09-09-2014، 12:48
«معذرت می خوام.» دو کلمه بسیار ساده که در عین حال به زبان آوردنشان بسیار سخت است. خیلی وقت ها در اتفاقات ساده روزمره مثل وقتی در خیابان با غریبه ای برخورد می کنیم، یا وقتی به فروشنده پول اشتباهی می دهیم، خیلی ساده این کلمات را به زبان می آوریم. اما در اتفاقات مهم و برای آنهایی که برایمان خیلی مهم هستند، گفتن آن برایمان سخت می شود. ناتوانی در عذرخواهی ممکن است به همه روابطمان صدمه بزند، چه روابط کاری و چه شخصی. اینکه یاد بگیرید چطور به درستی عذرخواهی کنید، قدمی مهم در عاقل شدنتان است.
چرا عذرخواهی نمی کنیم
غرور. عذرخواهی کردن برای برخی انسانها خیلی سخت است مخصوصاً به این دلیل که با قبول اشتباه همراه است. خیلی سخت است که بگوییم اشتباه کردیم. غرورمان خدشه دار می شود.
شرم. اگر اشتباه کرده باشیم و کسی را آزار داده باشیم، خیلی برایمان سخت که به آن اقرار کنیم. به همین دلیل ترجیح می دهیم به روی خودمان نیاورده و طوری نشان دهیم که انگار اتفاقی نیفتاده است.
خشم. چیزهایی که برای آن نیاز به عذرخواهی است، ندرتاً یک خیابان یکطرفه است. درست است که احتمالاً ما یک کار اشتباه انجام داده ایم ولی احتمالاً فرد مقابل هم همینطور. و گاهی اوقات عصبانیت ما بخاطر آزاری که به ما رسانده است آنقدر زیاد است که اشتباه خودمان را توجیه می کنیم و به همین دلیل عذرخواهی نمی کنیم.
راه حل این سه مانع؟ فروتنی. دلیل اینکه این دیوارها را کشیده ایم این است که دچار خودبزرگ بینی هستیم. حق همیشه با ماست. اما این درست نیست. ما انسانیم. همه ما گاهی اشتباه می کنیم. باید نواقص خود را جزء بخشی از زندگی خود قبول کنیم. سرکوب کردن آن شما را از دیگران دور می کند و قبول کردن آن کمک می کند به رشد فکری برسید.
چه وقت معذرت خواهی کنید
حتی وقتی کامل تقصیر گردن شما نیست. افرادی هستند که تا وقتی مطمئن نشوند که ۱۰۰ درصد تقصیر با آنها بوده است، قبول نمی کنند: مقصر نیست که یک سند مهم را در اداره دور ریخته است چون کسی به او نگفته بوده که باید آن را نگهداری کند. مقصر نیست که احساسات نامزدش را جریحه دار کرده چون نباید پنهانی به حرف های او با دوستانش گوش می داده.
اما تقریباً در تمام موقعیت ها ۱۰۰ درصد تقصیر به گردن یک نفر نیست. اگر همسرتان عصبانی شده و کنترل خود را از دست بدهد و بی هیچ دلیلی حرف هایی به شما بزند، تقصیر او نیست زیرا شما ۸۰ ساعت در هفته را کار می کنید و به اندازه کافی برای او وقت نمی گذارید.
حتی اگر تقسیم تقصیر چیزی مثل ٪۱ / ٪۹۹ باشد، باز هم باید خیلی تلاش کنید تا بفهمید همان ٪۱ از چه بوده است. نباید طوری زندگی کنید که انگار جلو هیئت داوران خیالی اعاده دعوی می کنید و برای اینکه چرا مقصر نیستید و بیگناهید سند و مدرک رو می کنید. اینکه حق با شما باشد اینقدر مهم نیست که داشتن یک رابطه سالم با دیگران مهم است. آیا حاضرید به قیمت از دست دادن رابطه تان با دیگران حق با شما باشد؟ اینکه فقط خودتان راضی باشید، هیچ فایده ای ندارد.
