خوآندنی هـا بـا فلشخور (: !

[eɴιɢмαтιc]

در این شماره از خواندنی ها با زندگی نامه خودنوشت مهدی فخیم زاده،مجموعه مقالاتی درباره ی داعش، فیلم نامه «احتمال باران اسیدی» و... آشنا شوید.

سینما و من (چگونه به سینما راه یافتم)

• مهدی فخیم زاده
• ناشر:مولف
• چاپ اول: 93
  

ممکن است بپرسید که چرا من هم مثل بقیه از طریق مصاحبه و ضبط خاطرات اقدام نکردم و به نوشتن این زندگی نامه پرداختم. حقیقت این است که یک بار چنین تجربه ای داشته و از نتیجه اش (حداقل خودم) راضی نبودم..... مصاحبه خوبی شد ولی من اصلاً رضایت نداشتم. چندین روز ذهنم درگیر مصاحبه بود. چه سخنانی که باید می گفتم و نگفتم و چه حرف هایی زدم که نباید به زبان می آوردم. از تقدم و تاخر مطالب هم راضی نبودم، بالاخره به این نتیجه رسیدم تمام مصاحبه ها با همین مشکل روبرو است....

دلم می خواست خاطراتم را به همان شکلی با مخاطب در میان بگذارم، که در ذهن خودم حضور دارند و تقدم، تاخر و گزینش با خودم باشد.

 به هر حال آن چه پیش روی شماست پیش از آن که زندگی نامه باشد سفرنامه است. سفرنامه کودکی جنوب شهری که از سالن سینمایی مخروبه شروع کرد و تا صحنه تئاتر و پرده سینما و  جعبه تلویزیون ادامه یافت. سفری که بیش از چهل سال طول کشیده و در این سفر دور و دراز از وادی های دل انگیز و دل آزار،  از دره های سرسبز و لم یزرع و از چشمه های جوشان و خشک عبور کرده و هنوز در راه است.

---

دیدار به قیامت

• پی یر لومتر
• ترجمه ی مرتضی کلانتریان
• انتشارات آگاه
• چاپ اول: 94
  

«جنگ برای تجارت بسیار سودآور است، حتی پس از پایان آن»

با به پایان رسیدن بزرگ ترین کشتار قرن بیستم در جنگ جهانی اول در سال 1914-1918 و باقی ماندن ویرانه هایی عظیم، دو نجات یافته ی این فاجعه، دو سرباز خط مقدم جبهه، که چندان هم سلامت جسمی و روحی ندارند، وادار می شوند کلاه برداری حیرت انگیز و ضداجتماعی طرح ریزی کنند که آن را تا سرانجام پی می گیرند گویا از میدان افتخار آمیز  نبرد با دشمن، برای نجات میهن، تا صحنه های کسب سود راه درازی در پیش نیست...

دیدار به قیامت بنای عظیمی است برافراشته بر پایه های بی رحمی ما و تقلب های گوناگون، با ساختاری چنان درخشان و قدرت بیانی چنان پرصلابت که، به باور اهداکنندگان جایزه ادبی کنگور به این کتاب، چنین رمان با شکوهی بعد از جنگ های 1914-1918، تاکنون خلق نشده است.

---

داعش (خشونت شرقی و نقد عقل فاشیستی)

• بختیار علی
• ترجمه ی سردار محمدی
• نشر مرکز
• چاپ اول: 94
  

چه چیز سبب ظهور خشونت و گروه های خشونت طلبی نظیر داعش در شرق می شود؟ ماهیت فلسفی و هستی شناسی این نوع خشونت و این گروه های تروریستی که خشونت را به آخرین حد خود رسانده اند چیست؟ آیا عوامل خارجی در ظهور آن موثر بوده اند؟ آیا نظام های سیاسی منطقه به ظهور آن ها کمک کرده اند؟ تفاوت فاشیسم شرقی و فاشیسم غربی در چیست؟ همچنین روح دفاع قهرمانانه در کوبانی از کجا ناشی شده است. چه چیز موجب می شود، گروه کوچکی از مردم یک شهر دورافتاده ی مرزی در مقابل با داعش از ارتش سازماندهی شده ی یک کشور بهتر عمل نمایند و ماه ها در مقابل آن ایستادگی کند؟

بختیار علی در مقالات این کتاب در پی پاسخگویی به این سوالات است...

---

خویشتن به ذهن می آید: ساختن مغز آگاه

• آنتونیو داماسیو
• ترجمه ی رضا امیر رحیمی
• انتشارات مهرویستا
• چاپ اول: 94
  

هر کتابی به دلیلی نوشته می شود، و این کتاب به این دلیل نوشته شد که کار را از  سر بگیرم بیش از سی سال است که درباره ی مغز و ذهن انسان مطالعه می کنم، و بیش از این، در مقاله ها و کتاب های علمی، درباره ی آگاهی مطالبی نوشته ام. اما به مرور از برداشتی که از این مسئله داشتم ناخشنود شده ام، و تأمل در مورد یافته های پژوهشی دیدگاه مرا تغییر داده است، به خصوص در مورد موضوع: خاستگاه و طبیعت ها احساس ها، و سازوکارهای موجود در پی پس ساخت خویشتن. این کتاب تلاشی است برای بحث و بررسی دیدگاه های کنونی در مورد این دو موضوع... نخست مغز چه گونه ذهن را می سازد؟ دوم مغز چه گونه آن ذهن را آگاه می کند؟

---

احتمال باران اسیدی (فیلم نامه)

• مریم مقدم، بهتاش صناعی ها
• انتشارات نگاه
• چاپ اول: 94
  

همه چیز از یک تم مشترک شروع شد- زمانی که من و مریم مقدم از بزرگ ترین دغدغه ی ذهنی مان سخن گفتیم و سرگشتگی انسان در قالبی گروتسک تا «اسب تورین» و رنج و درماندگی بشر در فضایی سمبلیک... آنچه برای ما دغدغه بود روایتی ساده و مینیمال از این بزرگ ترین واقعیت دردناک بشر بود...

واقعیت بی پشتوانگی... واقعیت منوچهر... کارمند بازنشسته ای که اینرسی سکون و تکرار، چشمش را بر زندگی بسته است و مهسا که سرگردان در پی هیچ روزگار می گذراند و کاوه ای که سودای رفتن به مریخ را دارد....!

روایتی که نگاه ناتورالیستی و گزنده را پس می زند و سعی می کند تأثیرگذار باشد بیش از آن که آزاردهنده... «احتمال باران اسیدی» یک مینیمال شاعرانه است در بستر جامعه ای به بن بست رسیده... جامعه ای که سرب هوای تنفسش را بسته است، جامعه ای مردمانش همواره در انتظار باران به سر می برند و نمی دانند که این باران اسیدی است...!

[eɴιɢмαтιc]

در این شماره از خواندنی ها با مجموعه داستانی از کاترین منسفیلد، اثر کمتر شناخته شده از داستایفسکی، کتاب درباره ی زندگی و آثار بهرام بیضایی و... آشنا شوید.

گاردن پارتی

• کاترین منسفیلد
• ترجمه ی نرگس انتخابی
• نشر ماهی
• چاپ اول: 94
  

کاترین منسفیلد یکی از برجسته ترین نویسندگان انگلیسی زبان و استاد داستان کوتاه است. با این که قالب داستان کوتاه در سال های آغازین سده ی بیستم اعتبار چندانی در سنت ادبی انگلیسی نداشت و نویسندگان هم عصر منسفیلد مانند جیمز جویس، ویرجینیا وولف و دی اچ لارنس شهرت خود را مدیون رمان نویسی هستند، کاترین منسفیلد تنها نویسنده ی این دوران است که عمر کوتاه خود را صرق داستن کوتاه کرد و موجب تحول این نوع ادبی شد.

او شگردهای بدیعی در داستان هایش به کار می برد: شروع بی مقدمه و ناگهانی داستان و پایان باز آن، بی آن که نتیجه گیری ای از داستان شده باشد؛ کم کردن اهمیت پیرنگ و پرداختن به جزئیات؛ تمرکز بر دنیای درونی شخصیت ها به جای حوادث بیرونی؛ و در آمیختن فضای داستان با احساسات به طوری که پس از خواندن داستن حال و هوای احساسی آن بیش از هر چیز دیگری در ذهن خواننده رسوب می کند.

کاترین منسفیلد بزرگ ترین نماینده ی داستان کوتاه است که انگلستان تا کنون به جهان عرضه داشته. اگر او تنها ده سال بیش تر زنده می ماند، نامش در تاریخ ادبیات در کنار جرج الیوت و شارلوت برونته قرار می گرفت.

