کرمان، شهر طعم‎ها و رنگ‌‏ها

[spent †]

کرمان شهری کهن است که ترمه، زیره، مس و شیرینی‏‌های رنگ به رنگ، طعم جدانشدنی این شهر زیباست که در دامنه‌ی کویر آرام و با اصالت نشسته است.

کرمان شهر عجیبی است؛ وسط بیابان، بر بلندای کوه‏‌های شرقی ایرانشهری سبز رخ نمایان کرده است. کرمان سومین شهر بلند ایران است که البته با دو شهر اول، یعنی بیجار و شهرکرد، خیلی متفاوت است. آب‌وهوایش خشک و گرم است، البته بیشتر روزهای سال، باد خنکی در شهر می‎وزد و تا نیمه‌ی تابستان، هوا چندان گرم نیست که مجبور باشیم کرمان را از مقصد سفرها حذف کنیم.

کرمان جاذبه‏‌های تاریخی زیادی دارد که می‏‌تواند برای سفر چهار - پنج روزه مناسب باشد؛ از جذابیت‌‏های خارج از شهر مانند باغ شازده و آرامگاه شاه‌نعمت‌‏الله ولی در ماهان گرفته تا جذابیت‏‌های داخل کرمان مانند مسجدجامع ملک، مسجدجامع مظفری و آتشکده‌ی زتشتیان، هر کدام زیبایی‎ خاص خود را دارند؛ اما جذابیت منحصربه‌فرد کرمان، بازار زیبای این شهر است که در دوره‌ی صفویه ساخته شده و در واقع، بخشی از مجموعه‌ی گنجعلی‎خان است که شامل بازار، حمام، میدان، کاروانسرا، آب‌انبار، مسجد و ضرابخانه‌ است.



بازار کرمان، به‌دلیل ساختار گنبدی‌شکل‌اش، هوایی مطبوع و خنک دارد و آن‌قدر بخش‏‌های متنوعی دارد که می‏‌توان یک روز کامل را در این بازار سر کرد.

بازار کرمان دو وروی دارد؛ یکی از خیابان مشتاق و دیگری از میدان ارگ. در واقع، راسته‌ی بازار کرمان بلندترین راسته‌ی بازار در ایران است. اگر از میدان ارگ وارد شوید، با میدان مربعی‌شکلی با آب‌نما و فضای سبز مواجه می‏‌شوید که دورتادور آن، حجره‏‌هایی است که بیش‏تر، وسایل الکترونیکی می‌فروشند.

بازار از میدان ارگ، یک ورودی با سردر کاشی‏‌کاری‌شده دارد که در گذشته، بیشتر محل فروش لباس‌‏ها و پارچه‏‌های محلی بود؛ ولی امروز همه نوع کالایی در این بازار به فروش می‏‌رسد، از کفش و لباس گرفته تا گوشی موبایل و وسایل الکترونیکی.



بعد از عبور از یک راسته، به میدانکی کوچک می‎رسید که سقفی گنبدی‌شکل دارد. از اینجا به بعد، بازار چهار مسیر جداگانه می‌‏یابد. از سمت راست میدان که بیشتر، راسته‌ی پارچه‌فروش‎هاست، می‏‌توان به سمت حمام وکیل رفت. بعد از گذشتن از مغازه‏‌های بزرگ و کوچک با پارچه‏‌های رنگی که بیشترشان از پاکستان وارد شده‌اند، از کوچه‎ای باریک به بخش زنانه‌ی حمام وکیل می‏‌رسید که حمام کوچکی است و حالا موزه‌ی مردم‎شناسی شده و مجسمه‏‌هایی مومی با لباس‌های عروس متعلق به شهرهای مختلف استان کرمان در این موزه به‌نمایش درآمده‌اند.

از دیگر ظرفیت‏‌های گردشگری این بازار بزرگ، کاروانسرای هندوها، کاروانسرای وکیل، ضرابخانه، آب‌انبار، حمام وکیل و مسجد است که در میان آن‌ها، ضرابخانه به موزه‌ی سکه تبدیل شده و بخش مردانه‌ی حمام وکیل هم موزه‏‌ی اصناف مختلف بازار است؛ اما آب‌انبار و کاروانسرای وکیل مدت‏‌هاست که به بهانه‌ی مرمت بسته‌اند، حجره‌های کاروانسرای هندوها هم بسته است و کاروانسرا، حیاطی خالی دارد که دیوارها و درهای قدیمی‎اش روبه خرابی است.

بازار کرمان، با وجود این‌که رسیدگی چندانی ندیده و مرمت جدی در آن نشده، اما خیلی سرزنده و شاداب است، مغازه‏‌های خشکبارفروشی و ادویه‌ی این بازار کم‏‌نظیر است. ادویه‏‌های ترکیبی و منحصربه‌فردی در بازار دیده می‏‌شود که عطرشان مست‌کننده است.



یکی از مهم‌ترین جذابیت‌‏های این مجموعه، بازار مسگران است. در گذشته، موسیقی مخصوص این بازار که ضربه‌ی چکش بر مس بوده، جانی به این بازار می‏‌داد، اما مشخص نیست که چرا بخش تولید ظروف مسی از بازار جدا شده و به خارج از شهر انتقال یافته است. در حالی که بسیاری از مردم فقط برای شنیدن این آوا به بازار کرمان می‎آمدند.

البته هنوز هم این راسته از بازار، با طاقی‏‌های بلندش در امتداد میدانی مربع‌شکل که شبیه میدان امام اصفهان است، خالی از لطف نیست. حجره‌‏های این میدان اصالت خاصی دارند و می‌‏توان در آن‌ها ظروف و تزیینات مسی و پته‏‌های رنگارنگ خرید و سوغاتی برد. البته کرمان سوغاتی‏‌های دیگری هم دارد، ترمه، پارچه‏‌های رنگی، شرینی‎هایی مانند کلمپه، قطاب، کماج، قوتو، خشکبار، زیره و ادویه، دیگر سوغاتی‌های این شهر بزرگ است. در بازار می‌توان به سفره‌خانه‌های سنتی هم رفت و طعم «بزقرمه» را چشید.

سال‏‌ها پیش، گردشگران ایرانی و خارجی زیادی برای دیدن کرمان و همچنین ارگ بم، به این شهر می‌‏آمدند که پس از اتفاق‌هایی مانند زلزله‌ی بم و برخی مسائل امنیتی، کرمان از فهرست بسیاری از تورهای خارجی حذف شد. هرچند هنوز هم می‌‏توان با کمی رسیدگی به این شهر زیبا و کهن، زمینه را برای رونق گردشگری در این شهر فراهم کرد.

[ɱɪɾʌʛє]

mer30 aji etelaatam raft bala