دیدنی های طبیعی و تاریخی و فرهنگی استان هرمزگان

[×ThundeRBolT×]

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
 

 

نزدیک شدن به نوروز و در پیش بودن سفرهای نوروزی ؛ من را به معرفی مکان های دیدنی کشور عزیزمان سوق داد و شاید با توجه به گران بودن سفر های خارجی بهترین فرصت برای دیدن کشور عزیزمان باشد .
سعی می کنم تا نوروز اکثر استان های کشور را معرفی کنم و شاید انگیزه ای برای مسافرت به این استان ها ایجاد کند .

هرمزگان

 

جاذبه های طبیعی :

 جزیره قشم :بزرگترین جزیره ایران در شمال غربی تنگه هرمز قرار دارد . شهر قشم مرکز این جزیره وافع شده است . صخره های دیدنی سواحل بندر قشم که محل تجمع خرچنگ های دریایی اند و جنگل های حرا که بین شمال جزیره تا بندر خمیر فرا گرفته است . یکی دیگر از مهمترین دیدنی های این جزیره زیبا؛ بازارهای بزرگ و دیدنی آن است که در سالها اخیر، خیل عظیمی از مسافران را از نقاط مختلف ایران به سمت خود فرا خوانده است. بازار قدیم، بازار ستاره و بازار درگهان از جمله بازارهای معروف این جزیره به حساب می آید.
جنگل های حرا : جنگل های در یایی یكی از عجیب ترین عناصر طبیعی خلقت هستند. در این جنگل ها درختانی در ناحیه جذر و مدی زیست می كنند و از آب شور بهره می گیرند. عجیب تر اینكه گه گاه بخش اعظم آنها به زیر آب شور دریا فرو می رود اما همچنان به حیات خود ادامه می دهند.
جزیره هندورائی: جزيره هندورابي با 22 کيلومتر مربع مساحت در فاصلۀ 325 کيلومتري بندر‌عباس و 133 کيلومتري بندر‌لنگه و در حد فاصل بين دو جزيرۀ کيش و لاوان قرار گرفته است. اين جزيره سرزمين هموار و تقريباً بدون عارضۀ طبيعي است.
جزیره لارک : جزیره لارک با 7/48 کيلومتر مربع مساحت، در فاصلۀ 18 مايل دريايي از بندر‌عباس و 6 مايل دريايي از شهر قشم و در جنوب‌شرقي اين شهر، در تنگۀ هرمز قرار دارد. آب آشاميدني مردم اين جزيره بيشتر از طريق بندرعباس حمل مي شود و همچنين آب بركه ها و چاه نسبت به ميزان بارندگي هر سال مورد مصرف قرار مي گيرد .
جزيره لارك از قرن شانزدهم به بعد مدتي در تصرف هلنديها و پرتغاليها و انگليسيها بوده و تاسيسات قلاع نظامي با تجهيزات توپ و برج هاي ديده باني هنوز در جزيره لارك به چشم مي خورد كه حكايت از اهميت اين جزيره درگذشته مي كند. اين جزيره درزمان سلطنت شاه عباس همزمان با تصرف ساير جزاير تنگه هرمز تحت تسلط دولت ايران درآمد . در قرن هجدهم ناحيه تنگه هرمز و جزاير آن بيشتر مورد توجه اعراب عمان و مسقط بخصوص اعراب جواسم بود . اين توجه بيشتر در مورد جزاير تنگه هرمز و به ويژه جزاير لارك ، هنگام ، هرمز و .... بود، و به سبب نزديكي آنها به عمان و همچنين به مناسبت واقع بودن آنها در مدخل تنگه هرمز اهميت بسياري داشت و چون بندرعباس هم در همين ناحيه واقع شده بود در دست داشتن آن براي حفظ تنگه هرمز لازم بود.
جزیره هرمز: هرمز .جزیره ای بیضی شکل که نوعی گنبد نمکی است به مساحت ۴۲ کیلومتر مربع برابر با 16 مایل مربع در ورودی خلیج فارس در ۸ کیلومتری بندرعباس.
جزیره هرمز در دهانه خلیج فارس یا تنگه هرمز قرار گرفته و آب و هوایی گرم و مرطوب دارد. در تابستان گرم و شرجی و زمستان معتدل است. این جزیره از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و گنبد نمکی هرمز در جهان معروف می باشد. معدن خاک سرخ که ارزش اقتصادی بالایی دارد، در این جزیره است که از آن برای تولید لوازم آرایشی، پودرهای میکرونیزه صنعتی و نوار کاست استفاده می کنند. هرمز مهم ترین زیستگاه ماهی های آب شور و میگو می باشد که صید و صیادی اصلی ترین شغل اهالی منطقه را تشکیل می دهد. کشاورزی در این جزیره انجام نمی گیرد.
اما قالی بافی و دیگر صنایع دستی یکی دیگر از مشاغل مردم به حساب می آید. به دلیل وجود کانی ها و سنگ های زیبا، لقب موزه شناسی طبیعت را زمین شناسان بر روی این جزیره نهاده اند. آب سنگ های مرجانی، سواحل صخره ای، پوشش گیاهان بومی و حیاط وحش از دیگر ویژگی های طبیعتی هرمز می باشد.
جزیره هنگام : جزیره هنگام با آبادی های کوچک با وسعت حدود 50 کیلومترمربع در جنوب جزیره قشم واقع شده و دارای معادن نمک و خاک و سرب است . این جزیره 33/6 کیلومترمربع مساحت دارد و به شکل مخروط ناقصی است که در کرانه های جنوبی جزیره قشم واقع شده است . فاصله آن تا بندرعباس حدود 43 مایل دریایی و تا شهر قشم حدود 29 مایل دریایی می باشد این جزیره ارتفاعات پست آهکی دارد و بلندترین نقطه آن کوه ناکس با 106 متر ارتفاع است .
طولانی ترین قطر آن از« روستای هنگام کهنه » تا « روستای هنگام جدید » 9 کیلومتر است. تنها فعالیت اقتصادی در جزیره هنگام که اکثر اهالی به آن مشغولند . ماهی گیری و صیادی است . از نقاط دیدنی جزیره تاً سیسات بندری انگلیسی ها است . صید کوسه در اطراف جزیره یکی از دیدنی های این جزیره به شمار می رودهمچنین سواحل مرجانی ، خاکی حاوی آهن ، لاک پشتهای بزرگ و زیبا و دلفین های بسیار زیبای دریایی ، سواحل زیبای صخرهای و شنی ، آکواریم های طبیعی و آهون از جاذبه های توریستی جزیره هنگام محسوب می شود .
جزیره ابوموسی : یکی از بکرترین سواحل مرجانی ایران است. و طبیعت منحصر به فردش می تواند چه از لحاظ اکوتوریسم و چه از لحاظ گردشگری با استاندارد معمولی آن جذاب و در آمد زا باشد.

