آیا آیسان زنده است؟

[∆ MeRzaD ∆]

زیباترین رویداد نجومی قرن با پرواز تماشایی دنباله‌دار آیسان (ISON) از مقابل خورشید، پنج شنبه گذشته صورت گرفت. دانشمندان و محققان ناسا پیش از این نیز گفته بودند که این دنباله دار از فاصله ای یک میلیون کیلومتری سطح خورشید میگذرد و این گذر برای آیسان بسیار خطرناک خواهد بود. ماهواره سوهو که چشم به راه این عبور بود ، این گذر را به ثبت رساند، در تصاویر منتشر شده اینطور به نظر می‌رسد که آیسان به سفر 5.5 میلیون ساله خودش درون منظومه شمسی پایان داده ، اما خبر جدید مدعی است که این دنباله دار تنها بخشی از هسته خود را از دست داده و همچنان به مسیر خود ادامه می دهد!
 

چنانکه در تصویر متحرک بالا که ماهواره سوهو گرفته است مشاهده می کنید، آیسان از سمت راست این تصویر در حرکت است، بعد از نزدیک شدن به جو خورشید و عبور از آن در سمت چپ تصویر بخشی از هسته و درخشش خود را از دست می دهد و سرنوشت نهایی آن در روز آینده مشخص می شود. در نزدیکترین حالت، دنباله‌دار با سرعتی بالغ بر 350 کیلومتر در ثانیه از جو خورشید عبور کرد؛ در این فاصله آیسان درجه حرارت 2760 درجه سانتیگراد را تجربه کرد که علاوه بر تبخیر هسته یخی، می‌تواند ساختار سنگی و گرد وغبار آن را نیز درهم بشکند.

دانشمندان رصدخانه دینامیک خورشیدی گزارش دادند که در مسیری که انتظار داشتند آیسان در جو خورشید بپیماید، چیزی ندیده اند، ولی تازه ترین خبرها نشان می دهد که پس از فرو رفتن آیسان در جو خورشید، “چیزی” از آن سو بیرون زده است. یک بار دیگر تصویر متحرک بالا را از آغاز تا پایان ببینید. چیزی که از آن سو بیرون می آید یا تکه ای کوچک از هسته ی آیسان است و یا یک “دنباله دار بی سر” (جریانی از پسماندها که از فروپاشی و خرد شدن هسته ی آیسان به جا مانده اند). به نظر می رسد این تنها چیزیست که از آیسان باقی مانده است!

چند حالت برای آیسان انتظار می‌رود. یکی این که کلاً نابود شود. دوم این‌که تکه‌هایی از آن باقی مانده و با دُمی تقریبا بی‌سَر ظاهر شود که کماکان منظره‌ای بسیار تماشایی است. البته اگر آیسان در مسیر فوران خورشیدی در این روزها قرار گیرد ممکن است این دم را از دست دهد. حالت سوم این است ‌که هسته دست‌نخورده باقی بماند که بی‌شک به دنباله‎داری باشکوه تبدیل می‌شود اما اطلاعات تازه متاسفانه این امکان را بسیار کم‌رنگ کرده است. آیسان در حال حاضر در فروغ خورشید دیده نمی‌شود و فقط در تصاویر فضاپیما‌‌های خورشید‌نگر مثل فضاپیمای استریو پیداست (تصاویر زنده را اینجا ببینید). تلسکوپ خورشیدی سوهو نیز آیسان را در میدان دید خود دارد (تصاویر زنده را اینجا ببینید).

نخستین‌بار دنباله‌دار آیسان در 21 سپتامبر سال 2012 میلادی، توسط «ویتالی نوسکی و آریتوم نوویچونوک» کشف شد. این ستاره دنباله‌دار که 5 هزار کیلومتر قطر دارد با نام C/2012S1 نیز شناخته می شود. اگر دنباله‌دار یا قطعات بزرگتر آن پس از نزدیک شدن به خورشید نجات پیدا کرده باشند، ظرف یک تا دو هفته در آسمان با چشم غیر مسلح قابل مشاهده خواهند بود.

[ERF@N]

همین امروز رصد شد صحیح سالم بود.