15-08-2012، 17:09
لغتنامهٔ بزرگ دهخدا که در ۱۶ جلد به چاپ رسیده است[۱] شامل شرح و معنی واژگان آثار ادبی و تاریخی زبان فارسی است. این لغتنامه، بزرگترین و مهمترین اثر دهخدا است، که بیش از ۴۰ سال از عمر او، صرف آن شد. لغتنامه دهخدا، معانی، تفاسیر، و شروح تاریخی چندی از واژههای عربی را نیز داراست.
لغتنامه بزرگ دهخدا شامل بخش بزرگی از واژگان ادبی زبان فارسی، با معنای دقیق، و اشعار و اطلاعاتی دربارهٔ آنهاست. با این وجود، این لغتنامه فاقد بخش اعظم واژگان علمی و صنعتی فارسی است که بیشتر در دهههای پس از تألیف این لغتنامه به حوزه زبان فارسی وارد شدند، منابع بسیاری در دنیای مجازی از این لغت نامه استفاده میکنند. البته هم اکنون سایت این لغتنامه در داخل ایران فیلتر شده است[۲] این کتاب اکنون در ۲۶٬۴۷۵ صفحهٔ سه ستونی، به قطع رحلی، با تعداد شش هزار دوره، در دسترس علاقهمندان است.
محتویات
دست خط دهخدا: پس آنچه را خواننده این کتاب میبیند تنها نتیجه یک عمر نیست بلکه نتیجه بسی عمرهاست.حدود نیمی از کتاب را لغات با معنی و شاهد و نیم دیگر آن اعلام تاریخی و جغرافیایی است. این اثر حاوی کلیه لغات فرهنگهای خطی و چاپی فارسی است و در نقل آنها بسیاری از غلطهای گذشتگان تصحیح شدهاست و بسیاری از لغات ترکی، مغولی، هندی، عربی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، روسی و دیگر زبانهای متداول در زبان فارسی نیز در این فرهنگ آمدهاست. برای صحیح خواندهشدن لغات در جلوی هر کلمه حروف حرکتدار به کار رفتهاست. علاوه بر این مزایا، یک دوره مفصل دستور زبان فارسی نیز در لغتنامه آمدهاست
انتشار
چاپ لغتنامه نخست در سال ۱۳۱۹ در چاپخانه بانک ملی آغاز و یک جلد آن در ۴۸۶ صفحه به چاپ رسید و مدتی متوقف شد، سپس مجلس شورای ملی در اول بهمن ماه سال ۱۳۲۴ طی یک تصمیم قانونی چاپ فرهنگ دهخدا را برعهده گرفت و با تصویب قانون اجازه پرداخت دویست و پنجاه هزار ریال از محل صرفه جویی بودجه سال ۱۳۲۴ مجلس جهت هزینه اعتبار طبع فرهنگ دهخدا، مصوب ۱۶ اسفندماه ۱۳۲۴ حمایت های مالی لازم را جهت چاپ این فرهنگ لغت به عمل آورد. و بعدها دانشگاه تهران این وظیفه را برعهده گرفت وچچاپخانه دانشگاه به تنهایی عهدهدار چاپ شد که هم اکنون هم ادامه دارد.
محل فعلی دفتر لغت نامه در شمیران جنب باغ فردوس مستقر است و این مؤسسه توانسته لغت نامه دهخدا را در ۲۲۲ جزوه شامل حدود بیست و هفت هزار صفحه چاپ و در اختیار علاقه مندان قرار دهد.
لغتنامه بزرگ دهخدا شامل بخش بزرگی از واژگان ادبی زبان فارسی، با معنای دقیق، و اشعار و اطلاعاتی دربارهٔ آنهاست. با این وجود، این لغتنامه فاقد بخش اعظم واژگان علمی و صنعتی فارسی است که بیشتر در دهههای پس از تألیف این لغتنامه به حوزه زبان فارسی وارد شدند، منابع بسیاری در دنیای مجازی از این لغت نامه استفاده میکنند. البته هم اکنون سایت این لغتنامه در داخل ایران فیلتر شده است[۲] این کتاب اکنون در ۲۶٬۴۷۵ صفحهٔ سه ستونی، به قطع رحلی، با تعداد شش هزار دوره، در دسترس علاقهمندان است.
محتویات
دست خط دهخدا: پس آنچه را خواننده این کتاب میبیند تنها نتیجه یک عمر نیست بلکه نتیجه بسی عمرهاست.حدود نیمی از کتاب را لغات با معنی و شاهد و نیم دیگر آن اعلام تاریخی و جغرافیایی است. این اثر حاوی کلیه لغات فرهنگهای خطی و چاپی فارسی است و در نقل آنها بسیاری از غلطهای گذشتگان تصحیح شدهاست و بسیاری از لغات ترکی، مغولی، هندی، عربی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، روسی و دیگر زبانهای متداول در زبان فارسی نیز در این فرهنگ آمدهاست. برای صحیح خواندهشدن لغات در جلوی هر کلمه حروف حرکتدار به کار رفتهاست. علاوه بر این مزایا، یک دوره مفصل دستور زبان فارسی نیز در لغتنامه آمدهاست
انتشار
چاپ لغتنامه نخست در سال ۱۳۱۹ در چاپخانه بانک ملی آغاز و یک جلد آن در ۴۸۶ صفحه به چاپ رسید و مدتی متوقف شد، سپس مجلس شورای ملی در اول بهمن ماه سال ۱۳۲۴ طی یک تصمیم قانونی چاپ فرهنگ دهخدا را برعهده گرفت و با تصویب قانون اجازه پرداخت دویست و پنجاه هزار ریال از محل صرفه جویی بودجه سال ۱۳۲۴ مجلس جهت هزینه اعتبار طبع فرهنگ دهخدا، مصوب ۱۶ اسفندماه ۱۳۲۴ حمایت های مالی لازم را جهت چاپ این فرهنگ لغت به عمل آورد. و بعدها دانشگاه تهران این وظیفه را برعهده گرفت وچچاپخانه دانشگاه به تنهایی عهدهدار چاپ شد که هم اکنون هم ادامه دارد.
محل فعلی دفتر لغت نامه در شمیران جنب باغ فردوس مستقر است و این مؤسسه توانسته لغت نامه دهخدا را در ۲۲۲ جزوه شامل حدود بیست و هفت هزار صفحه چاپ و در اختیار علاقه مندان قرار دهد.