---

سرزمین مرد سرخپوست قانون مرد سفیدپوست

• ویلکومب واشبرن
• ترجمه ی هنگامه قاضیانی
• نشر ثالث
• چاپ اول: 94
  

روابط قانونی حاکم بر روابط سرخپوست و سفیدپوست ریشه ی خود را از فرضیات دولت های اروپایی مسیحی که قاره ی امریکا را فتح کردند، می گیرد. حاکمان تازه وارد و تازه نفس به سرعت سایه ی اقتدار خود را بر سرخپوستان گستراندند و برای اجرای مقاصد خود به هر اصول غیر انسانی متوسل شدند. بخش نخست این کتاب  به چگونگی نحوه ی اجرای این عقاید و فرضیات می پردازد. در بخش دوم تکامل استعمار سرخپوستان توسط دولت انگلیس و  پس از انقلاب امریکا و دیدگاه های دولت های اروپایی نسبت به جایگاه ملت سرخپوست، شرح داده می شود. در بخش سه و چهار کتاب، جایگاه سرخپوستان در کنار قانون اساسی ایالات متحده امریکا مورد بحث قرار گرفته است.

---

ناشناس

• فیودور داستایفسکی
• ترجمه ی حمیدرضا آتش بر آب و پریسا شهریاری
• انتشارات هرمس
• چاپ اول: 94
  

ناشناس در دوران انگیختگی اجتماعی نوشته شد این انگیختگی در ادبیات روسی علاقه به عمق زندگی دهقانی روسیه را بیشتر کرد. تصویر انتقادآمیز زندگی دهقانی در روسیه ی  بیش از اصلاحات که به همت برخی نویسندگان نظیر پسیمسکی، آستروفسکی و شیدرین ارائه شد. نیز با فراگیر شدن سنت گوگول درپیونداست.علت رو آوردن داستایفسکی  به موضوع زندگی دهقانی، هم موج کلی موجود در ادبیات بود.

داستایفسکی همیشه حضور خدایی قهار را حس می کند و  همیشه عذاب و امتحان او  را ، چون مقرب تر است و عاشق تر، در خارزاری پرلهیب آتش افکنده می شود. با این حال، هیچ زمان  بر ضد تقدیر  خود قیام  نمی کند. هیچ زمان عاصی نمی شود. گویی همیشه دستی قدسی را در پس همه ماجرا می بیند، حس می کند و معنای زندگی  تقدیر فاجعه ناک  خود را در می یابد.

---

غریبه بزرگ (زندگی و آثار بهرام بیضایی)

• محمد عبدی
• نشرثالث
• چاپ اول:94
  

بهرام بیضایی نمونه ی کامل سینماگری است مؤلف که آثار و اندیشه هایش حول محور خاصی می گردد. او فیلم  به فیلم به مایه های ثابتی می پردازد که جملگی دغدغه های راستینش هستند. از  این به راحتی می توان ارتباط ویژه ای بین فیلم های او جستجو کرد. هر شخصیت در فیلم ، به شکلی  در فیلم دیگر تکرار می شود و به نوعی ادامه می یابد. در نتیجه فیلم های بیضایی ضمن این که هر یک به خودی خود کامل هستند، ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و در مجموع  شمایی کلی از دنیای هنرمند سرسخت با جهانی کاملاً ویژه ترسیم کنند که فقط و فقط مختص به خود اوست و به دلیل بی نهایت خاص بودن این دنیا و دروغین و ظاهری بودن آن قابل تقلید نیستند.

شخصیت های اصلی دنیای بیضایی متفاوت هستند. آن ها با هر نوع محافظه کاری، زدوبند و سازشکاری بیگانه اند و اغلب یک وتنها در مقابل پلیدی ها می ایستند. این روحیه ی شخصیت های اصلی بیضایی دقیقاً برگرفته از زندگی و افکار خود اوست.

---

یکشنبه/ زندگی خوب (دو نمایش نامه)

• میشل دویچ
• ترجمه ی زیبا خادم حقیقت
• نشر بیدگل
• چاپ اول: 94
  

میشل دویچ دنیا را به کلام می آورد. همه چیز در کلام است و در نقطه گذاری، در سادگی ظاهری جملات. او مانند بینای هوشیار به ریزه کاری های زندگی می نگرد. ما در نزد او نیرویی کشف می کنیم که قادر به فروریختن دیوارها و نمایان کردن راه های جدید است. پرندگان دیگر از بزرگراه هایی که کودکان گمشده میشل دویچ روزهای یکشنبه به پیک نیک می روند و به ماشین هایی که در افق محو می شوند می نگرند، نمی خوانند، زوج های گمنام جذابیت و فریبندگی پیش پا افتاده، رقت انگیز و در عین حال واقعی دارند.

میشل دویچ متولد 1948 در استراسبورگ شاعر و نمایش نامه نویس و کارگردان فرانسوی و یکی از سردمداران  «تئاتر زندگی روزمره» در دهه ی هفتاد است که تحت تأثیر آثار فوکو، بارت و لکان و بحث قدرت بیان، از نوشتار به عنوان وسیله ای برای نمایش زندگی هر روزه ی مردمان معمولی ای که پیش از این جایی در صحنه ی تئاتر نداشتند استفاده می کند.

[eɴιɢмαтιc]

در این شماره از خواندنی ها  با مجموعه نامه هایی از محمدعلی جمالزاده، رمانی درباره ی کشتی تایتانیک، مجموعه داستانی از  ویلیام فاکنر و... آشنا شوید.

متن، قدرت، حقیقت

• نصرحامد ابوزید
• ترجمه ی احسان موسوی خلخالی
• انتشارات نیلوفر
• چاپ اول:94
  

بخش بزرگی از دشمنی ها در عرصه ی اندیشه به طور خاص به «عدم فهم» یا «در ابهام» بودن ناشی از تسلط طرز فکری مربوط می شود که می پندارد آنچه در ذهن است کاملاً و دقیقاً با آنچه در جهان بیرون هست مطابقت دارد. این «درابهام» بودن و  «عدم فهم» ناشی از آن و «دشمنی« و مخافتی که در پی دارد، وقتی شدیدتر می شود که آنچه در ذهن است امری کهن و تثبیت شده باشد. چون چنین امری از «قدیمی بودن» صفت ریشه دار بودن را می گیرد، صفتی که بدان مشروعیتی می بخشد که به هیچ وجه نمی توان به آن نزدیک شد. آخرین مشروعیت مقدس است.

کم نیستند اندیشه هایی که در ذهن عامه ی مردم جای دارند و چنین اتفاقی برایشان می افتد. برای همین، مقاومتشان در برابر آنچه با این اندیشه هاشان ناسازگار باشد یا با آن اندکی اختلاف داشته باشد، مقاومتی شدید و خشن است، نظیر مقاومت کاهنان با آن چیزی که خود مقدس می شمرند و همه زندگی و روزی شان بدان وابسته است. چنین چیزی در عامه ی مردم طبیعی و قابل درک است؛ اما وقتی آن را در روشنفکران و نخبگان و اهل فرهنگ و آموزگاران و استادان دانشگاه ببینیم، موضوع بحرانی عقلی به میان می آید که از یک فاجعه خبر می دهد.

وقتی از این همه گذر می کند و در ذهن کارشناسان نیز دیده می شود، علامت آن است که فاجعه رخ داده این همان اتفاقی است که در حوزه اندیشه دینی و برای بسیاری از کارشناسان آن حوزه رخ داده است.

---

عمو جمال (نامه های سیدمحمدعلی جمالزاده به علی اصغر حلبی)

• به کوشش دکتر مهناز صفایی
• انتشارات زوار
• چاپ اول:94
  

جمالزاده بزرگ ترین  - یا یکی از بزرگ ترین نویسندگان روزگار اخیر است. دیگری بی شک صادق هدایت است. درباره ی زندگی و آثار او کارهای زیادی شده، که کتاب مهرداد مهرین و کتاب سودمند دکتر محمدعلی کاتوزیان از آن جمله اند دیگران هم کار کرده اند که شمارش آنها از مجال این رساله بیرون است.

نامه هایی که جمالزاده به اشخاص مختلف نوشته از 6000 نامه افزون است. مبلغی از این نامه ها را فاضل کوشا آقای علی دهباشی چاپ کرده است.

در این مجموعه نیز 35 نامه ی کوچک و بزرگ گردآمد که آن بزرگوار به این ناتوان نوشته است، چون چاپ و انتشار آثار بزرگان و مفاخر هر کشوری از وظایف فرهنگی نسل های بعد است، این بنده با همت همکار فاضل و دانشجوی خودم سرکار خانم مهناز صفایی و با عنایت دوست و ناشر گرانقدرم جناب علی زوار به چاپ و انتشار آنها اقدام می کنم.

