معرفی رشته ی تحصیلی زبان فرانسه

[امیررضا*]

دیباچه: "با سواد کسی است که ..."شاید زمانی برای کامل کردن این جمله فقط لازم بود بنویسم "توانایی خواندن و نوشتن را داشته باشد" اما امروزه بدون توجه به شرایط زمانی و مکانی نمی‌توان این جمله را کامل کرد چرا که در مکان‌ها و زمان‌های متعدد، مفهوم باسواد متفاوت است. برای مثال امروزه در کشورهای پیشرفته و حتی کشورهای در حال توسعه، فرد باسواد علاوه بر توانایی خواندن و نوشتن باید حداقل به یک زبان خارجی مسلط باشد تا بتواند در دنیای امروز؛ دنیایی که متخصصان علوم ارتباطات به آن خانواده جهانی می‌گویند،‌نقش مؤثری بر عهده بگیرد.یکی از زبان‌های مهم در حیطه علم و ادبیات و هنر زبان فرانسه است که در آموزش عالی به عنوان یک رشته دانشگاهی در مقطع‌ کارشناسی‌ دو گرایش‌ ادبی‌ و مترجمی‌ دارد لازم‌ است‌ بگوئیم‌ که‌ برنامه‌ درسی‌ دوره‌ لیسانس‌ تمامی زبان‌های خارجه از جمله زبان‌ فرانسه‌ با برنامه‌ درسی‌ زبان‌ انگلیسی‌ متفاوت‌ است‌ زیرا بیشتر دانشجویان‌ زبان‌ فرانسه‌ در هر دو گرایش‌ ادبی‌ و مترجمی‌، در بدو ورود با این‌ زبان‌ آشنایی‌ ندارند. به‌ همین‌ دلیل‌ در دانشگاه‌، زبان‌ فرانسه‌ از ابتدا آموزش‌ داده‌ می‌شود و دانشجویان‌ در ابتدا درس‌هایی‌ را تحت‌ عنوان‌ پیش‌نیاز می‌گذرانند و سپس‌ در ترم‌های‌ بالاتر دروس‌ تخصصی‌ خود مثل‌ مکالمه‌ ساده‌ و پیشرفته‌، نگارش‌ ساده‌ و پیشرفته‌ و دروس‌ ادبیات‌ را مطالعه‌ می‌کنند.
گرایش‌ مترجمی‌:
دانشجوی‌ مترجمی‌ زبان‌ فرانسه‌ با تئوری‌های‌ ترجمه‌ آشنا شده‌ و یک‌ نگرش‌ نظری‌ کلی‌ نسبت‌ به‌ ترجمه‌ پیدا می‌کند همچنین‌ طی‌ ترم‌های‌ متعدد، به‌ مرور ترجمه‌ جملات‌ کوتاه‌ و بلند، جملات‌ پیچیده‌ و مرکب‌ و بالاخره‌ ترجمه‌ متون‌ ادبی‌ یا متونی‌ را که‌ محتوای‌ سنگینی‌ دارند، فرا می‌گیرد و در نهایت‌ می‌تواند با سرعتی‌ مناسب‌ و کیفیت‌ مطلوب‌، به‌ ترجمه‌ کتبی‌ یا شفاهی‌ زبان‌ بپردازد.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ مشترک‌ در گرایش‌های‌ زبان‌ فرانسه‌:
دوره‌ مقدماتی‌ زبان‌ فرانسه‌ (پیش‌نیاز)، زبان‌ اختصاصی‌ فرانسه، خواندن‌ متون‌ ساده‌ ، مکالمه‌ ، خواندن‌ و درک‌ مفهوم‌ متون‌ ساده‌،زبان‌شناسی‌ عمومی‌، ترجمه‌ ساده‌، گرامر و دیکته‌ ، انشاء ساده‌ ، خواندن‌ متون‌ اسلامی‌، آواشناسی‌ و فرانسه‌، واژه‌شناسی‌ و ترکیبات‌ زبان‌ فرانسه‌، وقایع‌نگاری‌ ، ترجمه‌ متون‌ اسلامی‌ ، امثال‌ و تعبیرات‌ فرانسه‌ به‌ زبان‌ فارسی‌ و برعکس‌ ، زبان‌شناسی‌ فرانسه‌ ، نقد ادبی‌ ، ترجمه‌ متون‌ گوناگون‌ فرانسه‌ به‌ فارسی‌ و فارسی‌ به‌ فرانسه‌ ، ترجمه‌ متون‌ نظم‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ مترجمی‌ :
درآمدی‌ بر ادبیات‌ فرانسه‌ ، مکتب‌های‌ ادبی‌، تاریخچه‌ ترجمه‌ ، خواندن‌ و درک‌ مفهوم‌ متون‌ گوناگون‌ ، اصول‌ فن‌ ترجمه‌ ، مقاله‌ و بررسی‌ آثار ترجمه‌ شده‌، تفسیر متون‌ ادبی‌، ترجمه‌ متون‌ مطبوعاتی‌ فرانسه‌ به‌ فارسی‌، ترجمه‌ متون‌ مطبوعاتی‌ فارسی‌ به‌ فرانسه‌، ترجمه‌ گروهی‌ (کارگاه‌ ترجمه‌)، ترجمه‌ شفاهی‌ ، ترجمه‌ متون‌ علمی‌ و فنی‌ ، ترجمه‌ متون‌ اقتصادی‌، سیاسی‌ و اداری‌، خواندن‌ و درک‌ متون‌ علوم‌ انسانی‌ و اجتماعی‌، خواندن‌ و درک‌ متون‌ علوم‌ پایه‌ انسانی‌ و اجتماعی‌ ، ترجمه‌ انفرادی‌ یا پایان‌ نامه‌.