وجود دلفینها ، جذابیتهای ساحل زلال ، پستی بلندی ها و عوارض طبیعی آن ، امکان ویژه ماهیگیری و....همه و همه می تواند ابوموسی را به عنوان یک فرصت بکر گردشگری معرفی کند.
کوه شو(شب ) : اين کوه در ۱۰۱ کيلومترى شمال شرقى بندر لنگه واقع شده است و ۳۶۸۱ متر از سطح دريا ارتفاع دارد و يکى از بلندترين کوه‌هاى جنوب ايران محسوب مى‌شود. رودخانهٔ شور از دامنهٔ شمالى اين کوه به طرف شرق جارى است.
کوه گنو : (گردشگاه گنو در بندرعباس)
کوه گنو در 29کیلومتری شمال غربی بندرعباس غربی بین دهستانهای فین ، سیاهو و ایسین واقع شده‌است . این کوه در مقایسه با آب و هوای گرم بندرعباس ، آب و هوایی نسبتاً معتدل دارد و به همین مناسبت نیز از اهمیت زیست محیطی و تفریحگاهی برخوردار است.
کوه بشاگرد : که در مسیر شرق ـ جنوب شرقی در فاصلة حدود 150 کیلومتری از رشته کوههای مارز تا رود رَپْچ در شرق ادامه دارد. نام بشاگرد غالباً به منطقة وسیعی اطلاق می شود که از مَنوجان در شمال تا رَمِشک در مشرق ادامه دارد. رشته کوه بشاگرد درجاسک  به شکل عدد هشت قرار گرفته و دو رشته کوه نسبتاً متمایز را به نامهای رشته کوه بشاگرد شرقی و رشته کوه بشا گرد غربی پدید آورده‌است بلندترین قله آن به نام «کوه مهر» در دهستان بشاگرد غربی شهرستان جاسک با ارتفاع ۲۰۴۶ متر قرار کرفته‌است.
کوه فارغان : کوه فارغان هماک این کوه در ۷۸ کیلومتری شمال بندر عباس با ارتفاعی برابر با ۳۲۶۷ متر واقع شده ا ست و وسعتی معادل ۱۱۰۰ کولومتر مربع دارد
جاذبه های فرهنگی و تاریخی :
شهرتاریخی حریره کیش  : شهر حریره هشتصد سال قدمت دارد.گستره پستي و بلندي‌ها و خرابه‌هاي شهر قديمي حريره حدود ۱۲۰ هكتار وسعت دارد و روزگاري شهري بزرگ و آباد در منطقه بوده است. دوران طلايي شهر حریره  کيش از سال ۳۶۷ تا ۹۱۲ هجري قمري بوده‌است. آن چه امروز از اين شهر بر جاي مانده حجمي از معماري شهري است. اما كمتر و به ندرت تاق‌ها و پوشش‌ها و سقف‌هاي سالمي بر جاي مانده است جز در پاره‌اي موارد كه پوشش‌هاي تاقي شكل سنگي از گزند تخريب در امان مانده‌اند.
شهر زیر زمینی : قنات کيش بيش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و آب شيرين قابل شرب ساکنان جزيره را تامين مي‌کرده، قنات كيش از نظر طول رشته قنات و يا عمق چاه‌ها قابل مقايسه با قنات‌هاى ديگر نقاط ايران نيست‌، اما با توجه به شيب بسيار كم جزيره‌، چگونگى هدايت آب‌هاى زيرزمينى به سطح زمين در كيش بسيار مهم بوده و نشان مى‌دهد كه در زمان خود از پيشرفته‌ترين روش‌ها براى حفر قنات استفاده مى‌كردند..
شهر قدیمی خربز : اخیراً هنگام حفاری های باستان شناسی در جزیره قشم، آثار یک شهر قدیمی کشف شد. این شهرکه تا قرن چهارم هجری قمری شهری آباد بوده است، به دوره ساسانیان مربوط است. در حفاری های انجام شده، سفالینه ها و آثار بسیاری از این محل به دست آمده است. طول تقریبی شهر خربز هفت کیلومتر است و از منابع آب شیرین برخورد ار است.
اسکله باستانی بندر لافت : در بندر لافت، آثار اسكله‌ای وجود دارد كه به دوران مادها، هخامنشیان و ساسانیان مربوط است. طول این اسكله 130 متر و ضخامت اصلی كف آن 7 متر و دیوارهای روی اسلكه 3 متر می‌باشد كه با سنگ‌های لبه‌دار ساخته شده است.
شهر باستانی کنگ : در تپه‌هاي اطراف بندر كنگ،‌ آثار باقي مانده از يك شهر مربوط به سه هزار سال پيش پا برجاست. شهر، به احتمال زياد، در اثر آتش‌سوزي و يا زلزله در زير خاك مدفون شده است. از پيشينه اين شهر اطلاع دقيقي به دست نيامده است.
محله باستانی سورو : محله باستانی سورو در غرب بندر عباس واقع شده است .
سنگ نوشته های باد افشان : وجود سنگ نبشته های میخی و تصویری ( هیروگلیف ) در منطقه باد افشان رودان حاکی از تمدن دیر پای رودان می باشد که طبق نظر کارشناسان سازمان میراث فرهنگی به عصر ایلامی و آشوری می رسد.
غارهای خربس : در فاصله 10 کيلومترى غرب شهر قشم، خربز در ميانکاسه‌اى وسيع قرار گرفته که اطراف آن را دايره‌وار تپه‌هاى کوتاه و بلند مرجانى پوشانيده‌اند. اين ارتفاعات همگى مشرف به شهرند و شهر تا دريا فاصله کوتاهى دارد. در سمت راست، برکه ـ يا آبدان ـ بزرگى است که طاق گهواره‌اى آن نشان‌دهنده قدمت اين بنا حداقل تا دوره ساسانى است.