لازم نیست برای چیزی که کاملاً تقصیر شما نبوده است معذرت خواهی کنید اما مطمئناً چیزهایی هست که می توانستید بهتر عمل کنید. وقتی برای آن چیزها عذرخواهی کنید، باعث می شود طرف مقابل هم بخاطر کارهای اشتباه خود کوتاه بیاید. نباید بگذارید غرور جلو شما را برای فروتنی و گذشت و پیشقدم شدن بگیرد.
حتی اگر کسی متوجه اشتباه شما نشود. شده بود موقعی که یک پسربچه بودید چیزی را شکسته و فرار کنید، به امید اینکه کسی متوجه نشده باشد؟ و اگر متوجه شوند تقصیر را گردن شما نیندازند؟ این روش بچه ها برای کنار آمدن با اشتباهاتشان است. یک شخص عاقل باید اشتباهات خود را قبول کند، حتی اگر بداند برای آن اشتباهات او را مسئول خواهند دانست.
به سرعت. بعد از مرتکب شدن یک اشتباه یا آسیب رساندن به کسی، بلافاصله عذرخواهی کنید. هرچه بیشتر صبر کنید، کینه و دشمنی بیشتری در هر دو طرف ایجاد می شود، و برداشتن اولین قدم سخت تر می شود. مسئول باشید و اشتباهتان را گردن بگیرید.
چه وقت معذرت خواهی نکنید
بخاطر اعتقاداتتان. اگر برای دفاع از اعتقاداتتان نتوانستید منطقی بحث کنید، و ناعاقلانه رفتار کرده و موجب ناراحتی طرف مقابل شده باشید، باید تقصیرتان را گردن گرفته و عذرخواهی کنید. اما اگر بحث و گفتگویی کاملاً محترمانه برای دفاع از باورها و اعتقاداتتان داشته اید و بخاطر اعتقادات شما آن طرف مقابل ناراحت شده است، هیچوقت نباید معذرت خواهی کنید.
بخاطر برآورده نکردن توقعات بیجا. همه شما چنین مردی را می شناسید، همسرش از او توقع دارد که همه خواسته های او را برآورده کند. و وقتی او نتواند این کار را بکند، خانم توقع دارد که از او عذرخواهی کند.
برای همه چیز. بعضی از افراد بخاطر همه چیز خود عذرخواهی می کنند، بخاطر ظاهرشان، بخاطر کارهایی که تقصیرشان نیستند و یا بخاطر کوتاهی هایی که هیچ کس متوجه آن نمی شود. مدام عذرخواهی می کنند و عذرخواهی می کنند. این رفتار نه تنها خلاف آن چیزی که شما فکر می کنید نظر مثبت دیگران را نسبت به شما جلب می کند بلکه احترام خودتان را پیش همه از دست می دهید.
چطور عذرخواهی کنید
اگر نمی توانید به زبان بیاورید، بنویسید. گاهی اوقات غرور یا خجالت اجازه نمی دهد از کسی عذرخواهی کنید. بااینکه معذرت خواهی رودررو همیشه بهتر است، اگر نمی توانید اینکار را انجام دهید، بهتر است که آن را بنویسید. و گاهی اوقات یک یادداشت و یا نامه بهتر از حرف زدن است زیرا باعث می شود بتوانید همه احساساتتان را بدون اینکه حرفهایتان را فراموش کنید بیان کنید.
در صورت لزوم از شوخ طبعی استفاده کنید. بعضی شوخی ها، اگر درست باشند، می تواند فشار موجود را شکسته و باعث خنده هر دو شما شود. البته دقت کنید که گفتیم شوخی که درست و مناسب باشد، اگر به همسرتان خیانت کرده باشید، دیگر نمی توانید درمورد آن جوک بسازید و بخندید.
