27-08-2014، 19:35
قند خون بیماری است ک بصورت پنهان بروز میکند و برخی عوامل موجب ایجاد نوسان در قند خون میشود، با دلایل عمده این نوسانات آشنا شوید.
20 دلیل نوسان سطح قند خون
افزایش: کافئین
قند خون پس از نوشیدن قهوه افزایش مییابد (حتی قهوه تلخ بدون کالری ). این افزایش به دلیل کافئین است. به همین صورت چای سبز، چای سیاه و نوشیدنیهای انرژیزا میتوانند مانع کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت شوند. هر فرد ممکن است به صورت متفاوتی واکنش نشان دهد بنابراین بهتر است واکنشهای خود نسبت به فعالیتها و غذاها را دنبال کنید. البته، برخی از ترکیبات دیگر موجود در قهوه ممکن است از دیابت نوع 2 در افراد سالم پیشگیری نمایند.
افزایش: غذاهای بدون شکر
بسیاری از مواد غذایی که بر روی برچسبشان بدون شکر نوشته شده، سطح قند خون را افزایش میدهند. چرا؟ چون هنوز مقدار زیادی کربوهیدرات نشاسته، چربی و فیبر دارند. مقدار کلی کربوهیدرات بر روی برچسب را پیش از مصرف بخوانید. همچنین باید به شکرهای الکلی مانند سوربیتول و زیلیتول نیز توجه کنید. آنها شیرین کنندهها با مقدار کمتری کربوهیدرات نسبت به شکر ( ساکروز) اضافه میکنند اما ممکن است هنوز کربوهیدرات کافی برای افزایش سطح قند خون در آن وجود داشته باشد
افزایش: غذاهای چینی
وقتی گوشت کنجدی یا مرغ ترش و شیرین مصرف میکنید، تنها برنج سفید نیست که مشکل ایجاد میکند. غذاهایی که حاوی مقدار زیادی چربی هستند ممکن است باعث افزیش قند خون شوند. همین مسئله در مورد پیتزا، غذاهای سرخ کردنی و سایر غذاهای حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات و چربی نیز صادق است. قند خونتان را دو ساعت پس از غذا اندازه بگیرید تا بدانید غذا بر شما چه تاثیری میگذارد.
افزایش: سرماخوردگی شدید
وقتی بدن برای مبارزه با بیماری تلاش میکند سطح قند خون افزایش مییابد. آب و مایعات دیگر بنوشید تا بدنتان بی آب نشود. اگر بیش از دو ساعت است که دچار اسهال یا استفراغ شدهاید یا اگر دو روز است که بیمارید اما بهتر نشده اید، به پزشک مراجعه کنید. مراقبت باشید برخی از داروها مانند آنتی بیوتیک و ضد احتقانهای مورد استفاده در مشکلات سینوس بر قند خون تاثیر میگذارند.
افزایش: استرس شغلی
احساس نارضایتی یا شدت زیاد کار میتواند آسیب زا باشد. وقتی تحت استرس قرار دارید، بدن هورمونهایی را آزاد میکند که میتواند قند خون را افزایش دهد. این فرایند در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 متداولتر از افراد مبتلا به دیابت نوع 1 است. یاد بگیرید که با ورزش و تنفس عمیق آرامش خود را حفظ کنید. اگر امکان آن وجود دارد وضعیتی که به شما استرس زیادی وارد میکند را تغییر دهید.
افزایش: نان شیرینی
تفاوت بین خوردن یک قطه نان سفید و یک نان شیرینی چیست؟ نان شیرینی پر از کربوهیدرات و هستند و کربوهیدرات بیشتری نسبت به یک قطعه نان دارند . اگر میخواهید نان شیرینی بخورید، انواع کوچکتر آن را انتخاب کنید. برخی از غذاها قند خون را حتی بیشتر از حد انتظارتان افزایش میدهند. با پزشک درباره جایگزینهای سالمتر صحبت کنید.
افزایش: نوشیدنیدهای ورزشی
نوشیدنیهای ورزشی برای کمک به جبران سریع مایعات طراحی شدهاند و برخی از آنها به اندازه نوشابه قند دارند. برای ورزش با شدت متوسط به میزان کمتر از یک ساعت، آب خالص احتمالاٌ تنها چیزی است که نیاز دارید. برای ورزشهای شدیدتر یا طولانیتر نوشیدنی ورزشی میتواند مناسب باشد. با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید کالریها، کربوهیدراتها و مواد معدنی در یک نوشیدنی ورزشی ویژه برای شما بی خطر است یا خیر.