غار نمکدان : در جزير قشم و در فاصله 90 کيلومتري شهر قشم و در بخش انتهايي جنوب ‌باختري جزيره و تقريباً به موازات ساحل جنوبي، کوه گنبدي شکلي به نام نمکدان با ارتفاع 237 متر از سطح دريا قرار دارد .
آستانه امامزاده امیر نظام الدین :اين امامزاده منسوب به امام محمد باقر(ع) و در ورودي شهر حاجي آباد در جوار مقبره امامزاده سيد محمد واقع شده است .
امامزاده سید مظفر : این آرامگاه از زیارتگاه های عمده بندر عباس واستان هرمزگان محسوب می شود . امامزاده سید مظفر از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) می باشد كه از سالیان دور مورد توجه عموم مردم ، خصوصاً مردم استان هرمزگان بوده و هر ساله پذیرای زائران بیشمار مشتاق خود می باشد . آرامگاه با چهار مناره ؛ اوج زیبایی را به نمایش گذاشته است. برخلاف سایر آرامگاه ها و زیارتگاه های کشور ؛ این زیارتگاه فاقد آینه کاری بوده و تماماً با کاشی های زیبا منقوش شده است .
نيايشگاه ميترا : در 15 كيلومتري شهر قشم ، در مسير راهي كه به منطقه باستاني جزيره يا خربس و سپس به بندر سوزا منتهي مي شود، يك رشته كوه طولاني وجود دارد كه در دل آن معماري صخره اي شگفتي قرار دارد. ورود به اين فضاي صخره اي از طريق روزنه هاي غار مانندي ممكن است كه تعداد آنها به نه روزن در سه رديف مي رسد.
در رديف بالا شش، در حاشيه وسط دو و در پايين يك روزن تعبيه شده است . درپشت روزنه ها ، تالاري به مساحت 25 متر مربع و با ارتفاع 2/70 متر در دل صخره و سنگ حفر شده است. سقف تالار مسطح است . اين تالار محل به جاي آوردن مراسم مذهبي ويژه اي براي بزرگداشت در گذشتگان و به احتمال بسيار قوي مركز پرستش ( ايزدمهر ) يا ( ميترا ) بوده است . بررسي اجمالي و جزئيات داخلي آن ، نشانگر احداث در دوره مادها است .
اين مجموعه ، از نظر نما سازي ، با معبد يا آرامگاه صخره اي ( كلات خورموج ) در دامنه كوه مند بوشهر شباهت بسيار دارد . هم جواري اين محل با شهر باستاني خربز نشان مي دهد ، در دوره مادها يك تمدن بزرگ پيشرفته در جزيره قشم وجود داشته است .
غذای سنتی :
قلیه ماهی :
یکی از غذاهای خوشمزه و معروف جنوب کشور، قلیه ماهی است که ممکن است به روشهای مختلفی طبخ گردد. یکی از روشهای متداول آن این است که: پیاز و سیر را رنده و یا خیلی ریز خرد کرده و آنها را سرخ می کنند. سپس زردچوبه و سبزی ماهی (گشنیز و شنبلیله) را اضافه می کنند سپس ماهی را که ممکن است هوور، شورت و یا سنگسر باشد و قبلاٌ نمک زده شده است، به سیر و پیلز و سبزی ماهی اضافه کرده و سرخ می کنند تا به روغن بیافتد. در این مرحله تمر هندی را در آب گرم حل کرده، صاف می نمایند و لین آب تمر را به ماهی می افزایند گاهی به مقدار کمی (یک قاشق غذا خوری) آرد نیز به آن اضافه می کنند و می گذارند تا کاملاًجا بیفتد.
هواری ماهی ( پلو ماهی ) :
در این نوع غذا می توان از انواع ماهی ها استفاده کرد ولی بیشتر از ماهی هوور استفاده می شود که: ماهی سرخ شده با سیر و پیاز را با لوبیای پخته شده مخلوط کرده و در لا به لای برنج آبکش شده دم می کنند و یا به صورت کته یا دم پخت طبخ می شود. در نوع دوم هواری مقداری سبزی ماهی (گشنیز و شنبلیله) و کمی شبت را با سیر و پیاز سرخ کرده و ماهی را به آن اضافه می نمایند و بقیه مراحل مشابه فوق طی می شود. در انواع هواری از ماهی شوری استفاده می گردد.
ماهی شوری :
برای تهیه مهی شوری ماهی هوور را به صورت خام قطعه قطعه کرده و یا ورقه ورقه می کنند و با نمک زیاد در ظرف پلاستیکی و یا حلبی مناسبی گذاشته، درب آن را می بندند (برای معطر شدن آن می توان پوست نارنج را به آن اضافه نمود ) و برای مدت طولانی در بیرون ار یخچال آن را نگهداری می کنند. نکته ای که باید در تهیه ماهی شوری رعایت کرد این است که از بکار بردن قاشق، ظرف و یا دست چرب پرهیز نمود و ظرف در بسته را برای مدت دو روز در برابر آفتاب قرار داد تا ماهی خودش آب بیندازد.
کتلت ماهی :
برای تهیه ای غذا از ماهی مومغ استفاده می کنند. ابتدا ماهی را کاملاً تمیز کرده و سپس بخارپز می کنند و پس از جدا کردن تمامی تیغ ها، با سیر و پیاز و سبزی، ماهی را چرخ کرده سپس با تخم مرغ و نمک و فلفل و زردچوبه و کمی و کمی آرد خمیر مایه کتلت را تهیه نموده و سپس مانند کتلت گوشت در روغن سرخ می نمایند
موسیقی:

