نحوه عملکرد سیستم ایمنی ترمز خودرو

[ارمين2012]

در قسمت اول این مقاله به بررسی پایه ترین سیستم ایمنی خودرو ABS پرداختیم . در این مقاله به بررسی چگونگی عملکرد سیستم EBD یا Electronic Brake force Distribution خواهیم پرداخت. نکته قابل ذکر این است که سیستم EBD به عنوان مکمل سیستم ABS فعالیت می کند و خودرویی در جهان پیدا نمی شود که تنها دارای این سیستم باشد ، حال سوال این است که چرا سیستم EBD مکمل ABS است یا به عبارت دیگر چه عملکردی را به سیستم ترمز و ایمنی خودرو اضافه می کند که نیاز به ABS دارد؟

با رجوع به نام سیستم EBD می توان به عمکرد این سیستم تا حدودی پی برد که کار این سیستم تقسیم نیروی ترمز بین چرخ های ماشین است . سوالاتی درزمینه های شرایط عملکرد سیستم EBD و چگونگی پیاده سازی آن به صورت سخت افزاری به ذهن می رسد که در ادامه به این سوالات پاسخ داده می شود.

پیاده سازی سخت افراری
با توجه به توضیحاتی که در مورد سیستم ایمنی EBD داده شد برای پاده سازی این سیستم همان امکانات و تجهیرات سخت افزاری نیاز است که برای ABS استفاده می شود و به همین دلیل است EBD به عنوان مکمل سیستمABS مطرح می شود. برای مطالعه دقیق تر سخت افزارهای مورد نیاز به قسمت اول مقاله مراجعه کنید.


ایده
سیستم های ترمز در ابتدا به صورت کاملا مکانیکی طراحی و تولید می شدند که در آن ها نیروی ترمز وارده از طرف راننده به صورت مساوی بین چرخ های خودرو تقسیم می شد. شرایطی در هنگام حرکت خودرو موجود است که باعث پدید آمدن ایده تقسیم نیروی ترمز بیت چرخ های اتومبیل است که این شرایط به صورت زیر است:

 هر چرخ در خودرومیزانی از وزن خودرو را متحمل می شود که با توجه به چگونگی طراحی خودرو و شرایط حرکتی خودرو متفاوت است برای نمونه اگر تقسیم وزن خودرو ٦٠/٤٠ باشد ٦٠ درصد وزن خودرو در حالی که خودرو ثابت است یا حرکت با سرعت ثابت دارد بر روی چرخ های جلو خواهد بود و ما بقی آن بر روی چرخ های عقب. حال تصور نمایید که این خودرو در حال حرکت در مسیری مستقیم و شرایط جاده ای خشک و مناسب است و خودرو باری را نیز حمل نمی کند. راننده خودرو اقدام به ترمزگیری نماید، در این شرایط به علت سرعت اولیه خودرو قبل از ترمزگیری ، مقداری از وزن خودرو به جلو منتقل می شود
 
به یاد داشته باشید مفهوم وزن با جرم متفاوت است. پس چرخ های جاوی خودرو که وزن بیشتری را در شرایط معمول حمل می کردند مقداری وزن اضافه را نیز باید حمل کنند. با در نظر گرفتن مثال بالا لین فکر به ذهن می رسد که در شرایط توصیف شده باید نیروی ترمز اعمالی به چرخ های جلو بیشتر از چرخ های عقب باشد و یکی از کارهای سیستم EBD همین است که در ترمز گیری مستقیم الخط به صورت تقریبی نیروی ترمز لازم هر چرخ را محاسبه می کند و آن را به هر چرخ اعمال می کند.

 شرایط بعدی حالتی است که خودرو باری را حمل کند و در شرایط توصیفی قبلی ترمز کند، در این شرایط به علت وجود وزن بیشتر در قسنت عقب خودرو در هنگام ترمز گیری وزنی به قسمت جلو اضافه نمی شود و این وزن بر روی چرخ های عقب اعمال نخواهد شد پس چرخ های عقب در این حالت به نیروی ترمز بیشتری نسبت به حالت قبل نیاز خواهند داشت.

 شرایط حرکتی بعدی که تقسیم نیروی ترمز بین چرخ ها بکار می آید در هنگام حرکت در پیچ است که در این شرایط چرخ های بیرون از پیچ دارای حرکت دورانی بیشتری نسبت به رخ های داخل پبچ است در این حالت اگر راننده اقدام به ترمز گیری نماید تا سرعت خودرو را کم کند چرخ های داخل پیچ قفل می کنند که باعث از دست رفتن کنترل خودرو می شود پس در این حالت نیروی ترمز کمتری باید به چرخ های داخل پیچ اعمال شود

[ERF@N]

فرق ‏ABS‏ با ترمزای عادی چیه؟

[ارمين2012]

چرا ترمز abs؟

در بین خیلی از ما سوال است که ترمز abs به چه دردی میخود؟ آیا واقعا در عمل بهتر از ترمزهای معمولی و بدون abs است؟ میتوان جواب این سوالها را با تعریف ترمز abs توضیح داد.

