کشف راز چگونگی شکل‌گیری نزدیک‌ترین ابرنواختر به زمین

[ERF@N]

تحقیقات جدید منجمان اروپایی به حل معمای چگونگی شکل‌گیری نوعی ابرنواختر درخشان در کهکشانی واقع در 11 میلیون سال نوری کمک می‌کند.

این ابرنواختر که حاصل انفجار عظیم یک ستاره است، به مدت چندین دهه‌ نزدیک‌ترین ابرنواختر به زمین بوده و اوایل سال جاری میلادی توسط رصدخانه دانشگاه لندن کشف شد. چنین پدیده‌ای اطلاعاتی کلیدی درباره جهان و چگونگی بسط‌یافتن و تکامل کهکشان‌ها در اختیار می‌گذارد.

در این تحقیق، دانشمندان از شبکه‌های عظیم رادیوتلسکوپ‌های انگلستان و اروپا استفاده کردند که شامل هفت تلسکوپ e-MERLIN بود. این سامانه‌ها تیم علمی را قادر به شکار تصاویر بسیار عمیقی کرد که فقدان انتشارات رادیویی این ابرنواختر را آشکارسازی کردند.

ابرنواختر موردمطالعه 2014J نام دارد و به نوع la تعلق دارد. این جرم کیهانی از انفجار یک ستاره کوتوله سفید و زمانی حاصل شده که سوخت هسته درونی ستاره به اتمام رسیده و لایه‌های بیرونی‌ترش را متلاشی کرده است.

هنگامی که جرم یک ستاره کوتوله سفید به حدود 1.4 برابر خورشید افزایش می‌یابد، منفجر می‌شود. در این جا، دمای هسته آن به نقطه‌ای می‌رسد که کربن شروع به همجوشی هسته‌ای می‌کند. این رخداد به سرعت در سراسر ستاره گسترش می‌یابد و منجر به انفجاری ترموهسته‌ای فاجعه‌باری می‌شود که ستاره را می‌درد و موجب می‌شود این جرم کیهانی مانند ستاره درخشان جدیدی به نظر برسد که میلیاردها بار درخشان‌تر از خورشید است.

ابرنواخترها نقش بنیادینی در فرآیند شیمیایی کهکشان‌ها و تکامل آن‌ها ایفا می‌کنند زیرا مسئول انتشار بخش اعظم عناصر سنگین تشکیل‌دهنده کهکشان‌ها هستند و تعدادی از این عناصر در بخش درونی ستارگان عادی شکل نمی‌گیرند.

دانشمندان بر سر چگونگی شکل‌گیری این ابرنواختر تردید داشتند و نتایج جدید، اکثر مدل‌های موجود را رد می‌کند. این مطالعه به رهبری «میگوئل پرز-تورس» از شورای ملی تحقیقات اسپانیا انجام شد و جزئیات آن در مجله Astrophysical منتشر شد.