افزایش: میوه های خشک
میوه انتخابی سالم است اما باید بدانید میوههای خشک کربوهیدرات بیشتری نسبت به اندازه کوچکترشان دارند. تنها دو قاشق کشمش، قره قاط (کارنبری) خشک یا آلبالو خشک به اندازه یک قطعه کوچک میوه کربوهیدرات دارند. سه عدد خرما 15 گرم کربوهیدرات به بدن میرساند.
افزایش: قرص آب و استروئید
یکی از خانوادههای بزرگ دارو (کورتیکو استروئیدهایی مانند پردنیزون) میتواند قند خون را افزایش داده و حتی در برخی از مردم دیابت ایجاد کنند. استروئیدها برای درمان ضایعات پوستی، آرتروز، آسم و مشکلات دیگر مصرف میشوند. دیورتیکهای مورد استفاده برای فشار خون که قرص آب نیز نامیده میشوند، در صورتی که دیابت داشته باشید، میتوانند موجب افزایش سطح قند خون نیز بشوند. برخی از داروهای ضد افسردگی ممکن است قند خون را افزایش یا کاهش دهند.
افزایش: داروهای سرما خوردگی
ضد احتقانهای حاوی سودوافدرین یا فنیل افرین میتوانند قند خون را افزایش دهند. داروهای سرماخوردگی نیز گاهی اوقات حاوی قند یا الکل هستند. با این که محتوای قند آنها کم است، بهتر است از محصولاتی استفاده کنید که بدون شکر و بدون الکل هستند. آنتی هیستامینها مشکلی در قند خون ایجاد نمیکنند. پیش از خریداری محصولات بدون نسخه از داروشناس درباره عوارض محتمل آنها بپرسید.
احتیاط: قرصهای پیشگیری از بارداری
قرصهای پیشگیری از بارداری که حاوی استروژن هستند ممکن است بر پاسخ بدن به انسولین تاثیر بگذارند. اما هنوز زنان مبتلا به دیابت میتوانند با اطمینان از داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری استفاده کنند. انجمن دیابت امریکا استفاده از ترکیبی از استروژن سنتزی و نورژستیمیت را توصیه میکند. این انجمن همچنین اشاره میکند که کاشت و تزریق داروی پیشگیری از بارداری برای زنان دارای دیابت بی خطر است ولو این که ممکن است بر سطح قند خون تاثیر بگذارند.
کاهش: انجام کارهای خانه
تمیز کردن حیاط یا جارو برقی کشیدن در افراد مبتلا به دیابت میتواند کاهش قند خون را در پی داشته باشد. بسیاری از کارهایی که در خانه انجام میدهید، فعالیت فیزیکی متوسط به شمار می آیند و فواید زیادی برای سلامتی دارند. در اطراف راهروهای فروشگاه راه بروید یا ماشین را کمی دورتر از ورودی مغازه پارک کنید. مقدار کمی ورزش به برنامهتان اضافه کنید.
کاهش: ماست
غذاهای حاوی باکتریهای مفید مانند بسیاری از انواع ماست، پروبیوتیک خوانده میشوند. این مواد میتوانند گوارش را بهبود بخشیده و نیز به کنترل قند خون کمک کنند. برخی از ماستها حاوی میوه و شکر افزودنی هستند بنابراین مراقب کربوهیدرات آنها باشید. بهترین گزینه ماست خالص یا سبک بدون شکر افزودنی است.
کاهش: رژیم غذایی گیاهخواری
بر اساس مطالعهای که انجام شده است، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که به گیاهخواری روی می آورند یا به طور کامل رژیم غذایی بر پایه سبزیجات دارند کنترل بهتری بر قند خونشان دارند و نیازشان به انسولین کمتر است. با خوردن غلات کامل و حبوبات و در نتیجه افزایش فیبر، سرعت گوارش کربوهیدراتها کاهش مییابد و این امر نقش مهمی در کنترل قند خون ایفا میکند. تحقیقات بیشتری برای تایید ارزش رژیم غذایی گیاهخواری برای افراد مبتلا به دیابت لازم است. پیش از ایجاد هر گونه تغییر اساسی در رژیم غذایی خود با پزشکتان صحبت کنید.
