عکاسی, گزارش تحلیلی مستند نگاری ایرانی

[Navisa.]

چهارمین دوره ی عکس شید برگزار شد

“شید” یک فستیوال سالانه است که وب سایت عکس آنلاین چند سالی هست راه انداخته.خاصیت ویژه ی شید توجه و اجبار به مجموعه است.. مجموعه های مستند اجتماعی این فستیوال خصوصی معمولا دیدنی و قابل توجه اند.

در ضمن این که یک فستیوال خصوصی توانسته است با جذب حامی های مالی خودش را سرپا نگاه دارد نشان می دهد بخش خصوصی و مستقل از دولت در هنر معاصر ایران موجودیت خود را به زور وبا سختی نگاه داشته و به حیات خود ادامه می دهد. این تلاش واقعا قابل احترام است.

همچنین در شید چهارم قید تازه ای به شرایط اضافه شد که بسیار لازم بود و به جاست. و اتفاق مهمی در مستند نگاری عکس ایران به حساب می آید. قید تازه این بوده است که حتما مجموعه عکس ها در ایران رخ بدهند. مزیت بزرگ این تصمیم در این است که نگاهِ عکاس ایرانی از بیرون به درون جامعه ی ایران بر می گردد و هم نشان می دهد عکاسان معاصر چگونه به جامعه نگاه می کنند و هم زوایای بیشتری از خودِ این جامعه را بازتاب می دهد.

همچنین شید، جبران کمبود دیگری هم هست. فوتو استوری( مجموعه ای که داستان و ماجرایی را روایت می کند) کمتر در عکاسی ایران اتفاق افتاده. با این ایده، عکاس به عنوانِ مولف، بیانگر جنبه ی خلاق و هنرمندانه ی عکاسی مستند اجتماعی هم می شود.

البته تماشای این مجموعه و نوعِ نگاه عکاسان ایرانی به موضوعات مستند گاه روایت کننده ی واقعیت تلخی است که در زندگانی ما وجود دارد. گاه آدم از خودش می پرسد آیا زندگی ما انقدر تلخ و بد آیند و مشکلات، بیماری هاو سوختگی ها و حوادث بر همه چیز غلبه دارند یا این نوع نگاه، همان نگاه گرفتار آمده در سنت عکاسان سه دهه ی پیش است که مردم را مترادف فرئدست ترین طبقات اجتماع م ی گرفتند و از مردم معمولی نشانی نبود. در “شید” نیز کمابیش این مردم معمولی چندان دیده نمی شوند. معمولی بودن اما، می تواند یکی از بهترین ایده ها و البته سخت ترین موضوعات برای عکاسی مستند اجتماعی ایران باشد. موضوع و رویکردی که جایش در عکاسی ایرانی بسیار خالی ست.

در مسابقه ی امسال جایزه ی نخست به ”عبدالله حیدری” به خاطر مجموعهی تلخِ “بچه های مدرسه ی شین آباد” تعلق گرفت. مجموعه ی او خوب یا بد درپی همان تکه گیری دو سطر بالاتر تعریف می شودو هنوز در حال و هوای رسالت اجتماعی و بیان دردها و مصائب متوقف است.

گذشته از همه چیز جایزه ی عکاسی سالیانه ی شید محلی شده است که عکاس ها در آن گرد هم می آیند و دیدار می کنند. رویدادی که چه لازم است و چه کم پیش می آید.