---

هرکسی به فکر خودش

• بریل بینبریج
• ترجمه ی سلما رضوان جو
• نشر شورآفرین
• چاپ اول:94
  

«هرکسی به فکر خودش» روایتی است جسورانه، استادانه، شگفت، نو و  تازه از یکی از بزرگ ترین و تراژیک ترین حوادث تاریخ بشر: تایتانیک، کشتی غول پیکری که در سال 1912 مسافرانش را با «رویای انگلیسی-امریکایی» به قعر آّب کشاند. بینبریج در این رمان تصاویری از تایتانیک را جلوی چشم ما می گذارد که در سال های اخیر با آن ها کاملاً آشنا شده ایم. از پله های سرسرای اصلی تایتانیک و میزهای شام پر زرق و برق گرفته تا وضعیت فلاکت بار عرشه های در جه سه، در این رمان ما همه ی این ها را از دریچه ی چشم های جوان بیست و دو ساله یی به نام مورگان می بینیم که خود از طراحان کشتی است؛ تصاویری اعجاب انگیز از یکی از عجایب دهه ی اول قرن بیستم که همه چیز آن حتی تصاویر آن در اذهان ما عظیم و بزرگ است.

از نامش که به معنای عظیم الجثه است، عظمت ابعادش، فلسفه و بهانه ساخته شدنش و بحث و جدل های اخلاقی درباره ی ماجرای غرق شدنش گرفته تا امروز که بیش از یک قرن از فاجعه تایتانیک می گذرد که این نیز خود رویداد بزرگی به شمار می رود؛ آن طور که مورگان می گوید: «جالب ترین قصه ی دنیا»

---

سخن ورزی (نمایش نامه)

• مارگرت ادسن
• ترجمه ی فهمیه زاهدی
• انتشارات نیلوفر
• چاپ اول: 94
  

نمایش نامه ی سخن ورزی در سال 1995 در کالیفرنیا به صحنه رفت و هفت روز ادامه یافت. سپس در سال 1998 در نیویورک اجرا شد و جوایز بسیاری از جمله پولیتزر در رشته نمایش نامه نویسی را در سال 1995 از آن خود کرد.

در نگاه نخست، این نمایش نامه درباره ی مرگ و مردن است. زن سخنوری سرطان پیشرفته ی تخمدان دارد و می پذیرد تا زمانی که زنده ایست خود را به دست پژوهشگران بسپارد بر روی متن او آزمایش های گوناگونی انجام دهند.

به همین دلیل، خواندن متن یا دیدن آن چون سری سنگین تن و روان  آدمی را به ژرفای تیرگی می کشد. اما همین که نمایش نامه جان می گیرد، ما نیز چون این زن «تاب» می آوریم، زیرا متن  و محور چالش زبانی می چرخد و چون این زن فرهیخته جان می گیرد، ما هم زندگی در زبان را آغاز می کنیم.

---

جنگل بزرگ

• ویلیام فاکنر
• ترجمه ی احمد اخوت
• نشر افق
• چاپ اول: 94
  

در اوایل سال 1955 انتشارات رندم هاوس به فاکنر پیشنهاد کرد مجموعه ای از داستان هایش را که درباره ی شکار و طبیعت است گردآورد تا از آن ها مجموعه داستانی فراهم کنند. جنگل بزرگ پاسخ به این درخواست بود و بدین گونه شکل گرفت.

فاکنر در نامه مورخ 27 سپنامبر 1934 به دوستش ملکوم کاولی درباره ی یکی از داستان مجموعه حاضر چیزی می نویسد:

«امروز داستان بزرگان طایفه را تمام کردم که راوی اش شباهت هایی به دوران نوجوانی خودم دارد، یعنی جلوه هایی از شخصیتم را به او دادم و داستانش را نوشتم  راستی کی  داستان خود من را می نویسد؟»

[eɴιɢмαтιc]

در شماره نوروزی خواندنی ها مجموعه رنگارنگی از کتاب برای شما تدارک دیده ایم. در این شماره با مجموعه داستان جدید محمود دولت آبادی، اثری تازه ترجمه شده از مارسل پروست، رمانی طنز از عزیز نسین،اثری درباره اینگمار برگمان و سینمایش، تازه ترین رمان ترجمه شده از ساموئل بکت و... آشنا شوید.

بنی آدم

• محمود دولت آبادی
• نشر چشمه
• چاپ اول: 94
  

این کتاب شاملِ شش داستانِ کوتاه است که اکثرشان در دو یا سه سالِ اخیر نوشته‌شده‌ اند و مخاطبان در آن ‌ها فضاهای جدیدی از دولت‌آبادی درک خواهند کرد. درون‌مایه‌ ی اکثر داستان‌ها شهری‌ست و بعضی‌ شان نیز حتا در جغرافیایی خارج از ایران اتفاق می‌افتند. این داستان‌ها به ترتیب «مولی و شازده»، «اسم نیست»، «یک شبِ دیگر»، «امیلیانو حسن»، «چوب خشکِ بلوط» و «اتفاقی نمی‌افتد» نام دارند که در کنارِ هم کتابی صد و شش صفحه‌ای را ساخته‌ اند.

محمود دولت ‌آبادی بعد از انتشارِ رمانِ «سلوک» در اوایلِ دهه‌ ی هشتاد تا به امروز کمتر توانسته بود کارِ داستانی منتشر کند و بیشتر آثارش در حوزه‌های خاطره‌ نگاری، نقدهای ادبی، گزیده‌های متونِ کهن و … بودند. رمانِ مشهورِ او «زوال کلنل» در کش و قوسی طولانی هنوز نتوانسته مجوزِ انتشار به زبانِ فارسی پیدا کند. او در آغازِ سالِ 1394 به‌گزینی از متون کلاسیکِ ادبیات فارسی با نامِ «تا سرِ زلف عروسان سخن» منتشر کرده بود.

«گفتم. همان اول کار گفتم که نوشتن داستان کوتاه کار من نیست. این هنر بزرگ را کافکا داشت، ولفگانگ بورشرت داشت و می توانست بدارد که در همان «بیرون، جلودر» جان سپرد و داغش لابد فقط به دل من یکی نیست، و بیش تر از او چخوف نداشت که بالاخره خون قی می کرد و در آن اتاق سرد، و چند فقره هم رمان گاری، آن جا که پرندگان پرواز می کنند و می روند در پرو می میرند، حالا شما به من بگویید کلاه و کاشکول و پالتو و عصای آقای جنابان را چه کسانی از کف میدان کج و قناس جمع خواهند کرد؟ و آن اشیای زمینی را چه کسانی پیدا خواهند کرد؟...»

---

ضد سنت بوو (خاطره های بامداد)

• مارسل پروست
• ترجمه ی احمد پرهیزی
• انتشارات مروارید
• چاپ اول:94
  

مارسل پروست شیفته ی ادبیات و کتاب بود «ضدِ سَنت ـ بوو» را نوشت تا به خوانندگان ادبیات بیاموزد چگونه کتاب بخوانند و نیز می خواست آنان را در لذت مطالعه شریک کند بدین خاطر زبانِ پروست در این کتاب ساده تر و آشکارتر از دیگر نوشته های اوست اما در پشت این سطرهای واضح نبوغِ او به چشم می آید. خودش در نامه ای این اثر را «رمانی عظیم» نامیده است. «ضدِ سنت بوو» اکنون اثری کلاسیک در ادبیات معاصر محسوب می شود.

بخش هایی از این کتاب نقدِ بی رحمانه و صریحِ پروست بر دیدگاه های سنت بوو مشهورترین منتقد ادبی فرانسوی آن دوران است و در باقی فصل ها نویسنده با زبانی شاعرانه و گاه طنزآمیز از زنان مردان و قلم به دستانی می گوید که دوست شان دارد. گاه خاطره می گوید و گاه قصه و زمانی حدیث نفس می کند. با این کتاب به واقع وارد دفتر کار مارسل پروست می شویم تا ببینیم یکی از بزرگ ترین نویسندگان قرن بیستم چگونه می نوشت چگونه می اندیشید و چگونه روزگار می گذراند. نخستین طرح های اثر سترگ پروست «در جستجوی زمانِ گمشده» نیز در این کتاب دیده می شود. ضمن آن که عشق اضطرابِ جدایی گذشته مطالعه و نیز معنای هنر و ادبیات از جمله مفاهیم اصلی کتاب هستند.