نوید بخش: دارچین
افزودن دارچین به غذا میتواند بدون افزودن نمک، کربوهیدرات یا کالری، به غذا طعم ببخشد. برخی از مطالعات نشان میدهند که دارچین توانایی استفاده از انسولین در بدن را بهبود بخشیده و ممکن است قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد. تحقیقات بیشتر برای تایید این مطالعات نوید بخش و نیز مکملهای حاوی دوز بالا که ممکن است عوارضی داشته باشد لازم است. بنابراین بهتر از پیش از امتحان دارچین با پزشک خود صحبت کنید.
احتیاط: خواب
در برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 1، قند خون در هنگام خواب ممکن است به مقدار خطرناکی کاهش بیابد. بهتر است سطح قند خون را در هنگام خواب و هنگام بیدار شدن بررسی کنید. یک میان وعده پیش از خواب ممکن است در این زمینه مفید باشد. برای برخی از مردم سطح قند در صبحگاه حتی پیش از خوردن صبحانه به علت تغییرات هورمونی یا کاهش سطح انسولین افزایش مییابد. تست منظم قند مهم است. یک راه حل نظارت مداوم گلوکز خون است که در هنگام بالا یا پایین بودن قند به شما هشدار میدهد.
بالا و پایین آمدن سطح قند، همانند ترن هوایی: ورزش
فعالیت فیزیکی در هر فردی سلامتی را تقویت میکند اما افراد مبتلا به دیابت باید آن را با نیازهای فردی شان هماهنگ کنند. وقتی به شدت فعالیت میکنید، عرق کرده و ضربان قلبتان افزایش مییابد، در این حالت قند خون ممکن است افزایش و سپس کاهش یابد. ورزش شدید یا استقامتی میتواند تا حداقل بیست و چهار ساعت پس از آن، قند خون را کاهش دهد. خوردن میان وعده پیش از شروع ورزش میتواند به حل این مشکل کمک کند. قند خونتان را پیش از ورزش، در حین آن و پس از آن بررسی کنید.
بالا و پایین آمدن سطح قند، همانند ترن هوایی: گرما
در تابستان بعدی در طول موج گرما باقی ماندن در داخل ساختمان با سیستم تهویه مطبوع در گرمترین روزها برای شما امنتر است. گرما کنترل قند خون را دشوارتر میسازد. باید قند خون را مرتب بررسی کنید و مقدار زیادی آب بنوشید تا بدنتان بی آب نماند. به یاد داشته باشید که گرما میتواند بر روی داروها، گلوکز سنج، و نوار آزمایش شما تأثیر بگذارد، بنابراین آنها را در هوای گرم رها نکنید.
بالا و پایین آمدن سطح قند: هورمونهای زنانه
وقتی هورمونهای زنانه تغییر میکند سطح قند خون نیز دچار تغییراتی میشود. سطح قند خونتان را به صورت ماهانه ثبت کنید تا از تاثیرات دوره قاعدگی ماهانه بر بدنتان بیشتر آگاه شوید. تغییرات هورمونی در دوره یائسگی کنترل سطح قند خون را دشوارتر میسازد. با پزشک درباره فواید و خطرات درمان جایگزینی هورمونی صحبت کنید.
آیا شکر برای شما بد است؟
اگر عاشق شیرینیجات هستید، ناامید نشوید. نباید برای همیشه آنها را کنار بگذارید. شکر سطح قند خون را سریعتر از کربوهیدراتهای دیگر افزایش میدهد اما متخصصان میگویند میزان کلی کربوهیدراتها مهمتر است. میزان مصرف خود را پایین نگه دارید و مقدار کل کربوهیدراتها و کالریها را در نظر بگیرید.
درباره شاخص گلیسمی
کلید کنترل خوب قند خون این است که مقدار کلی کربوهیدرات شما به طور منظم و ثابتی در کل روز تقسیم شده باشد. برخی از مردم شاخص گلیسمی غذاها را نیز بررسی میکنند. شاخص گلیسمی میزان افزایش قند خون توسط هر غذای مشخص را نشان میدهند. حبوبات و نانهای غلات کامل شاخص گلیسمی کمتری نسبت به نان سفید یا پاستا دارند.