نام روستا: فورگ

[×ThundeRBolT×]

آدرس: خراسان جنوبی، شهرستان درمیان، بخش مرکزی، دهستان درمیان، در ١٠٧ کیلومتری جنوب شرقی بیرجند

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

روستای فورگ از توابع شهرستان درمیان در شرق شهرستان بیرجند در فاصله 10 کیلو متری شهر اسدیه قرار دارد. قلعه تاریخی و مشهور فورگ به همراه چشم انداز ها و جاذبه های طبیعی روستای مذکور، آن را در ردیف روستا های پر رونق گردشگری قرار داده است.

فورگ روستایی در دهستان درمیان (یکی از دهستانهای شهرستان درمیان)  واقع شده است. این روستا کاملا در دامنه کوه مومن آباد واقع شده و دارای آب و هوای سرد کوهستانی می باشد و جزء مناطق ییلاقی خراسان جنوبی بشمار می رود. شغل اکثر مردم این ناحیه کشاورزی و باغداری می باشد و دامداری شغل دوم آنها محسوب می شود زرشک مهمترین محصول آنان و شاخصه این مناطق می باشد.فورگ به لحاظ دارا بودن یکی از قلعه های بسیار زیبا و ارزشمند ایران از اهمیت خاصی در منطقه و خراسان جنوبی برخورداراست . همه اطراف فورگ را دشتهای وسیع با باغستانهای زرشک احاطه کرده و هر منظره ای در اینجا یا به قلعه ختم می شود یا به بوته های سرخ زرشک که به بار نشسته اند. کوچه های تنگ، ساباط های بیشمار، معماری کوهستانی، معماری پلکانی با مصالح سنگ وخشت و آجر،ایوان، ورودی های تعریف شده همگی از ویژگیهای بارز این معماری است. 

وجه تسمیه فورگ:

فورگ از نظر تاریخی یکی از کهن ترین آبادیهای شهرستان درمیان است که باتوجه به سنگ نوشته های بدست آمده ازفورگ آن را به مظفر کیقباد نسبت می دهند . برروی یکی ازسنگ نوشته هاچنین آمده است :
یا الله به ناخن سنگ برکندن ز کهسار به از حاجت به نزد ناسزاوار.  فی تاریخ 307 به خط العبد مظفرکیقباد نصره
وجود این سنگ نوشته و سنگ نوشته های دیگری که درفورگ وجود دارد حکایت از قدمت طولانی این روستا دارد. در وجه تسمیه فورگ چنین آمده است که فورگ به دلیل اینکه توسط فرزند کیقباد بنا شده است لذا به آن "پور کیقباد" می گفتند که بعدها پس از اینکه اعراب به ایران آمدند به "فورکیقباد"  تغییر نام پیدا کرد وپس از آن به "فورک" ودر انتها به "فورگ" تغییر نام داد که امروزه این روستا را به این نام یعنی فورگ می شناسند.