---

اینگمار برگمان

• ژاک ماندلبام
• ترجمه ی عظیم جابری
• نشر دیبایه
• چاپ اول: 94
  

آثار اينگمار برگمان خواهی نخواهی تحسين برانگيزند. او طی دوره پرباري با حدود 50 فيلم بلند كه بين سال‌ های 1945 تا 2003 كارگرداني كرده  پيوسته دغدغه‌های درونی و خيالاتش را به تصوير كشيده كه نمايش واقعيت را تحريف می كنند، پرسنوناژ هايش از احساس گناهی در عذابند كه جسم و جانشان را شكنجه می‌دهد، روشن‌بينی ‌اش زوج‌ هايی را بررسی می كند كه شيفته هم می ‌شوند و سپس يكديگر را به شدت آزار می ‌دهند، او هراسش در برابر سكوت خدا و پژوهش آشفته ‌اش به دنبال نوعی رستگاری را به تصوير می‌كشد. مهر هفتم، توت‌فرنگی‌ های وحشی، مصائب آنا، از ورای آينه، همگی شاهكارهايی در ميان مجموعه آثاری ‌اند كه بيانگر استعداد وی در ابراز كردن احساسات بی ‌نظريش هستند.

می‌توان فيلم‌هايش را اقتباسی دانست از مسير زندگی خودش از زمان كودكی در يك خانواده فوق سختگير لوتری، به عبارتی ابهام روحی خودش كه باعث شرمساری ‌اش است و می  ‌ترساندش. همچنين اينگمار برگمان فيلم‌سازی است كه ورای امور مرسوم، در تمايلات و سرخوردگی ‌های‌ اش روح زمانه خود را درك می‌كند: تابستانی با مونيكا، كه هويت اندرسون در آن در نقش زن جوانی ظاهر می ‌شود كه شهوتی وحشی و شرم‌آور دارد، در فرانسه باعث شهرتش می شود و مظهر باد آزادي‌اي است كه مدرنيته نوپا در سينما را تحت تأثير قرار می‌ دهد.

او در سال‌های 60 با پرسونا يكی از قوی ‌ترين تداعی ‌های ابهام شر را تجربه می‌كند. صحنه‌هايی از يك ازدواج فردگرايی ‌ايی را تقبيح می‌كند كه به شكلی فريبنده انسانيت‌زدايی جهان را القا می‌كند، جهاني كه در فانی و الكساندر با شادی و نوستالژی به تصوير درمی آيد و در ساراباند به عريان ‌ترين  بازنمودش دست می ‌يابد، اين آخرين فيلم كارگردان كه توآمان درس سينما و پرسش‌نامه‌ای هستی شناختی است. در عالم سينما، برگمان قاره‌ای جداگانه است، قاره غولی در حد و اندازه‌های بتهوون يا داستايفسكی.

---

تاریخ مختصر اندیشه (راهنمای فلسفیِ زیستن)

• لوک فری
• ترجمه ی افشین خاکباز
• نشر نو
• چاپ اول:94
  

تاریخ مختصر اندیشه؛ راهنمای فلسفیِ زیستن، در سال 2011 به قلم پرفسور لوک فری، از فیلسوفان فرانسوی و طرفداران برجسته ی انسان گرایی منتشر شد و هشت ماه در فهرست کتاب های پرفروش فرانسه قرار داشت. این کتاب با هدف پل بستن میان فلسفه و زندگی نوشته شده و به زبانی شیوا با پرهیز از آنچه نویسنده فضل فروشی با استفاده از واژگان ثقیل فلسفی می نامند، می کوشد تا آموزه های ماندگار فلسفه از جمله نقش اساسی آن در دستیابی به سعادت و زندگی همراه با معنا را توضیح دهد. او در این کتاب نشان می دهد که برخلاف آنچه بسیاری می پندارند، فلسفه و پرسش های فلسفی در تاروپود زندگی انسان تنیده اند و نمی توان از رویارویی با این پرسش ها گریخت.

این کتاب تاریخ فلسفه را به پنج دوره ی فلسفه یونان باستان، فلسفه ی مسیحیت، اومانیسم عصر روشنگری، پسامدرنیته و پساساختارزدایی تقسیم می کند و می کوشد به زبانی ساده و دقیق، باورهای اصلی هر یک از دوره ها و نقاط قوت آن ها را بیان کند. او بیش از این که به دنبال تحمیل فلسفه ی شخصی به عنوان فلسفه ی برتر باشد، می کوشد روش نقد اندیشه های فلسفی را معرفی کند. خواندن این کتاب ما را با دیدگاه های فلسفی متفاوت آشنا می کند و زمینه ی مطالعه ی مستقل مکاتب مختلف را در علاقه مندان ایجاد می نماید.

---

چین چگونه سرمایه داری شد

• رونالد کوز و نینگ وانگ
• ترجمه ی پیمان اسدی
• انتشارات دنیای اقتصاد
• چاپ اول:94
  

شگفت‌ آورترین جنبه اصلاحات اقتصادی چین شاید این باشد که حزب کمونیست چین در سه دهه اصلاحات نه تنها به حیات خود ادامه داد، بلکه به موفقیت و شکوفایی دست یافت. این مسئله به روشنی نشان‌ دهنده انعطاف سازمانی و وفق‌ پذیری حزب بعد از ناکام ماندن تجربه سوسیالیسم بود، نه شکست‌ ناپذیری و برتری مبنایی متصور سوسیالیسم.

اما شگفت‌ آور این است که اصلاحاتی که قصد حفظ سوسیالیسم را داشت، به صورت غیر برنامه‌ریزی شده چین را تبدیل به اقتصاد بازار کرد. اسب تروای  این داستان حیرت‌ انگیز، اصل چینی «استخراج حقیقت از واقعیت» بود که دنگ شیائوپنگ  به اشتباه آن را عصاره و جوهره مارکسیسم خواند. وقتی چین به آزمایشگاه عظیم اقتصادی تبدیل شد، نیروهای رقابتی توانستند جادوی خود را انجام دهند.

یکی از چارچوب های نظری و الگوهای قدرتمند در توضیح تحولات اجتماعی بدون تردید اندیشه نهادگرایی است که با تأکید بر ساخت اجتماعی و نهادی که اقتصاد در چارچوب آن عمل می کند و با بهره گیری از منطق اقتصادسیاسی صورتبندی روشن و قابل درکی را از تحولات اجتماعی ارائه می دهد. ویژگی برجسته این کتاب نیز بررسی و فرآیند تحول اقتصاد چین از منظر اندیشه نهادگرایی است. ویژگی بارزتر این کتاب نگارندگان آن هستند که یکی رونالد کوز از بزرگ ترین اقتصاددانان و اندیشمندان تأثیرگذار عصر حاضر و برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 1991 و یکی از نظریه پردازان اندیشه نهادگرایی است.

این کتاب از آنجا که تحولات اقتصادی و سیاسی چین را از دهه 1940 و از زمان به قدرت رسیدن حزب کمونیست را رصد نموده و با دیدی تاریخی اتفاقات و رویدادهای این دوره را در چارچوبی تئوریک مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده است حاوی نکات و تجارب ارزنده ای بوده و نگرشی روشن به خواننده می دهد.

---

جوانی

• پاتریک مودیانو
• ترجمه ی حسین سلیمانی نژاد
• نشر چشمه
• چاپ اول: 94
  

پاتريک موديانو  جايزه ی ادبی نوبلِ سال 2014 را به خاطرِ روايت‌هايش از روابطِ شهر و انسان از آن خود کرد. به خاطرِ ساختنِ گذشته‌های مه‌ زده و سال‌هايی از عمر رفته. رمانِ جوانی يکی از آثاری‌ است که در به شهرت ‌رسيدنِ موديانو نقشِ مهمی ايفا کرد. او اين رمان را در سالِ 1981 نوشت و در آن روايتی نفس‌گير از جوان‌هايی ساخت که در پرسه‌ گردی‌های شبانه‌ و روزانه‌ شان در پاريس متوجه اتفاق ‌هايی می شوند که بايد پنهان باقی بماند.

موديانو را پسرِ مارسل پروست دانسته‌ا‌ند، چون زمان را با تنها يک اشاره متوقف می‌کند و ناگهان مخاطب انبوهی رنگ و نور و حسرت و راز را درک می‌کند که گويا در جرزِ شهرها پنهان مانده‌اند. او در جوانی پاريس را از نو کشف می‌کند، پاريسی که خيابان‌هايش ساخته ‌شده است برای پرسه‌ی دختران و پسرانی بيست‌ساله تا کافه‌ها و نورها را کشف کنند گويا… اما اين کشف با حسرت همراه است. حسرتی که از دلِ زمانی از‌دست‌رفته بيرون می‌آيد.

