شهیدان جنگ و دفاع مقدس

[✘ றДƬДᗡØЯЄ ✘]

در حالیکه از آغاز قرن ١٩ تا سال ١٩٩٠م، روسیه‌ی تزاری و جانشین آن اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی تهدیدگران استراتژیک ایران بودند، از سال ١٩٦٠ میلادی به این سو، کانون تهدید ملموس و واقعیِ بیرونی ایران، عراق بوده است. روابط دو کشور از این زمان تا سال ١٩٧٥ میلادی تیره و متشنج بود و پس از آرامش کوتاه مدتِ پنج ساله ای که ناشی از قرار داد ١٩٧٥ الجزیره بود، در نهایت دو کشور وارد طولانی ترین تجربه‌ی جنگی قرن بیستم پس از جنگ ویتنام شدند؛ بنابراین برای نخستین بار در سده‌ی بیستم بود که ایران توانست جنگی ٩٥ ماهه را تحمل کند. مهمتر این که برای نخستین بار در سرنوشت جنگی که به وی تحمیل شده بود، نقش فعال و حتی محوری داشت.

 

این نقش آفرینی بیش از آنکه نتیجه‌ی سازمان دهی دقیق نیروها یا بکارگیری سلاح و فناوری مدرن باشد، همانگونه که مفسران غربی نیز بارها تکرار کرده‌اند، نتیجه‌ی استفاده از امواج انسانی بود. پراکنش جغرافیایی شهیدان جنگ، حاکی از آن است که تقریباً تمام مردم ایران کار دفاع را به عنوان مسوؤلیتی حیاتی و سرنوشت ساز پذیرفته اند.

این پژوهش در صدد برآمده است تا با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و همچنین با استفاده از داده ها و آمارهای مستند، ضمن تحلیل GIS جغرافیای شهیدان جنگ و دفاع مقدس، چشم اندازی از جغرافیای ایثار و شهادت در طول ٨ سال جنگ و دفاع مقدس را به تصویر کشد.
روش بررسی
روش اساسی در این تحقیق، روش تحلیلی – آماری است که با استفاده از نرم افزار GIS و Excel انجام شده است؛ اما به علت اینکه تحقیق حاضر از ماهیت نظری نیز برخوردار است از روش توصیفی – تحلیلی نیز استفاده شده است.
مقدمه
جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، بی گمان به عنوان بزرگترین رویداد منطقه‌ای و به عنوان طولانی‌ترین جنگی است که میان دو کشور جهان سوم پس از جنگ جهانی دوم، طی یک دهه توانست نظر همگان را، از افکار عمومی ملت ها گرفته تا سیاستمداران و سیاست سازان بین المللی در کشورهای مختلف به خود معطوف سازد. جنگی که به شکلی بی سابقه و در حجم و ابعادی متفاوت با نمونه های مشابه آن و دامنه های تأثیر شگرف بر صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی، نزدیک به یک دهه، همه‌ی اذهان را متوجه خود ساخت (زمزمی، 1368: ص1)(مقدمه).

در این جنگ، جوهره‌ی اسلام مبارز تبلور یافت و خوداتکایی و عدم اعتنا به قطب های قدرت در پیشبرد جامعه تحقق عینی یافت. در فاصله‌ی چند روز پس از حمله‌ی نظامی عراق، اکثریت قریب به اتفاق گروههای سیاسی کشور طی اعلامیه ها و اطلاعیه های گوناگون هواداران خویش و عموم مردم را به مقاومت در برابر این تهاجم فراخواندند و تمامی آنها اعم از چپ و راست و مذهبی و غیرمذهبی در این که مقابله در برابر مهاجم را وظیفه ای مقدس اعلام کنند، کوتاهی نکردند (سازمند، 1384: 65) و مردم معتقد و دیندار ایران زمین از گوشه و کنار و عاری از رنگ مذهبی، قومیتی، و زبانی و … برای ایثار و جان فشانی و دفاع از مرزوبوم خود جهاد و مبارزه را لبیک گفتند و پس از 94 ماه مقاومت و پایداری در مقابل تجاوز و تعدی زورگویان زمان، سرافرازانه و پیروزمندانه، اسطوره‌ی مقاومت و استواری را برای عموم ملل جهان به نمایش گذاشتند.

این مقاله در صدد آن است تا با تحلیلی آماری و با استفاده از نرم افزار GIS چشم اندازی از پراکنش جغرافیایی شهیدان، ایثار و شهادت را به تصویر کشد. از پژوهش حاضر چنین بر می آید که عموم ملت ایران در هر نقطه ای از این مرزوبوم با اتکا به هویت ملی و ایمان قلبی و دفاع از سرزمین و ناموس کشور، برای دفاع از آرمان های مقدس اسلام و کشور در میدان‌های نبرد، حضور پیدا کرده اند.