عمرش چقدره

[ابراهیم هادی]

پیدا کردن عمر دقیق اشیای باستانی همواره یکی از دغدغه های باستان شناسان بوده است. تا پیش از اواسط قرن گذشته عملا هیچ روش دقیق فیزیکی برای عمر سنجی چنین اشیایی وجود نداشت. و باستان شناسان مجبور بودند برای تشخیص عمر اشیای باستانی از شواهد دیگری نظیر سبک هنری و شکل ظاهری اثر، نوع مواد بکار رفته در آن ، مکان کشف و مستندات تاریخی مرتبط با آن و..... استفاده کنند. اما در سال 1949 یک شیمی دان آمریکایی(ویلارد لیبی) با کشف روش بدیعی مبحث عمر سنجی اشیای باستان را متحول کرد.روشی که لیبی پیدا کردمبتنی بر رادیو ایزوتوپ (ایزوتوپ رادیو اکتیو)کربن 14 بود. که به طور طبیعی در تمامی مواد آلی که حاوی کربن هستند وجود دارد. هسته های کربن 14 در ارتفاع تقریبا 10 کیلومتری جو زمین و به واسطه برخورد نوترون های حاصل از پرتو های کیهانی با هسته اتم های نیتروزن14-که بخش عمده ترکیب جو زمین را تشکیل می دهند- به وجود می آیند. این اتم های کربن 14 سپس در جو زمین به دی اکسید کربن تبدیل شده و طی فرایند فوتوسنتز وارد بافت گیاهان میشوند.انسان ها ، حیوانات و گیاهان نیز تا وقتی که زنده اند به واسطه تغذیه مستمر ازگیاهان همواره مقدار معینی از اتم های رادیو کربن 14 را در بافت های بدن خود دارند. اما هنگامی که انسان ،گیاه یا حیوان می میرد فرایند جذب کربن به بافت های او نیز متوقف می شود و چون اتم های کربن 14 رادیو اکتیو هستند به تدریج و طی فرایند رادیو اکتیو بتا به اتم های دیگر تبدیل می شوند و در نتیجه مقدار اتم های کربن 14 نیز با گذشت زمان از مرگ او به تدریج در بافت های بدنش شروع به کاهش خواهد کرد. بر این اساس لیبی به این فکر افتاد که با اندازه گیری مقدار رادیو ایزوتوپکربن 14 در هر ماده آلی می توان زمان مرگ او را با دقت زیادی مشخص کرد. از آنجایی که نیمه عمر رادیو ایزوتوپ کربن 14 تقریبا 5730 سال است( یعنی تعداد اتم های کربن 14موجود در هر نمونه پس از گذشت هر 5730 سال به نصف مقدار موجود کاهش می یابد)به کمک روش عمر سنجی با رادیو کربن می توان عمر اشیایی را که تقریبا 60 هزار سال قدمت دارند را با دقت قابل قبولی مشخص کرد. به همین دلیل هم دانشمندانتا کنون بر مبنای همین روش عمر بسیاری از اشیای باستانی(از پاپیروس ها قدیمی مصری و دست نوشته ها و طومار های راز آلود بحر المیتگرفته تا زمان مرگ مرد یخی کوه کوه های آلپ را با دقت قابل توجهی مشخص کرده اند

[ღ narges ღ]

خوب با این همه حدسهایی که در مورد اشیای باستانی میزنن بسیار نزدیک به واقعیت است

[هلیاجون#]

بد نبود