اصولا ترمزی به نام abs وجود ندارد و بهتر است abs را یک سیستم کنترل ترمز به حساب آورد!! این سیستم به طور خودکار ترمز را کنترل کرده و در مواقعی که پدال ترمز را فشار میدهیم در ثانیه چنیدن بار ترمز گرفته میشود و بدین ترتیب باعث میشود تا ترمزها قفل نکنند! ( البته این مقاله به صورت عامیانه است و در صورتی که بخواهیم علمی بحث کنیم کلا این نوشته ها اشتباه محسوب خواهند شد!! پس مخاطب این نوشته عام مردم هستند!) البته خیال نکنید که میتوانید خودتان ترمز را کنترل کنید چون سرعت و تعداد ترمزی که در ثانیه گرفته میشود در بعضی از مواقع بیشتر از ۱۵ عدد !! است. همچنین نکته ای دیگر وجود دارد  و آن این است که سیستم چرخهای جلو و عقب را به طور مجزا کنترل میکند.(حتی در بعضی از مدلها هر چهار چرخ به طور مجزا کنترل میشوند!!)

اما در اینجا سوالی مطرح میشود و آن این است که سیستم abs به چه دردی میخورد؟(یعنی از نظر عملی چه تاثیری در ترمزهای عادی دارد؟) جواب این سوال خیلی ساده است! همانطور که کیسه ی هوا در صورت نیاز کارایی خود را نشان میدهد . ترمز abs در بعضی از مواقع کارایی بسیار بالایی دارد و در بعضی از مواقع با ترمز معمولی فرق چندانی ندارد!( و حتی در بعضی از شرایط بدتر از ترمز معمولی است!!) مثلا در زمین شنی ترمز معمولی بهتر از abs عمل میکند! اما در زمین آبی ( بارانی ) اوضاع کاملا متفاوت است و ترمز abs کارایی فوق العاده بالاتری نسبت به ترمزهای معمولی دارد. از طرفی ترمزهای abs دارای خط ترمز واقعی نیستند و در اصل تایرها دچار ساییدگی نمیشوند! زیرا بعد از هر ترمز به سرعت ترمز رها شده و ... . بدین ترتیب تایرها در یک خودرو با سیستم ترمز abs عمر بیشتری دارند!

آیا این ترمزها عیب خاصی دارند؟ متاسفانه باید گفت بله! آن عیب هم این است که همه فکر میکنند ترمز دارای سیستم abs میتواند معجزه کند و به همین دلیل با اطمینان خاطر خاصی شروع به رانندگی میکنند که باعث وقوع حوادث دلخراشی میشود و...

آیا غیر از سیستم abs باید اتومبیلمان در سایر قسمتهای ترمز هم مجموعه ای جدید داشته باشد؟

باید گفت که نمیتوان به سیستم abs به تنهایی اطمینان کرد و این امری اثبات شده است! و باید در کنار سیستم abs  سیستمی به نام ebd هم موجود باشد که باعث حفظ تعادل اتومبیل در حال ترمز میشود! مثلا ترمزهای abs در خیابانهای یخ زده به شدت ضعیف هستند و کاری از پیش نمیبرند! در حالی که با سیستم ebd تا حدودی این مشکل حل میشود! اما باز هم مشکل وجود دارد!! ( البته نه در ترمز بلکه در حرکت! که آنهم ربطی به بحث ما ندارد ولی به طور خلاصه در مورد آن هم مینویسیم!!)

پس مشکل کجاست؟

مشکل از نبود سیستم کنترل پایداری حرکتی خودرو نشات میگیرد. خودرو با اینکه با وجود سیستم ebd از نظر ترمز تقویت شده ولی در حرکت مشکل لغزش خودرو وجود دارد که با وجود سیستم ESP حل میشود!

آیا خودروی پارس که از سمند lx ترمزهای بهتری در مواقع معمولی انجام میدهد از نظر کلی ترمزهایش ضعیفتر از سمندlx است که سیستم abs را داراست؟ به وضوح میتوان گفت که نه! شاید یک خودرو با ترمزهای ضعیف سیستم abs داشته باشد ولی خودرویی با ترمزهای فوق العاده قوی این سیستم را نداشته باشد!! پس به غیر از این سیستم به خود ترمزها هم توجه کنیم. چون در هر حالت بالاخره این ترمزها هستند که وظیفه ی نگه داشتن خودرو را دارند نه سیستم abs !!!!

پس به اینکه ترمزهای اتومبیل تماما دیسکی باشد هم توجه کنیم!( البته در ایران ۹۹درصد خودروهای ساخت داخل این شرایط را ندارند!) حال راه حل چیست؟ خودمان ترمزهای عقب خودرو را که اغلب از نوع پمپی است به نوع دیسکی تغییر دهیم!( تقریبا تمام خودروها از ترمزهای جلوی دیسکی بهره میبرند و از این نظر نباید نگران ترمزهای جلو بود!)  

نتیجه گیری کلی: آیا ترمز abs ارزش خرید و نصب بر روی خودرو را دارد؟ بله . وجود این سیستم به مراتب بهتر از نبودش است!!

هزینه ی نصب سیستم abs خوب و مناسب چقدر است؟ بسته به مارک و اصالت بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومان! که البته گرانتر از اینها هم موجود است ولی مناسب عام اتومبیلها نیست!

مزایای کلی سیستم abs : جلوگیری از قفل شدن ترمزها و افزایش قدرت ترمز اتومبیل در اکثر مواقع و در آخر هم اینکه باعث افزایش طول عمر تایرها میشوند!

معایب کلی سیستم abs : باعث به وجود آمدن یک احساس اطمینان کزایی میشود! و در بعضی از مواقع عملکرد خوبی ندارد.( مثلا در زمین شنی و یخ زده و ...)

[☼آریا☼]

فکر کنین ترمز کار نکنه

[ارمين2012]

اگه کار نکنه بدبخت میشی