 موسیقی جنوبی ملهم از طبیعت تفتیده و گرم این منطقه، سرشار از شور و انرژی و حرارت، یادآور تلاش و مجاهدت در پهنه های مختلف زندگی، شکست ها و پیروزی های آنان است. آن چه بیش از همه برای مطالعه موسیقی هرمزگان دارای اهمیت به نظر می رسد، ترکیب جمعیتی این منطقه است. در این منطقه به جز ساکنان محلی، اقوام دیگری از جمله مهاجرین بسیار قدیمی آفریقایی نیز زندگی می کنند. موسیقی سواحل جنوب ایران؛ به عقیده بعضی از کارشناسان، با موسیقی بومیان آفریقایی پیوندی عمیق و ریشه دار یافته است. موسیقی به صورت های مختلف در هرمزگان اجرا می شود که برخی از آن ها در زیر می آید: 
سبالو 
یکی از فرم های معمول در موسیقی محلی استان هرمزگان سبالو نامیده می شود. سبالو آوازی است که با دایره همراهی می شود و به وسیله ی خوانندگانی که دایره وار کنار هم می نشینند، اجرا می شود. خوانندگان هم زمان با اجرای سبالو، شانه های خود را به طرف راست و چپ منظماً حرکت می دهند . رقص و موسیقی سبالو متاثر از موسیقی آفریقایی است.

