایی آن را داشته باشد که تمام جزئیات مربوط به آن کار را ببیند، زیرا انجام یک کار بدون توجه به تمام زوایای پیدا و پنهان آن کار بدون شک نتیجه مطلوب را برای شما به ارمغان نخواهد آورد، لذا توانایی تمرکز بر روی یک کار درآن واحد یکی از ویژگی های مثبت هر شخص محسوب می شود پس در این مقاله ما با یکدیگر راه های افزایش این توانایی را با یکدیگر بررسی می کنیم.

تمرکز چیست؟

این یک سؤال بنیادی است که بایستی به درستی موشکافی شود زیرا بدون دانستن تعریفی جامع و شامل از تمرکز نمی توانیم به اهداف تعیین شده خود دست یابیم، تمرکز تعاریف مختلفی دارد ولی بهترین آن ها می گوید که تمرکز یعنی اینکه ذهن خود را بجای فکر کردن و درگیر شدن درباره چند موضوع، بر روی یک موضوع خاص متمرکز کنیم. یعنی اینکه زمانی که می خواهید کاری را انجام دهید لازم است که به دیگر امور فکر نکنیم تا بتوانیم با حداکثر توانایی ذهنمان گوشه های نهان آن موضوع خاص را واکاوی کنیم، زیرا ذهن هر شخص توان خاص و البته محدودی دارد و نمی تواند تا هراندازه بخواهد بر روی چند موضوع و یا حتی یک موضوع تمرکز کند پس با فکر کردن به یک موضوع درآن واحد می توان تمرکز خود را بالا برد که هرچند این قضیه به یک سری دستورالعمل ها نیاز دارد که آن دستورالعمل ها را یک به یک با همدیگر مرور می کنیم.

یکی از اولین گام هایی که در این راستا بایستی برداشته شود تصمیم گیری برای این است که شما اصلاً در یک زمان خاص می خواهید به چه موضوعی فکر کنید و یا اینکه چه کاری را می خواهید انجام دهید، زیرا زمانی که شما برای خود هدف گذاری کرده باشید خیلی راحت تر می توانید بر روی آن هدف خود تمرکز کنید و بقیه موضوعات را که به هدفتان ربطی ندارد و یا اینکه در اولویت های بعدی قرار دارند را کنار بگذارید، پس در اولین گام بایستی موضوع موردنظر خود را به روشنی و با جزییات بالا تفکیک کنید تا موضوع موردنظر برای تمرکز، به روشنی مشخص شود.

در زمینه مشاهده نشانه های تمرکز راهکارهای زیادی وجود دارد که یکی از آن ها رفتن به تئاتر و یا سینما و مشاهده دیگران است زیرا زمانی که شما در سینما به دیگران نگاه می کنید به نکته جالبی پی می برید زیرا زمان پخش فیلم و یا اجرای نمایش اکثر حضار بدون اینکه پلک بزنند و یا اینکه با یکدیگر حرف بزنند با تمام وجود در حال تماشای فیلم خود هستند این مشاهده به شما نشانه های یک شخص متمرکز را به صورت تجربی نشان خواهد داد و نتیجه این تجربه تلاش برای استفاده از تمام حواس خود برای افزایش تمرکز است.

آماده سازی شرایط محیطی

از روش های مفید برای افزایش تمرکز آماده سازی شرایط محیطی است، آماده سازی شرایط محیطی بدین گونه است که شما بایستی با توجه به کاری که می خواهید انجام دهید محیط آن کار را برای افزایش تمرکز خود مهیا سازید برای مثال شما می خواهید مطالعه داشته باشید لذا در راستای افزایش تمرکز خود بایستی شرایط محیطی مطالعه را نیز افزایش دهید بدین سان که از مطالعه در نقاط شلوغ خودداری کنید و اینکه وسایلی را که ممکن است تمرکز شما را بر هم بزند را مثل موبایل و تبلت را از خود دور کنید تا بتوانید بدون دغدغه ذهنی به مطالعه خود بپردازید.

از دیگر روش های افزایش تمرکز افزایش آرامش خود است زیرا فردی که آرامش درونی دارد بدون شک مرغ خیال او کمتر از این شاخه به آن شاخه می پرد و بیشتر می تواند به یک موضوع درآن واحد فکر کند زیرا شخصی که دارای آرامش درونی است در کل موضوعات ذهنی برای او کمتر وجود دارد و ذهن ایشان کمتر دچار دریفت ذهنی می شود، در کل روی هم رفته تلاش برای آرام بودن بسیار می تواند در زندگی شخصیتان به شما کمک کند.