پیشینه تاریخی فورگ:
اسناد و مدارک مستند و معتبری وجود دارد که نشان می دهد در قرون متمادی قوم ساگارتی در این منطقه (قهستان) زندگی کرده اند تا آنجا که هرودت مورخ بزرگ در قرن پنجم پیش از میلاد به این قوم اشاره کرده است و درباره آنها می نویسد: "آنها در ردیف اقوام شرقی هستند و از سکنه ساتراپ چهاردهم هخامنشیان به شمار می‌روند." در دوره ساسانیان منطقه قهستان ایالتی بوده، و در بین شهرهای بزرگی چون هرات و نیشابور که علاوه بر آبادانی و داشتن روستاهای حاصلخیز، مردمان و جنگ آورانی با استعداد و سلحشور داشته است که این مردمان همیشه مایه دلگرمی حکومت مرکزی و منشا قدرت در این حوزه محسوب می شده اند مورخان فتح شهرهای خراسان توسط مسلمانان را سال 22 هجری قمری و بعضی دیگر 29 هجری قمری ثبت نموده اند. در آن سالها حکمرانان منطقه قهستان سران قوم هیاطله بودند که در مصاف با اخنف بن قیس سردار مسلمین شکست خوردند و در نتیجه سرزمین قهستان فتح شد. از آن به بعد خلفای عباسی مدت زیادی بر این منطقه حکم راندند. ولی از زمان حسن صباح تا پیدایش قوم مغول حکومت قهستان در دست امرا و حکام اسماعیلیه بود. منطقه قهستان یکی از مراکز عمده و بعد از الموت، مهمترین مقر حضور فدائیان اسماعیلیه بوده است ؛ موقعیت خاص منطقه یعنی دوری از مرکز حکومت و وضعیت طبیعی و  کوههای بلند و صعب العبور از مهمترین علل جذب فدائیان اسماعیلیه بوده است. قلعه های عظیم و با ابهتی نظیر قلعه فورگ،قلعه کل حسن صباح، قلعه زردان، قلعه کوه قاین، قلعه قلاع سرایان، قلعه شاهدژ، قلعه رستم و... از مشهورترین قلاع اسماعیلیه در قهستان تاریخی می باشد. وجود این قلعه ها می‌تواند به عنوان یکی از شاخص‌ترین جاذبه های گردشگری منطقه محسوب شود.
زمانی که حکومت اسماعیلیه در سال 655 هجری قمری توسط مهاجمین مغول از هم پاشید حوزه قهستان از بسیاری جهات رو به رکود نهاد چنان که تحول چندانی از دوره مغول تا دوره صفویه در این سرزمین صورت نگرفت تا اینکه با قدرت گرفتن حکام صفویه؛ قهستان رونق و آبادانی تازه ای گرفت تا آنجائیکه توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، نظامی و فرهنگی آن در آثار فرهنگی بجای مانده از آن دوران کاملا مشهود است. یکی از سرداران نادر شاه افشار، امیر علم خان بود که در جنگهای نادر شجاعتهای فراوانی نشان داد و در پاداش ، حکومت قهستان به وی اعطا شد و پس از وی فرزندانش که خاندان علم امرای منطقه بودند و در اوایل حکومت قاجار بخاطر لیاقت خاندان علم حکومت سیستان و مکران به ایشان محول شد و این خاندان تا دوره پهلوی امارت منطقه را برعهده داشتند.

در سال ١٣١٢ ه.ق مؤلف کتاب عین الوقایع از ناحیه درمیان و قلعه فورگ دیدن کرده و آن را چنین توصیف کرده است: قلعه فورگ روی کوهی است که با آجر پخته، دیوار و برج آن را به طور محکم ساخته اند و پایه بنای آن را سنگ چین کرده اند و دو شیر حاژی در اطراف خود داشته با دو خاکریز که قطر هر یک پنج ذرع است.

روستای فورگ علاوه بر داشتن قلعه تاریخی از بافت سنتی ارزشمندی نیز برخوردار است. این بافت بر اساس شکل توپوگرافی زمین شکل گرفته و به صورت پلکانی در دامنه کوه احداث شده است. وی با بیان اینکه مصالح استفاده شده در شکل گیری این بافت همان مصالحی است که در منطقه به وفور یافت می شود؛ یعنی سنگ و خشت برای دیوارها وچوب در پوشش سقف اظهار می کند :  ساباط های متعدد و طولانی یکی از جذابیت هایی است که بافت روستای فورگ دارد. ساباط ها علاوه بر نقش امنیتی و هماهنگی با اقلیم در استفاده بهینه از فضا نیز بسیار موثرند. روستای فورگ پنج محله دارد که قدیمی ترین آن ها محله حوض سراوانان است که در نزدیکی قلعه قرار دارد همچنین سرده، مسجد بلال، پایین ده و چهکاب از سایر محله های قدیمی به شمار می آید.

 قلعه فورگ در جبهه شمالی روستای فورگ و متصل به روستا به همراه بافت تاریخی روستا، مجموعه  ای همگون و جالب  توجه و بدون تغییرات عمده در بافت سنتی روستا را به وجود آورده است.  وسعت قلعه حدود ٩ هزار و ٣٠٠ متر مربع و گستردگی آن از شرق به غرب است. ورودی اصلی قلعه در حصار شرقی آن قرار گرفته که البته پایین ترین نقطه قلعه به شمار می رود. فورگ به دلیل داشتن یکی از قلعه های بسیار زیبا و ارزشمند ایران از اهمیت خاصی در منطقه برخوردار است و دره حاصل از کوه های اطراف، قلعه و زیباسازی بافت روستا به فورگ، سیمایی رویایی داده است. اطراف فورگ را دشت های وسیع با باغستان های زرشک احاطه کرده و هر منظره ای در اینجا یا به قلعه یا به درختان سرخ زرشک ختم می شود.

در این روستا کوچه ها آجر فرش و دیوارها با اندود کاه گل پوشیده شده است و قدم زدن در آن احساسی خوب به هر گردشگری می بخشد.

تصاویری از قلعه فورگ و بافت تاریخی اطراف آن را مشاهده می کنید: