خطری به نام «سوما» در باشگاه‌های بدنسازی!

[♱ ᴠɪᴄᴛᴏʀ ♱]

یک کارشناس تغذیه ورزشی با اشاره به استفاده هورمون رشد در برخی باشگاه‌های بدنسازی، گفت: گاهی دیده می‌شود مربیان باشگاه بدنسازی به صورت غیر قانونی مصرف این دارو را به ورزشکار توصیه می‌کنند؛ این درحالیست که مصرف نابجای این دارو عوارض و تبعات وحشتناکی دارد و در ردیف مکمل‌های ممنوعه قرار دارد و اگر ورزشکاری آمپول هورمون رشد استفاده کند، تست دوپینگ وی مثبت خواهد بود.

به گزارش ایسنا، دکتر فاطمه سلطانی - کارشناس تحقیق و توسعه معاونت غذا ودارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره هورمون رشد گفت: این هورمون، هورمونی است که توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح شده و در رشد دوران کودکی و متابولیسم پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و لیپیدها تاثیر دارد.

وی ادامه داد: استفاده‌های تایید شده این هورمون در کشورهای مختلف، گوناگون است؛ اما معمولا برای درمان کودکانی که از کمبود این هورمون در بدن رنج می‌برند، رشد نامناسب در اثر نارسایی کلیوی، سندروم ترنر و کودکانی که با وزن پایین به دنیا آمده‌اند و تا دو سالگی نتوانسته‌اند رشد مناسبی داشته باشند، استفاده می‌شود.

سلطانی با اشاره به اینکه این دارو در بعضی موارد خاص و با تایید پزشک برای تحریک رشد قدی کودکان نیز مصرف می‌شود، گفت: علاوه بر این موارد مصرف، هورمون رشد به دلیل داشتن اثرات بیولوژیکی متعدد، در بسیاری از موارد پزشکی دیگر نیز مورد مصرف قرار می‌گیرد مانند سوختگی‌ها، سیستیک فیبروزیس، مشکلات باروری، بیماری های التهابی روده، پوکی استخوان و سندروم داون. استفاده از این دارو در افراد بزرگسال سالم در هیچ کشوری تایید نشده است.

وی افزود: بسیاری از ورزشکاران توسط مربیان خود جهت ارتقای قدرت بدنی، تشویق به استفاده از این هورمون می‌شوند که این مساله تبعات منفی خاص خود را دارد. از جمله این تبعات می توان به ابتلا به دیابت، فشار خون، برخی از انواع سرطان، سندروم کارپل تانل، احتباس مایعات و ورم در دست‌ها و پاها، دردهای مفصلی و ماهیچه ای، بزرگ شدن بافت سینه در مردان، خونریزی هنگام دفع، مشکل دفع ادرار، سختی در تنفس، ریزش مو و اختلالات خلقی مانند افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، خستگی دائمی و کابوس‌های شبانه اشاره کرد. استفاده بیش از حد از این دارو حتی می تواند موجب تشنج و کما در فرد مصرف کننده شود.  

مهندس ساره جلویان - کارشناس تغذیه ورزشی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد داروی هورمون رشد، گفت: هورمون رشد یا سوماتروپین یک هورمون پلی پپتیدی است که به طور طبیعی در بدن انسان در غده هیپوفیز تولید می شود و میزان ترشح آن را هیپوتالاموس معین می کند که تا حد زیادی به سطح سلامت کلی فرد و سن بستگی دارد. سوماتروپین به صورت آمپول موجود می‌باشد. متابولیسم‌ دارو کبدی‌ و دفع‌ آن‌ از طریق‌ صفرا است. داروی سوماتروپین توسط فوق تخصص غدد جهت برخی بیماری ها بر اساس آزمایش خون و تشخیص پزشک تجویز می شود و در کلام عامیانه «سوما» نامیده می شود.

جلویان ادامه داد: سوما باعث حجیم شدن عضلات و کم شدن چربی می شود و به همین دلیل مورد علاقه بدنسازان است. داشتن یک اندام ایده آل و مناسب آرزوی خیلی از جوان هاست که حتی برای رسیدن به آن حاضر می شوند دست به مصرف انواع داروها بزنند و داروهای مکمل در بین بدنسازان به همین دلیل محبوبیت خاصی پیدا کرده است. 

وی اذعان داشت: مصرف این دارو در دوره های آغازین اندام زیبا و احساس اعتماد به نفس فراوانی را به ارمغان می آورد، اما این اثرات حقیقی نیست. به محض قطع مصرف دارو، عوارض خود را نشان می دهند و پس از گذشت چند سال این داروها رفته رفته سلامتی فرد را از بین می برند. 

بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، وی اضافه کرد: هورمون رشد فقط در صورت لزوم باید توسط متخصص غدد تجویز شود؛ اما گاهی اوقات دیده می شود مربیان باشگاه بدنسازی به صورت غیر قانونی مصرف این دارو را به ورزشکار توصیه می‌کنند. 

جلویان در انتها تاکید کرد: علاوه بر عوارض و تبعات وحشتناکی که این دارو دارد، در ردیف مکمل‌های ممنوعه قرار دارد و اگر ورزشکاری آمپول هورمون رشد استفاده کند، تست دوپینگ وی مثبت خواهد بود.