حال گاهی اوقات پیش میاید که شما بر روی کاری تمرکز می کنید ولی بعد از گذشت مدتی مشاهده می کنید که ذهنتان مشغول یک سری فکر و خیال دیگر می شود که در اینجا پیشنهاد ما به شما این است که زمانی که به این مرحله رسیدید دست از کار خود بردارید و برای مدتی استراحت کنید البته بهترین کار در این زمانی قدم زدن است شما می توانید مدتی را پیاده روی کنید و به تمام دغدغه های ذهنی خود فکر کنید و برای آن ها به صورت ذهنی راه حلی پیدا کنید تا اینکه وقتی می خواهید مجدداً به سر کار خود برگردید دیگر آن موضوعات پریشان کننده برای شما دغدغه ذهنی محسوب نشود.

در ادامه این مقاله برای افزایش تمرکز سه راهکار را که بر روی خروجی های دانشگاه کانزاس قرار گرفته بود، تحلیل می کنیم که امید است مفید واقع شود. درباره این سه راهکار بایستی خدمت شما بیان شود که این راهکارها در واقع یک سری استراتژی هایی هستند که با تمرین و تکرار آن ها می شود تمرکز خود را تا حد زیادی افزایش داد، البته نبایستی فراموش شود که این ها همگی با تمرین و تکرار است که مؤثر واقع می شوند وگرنه بدون تأثیر خواهند ماند لذا رمز موفقیت با این راهکارها در تکرار و تمرین است.

1- همین حالا اینجا باش



بعضی اوقات که شما در حال تمرکز کردن بر روی یک کار هستید به صورت ناخودآگاه ذهنتان به یک موضوع دیگر به اصطلاح پرش می کند که این قضیه را پرش ذهن میگویند، حال زمانی که شما مثلاً در کلاس درس هستید و ناگهان متوجه می شوید که دچار پرش ذهن شده اید بایستی بلافاصله به خود بگویید که ” همین حالا برگرد” تا یک تلنگری به خود داده باشید و سریعاً به موضوع اصلی بحث برگردید، البته شایان ذکر است که این تمرین با گذر زمان نتیجه می دهد و شما بعد از چند هفته با تکرار زیاد شاهد این خواهید بود که فاصله بین پرش های ذهن شما خیلی بیشتر از قبل می شود و شما در واقع متمرکزتر می شوید.

2- تکنیک عنکبوت



بعضی اوقات امکان مهیاکردن 100% شرایط محیطی برای ما وجود ندارد و گاهی اوقات چه بخواهیم و چه نخواهیم دچار یک سری عوامل حواس پرتی از خارج خواهیم شد، در اینجا مثالی برای شما می زنیم که متوجه شوید چگونه می شود این قبیل حواس پرتی ها را نادیده گرفت و بر سر موضوع اصلی خودمان همچون گذشته متمرکز باقی بمانیم، اگر شما با یک تکیه چوب به تار یک عنکبوت مرتب ضربه وارد کنید عنکبوت به صورت غریزی به سمت آن چوب حرکت می کند زیرا فکر می کند که در تارش دامی گرفتار گشته است ولی بعد از بررسی متوجه می شود که به کاه دان زده و از غذا خبری نیست! درنتیجه تکرار این عمل عنکبوت ما دیگر پاسخی به تکان های تار خود نمی دهد و فکر می کند که بقیه تکان ها هم مثل قبل بیهوده خواهد بود نتیجه این داستان این است که اگر ما تلاش کنیم که نسبت به وقایع اطرافمان بی توجه باشیم نتیجه این اتفاق این خواهد بود که دیگر هر صدایی یا حرکتی باعث پرت شدن حواس ما نخواهد شد.

پس برای شروع سعی کنید نسبت به اتفاقات اطرافتان بی توجه باشید مثلاً اگر سر کلاس درس یکی از دانشجویان سرفه کرد یا مدادش از روی میز افتاد برنگردید و آن را نگاه نکنید و یا حتی به آن صدا فکر نیز نکنید و یا هنگامی که در حال صحبت با دوست خود هستید صرفاً به او توجه کنید و جای دیگری جز صورت او را نگاه نکنید، با انجام این تمرین کم کم تمرکز شما حساسیت خود را نسبت به اتفاقات حاشیه ای از دست می دهد و شما کمتر دچار پرش ذهن می شوید.