جدی باشید. این اصلی ترین قانون عذرخواهی است. یک عذرخواهی بدون جدیت بدتر از عذرخواهی نکردن است. ناراحتی و عصبانیت فرد از شما با این رفتار بیشتر می شود. یک عذرخواهی غیرجدی مثل این است که بگویید متاسفید اما پشیمان نبودنتان کاملاً مشخص باشد. کار اشتباه دیگر عذرخواهی «از اینکه ناراحتی متاسفم» است. این نوع معذرت خواهی هیچ تقصیری را گردن نمی گیرد اما طوری وانمود می کند که از ناراحتی فرد مقابل ناراحت است.
مسئولیت کامل را قبول کنید. هیچوقت وقتی می خواهید عذرخواهی کنید، کارتان را توجیه نکنید و بهانه نیاورید. این کار ارزش و جدیت اعتراف و عذرخواهی شما را از بین می برد. هیچ «اما» و «اگر»ی در جملات خود به کار نبرید.
بگویید که فهمیده اید چرا اشتباه کرده اید. فرد می خواهد بداند که واقعاً جدیت موضوع را فهمیده اید و می دانید چرا و کجای کارتان اشتباه بوده است. هیچکس دوست ندارد عذرخواهی را از زبان کسی بشنود که نمی داند چرا اشتباه کرده است اما تصور می کند باید عذرخواهی کند.
متعهد شوید که جبران می کنید. دقت کنید، گفتیم "متعهد" شوید نه اینکه "قول" بدهید. این یک قسمت بسیار مهم از فرایند عذرخواهی است. باید راه هایی برای جبران اشتباهی که مرتکب شده اید پیشنهاد دهید. این همیشه ممکن نیست. اگر گلدان تاریخی که نسل به نسل در خانواده ای چرخیده است را بشکنید، مطمئناً نمی توانید به بازار رفته و یکی به جای آن بخرید. اما اگر اشتباهتان در محدوده ای بوده که قابل برطرف کردن و اصلاح است، دریغ نکنید. یک وقت هایی بخاطر اینکه از دست کسی عصبانی شده و داد کشیده اید واقعاً متاسف باشید اما می دانید که هر چقدر هم تلاش کنید ممکن است باز هم با آن فرد این اتفاق تکرار شود. وقتی به کسی قول می دهید که دیگر چنین اتفاقی تکرار نمی شود، خودتان را برای یک ضربه بزرگتر آماده می کنید. چون این بار طرف مقابل دوبرابر ناراحت خواهد شد. اما خیلی چیزها هم هست که مطمئنید ۱۰۰٪ دیگر تکرار نخواهد شد و اگر واقعاً به این مسئله اطمینان دارید، آنوقت می توانید قول دهید. اما بهتر است خیلی ساده متعهد شوید که تلاشتان را برای جبران می کنید.
با عملتان پشیمانی خود را نشان دهید. در آخر اگر رفتار و عملتان با اظهار پشیمانی تان همخوان نباشد، عذرخواهی لفظی هیچ ارزشی نخواهد داشت. بعد از اینکه عذرخواهی کردید، دیگر به آن فکر نکنید. سعی کنید از آن به بعد طوری رفتار کنید که نشان دهنده پشیمانی شما از اشتباهتان باشد.
بگذرید و فراموش کنید. وقتی عذرخواهی صادقانه خودتان را ارائه کردید، دوباره عذرخواهی نکنید. عذرخواهی پشت سر هم ممکن است چیزی باشد که طرفتان فکر کند از شما می خواهد و در کوتاه مدت احساس بهتری پیدا کنند. اما در طولانی مدت رابطه تان را خراب خواهد کرد. اگر به عذرخواهی خود ادامه دهید، دیگر همیشه در سطحی پایین تر خواهید بود و دیگر فردمقابل هم سطح خود با شما برخورد نخواهد کرد و به شما احترام نخواهد گذاشت. فرقی نمی کند، چه عذرخواهی شما را پذیرفته باشد یا نه. اگر پذیرفته باشد، دیگر نیازی به ادامه عذرخواهی نخواهد بود. اگر نپذیرفته باشد، یعنی آن فرد به شما اعتماد نمی کند و آن رابطه مشکلات دیگری هم دارد که نیاز به اصلاح دارد.