---

بچه های امروز معرکه اند

• عزیز نسین
• ترجمه ی داود وفایی
• نشر مرکز
• چاپ اول:94
  

این رمان مکاتبات دو همکلاسی به نام احمد و زینب است و در ترکیه بارها و بارها به چاپ رسیده است.عزیز نسین در این کتاب به انتقاد از نظام آموزشی جامعه ی خود و شیوه های غلط تربیتی خانواده ها می پردازدومطالب کتاب خنده دار است.من بارها هنگام ترجمه کار را رها کردم،به اتاق دیگری رفتم و از ته دل و با صدای بلند خندیدم.برخی صفحات کتاب را برای همسرم و پسرم خواندم آن ها هم خندیدند کتاب در عین برخورداری از جاذبه و کشش لازم سخت عبرت آموز و پند دهنده نیز هست.همان طور که نویسنده خود معتقد است.این کتاب نه فقط برای بچه ها که برای بزرگترها هم خواندنی است.

---

مرد بی زبان

• دیه گو  مارانی
• ترجمه ی مجتبی ویسی
• نشر آموت
• چاپ اول:94
  

درباره داستان این رمان می‌توان گفت که این اثر پاسخی به سوالاتی از این قبیل که اگر روزی بیدار شویم و بفهمیم هیچ به یاد نمی ‌آوریم، چه می‌کنیم؟ نه خود را بشناسیم، نه اطرافیان؛ نه مکان را بشناسیم، نه سرزمینی که در آن به سر می‌ بریم؛ حتی زبان‌مان را به یاد نیاوریم، نتوانیم حرف بزنیم. در آن صورت، با فراموشی، با فقدان چه می‌ کنیم؟ هویت‌مان چه می‌شود؟ از کجا به هستی خود معنا می ‌بخشیم؟ به ارتباط، به فرهنگ، به ماهیت چه‌ گونه می‌رسیم؟

دیه‌گو مارانی، رمان‌نویس، مترجم و مقاله ‌نویس ایتالیایی در سال ۱۹۵۹ در «فرارا» به دنیا آمد و تا‌ به‌ حال هشت رمان به چاپ رسانده است که معروف‌ ترین آن‌ ها همین «مرد بی زبان» (دستور زبان فنلاندی) بوده که به چندین زبان ترجمه شده و جایزه ادبی «گرینتزانه کاوور» را نیز نصیب او کرده است. از رمان ‌های دیگر او می ‌توان به ماجراهای بازرس کابیلو، مترجم و آخرین ووستاک اشاره کرد. آخرین رمانش، تا به امروز، با عنوان «سگ خدا» در سال ۲۰۱۲ به چاپ رسید.

---

مرفی

• ساموئل بکت
• ترجمه ی سهیل سمی
• انتشارات ققنوس
• چاپ اول: 94
  

رمان «مرفی» از بعضی جهات، شبیه به جهان بکت است. زندگینامه نویسان او به خطوط موازی میان این رمان و زندگی خود بکت اشاره کرده اند. این نویسنده زمان نوشتن این اثر، در لندن به روان کاو مراجعه می کرده و اشاره به روان شناسی کولپه در این رمان هم از همین تجربه ریشه می گیرد.

بکت در آن زمان، عامدانه برای تجربه کردن فضا و روحیه ها، برای دیدار با جفری تامپسن، دوستش، به بیمارستان بتلم رویال می رفت. در رمان «مرفی» هم مطالبی وجود دارد که به خاطرات و دیده ها و شنیده های بکت از دوران کودکی تا بزرگسالی اش مربوط می شوند. با وجود تمام تمسخرها و شرح های عینی، روشن است که نویسنده با مرفی همدلی دارد.

بین رمان های بکت، «مرفی» چند شخصیت و طرحی کم و بیش روشن دارد. در این رمان، واقعا اتفاقاتی روشن رخ می دهد که شخصیت ها برابرشان واکنش های مشخص دارند، یعنی عکس رمانی چون «نام ناپذیر». حتی در رمان «وات» هم، مخاطب با چیزی شبیه به آنچه از رمان به معنای معمول کلمه در نظر است، مواجه می شود. بکت رمان «مرفی» را به زبان انگلیسی نوشت و شاید به همین دلیل باشد که در این اثر، هرچه می خواسته با زبان و لایه های معنایی آن انجام داده است.

در قسمتی از این رمان می خوانیم:

اما مقدمات خاص دیگری هم بود که مرفی نمی توانست آن ها را فراهم کند. او سنگ مناسبی را که ضامن موفقیت بود در اختیار نداشت. در واقع، اصلا هیچ سنگی نداشت. تصور این که این فقدان چطور باعث می شد که طالع نحسش تداوم پیدا کند لرزه به اندامش می انداخت. عدد خوش یُمن یک سال آزگار با یکشنبه مقارن نمی شد، و تا یکشنبه ۴ اکتبر ۱۹۳۶ هیچ یک از ریسک های بزرگ و جدید مرفی با حداکثر احتمال موفقیت قرین نمی شد. این هم نگرانی ای همیشگی بود، چون او اطمینان داشت که مدت ها پیش از این تاریخ، پیشگویی کوچک خودش متکی بر سیستمی خارج از سیستم اجرام سماوی، که او هیچ اعتمادی به آن نداشت، یعنی سیستم خودش، تحقق خواهد یافت.

---

آب زیپو

• آنا ویم شنایدر
• زهرا معین الدینی
• نشر نو
• چاپ اول: 94
  

اين كتاب داستان زندگی زنی روستايي است به قلم خودش. او هميشه آرزو داشت ماجرای زندگی‌ اش را بنويسد تا سرانجام در اواخر عمر اين كار را كرد و خاطراتش را در مدت 2 هفته در 2 دفترچه برای فرزندانش نوشت. حيرت‌انگيز است كه آنا با اينكه تنها 5 سال به مدرسه رفته و چيزی جز كتاب مقدس نخوانده بود، توانسته به دور از احساسات و بدون متهم كردن ديگران يا برانگيختن حس دلسوزی نسبت به خود، شرايط سخت زندگی در روستا، تلخی فقر و گرمای عشق را از اين چنين قوی به تصوير بكشد.

زندگی نوشت آنا در سال 1984 منتشر شد و در سال 1989 یوزف فیلزمایر با اقتباس از آن فیلمی ساخت. هم کتاب و هم فیلم با استقبال بسیار خوبی در سراسر جهان رو به ور شد.

[# αпGεʟ]

در این شماره از خواندنی ها با زندگی نامه ی جدید لئو تالستوی، پژوهشی جدید درباره ریشه های عرفانی تشیع، خاطرات روزانه آندری تارکوفسکی فیلم ساز مشهور روس و... آشنا شوید.



عشق و نفرت (ازدواج طوفانی لئو و سونیا تالستوی)

• ویلیام شایرر
  
• ترجمه ی گیتی خوشدل
  
• انتشارات هرمس
  
• چاپ اول: 94
  
  

تولستوی در سال ۱۸۶۲ با دختر هجده‌ساله‌ای با سَلَفِ آلمانی، به نام سوفیا آندر ژونا برس (۱۸۴۴ - ۱۹۱۹)، ازدواج کرد و رمان‌های جاودانه‌ای به نام جنگ و صلح و آنا کارنینا را تألیف و منتشر ساخت. پشتیبانی همسر جوانش از فعالیت‌های ادبی تولستوی که به روایتی ۱۴۰۰ صفحه از پیش نویس جنگ و صلح را بیش از هفت  بار  پاکنویس کرده‌ است، شایسته احترام است. رابطه این دو عاشقانه، ولی پرتنش بود. دفترچه یادداشتی که تولستوی در دوران پیش از ازدواج شرح زندگی خود را در آن می‌نوشت به دست سوفیا افتاد.



در این دفترچه  یادداشت شرح خوشگذارنی ‌ها و عیاشی های تولستوی نوشته شده بود. تاثیر این مطالب بر سوفیا سنگین بود به طوری که می ‌نویسد این دوران زننده و ناخوشایند و زندگی او در آن موقع غیرقابل پذیرش است. غرق شدن تولستوی در مسایل فلسفی در سال‌ های بعد نیز مشکلات زیادی برای این دو به همراه داشت. آنها با همدیگر ۱۳ فرزند مشترک داشتند که ۴ تا از آنها در کودکی مردند.

---

رستوران آخر جهان

• داگلاس آدامز
  
• ترجمه ی آرش سرکوهی
  
• نشر چشمه
  
• چاپ اول: 95
  
  

رستوران آخر جهان مانند جلد نخست رمانی است علمی ـ تخیلی و طنز‌آمیز. این رمان سفر  کهکشانی پُرماجرای آرتور دنت، مردی میان‌ مایه از طبقه‌ی متوسط انگلیس و نقش ناخواسته‌ ی او را در یافتن معنای زندگی روایت کرده و با نقل داستانی ماجراهایی که در فضای بین کهکشانی و سیاره‌ هایی دور از کره‌ی زمین رخ می‌ دهند، زمین و زمان و زمانه، قدرت، مراجع و اتوریته‌های جهان معاصر، آدم‌ها و مفاهیم، افکار و کردار انسان‌ها را با زبانی کنایی به طنزی متعالی بر‌می‌کشد.