3- وقت نگرانی



حال شما گاهی مورد هجوم سیلی از افکار و دل مشغولی هایی می شوید که منجر به پرش ذهن شما می شود، در این قسمت نگارنده به شما توصیه می کند که در طول روز برای خود یک زمان را به عنوان زمانی جهت رسیدگی به آن دل مشغولی ها و نگرانی ها اختصاص دهید که نتیجه این کار باعث می شود زمانی که فکری رشته افکار شما را پاره کرد بلافاصله به خود بگویید که من برای رسیدگی به این امور وقت مخصوص به آن را دارم پس در حال حاضر بایستی بر روی مشکل فعلی خودم تمرکز کنم، نهایتاً با اختصاص دادن این وقت لابه لای جدول برنامه های روزانه خود باعث تمرکز بیشتر حواس خود می شوید، خیلی جالب است که بدانید در این زمینه نیز تحقیقاتی صورت گرفته است و نتیجه آن بدین شکل بوده که هر کس که از این وقت در برنامه زمانی روزانه خود استفاده کند در حدود 35% کمتر از دیگران دچار پرش ذهن در طول روز می شود.

از دیگر روش های افزایش تمرکز این است که مثلاً زمانی که شما بر روی موضوعی خاص در حال فکر کردن هستید برای کاهش پرش ذهن خود بیشتر روی جزییات آن موضوع فکر کنید و تا می توانید ذهن خود را بیشتر و بیشتر بر روی آن موضوع درگیر کنید تا وقت کمتری برای پریدن و فکر کردن بر روی دیگر موضوعات داشته باشد. البته دانستن سطح انرژی خود در طول روز نیز می تواند کمک شایانی برای برنامه ریزی شما کند مثلاً اگر شما بدانید که در صبح ها از انرژی بیشتری برخوردار هستید می توانید موضوعات چالشی را که برای تمرکز بر روی آن ها انرژی زیادی می خواهد، برای آن وقت قرار دهید و مثلاً شب ها که از انرژی کمتری برخوردار هستید بر روی موضوعات ساده تر کار کنید.

البته از نقطه نظر فیزیکی و محیطی می شود مقاله ها در راستای تمرکز داد ولی اگر بخواهیم خیلی خلاصه آن ها را مرور کنیم مسئله نور و ژست شما هنگام انجام کاری از تأثیرگذارترین عوامل بر روی تمرکز شما خواهد بود.

یک دید دیگر

حال مناسب است که از نقطه نظر پزشکی به مسئله تمرکز نگاه کنیم، گاهی مشاهده کرده اید که بعد از حدوداً 30 دقیقه تمرکز بر روی یک موضوع ذهن شما به شدت خسته می شود و بسیار می خواهد که از روی آن موضوع بپرد، دلیل این امر بسیار جالب است و تماماً به چرخش جریان خون درون مغز انسان رابطه دارد، سوخت مغز انسان گلوکز است که از طریق خون و اکسیژن درون آن وارد مغز می شود حال اگر شما برای مدت طولانی یکجا بنشینید و تحرک نداشته باشید به دلیل این یکجا نشستن سیستم گردش خون شما دچار اختلالاتی می شود که مستقیماً بر روی تمرکز شما تأثیر مستقیم می گذارد، در این مواقع پزشکان توصیه می کنند که بعد از انجام 30 تا 60 دقیقه کار ذهنی اندکی قدم بزنید یا اینکه حرکات کششی انجام دهید تا سیستم خون رسانی خود را بهبود ببخشید، از طرف دیگر مکانیسم مغز انسان به گونه ای است که اطلاعات ورودی را در هنگام استراحت طبقه بندی می کند پس اگر ما استراحت کافی نداشته باشیم اطلاعات ورودی به شدت روی هم انباشته می شود و استخراج و فراخوانی آن ها برای مغز انسان بسیار دشوار می شود که نتیجه این قضیه نیز تأثیر مستقیم بر روی تمرکز شما خواهد داشت.

راه ها و روش های افزایش تمرکز بسیارند که در اینجا با یکدیگر خلاصه بعضی از مهم ترین ها را با یکدیگر مرور کردیم، ولی جا دارد که یک روش بسیار مؤثر و مفید دیگر را نیز برای شما دوستان واکاوی کنیم، در این روش که به آن اصطلاحاً روش کلیدواژه ها میگویند بدین گونه است که شما بایستی همواره تعدادی کلیدواژه را که معرف اکثر ویژگی های فعالیت های موردنظرتان است را به خاطر داشته باشید و بعدازاینکه دچار پرش ذهن شدید بلافاصله آن کلیدواژه ها را برای خود تکرار کنید زیرا این کلیدواژه ها به شما این امکان را می دهد که با گفتن یک کلمه به سرعت اصل موضوع را در ذهن خود بازخوانی کنید و با سرعت هرچه بیشتر به اصل رشته فکری خود بازگردید.