وجود مايع پشت پرده گوش

[•ДmịrHoSsiŋ•]

وجود مايع پشت پرده گوش
Otitis Media With Effusion


ساختمان گوش به سه قسمت گوش خارجي ، گوش مياني ، گوش داخلي تقسيم ميشود . لاله گوش ومجراي گوش كه به پرده گوش ختم ميشود گوش خارجي را تشكيل مي دهند . گوش مياني حفره اي است كه از يك طرف به پرده گوش محدود مي شود واز طرف ديگر از طريق لوله اي به نام شيپور استاش به حلق راه پيدا مي كند . لوله استاش حالت ارتجاعي دارد يعني در حالت معمول جداره هاي آن روي همديگر خوابيده اند وهنگامي كه فشار داخل حلق زياد شود ( مثل بلع و يا زورزدن ) اين فشار جدارلوله استاش را از هم باز كرده وهوا به گوش مياني مي رسد .

بايد بدانيم وقتي پرده گوش بيشترين حركت وبهترين حالت را دارد كه فشار دوطرف پرده گوش با يكديگر ( يعني با فشار اتمسفر يا محيط اطراف ) برابر باشند . از طرف ديگر مي دانيم ، خون موجود در مويرگهاي روي مخاط پوشاننده جداره هاي گوش مياني، هنگام عبور از گوش مياني مقداري از هواي موجود در حفره مياني رادر خود حل كرده وباخود مي برند . لذا به تدريج از ميزان هواي گوش مياني كم ميشود وفشار هوا در گوش مياني كمتر ميشود وشيپور استاش براي جبران آن از طريق حلق ، هوا به گوش مياني مي رساند تامجددا فشار سمت داخل پرده گوش رابه فشار سمت خارج پرده برساند واين سيكل مداوماً ادامه دارد . حال چنانچه بدلايلي شيپور استاش نتواند كار خود را خوب انجام دهد، فشار گوش مياني كم وكمتر ميشود . به عبارتي ديگر فشار داخل گوش مياني منفي ميشود . اين فشار منفي حالتي مثل مكش ايجاد مي كند واين مكش بر روي جدار مويرگها نيز اعمال مي شود وباعث مي شودازآنها خونابه به داخل گوش مياني وارد شود . بدين ترتيب خوني كه از مويرگهاي گوش مياني مي گذرد هواي گوش مياني را با خود برده وبه جبران آن مايع به گوش مياني وارد مي كند . اين مايع بتدريج غليظ وغليظ تر ميشود تا حدي كه قوامي مثل آدامس پيدا مي كند. وجود اين مايع كه ‘چسب’ ناميده ميشود باعث كاهش شنوايي ميشود . متاسفانه اين بيماري به جز كاهش شنوايي كه آن هم تدريجي صورت مي گيرد علامت ديگري مثل درد ندارد ولذا معمولا كودك يا خانواده وي از وجود چنين مايعي بي خبرند و در نتيجه براي درمان آن اقدامي نمي كنند . معمولا اين بيماران در معاينات روتين شناسايي مي شوند البته در مواردي نيز وقتي والدين مشاهده مي كنند كه كودك بلند صحبت مي كند ويا صداي تلويزيون را خيلي بلند مي كند ، كودك را نزد پزشك مي برند . چنانچه اين بيماري درمان نشود مايع پشت پرده باعث وارد آمدن آسيبهاي غير قابل جبران به گوش خواهد شد . پس پيدايش اين بيماري ناشي از كاركرد نامناسب شيپور استاش است . عوامل متعددي ممكن است عملكرد استاش را با مشكل مواجه سازند از جمله مي توان از بزرگي لوزه سوم ، آلرژي ، شكاف كام وعفونتهاي بيني و سينوس ها نام برد .

تشخيص اين بيماري بر مبناي معاينه باليني واودیومتری يا " نوار گوش" است.

درمان : اگر مدت زيادي از تجمع مايع پشت پرده گوش نگذشته باشد، ممكن است با برطرف كردن عامل انسداد شيپوراستاش ( مثلا درمان حساسيت بيني ) وبا درمان طبي اين مايع بتدريج جذب شود ولي در مواردي كه مدت زيادي از تجمع مايع گذشته باشد و اين مايع تبديل به چسب شده باشد علاوه بر برطرف كردن عامل ايجادي بايد خود گوش نيز تحت عمل جراحي قرار گيرد .

بدين منظور تحت بيهوشي عمومي از طريق مجراي داخل گوش ، پرده گوش را سوراخ كرده و درون آن سوراخ ، وسيله اي كه شبيه قرقره بسيار بسيار كوچك مي باشد را تعبيه مي كنيم . از طريق سوراخ وسط اين وسيله ، هوا از كانال گوش به گوش مياني مي رسد . بلافاصله بعد از عمل كودك احساس مي كند كه خيلي خوب مي شنود . اين وسيله به گونه اي طراحي شده است كه وقتي مشكل گوش برطرف شوداين وسيله نيزاز پرده جدا شده وداخل كانال گوش بيفتد . معمولا حدود 5-4 ماه زمان لازم است تا اين اتفاق صورت گيرد يعني بعد از 5-4 ماه وضعيت شيپور استاش بهتر مي شود وگوش مياني به حالت طبيعي برميگردد و وسيلهُ جاگذاري شده داخل مجراي گوش مي افتد ودر مراجعه كودك به مطب با پنس مخصوص اين وسيله را ازطريق مجراي گوش بر ميداريم .

بعد از جدا شدن وسيله از پرده گوش و افتادن آن در مجراي گوش به تدريج سوراخ پرده بصورت خودبخود بسته ميشود ومعمولا مشكل گوش بطور كامل برطرف ميشود . درموارد نادري ممكن است بعد از بسته شدن سوراخ ، مجددا به تدريج مايع در پشت پرده گوش جمع شود ، در اين صورت گوش بايد مجددا مورد عمل جراحي قرار گيرد ، اما اينبار به جاي وسيله قرقره مانند از وسيله ديگري استفاده مي كنيم . اين وسيله لوله كوچكي است كه در انتهاي آن دو شاخه عمودي دارد ولذا شبيه ‏‏‏T انگليسي است شاخه هاي اين وسيله را در سمت داخلي پرده قرار مي دهيم وخودلوله از طريق سوراخ پرده وارد مجراي گوش ميشود . برخلاف وسيله قرقره اي شكل كه خودبه خود دفع مي شد ، وسيلهُ T شكل خود بخود دفع نخواهد شد وبعد از گذشتن مدت زمان بيشتري وپس از اينكه پزشك اطمينان كامل پيدا كرد كه مشكل شيپور استاش برطرف شده است ، در داخل مطب وتوسط پنس مخصوص از طريق مجراي گوش برداشته مي شود .

نكاتي كه بيمار بايد بداند :

1 – عمل از طريق مجراي گوش انجام ميشود وبرشي روي گوش يا صورت داده نخواهد شد وبرش ما فقط محدود به ايجاد سوراخ بسيار كوچك در پرده گوش جهت گذاشتن پروتز است .
2 – بلافاصله بعد از عمل كاهش شنوايي بيمار برطرف ميشود .
3 – بعد از عمل مراقبت خاصي لازم ندارد .
4 –– تا هنگامي كه پروتز داخل کانال گوش نيفتاده است هر دو ماه يكبار به پزشك خود مراجعه نماييد .