موزه مکتب کمال الملک

[PROOSHAT]

موزه مکتب کمال الملک عنوان موزه ای در باغ نگارستان است که 130 نمونه از نقاشی های وی و شاگردانش به نمایش گذاشته شود. در این موزه که در بخش جنوبی باغ نگارستان واقع شده تابلوهایی از استاد محمد تجویدی، که با آبرنگ و گواش در سالهای 32، 66 و 73 کار کرده به نمایش گذاشته شده است.
 
اما آثار نقاشی با گواش روی مقوا کاری از ابراهیم جباری معروف به جبار بیک نیز در نوع خود دیدنی است در میان تمامی تابلوهایی که در این گالری به نمایش گذاشته شده، تابلویی از نسیم شمال نیز در سال 54 توسط رضا شهابی با مداد رنگی وجود دارد که توجه هر بازدیدکننده ای را به خود جلب می کند.

 در این میان،می توان دورنمایی از مرقد شاه عبدالعظیم حسنی را دید که توسط میکائیل (میشا) شهبازیان در سال 1962 میلادی نقاشی شده است همچنین عمارت شهرستانک را در آن زمان که هنوز سالم و پابرجا بود.

تابلوهای نقاشی علی اکبر خزینه، یا مشق نقاشی علی اکبر یاسمی در کنار تصویری از سید ابوالحسن اصفهانی کاری از علی اشراف والی و  تصویری ابوالحسن صبا که در سال 1317 کشیده شده، بخشی از پرتره های این گالری_ موزه هستند.

 با این حال کار پرتره رضا صمیمی از میان تمام پرتره های دیگر این گالری بیشتر خودنمایی می کند آنگونه که تصویر مرد بلوچ در نگاه اول این خطای دید را برای بازدیدکننده به وجود می آورد که حتما عکسی از مرد بلوچ را دیده است اما سما میراحمدی، راهنمای موزه توضیح می دهد که این تابلوی کوچک با آبرنگ کار شده است و در میان تمامی تابلوهای نقاشی تنها این تصویر به عکس شبیه است.

او می گوید: هر چند روز یک بار، یکی از اقوام شاگردان کمال الملک که بیشتر آنها تصویری در کنار این استاد دانشگاه تهران دارند، به این موزه می آیند و خود را معرفی کرده و از سرگذشت شاگردان کمال الملک خاطره ای بیان می کنند.

میراحمدی می گوید یکی از اقوام شاگردان کمال الملک برای او تعریف کرده که آرشاک یکی دیگر از شاگردان کمال الملک که در عکس دسته جمعی استاد و شاگردانش نیز حضور دارد، یکی از بهترین شاگردان استاد بوده ولی به یک باره ناپدید می شود و هر چه آن زمان به دنبال او می گردند، آرشاک را پیدا نمی کنند و تنها عکسی نیز که از وی داشته اند همین عکس دسته جمعی استاد و شاگردان است.

تابلوهایی از آرشاک نیز با عنوان منظره در این موزه به نمایش گذاشته شده که بیشتر آنها به سبک رنگ و روغن هستند. همین موضوع باعث می شود تا بازدیدکنندگان به نقاشیهای آرشاک بیشتر توجه کنند.

هر چند که لوح اعطای نشان درجه اول خارجه و حمایل سبز به کمال الملک نیز در کنار تمامی طرحهای استاد صدیقی یکی از بهترین مجسمه سازان ایران جای تفکر  دارد اما در میان تمامی تابلوها، سردیس دایه استاد صدیقی که پیرزنی را در مکعبی شبشه ای قرار داده نیز نشان دهنده هنر یکی دیگر از شاگردان استاد کمال الملک است.

با این حال اگرچه آثاری مانند عکسهای قدیمی از شاگردان و اساتید مدرسه صنایع مستظرفه و باغ نگارستان و مینیاتورهای قدیمی کوچک و بزرگ این گالری موزه، در کنار تابلوهای نقاشی کمال الملک بسیار خودنمایی می کنند اما برخی از تابلوها مانند طرحی که ابوالحسن صدیقی برای نقش برجسته کاخ دادگستری تهران در سال 1333 خورشیدی با تکنیک جوهر کارکرده، تداعی یک نوستالژی دیگری خواهد بود تا هر بازدیدکننده ای را هر روز به غیر از دوشنبه ها از ساعت ده صبح تا چهار بعد از ظهر به باغ نگارستان و موزه کمال الملک بکشاند.






موزه مکتب کمال الملک چه جایی است؟
در این موزه به بررسی مکتب کمال‌الملک و نگارگری تهران پرداخته می شود و آثاری از کمال‌الملک و دو نسل از شاگردانش در معرض دید عموم قرار گرفته است. همچنین اسناد مدرسه صنایع مستظرفه، که کمال الملک در این مدرسه توانست در اشاعه هنر خود کوشا باشد، به همراه احکام و دست نوشته های این مدرسه به نمایش در آمده است. باغ نگارستان که در عصر قاجار توسط کمال الملک به مدرسه صنایع مستظرفه تبدیل شد و توانست در احیا و اشاعه هنرهایی همچون نقاشی، نگارگری، مجسمه سازی و ... تاثیرگذار باشد، توسط سازمان زیباسازی شهر تهران با همکاری دانشگاه تهران، برای مکان تاسیس موزه مکتب کمال الملک انتخاب شد تا این موزه در خاستگاه اصلی خود در باغ نگارستان تاسیس شود.

موزه مکتب کمال الملک در باغ نگارستان در میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، ابتدای خیابان شهید گودرزی قرار دارد.