گرایش‌ ادبی‌:
دانشجویان‌ زبان‌ فرانسه‌ گرایش‌ ادبی،‌ پس‌ از گذراندن‌ دروس‌ ابتدایی‌ مانند نگارش‌، مکالمه‌ و خواندن‌ زبان‌ فرانسه‌ با ادبیات‌ این‌ زبان‌ شامل‌ تاریخ‌ ادبیات‌، شعر، رمان‌ و نمایشنامه‌ فرانسوی‌ به‌ طور جامع‌ و گسترده‌ای‌ آشنا می‌شوند. برای‌ مثال‌ در بخش‌ تاریخ‌ ادبیات‌ و نقد ادبی‌ با مکتب‌های‌ ادبی‌ رئالیسم‌، رمانتیسم‌، سورئالیسم‌، پوچی‌ و اگزیستانسیالیسم‌ و نکات‌ افتراق‌ و اشتراک‌ آنها و نویسندگان‌ و هنرمندان‌ مطرح‌ در هر یک‌ از دوره‌های‌ یاد شده‌ آشنا می‌شوند و در بخش‌ شعر نیز انواع‌ شعر نو و کلاسیک‌ را مطالعه‌ می‌کنند و قواعد شعر کلاسیک‌، طرز شمارش‌ هجاها و نحوه‌ شناخت‌ قافیه‌های‌ غنی‌ و ضعیف‌ را فرا می‌گیرند.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ ادبی‌:
خواندن‌ متون‌ مطبوعاتی‌ ، نگارش‌ پیشرفته‌ ، نظری‌ اجمالی‌ بر ادبیات‌ قرون‌ 18 و 17 ، تفسیر متون‌ قرون‌ 18 و 17 ، انواع‌ شعر فرانسه‌ ، تاریخ‌ ادبیات‌ قرن‌ 19 ، یادداشت‌برداری‌ و روش‌ تحقیق‌ ، مطالعه‌ نمایشنامه‌ و ساختمان‌ آن‌ ، تاریخ‌ ادبیات‌ قرن‌ 20 ، تفسیر متون‌ قرن‌ 20 .
توانایی‌های‌ لازم :
اگر به‌ زبان‌ به‌ عنوان‌ یک‌ فرصت‌ تجاری‌ و شغلی‌ نگاه‌ کنیم‌، در آن‌ موفق‌ نخواهیم‌ شد. اما اگر زبان‌ رابه‌ منظور آشنایی‌ بایک‌ فرهنگ‌ و تمدن‌ مطالعه‌ کنیم‌، هم‌ در دانشگاه‌ و هم‌ در بازار کار موفق‌ خواهیم‌ شد. در ضمن‌ دانشجوی‌ رشته‌ زبان‌ باید در مرحله‌ اول‌ به‌ زبان‌ فارسی‌ مسلط‌ باشد؛ یعنی‌ خوب‌ صحبت‌ کند و خوب‌ بنویسد. همچنین‌ لازم‌ است‌ که‌ استعداد فراگیری‌ زبان‌ را داشته‌ باشد چون‌ یادگیری‌ زبان‌ نیاز به‌ حافظه‌ قوی‌، دستور زبان‌ خوب‌، توانایی‌ فراگیری‌ لهجه‌ و آشنایی‌ با لغات‌ زیاد دارد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
یک‌ فارغ‌التحصیل‌ توانمند مترجمی‌ زبان‌ فرانسه‌ می‌تواند در مطبوعات‌، صدا و سیما، صنعت‌ توریسم‌ یا شرکت‌هایی‌ که‌ نیاز به‌ مترجم‌ یا منشی‌ زبان‌ فرانسه‌ دارند، مشغول‌ به‌ کار گردد و در صورت‌ تبحر کافی‌ نیز می‌تواند به‌ صورت‌ آزاد به‌ کار ترجمه‌ بپردازد. یک‌ فارغ‌التحصیل‌ زبان‌ و ادبیات‌ فرانسه‌ نیز علاوه‌ بر فرصت‌های‌ شغلی‌ فوق‌ می‌تواند در آموزشگاه‌های‌ آزاد زبان‌ تدریس‌ کند. مهم‌تر از همه‌ این‌ که‌ یک‌ فارغ‌التحصیل‌ زبان‌ می‌تواند از تحصیلات‌ خود در زندگی‌ شخصی‌اش‌ بسیار بهره ببرد چون‌ آشنایی‌ با یک‌ زبان‌ خارجی‌، دریچه‌ای‌ را بر روی‌ انسان‌ می‌گشاید که‌ به‌ یاری‌ آن‌ می‌توان‌ تازه‌ترین‌ اطلاعات‌ را به‌ دست‌ آورد و از میان‌ کتب‌ و رسانه‌های‌ گروهی‌ امکان‌ انتخاب‌ داشت
منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش‌.