ماجرای رسیدن آرتور و همسفرانش به رستوران آخر جهان، دیدار آ‌ن‌ ها با مردی که دنیا را اداره می‌کند و تفسیر طنز‌آمیز رمان از تاریخ کره ‌ی زمین، از شیرین‌ترین، پُر‌معنا‌ترین و موفق ‌ترین خط‌ های داستانی جلد دوم مجموعه‌اند.



رمان 5جلدی راهنمای کهکشان برای اتو‌استاپ‌زن‌ها، که برخی منتقدان آن را از درخشان‌ترین طنزها و زیباترین آثار پُست‌مدرن معاصر ارزیابی می‌ کنند، از پُر‌فروش‌ ترین کتاب‌های دهه‌ی 80 و 90 میلادی بود، جوایز فراوانی را از آنِ خود کرده و تا‌کنون به ده‌ ها زبان ترجمه شده است.

---

تشیع (ریشه ها و باورهای عرفانی)

• محمدعلی امیرمعزی
  
• ترجمه ی نورالدین الله دینی
  
• نشر نامک
  
• چاپ اول: 94
  
  

مؤلف این اثر از معدود صاحب‌نظران اروپایی درباره مطالعات تشیع دوازده‌امامی است. جنبه‌های امام‌شناسی شیعه اثنی‌عشری در این کتاب با مهارتی روش‌شناسانه عرضه می‌شود. صراحت و وضوح کلام، همراه با دقت و موشکافی در ارائه خوانشی امام‌شناسانه از احادیث شیعه، از ویژگی ‌های این پژوهش علمی در تشیع باطنی است. محتوای کتاب، کوشش مهم و کم‌ سابقه ‌ای برای درک علمی جوانب معنوی شیعی و زمینه‌ ای وسیع و دقیق برای متون و باورهای تشیع باطنی فراهم می‌آورد. تسلط نویسنده به مطالعات اسلامی غربی و آشنایی عمیقش با گنجینه متون شیعی از قرن دوم ه. ق تا عصر ملاصدرا و مشایخ معاصر سلسله‌های عرفانی و نیز روش‌شناسی تاریخی و انتقادی در این اثر به‌خوبی مشهود است



مؤلف کتاب در پیشگفتار خود نوشته است: «پژوهش‌هایی که کتاب حاضر را تشکیل می‌دهند، به بررسی برخی از جنبه‌های عرفانی و تاریخی تشیع، که کمتر بررسی شده‌اند، می‌پردازند و بین سال‌های 1992 تا 2005 در مجلات تخصصی و نشریات علمی مختلف به چاپ رسیده‌اند. این پژوهش‌ها با هم یک رشته از «جنبه‌های امام‌شناسی دوازده‌امامی» را تشکیل می‌دهند. این مقالات، خود، به‌روز شده و در نظمی سامان‌یافته قرار گرفته‌اند و در پی آن‌اند تا انسجامی را به وجود آورند که پیشتر، بازسازی آن در مورد عقاید و رفتارهای مذهبی شیعه، دشوار بود.»

---

گتسبی بزرگ

• اسکات فیتزجرالد
  
• ترجمه ی رضا رضایی
  
• نشر ماهی
  
• چاپ اول: 95
  
  

رضا رضایی در مقدمه‌ای که در ابتدای کتاب نوشته، شرحی از زندگی و آثار فیتزجرالد آورده و در جایی از مقدمه‌ اش جمله‌ای از تی.اس.الیوت نقل کرده که به روشنی نشان‌دهنده اهمیت «گتسبی بزرگ» است. الیوت «گتسبی بزرگ» را نخستین گامی دانسته که داستان آمریکایی بعد از هنری جیمز برداشته است و جز او، بسیاری دیگر از نویسندگان و منتقدان مطرح به ستایش این رمان پرداخته‌اند. رضایی در بخش پایانی مقدمه‌اش درباره دلیل ترجمه مجدد این رمان نوشته: «ترجمه هر اثر ادبی شاید نقدی ضمنی بر ترجمه‌های قبلی نیز محسوب شود.



من هم به ترجمه شادروان کریم امامی انتقادهایی داشتم و تصورم آن بود (و هست) که در آن ترجمه حق مطلب ادا نشده و خطاهای قابل‌توجهی نیز چه در درک متن اصلی و چه در انتقال معنا به فارسی به چشم می‌خورد- بگذریم از بحث‌های مربوط به سبک یا لحن یا سیاق گفتار و نوشتار و امثال آن. اما با دیدن ترجمه‌ هایی که چهل‌واندی‌سال بعد از ترجمه کریم امامی به بازار آمده‌اند، متقاعد شدم که ترجمه کریم امامی در مقایسه با آن‌ها سربلند از کار درآمده است.



در ترجمه‌های جدید شاهد خطاها و بدفهمی‌های عجیبی هستیم که کافی بود مترجمان‌ شان نگاهی به ترجمه کریم امامی بیندازند تا از آن ‌ها اجتناب کنند... در حدود پنجاه‌سال پیش کریم امامی با متن دشواری دست ‌و پنجه نرم کرد و از پس آن برنیامد، اما این مترجمان جدید اصلا دست‌وپنجه‌ای نرم نکرده‌اند و هرچه دلشان خواست نوشته‌اند و ناشرانی هم این متن‌ها را «تولید» کرده‌اند و به «بازار» فرستاده‌اند.»

---

دفتر خاطرات آندری تارکوفسکی

• آندری تارکوفسکی
  
• ترجمه ی عظیم جابری
  
• نشر افراز
  
• چاپ اول: 95
  
  

این کتاب شامل خاطرات ۱۶ سال پایانی زندگی تارکوفسکی است. این کارگردان در آن مقطع، ۳۸ ساله است و دو فیلم «کودکی ایوان» (برنده‌ی شیر طلای ونیز) و «آندری روبلف» را در کارنامه دارد، و در آستانه‌ی شروع فیلم‌برداری «سولاریس» است.



تارکوفسکی از سال ۱۹۷۰ تصمیم به نوشتن خاطرات خصوصی ‌اش می‌گیرد؛ مجموعه‌ای از خاطرات روزمره راجع به زندگی خانوادگی و کار، حجم زیادی از نقل‌قول‌ها، طرح‌ها و نامه‌ها که هیچ ‌یک جهت چاپ نوشته نشده‌اند، و از همین ‌رو، چیزی که بیش از هر چیز دیگر در این کتاب بارز است و لحظات بسیار زیبایی آفریده، صداقت آن است.



در این کتاب، با انسانی مواجه می‌شویم که علی‌ رغم تمام بزرگی‌ اش در عالم هنر، باز دستخوش تناقضاتی در زندگی معمولی می‌گردد که خصیصه‌ هر موجود انسانی‌ست. «دفتر خاطرات»، بی‌واسطه‌ترین منبع برای درک سینما‌گر (در کنار فیلم‌هایش) است. کتاب حاضر از متن فرانسوی به فارسی برگردانده شده، و به طور کامل با متن انگلیسی کتاب تطبیق یافته است. این چاپ (نشر کایه دو سینما) کامل‌ترین نسخه از دفتر خاطرات را با همکاری نزدیک همسر و پسر تارکوفسکی تهیه کرده و با افزوده‌ها و توضیحات بسیاری غنا بخشیده است. از مهم‌ ترین ویژگی ‌های این چاپ، نحوه‌ هوشمندانه ‌ی تدوین آن است، به طوری که خواننده از آغاز با شخصیت‌هایی همراه می‌شود که تا پایان کتاب حضور دارند و هیچ واقعه یا موضوعی به حال خود رها نمی‌شود، درست مانند یک داستان.

[eɴιɢмαтιc]

در این شماره از خواندنی ها با خاطرات ادوارد سعید روشنفکر مشهور فلسطینی، رمانی از جولیان بارنز، داستانی از آندره مالرو و... آشنا شوید.

شب شمار

• عالیه یونس
• ترجمه ی مهریار میرنیا
• انتشارات دنیای اقتصاد
• چاپ اول: 95
  

عالیه یونس نه تنها منابع کلاسیک و از همه والاتر_ شب های عربی یا هزار و یک شب_  را استادانه به اضافه می کند، بلکه شرح و توصیفی پرسوز ولی در عین حال فکاهی و خنده دار از مشکلات پیش روی امریکایی های عرب تباری که در امریکای پس از یازده سپتامبر زندگی می کنند، نقل می کند. عالیه یونس کاتالوگی از کلیشه ها _ همچون رقصندگان رقص عربی در لاس وگاس که بیخودی و به دروغ خاورمیانه ای معرفی می شوند_ و همچنین یک طالع بینی هیپی با گوی بلورین ساختگی اش را به خواننده ارائه می کند. خوانندگانش را به چالش می کشد تا این کلیشه ها و تصورات قالبی را به صورت بحران هی فردی شخصیت، در آینه رخدادهای ژئوپولیتکی بزرگ تر، مورد تجدید نظر و بازاندیشی قرار دهند.

---

بی در کجا (خاطرات ادوارد سعید)

• ادوارد سعید
• ترجمه ی علی اصغر بهرامی
• نشر ویستار
• چاپ دوم: 94
  

«بی در کجا» روایت غربت و دربه دری آدمی است در عصرما، آدمی که ریشه هایش را از کشتگاه اصلس او بیرون کشیده اند و در نقطه یا نقطه های دیگر کاشته اند. به این امید که در کشتگاه تازه ببالد: روایت حال و روز مردی مسیحی است که در اورشلیم زاده شده است. در مصر درس خوانده است و در امریکا ساکن شده است. اما این عرب مسیحی فلسطینی امریکایی کجایی است؟ و سعید روشنفکر برجسته ی زمان، در خود و در پیرامونیان و پیرامون خود بی رحمانه نقب زده است و در این کندوکاو به هیچ کس و هیچ چیز ابقا نکرده است، بلکه پاسخی برای پرسش بیابد، و در نهایت می بیند «هیچ کجایی» و «همه جایی» است و همین را می پذیرد و خوش دارد که شاید تقدیر آدمی باشد....

---

دوران تحقیر

• آندره مالرو
• ترجمه ی  سیروس ذکا
• انتشارات ناهید
• چاپ اول: 94
  

کتاب «دوران تحقیر»، تغییری ناگهانی در نویسندگی «آندره مالرو» به شمار می رود، چون در ماه ژوئن ۱۹۳۴ اظهار کرده بود که مشغول نوشتن رمانی درباره نفت است که در ایران و باکو می گذرد، ولی در ماه اکتبر همان سال به «آندره ژید» می گوید که مشغول نوشتن رمانی درباره اردوگاه های کار اجباری در آلمان «نازی » است.

در واقع سال ۱۹۳۴ را باید نقطه عطفی در تکامل فکری «مالرو» دانست. رواج و پیشرفت مرام نازی در آلمان در این دوران «مالرو» را به همراهی در اقدامی همگانی علیه «نازیسم» واداشت. او که از سال ۱۹۳۲ به عضویت «انجمن نویسندگان و هنرمندان انقلابی» درآمده بود با شرکت در گردهم آیی هایی پی در پی، برای حمایت از کسانی که در آلمان، نه به خاطر مارکسیست بودن بلکه به خاطر اینکه به شأن و حیثیت انسانی ارج می نهادند، شکنجه و آزار می دیدند، بپا خاست...

آندره مالرو در سوم نوامبر ۱۹۰۱ در پاریس به دنیا آمد، تحصیلاتش را در مدرسه کوندورسه به پایان رساندو بعد وارد دانشکده زبان های شرقی شد، که هرگز نتوانست درسش را در آنجا به اتمام برساند. آندره مالرو علاوه بر یک نویسنده، هم ماجراجو، باستان شناس، خلبان، روزنامه نگار و منتقد است و هم به عنوان یک فعال و مبارز سیاسی در جهان شناخته می شود.

در کتاب دوران تحقیر که در سال ۱۹۳۵ منتشر شد، عکس العمل و مواضع آندره مالرو نسبت به ظهور فاشیسم در اروپا را می توان یافت. دوران تحقیر، اثری کاملاً سیاسی است درباره جوانی کمونیست به نام کاسل در آلمان که به دست عمال هیتلر دستگیر شده اما به سبب آنکه وی برای حزب سودمند است، شخصی دیگر خود را به نام او معرفی می کند و با فداکاری کاسل واقعی را آزاد می کند.

---

الوار برای تابوت ها

• کلود راگون
• ترجمه ی مهسا خیراللهی
• نشر کلاغ
• چاپ اول:94
  

جنایت، معما، هیجان، آدم‌های سفید و سیاه و خاکستری، و ظرافت در حل معما عناصر اصلی داستانی پلیسی هستند که کلود راگون به همه این‌ها در ساخت و پرداخت رمان جنائی خود چشم داشته است. داستان او از همان ابتدا با معما آغاز و گره این معما هرچه پیش‌تر می‌رود، کورتر می‌شود. صحنه‌پردازی و شخصیت‌پردازی راگون بسیار استادانه است. رمز و راز حاکم بر داستان خواننده را چنان مجذوب می‌کند که گوئی در حال تماشای فیلمی است معمائی از کارآگاه پوآرو با آن سلول‌های خاکستری مغزش یا از شرلوک هولمز با آن دقت اعجاب‌انگیزش در دیدن جزئیات به دلیل چنین ویژگی‌هایی است که الوار برای تابوت‌ها، در سال 2010، عنوان بهترین رمان پلیسی در کشور فرانسه را از آن خود کرد.

---

سطوح زندگی

• جولیان بارنز
• ترجمه ی شبنم سعادت
• انتشارات میلکان
• چاپ اول: 95
  

«سطوح زندگی» روایتی 3 بخشی از روایت‌های مرتبط با یکدیگر است، البته برای خواننده کمی طول می‌کشد تا ارتباط میان مضامین تکرار شونده را درک کند، اما لحظه‌ای که درکش می‌کند، برایش خالی از لذت نیست. دو بخش ابتدایی کتاب زندگی در آسمان و روی زمین را به تصویر می‌کشد. اما روایت سوزناک پایانی، وقایع‌نگاری تکان‌دهنده‌ای از سفر روحی نویسنده و شرح سقوط است. شرح یأس و تاریکی. نقشه راه گم کرده‌هایی که در سرزمین اندوه و سرگشتگی سرگردان‌اند. شاید در لابه‌لای نثر عمیق و دقیق بارنز هر کدام از ما تصویری از تجربیات روحی خود را ببینیم: تجربه‌هایی کاملا شخصی و در عین حال مشترک.

[# αпGεʟ]

در این شماره از خواندنی ها با اثری جدید درباره ی سینمای کیارستمی، گفتگویی مفصل با شاعر و فیلسوف ضیا موحد، زندگی نامه جدیدی درباره کریمخان زند... آشنا شوید.



سینمای عباس کیارستمی

• روبرت صفاریان
  
• انتشارات روزنه
  
• چاپ اول: 95
  
  

«واقعیت این است که نوشتن درباره عباس کیارستمی برای من چالش هیجان انگیزی است من جزو آن گروه از منتقدانی نیستم که موفقیت جهانی کیارستمی (و سینمای ایران) را محصول دسیسه های جهانی می دانند و معتقدند او فیلمسازی بلد نیستو جزو کسانی هم نیستم که همه فیلم های او را دربست می ستایند و هیچ انتقادی به کارهای او وارد نمی دانند. معتقدم کیارستمی هنرمند بسیار مهمی است. یکی از چند سینماگر مهم ایرانی است.



هنرمند بزرگ و در ضمن هنرمند بسیار خاص و منحصر به فردی است. اگر می گویم هنرمندی بزرگ و نه کارگردانی یا سینماگری بزرگ، به این سبب است که به گمانم او را به عنوان «هنرمند» بهتر می توان فهمید تا صرفاً فیلمساز. پرادختن به سینمای او و هنر او پرداختن به شماری از پرسش های مهم نقد هنر و نقد سینمایی مانند مفهوم رئالیسم، رابطه هنر و واقعیت، بازیگری و طبیعی نمایی، مرز بین سینمای مستند و داستانی و... را الزامی می کند. و همین طور پرداختن پرسش های جذابی درباره رابطه هنرمند و جامعه و رابطه جهانی شدن و بومی بودن را الزامی می کند.»

---

پنهان در آینه (گفت و گو با ضیا موحد)

• مهدی مظفری ساوجی
  
• انتشارات هرمس
  
• چاپ اول: 95
  
  

«زمانی دوست دانشمند من ابوالحسن نجفی، داستان شناس معروف به نویسندگان جوانی که تقلید فاکنر و جویس و رمان های پست مدرن را می کردند توصیه می کرد یک داستن سروته دارد و بی ادا بنویسید که معلوم شود اصلاً داستان هستید یا نه.



برخی گمان می کنند شعر به ظاهر ساده گفتن کار ساده و کار هر کسی است. برگزیده شعر انگلیسی را ورق بزنید تا بفهمید بهترین شعرها به ظاهر ساده است. سونت های شکسپیر که شهرت جهانی دارند ظاهر به واقع ساده دارند. اما شارحان را بر آن ها که می خوانی می بینی عجب ریزه کاری ها و ظرافت های تقلیدناپذیری دارند. عجیب است که ما نمونه ی اعلای این گونه شعر را داریم: غزلیات سعدی که به حق سهل اما ممتنع است تقلید از آن.