چرا عذرخواهی نمی کنیم
غرور. عذرخواهی کردن برای برخی انسانها خیلی سخت است مخصوصاً به این دلیل که با قبول اشتباه همراه است. خیلی سخت است که بگوییم اشتباه کردیم. غرورمان خدشه دار می شود.
شرم. اگر اشتباه کرده باشیم و کسی را آزار داده باشیم، خیلی برایمان سخت که به آن اقرار کنیم. به همین دلیل ترجیح می دهیم به روی خودمان نیاورده و طوری نشان دهیم که انگار اتفاقی نیفتاده است.
خشم. چیزهایی که برای آن نیاز به عذرخواهی است، ندرتاً یک خیابان یکطرفه است. درست است که احتمالاً ما یک کار اشتباه انجام داده ایم ولی احتمالاً فرد مقابل هم همینطور. و گاهی اوقات عصبانیت ما بخاطر آزاری که به ما رسانده است آنقدر زیاد است که اشتباه خودمان را توجیه می کنیم و به همین دلیل عذرخواهی نمی کنیم.
راه حل این سه مانع؟ فروتنی. دلیل اینکه این دیوارها را کشیده ایم این است که دچار خودبزرگ بینی هستیم. حق همیشه با ماست. اما این درست نیست. ما انسانیم. همه ما گاهی اشتباه می کنیم. باید نواقص خود را جزء بخشی از زندگی خود قبول کنیم. سرکوب کردن آن شما را از دیگران دور می کند و قبول کردن آن کمک می کند به رشد فکری برسید.
چه وقت معذرت خواهی کنید
حتی وقتی کامل تقصیر گردن شما نیست. افرادی هستند که تا وقتی مطمئن نشوند که ۱۰۰ درصد تقصیر با آنها بوده است، قبول نمی کنند: مقصر نیست که یک سند مهم را در اداره دور ریخته است چون کسی به او نگفته بوده که باید آن را نگهداری کند. مقصر نیست که احساسات نامزدش را جریحه دار کرده چون نباید پنهانی به حرف های او با دوستانش گوش می داده.
اما تقریباً در تمام موقعیت ها ۱۰۰ درصد تقصیر به گردن یک نفر نیست. اگر همسرتان عصبانی شده و کنترل خود را از دست بدهد و بی هیچ دلیلی حرف هایی به شما بزند، تقصیر او نیست زیرا شما ۸۰ ساعت در هفته را کار می کنید و به اندازه کافی برای او وقت نمی گذارید.
حتی اگر تقسیم تقصیر چیزی مثل ٪۱ / ٪۹۹ باشد، باز هم باید خیلی تلاش کنید تا بفهمید همان ٪۱ از چه بوده است. نباید طوری زندگی کنید که انگار جلو هیئت داوران خیالی اعاده دعوی می کنید و برای اینکه چرا مقصر نیستید و بیگناهید سند و مدرک رو می کنید. اینکه حق با شما باشد اینقدر مهم نیست که داشتن یک رابطه سالم با دیگران مهم است. آیا حاضرید به قیمت از دست دادن رابطه تان با دیگران حق با شما باشد؟ اینکه فقط خودتان راضی باشید، هیچ فایده ای ندارد.
لازم نیست برای چیزی که کاملاً تقصیر شما نبوده است معذرت خواهی کنید اما مطمئناً چیزهایی هست که می توانستید بهتر عمل کنید. وقتی برای آن چیزها عذرخواهی کنید، باعث می شود طرف مقابل هم بخاطر کارهای اشتباه خود کوتاه بیاید. نباید بگذارید غرور جلو شما را برای فروتنی و گذشت و پیشقدم شدن بگیرد.
حتی اگر کسی متوجه اشتباه شما نشود. شده بود موقعی که یک پسربچه بودید چیزی را شکسته و فرار کنید، به امید اینکه کسی متوجه نشده باشد؟ و اگر متوجه شوند تقصیر را گردن شما نیندازند؟ این روش بچه ها برای کنار آمدن با اشتباهاتشان است. یک شخص عاقل باید اشتباهات خود را قبول کند، حتی اگر بداند برای آن اشتباهات او را مسئول خواهند دانست.
به سرعت. بعد از مرتکب شدن یک اشتباه یا آسیب رساندن به کسی، بلافاصله عذرخواهی کنید. هرچه بیشتر صبر کنید، کینه و دشمنی بیشتری در هر دو طرف ایجاد می شود، و برداشتن اولین قدم سخت تر می شود. مسئول باشید و اشتباهتان را گردن بگیرید.
چه وقت معذرت خواهی نکنید
بخاطر اعتقاداتتان. اگر برای دفاع از اعتقاداتتان نتوانستید منطقی بحث کنید، و ناعاقلانه رفتار کرده و موجب ناراحتی طرف مقابل شده باشید، باید تقصیرتان را گردن گرفته و عذرخواهی کنید. اما اگر بحث و گفتگویی کاملاً محترمانه برای دفاع از باورها و اعتقاداتتان داشته اید و بخاطر اعتقادات شما آن طرف مقابل ناراحت شده است، هیچوقت نباید معذرت خواهی کنید.
بخاطر برآورده نکردن توقعات بیجا. همه شما چنین مردی را می شناسید، همسرش از او توقع دارد که همه خواسته های او را برآورده کند. و وقتی او نتواند این کار را بکند، خانم توقع دارد که از او عذرخواهی کند.
برای همه چیز. بعضی از افراد بخاطر همه چیز خود عذرخواهی می کنند، بخاطر ظاهرشان، بخاطر کارهایی که تقصیرشان نیستند و یا بخاطر کوتاهی هایی که هیچ کس متوجه آن نمی شود. مدام عذرخواهی می کنند و عذرخواهی می کنند. این رفتار نه تنها خلاف آن چیزی که شما فکر می کنید نظر مثبت دیگران را نسبت به شما جلب می کند بلکه احترام خودتان را پیش همه از دست می دهید.
چطور عذرخواهی کنید
اگر نمی توانید به زبان بیاورید، بنویسید. گاهی اوقات غرور یا خجالت اجازه نمی دهد از کسی عذرخواهی کنید. بااینکه معذرت خواهی رودررو همیشه بهتر است، اگر نمی توانید اینکار را انجام دهید، بهتر است که آن را بنویسید. و گاهی اوقات یک یادداشت و یا نامه بهتر از حرف زدن است زیرا باعث می شود بتوانید همه احساساتتان را بدون اینکه حرفهایتان را فراموش کنید بیان کنید.
در صورت لزوم از شوخ طبعی استفاده کنید. بعضی شوخی ها، اگر درست باشند، می تواند فشار موجود را شکسته و باعث خنده هر دو شما شود. البته دقت کنید که گفتیم شوخی که درست و مناسب باشد، اگر به همسرتان خیانت کرده باشید، دیگر نمی توانید درمورد آن جوک بسازید و بخندید.
جدی باشید. این اصلی ترین قانون عذرخواهی است. یک عذرخواهی بدون جدیت بدتر از عذرخواهی نکردن است. ناراحتی و عصبانیت فرد از شما با این رفتار بیشتر می شود. یک عذرخواهی غیرجدی مثل این است که بگویید متاسفید اما پشیمان نبودنتان کاملاً مشخص باشد. کار اشتباه دیگر عذرخواهی «از اینکه ناراحتی متاسفم» است. این نوع معذرت خواهی هیچ تقصیری را گردن نمی گیرد اما طوری وانمود می کند که از ناراحتی فرد مقابل ناراحت است.
مسئولیت کامل را قبول کنید. هیچوقت وقتی می خواهید عذرخواهی کنید، کارتان را توجیه نکنید و بهانه نیاورید. این کار ارزش و جدیت اعتراف و عذرخواهی شما را از بین می برد. هیچ «اما» و «اگر»ی در جملات خود به کار نبرید.
بگویید که فهمیده اید چرا اشتباه کرده اید. فرد می خواهد بداند که واقعاً جدیت موضوع را فهمیده اید و می دانید چرا و کجای کارتان اشتباه بوده است. هیچکس دوست ندارد عذرخواهی را از زبان کسی بشنود که نمی داند چرا اشتباه کرده است اما تصور می کند باید عذرخواهی کند.
متعهد شوید که جبران می کنید. دقت کنید، گفتیم "متعهد" شوید نه اینکه "قول" بدهید. این یک قسمت بسیار مهم از فرایند عذرخواهی است. باید راه هایی برای جبران اشتباهی که مرتکب شده اید پیشنهاد دهید. این همیشه ممکن نیست. اگر گلدان تاریخی که نسل به نسل در خانواده ای چرخیده است را بشکنید، مطمئناً نمی توانید به بازار رفته و یکی به جای آن بخرید. اما اگر اشتباهتان در محدوده ای بوده که قابل برطرف کردن و اصلاح است، دریغ نکنید. یک وقت هایی بخاطر اینکه از دست کسی عصبانی شده و داد کشیده اید واقعاً متاسف باشید اما می دانید که هر چقدر هم تلاش کنید ممکن است باز هم با آن فرد این اتفاق تکرار شود. وقتی به کسی قول می دهید که دیگر چنین اتفاقی تکرار نمی شود، خودتان را برای یک ضربه بزرگتر آماده می کنید. چون این بار طرف مقابل دوبرابر ناراحت خواهد شد. اما خیلی چیزها هم هست که مطمئنید ۱۰۰٪ دیگر تکرار نخواهد شد و اگر واقعاً به این مسئله اطمینان دارید، آنوقت می توانید قول دهید. اما بهتر است خیلی ساده متعهد شوید که تلاشتان را برای جبران می کنید.
با عملتان پشیمانی خود را نشان دهید. در آخر اگر رفتار و عملتان با اظهار پشیمانی تان همخوان نباشد، عذرخواهی لفظی هیچ ارزشی نخواهد داشت. بعد از اینکه عذرخواهی کردید، دیگر به آن فکر نکنید. سعی کنید از آن به بعد طوری رفتار کنید که نشان دهنده پشیمانی شما از اشتباهتان باشد.
بگذرید و فراموش کنید. وقتی عذرخواهی صادقانه خودتان را ارائه کردید، دوباره عذرخواهی نکنید. عذرخواهی پشت سر هم ممکن است چیزی باشد که طرفتان فکر کند از شما می خواهد و در کوتاه مدت احساس بهتری پیدا کنند. اما در طولانی مدت رابطه تان را خراب خواهد کرد. اگر به عذرخواهی خود ادامه دهید، دیگر همیشه در سطحی پایین تر خواهید بود و دیگر فردمقابل هم سطح خود با شما برخورد نخواهد کرد و به شما احترام نخواهد گذاشت. فرقی نمی کند، چه عذرخواهی شما را پذیرفته باشد یا نه. اگر پذیرفته باشد، دیگر نیازی به ادامه عذرخواهی نخواهد بود. اگر نپذیرفته باشد، یعنی آن فرد به شما اعتماد نمی کند و آن رابطه مشکلات دیگری هم دارد که نیاز به اصلاح دارد.