بزله 
یکی دیگر از فرم های رایج موسیقی محلی است. یزله به وسیله گروهی از خوانندگان غیر حرفه ای اجرا می شود و فقط با دست زدن همراه است. در این موسیقی، ملودی بیش از همه دارای اهمیت است و به متن چندان اهمیتی داده نمی شود.
لیوا 
نوعی دیگر از موسیقی بومی استان هرمزگان؛ لیوا(Liva) است که نوعی از اجرای موسیقی بندری بوده که از موسیقی عربی و آفریقایی به خصوص سواحل زنگبار متاثر شده و به این دیار آمده است. در این نوع اجرای موسیقی از دهل های بزرگ و کوچک هم چون پیپه(Pipa)، جفه(Joffa)، پونکه(Punka) و تویری(Tovairi) استفاده می شود. این نوع موسیقی بیش تر در مراسم شادی و سرور اجرا شده و با رقص فردی و جمعی با ریتم های خاص اجرا می شود.
موسیقی زار 
این نوع موسیقی نیز یکی از یادگاران روزگار گذشته این منطقه است. در مراسم زار از سازهای مختلفی استفاده می شود. یکی از این سازها تبیره یا تنبوره نام دارد، که فقط توسط «بابا زار» یا شخص دیگری که او اجازه دهد ؛ نواخته می شود. مضراب این ساز از شاخ گاو یا گوسفندی که برای اجرای مراسم قربانی شده، ساخته می شود. 
رقص ازوا 
در روزهای عيد قربان، عيد فطر و خصوصاً در عروسی‎ها، عده‎ای از ناخداها، جاشوها و ماهی گيران قشمی با ساز و دهل و طبل‎های بزرگ به كوچه‎ها و خيابان‎ها و ميدان‎های شهر آمده و به علامت شادی و خوشحالی در حال نواختن طبل‎ها، به رقص و پای كوبی می‎پردازند.
از دیگر آیین های مردم استان هرمزگان؛ رقص هايی است، که ظاهراً برای دفع بعضی بادها و درمان بيماران سودمند است. باورهای مربوط به بادهای زار، از راه اتيوپی (حبشه) در سرزمين های اسلامی، راه يافته است و باورهای همانند آن چه در ايران وجود دارد، در مصر، عربستان و عمان نيز زير عنوان «زار» ديده می شود. مسلمانان و مسيحيان اتيوپی، بر اين باوراند که زار از جمله ارواح خبيثه ای است که در رودها و چشمه ها به سر می برند و گاه در کالبد انسان ها نيز وارد می شوند. انجام پاره ای مراسم، به ويژه رقص های گوناگون، اين ارواح را مجبور به ترک کالبد انسان می کند. اين کار بيش تر توسط زنی انجام می شود، و مراسم چند شبانه روز به درازا می کشد. رقص همراه با صدای طبل های کوچک و بزرگ است. در سومالی نيز همين رقص به نام «سار» وجود دارد.
 
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

[Navisa.]

عکسا خرابه