راه بهتری برای اندازه‌گیری زمین‌لرزه وجود دارد؟

[ERF@N]

زلزله‌ در مقیاس بزرگی محاسبه می‌شود، اما چرا زمین‌شناسان از مقیاس دیگری مانند مقیاس اندازه‌گیری وزن یا طول برای اندازه‌گیری شدت زمین‌لرزه استفاده نمی‌کنند؟

زلزله‌ها بصورت خطی اندازه‌گیری نمی‌شوند، اما در مقیاس قدر یا بزرگی (magnitude) محاسبه می‌شوند؛ بطورمثال زلزله 6.1 ریشتری هفته گذشته در شمال کالیفرنیا حدودا دو برابر بزرگتر از زلزله 5.8 ریشتری واشنگتن در سال 2011 و در مقیاس با انرژی آزاد شده، سه برابر قویتر است.

همچنین زلزله 7.1 ریشتری هائیتی در سال 2010 نیز هشت برابر بزرگتر از زلزله شمال کالیفرنیا بوده و انرژی آزاد شده آن نیز 22 برابر قویتر است.

اما چرا زمین‌شناسان از مقیاس دیگری برای زلزله – مانند مقیاس اندازه‌گیری وزن، طول یا سایر پدیده‌های طبیعی – استفاده نمی‌کنند؟

«چارلز ریشتر» که مقیاس سنجش شدت زلزله به نام وی نامگذاری شده است، سال 1980 در مصاحبه‌ای عنوان کرد که مقیاس بزرگی ریشتر (Richter Magnitude Scale) بعنوان روشی برای اندازه‌گیری قدرت زمین‌لرزه، از علاقه وی به منجمی آماتور و واژه قدر (magnitude) که برای سنجش روشنایی ستاره استفاده می‌شود، نشأت گرفته است.

ایده اندازه‌گیری مقدار انرژی آزاد شده توسط زلزله همانند اندازه گیری روشنایی یک ستاره است.

امروزه بزرگای زمین لرزه با استفاده از سیستم الگوریتمی دیگری موسوم به بزرگای لحظه‌ای (Moment Magnitude) اندازه‌گیری می‌شود که می‌تواند زمین‌لرزه‌هایی بزرگتر از مقیاس ریشتر را اندازه‌گیری کند.

«رابرت ویلیامز» از زمین‌شناسان برنامه هشدار زمین‌لرزه آمریکا تأکید کرد: مقیاس اندازه لگاریتمی، اجازه مقایسه زمین‌لرزه‌ها در شرایط یکسان با اثرات متفاوت بر سازه را فراهم می کند؛ در مقایسه با مقیاس خطی، مقیاس لگاریتمی یک روش آسان و قابل کنترل برای نشان دادن طیف گسترده دامنه حرکت زمین و مقادیر متفاوت انرژی آزاد شده در یک محدوده اعداد قابل درک است.

به گفته «ویلیامز»، مقیاس لگاریتمی در علوم دیگری مانند مقیاس دسیبل در اندازه‌گیری صورت و مقیاس pH در شیمی برای سنجش اسیدیته نیز استفاده می‌شود.