یار در خانه و ما گرد جهان می گردیم. می بخشید که صریح حرف می زنم اما در نقد، رعایت افراد معنایی ندارد. من روزی یقین کردم که براهنی بیرون باغ شعر است که خواست قصیده سازی کند. از آن قصیده فهمیدم که با میراث فرهنگی شعر ما به کلی بیگانه است و این انگولک کردن ها به زبان در شعر ناخودآگاه پنهان کردن ضعف او در شاعری است. یک جا هم گفته می خواهم به زبان فارسی...! غافل از این که این زمین خیلی سفت است.گمراهان امثال براهنی مخاطب من نیستند.»

---

کریمخان زند

• جان پری
  
• ترجمه ی کاظم فیروزمند
  
• نشر نامک
  
• چاپ اول: زمستان 94
  
  

کریمخان زند سرکرده ی فروپایه یک این شبانکاره ی گمنام بود که بخش اعظم ایران را زیر فرمان درآورد و شیراز را پایتخت قرارداد و در سال های اخیر قرن هیجدهم سلسله ای کوتاه مدت تاسیس کرد. نام و آوازه ی او به خاطر جنگ های بزرگ و کین توزی های بی رحمانه که مشخصه ی پیشینیان و جانشینان او بر مسند قدرت است،نیست بلکه به خاطر خرد و شعور عملی، تواضع ایثارگرانه، و انسانیتی بی غرض در خدمت اتباع و رعایا است. او در ایران به مردی نیکوخصال شهرت دارد که پادشاه خوبی شد و هم چنان خوب ماند؛ آرامش، رونق و عدالت را که سخت مورد نیاز بود، در پی نیم قرن جباریت و آشوب دوباره برقرار کرد.



این زندگی نامه ی جامع درباره ی کریم خان، نگاهی به تکوین هویت یگانه ی ایران در میان ملت ها و اقوام نوظهور غرب آسیا دارد و در این میان حکومت کریمخان را محور عصری می داند که از زمان برقراری سلسله صفویه و رسمیت یافتن مذهب تشیع دوازده امامی، تا انقلاب منتهی به سرنگونی نظام شاهنشاهی در سال 1357، سرنوشت این کشور را رقم زده است.

---

دموکراسی پس از دموکراتیزاسیون (زمینه ها و بحران های دموکراسی محافظه کار کره جنوبی)

• جنگ جیپ چوی
  
• ترجمه ی سعیدرضا اتحادی
  
• نشر نو
  
• چاپ اول: 95
  
  

جمهوری کره که امروزه قدرت اقتصادی یازدهم جهان به شمار می رود و به قولی یکی از معجزات اقتصادی جهان شناخته می شود، در مدت هفتاد سال از یک کشور فقیر به شبکه ی قدرت های ثروتمند دنیا پیوسته است.



کره که تاریخی طولانی دارد، از ابتدای قرن بیستم و تحت تاثیر تحولات بین المللی قرار گرفته که عمده ترین اشغال و استثمار این کشور به وسیله ی ژاپن بوده است...



کتاب حاضر بر آن است تا ریشه ها، ترکیب و تغییرات دموکراسی کره جنوبی را براساس سیاست های پنجاه سال گذشته بررسی نماید. برای درک مشکلاتی که دموکراسی کره جنوبی در حال حاضر با آن مواجه است، ضرورت دارد که از تغییرهای سطحی و محسوس فراتر رویم. می بایست در بعد تاریخی و ساختاری به بازنگری شرایط و محدودیت های بدو تاسیس دموکراسی کره جنوبی و سپس شرایط و تغییرات پسینی بپردازیم.

---

زنان، دشتان و جنون ماهانه (پژوهشی اسطوره شناختی و تاریخی درباره قاعدگی و نشانگان پیش از آن)

• شهلا زرلکی
  
• نشر چرخ
  
• چاپ اول: 95
  
  

«بخش اصلی این کتاب از منظر فرهنگی به قاعدگی می پردازد. در واقع ریشه ی مغفول ماندن قاعدگی و اختلالات پیش از آن، باورهای کهنی است که در پس زمینه ی ذهن انسان امروزی وجود دارد. به همین دلیل در دو بخش مجزا به موضوع دین و اسطوره و باورهای بومی پرداخته ام. اما در بخش اول این کتاب ناگزیر بودم ابتدا تعریفی کلی از قاعدگی و نشانگان پیش از آن بیاورم.



در واقع در پایان این کندوکاو شاید به این نتیجه برسم که دلیل نگرش منفی غالب فرهنگ ها به فرایند قاعدگی، اختلالات عصبی و جسمانی پیش از این دوره و آغاز آن بوده است. زن عصبی، افسرده، خسته، منفی باف و آشفته تاثیر خوبی بر جهان پیرامون خود نمی گذارد. شاید بتوان در پایان به این نتیجه رسید که بیشتر نگرش منفی به قاعدگی، همین ویژگی های ناخوشایند ماهانه بوده است.»

[eɴιɢмαтιc]

در این شماره از خواندنی ها با رمانی از امیل حبیبی نویسنده مشهور فلسطینی، زندگی نامه ی تازه ای از دکتر مصدق، گزیده ای از داستان های گلی ترقی و.. آشنا شوید.

وقایع غریب غیب شدن سعید ابونحس خوشبدبین

• امیل حبیبی
• ترجمه ی احسان موسوی خلخالی
• نشر نون
• چاپ اول:95
  

شخصیت اصلی رمان، سعید خوشبدبین بداقبال، قهرمانی کمیک یا در واقع ابله است که اسرار زندگی اش در اسرائیل را در قالب نامه ای به دوستی گمنام بازگو می کند. سعید ماجرایش را پس از آن که همراه موجودی فرازمینی جایی در فضا، در امن و امان مخفی شده تعریف می کند. این موجود فرازمینی سعید را که نوک تیرکی نشسته بود و نه راه پس داشته و نه پیش نجات می دهد. حالا سعید در امنیت سکونتگاه جدیدش برای اولین بار می تواند آزادانه حرف بزند و قصه اش را تعریف کند، قصه ای جان گداز از شکست و طغیان، مرگ و نوزایی، دهشت و دلیری، تجاوز و مقاومت، خیانت های فردی و وفای به عهدهای اجتماعی؛ خلاصه قصه ای درباره ی زندگی ای که همواره در معرض بحرانی تازه بوده است.

وضعیت تناقض آمیز فراز و نشیب های داستان را کلمه ی «خوشبدبین»، ترکیبی از خوش بین و بدبین، توضیح می دهد. حبیبی از طرفی می خواهد طنز را با تراژدی و سبک حماسی درآمیزد و از طرف دیگر اختلاف ها و تناقض های گوناگون این دو قطب کاملاً متضاد استعمار صیهونیستی و مقاومت فلسطینی، را آشکار کند.

---

تراژدی تنهایی

• کریستوفر دوبلگ
• ترجمه ی بهرنگ رجبی
• نشر چشمه
• چاپ اول: 95
  

در این زندگی ‌نامه‌ ی تازه‌ی محمد مصدق، نخست‌وزیری که سرخوردگی از سرنگونی‌اش هنوز در جان اصلاح‌خواهان ایرانی باقی است، کریستوفر دو بِلِگ با استفاده از انبوهی منابع فارسی و فرنگی و همچنین اسنادی تازه‌یاب از زندگی شخصی و حرفه‌ای او، شرحی مفصل و پُرجزئیات به دست می‌دهد از فراز‌ و‌ نشیب‌ های یک عمر سیاست‌ ورزی‌ های مصدق در کسوت‌  هایی مختلف، عمری که عمده‌اش در مرکز بحران‌ها گذشت و هر گامش پا گذاشتن از آتشی به آتش دیگر بود.

تاریخ‌ پژوه انگلیسی از کودکی مصدق شروع می‌کند و بعد رد روابط پیدا و پنهان جوانی او را می‌گیرد تا تأثیر طبقه و محیط و خانواده و آدم‌ها را بر شکل‌گیری شخصیت سیاستمدار آینده نشان بدهد. در ادامه به سراغ مقاطع حساس و دشوار دوران مناصب حکومتی او می‌رود، و سِیر این زندگی سراسر کشمکش و مبارزه را تا فرجام تلخ خانه‌نشینی و مرگ مصدق پی می‌گیرد؛ از گذر این‌ها ضمناً روایتی هم به دست می‌دهد از آرایش قوای سیاسی، جنگ دیدگاه‌های مدعی و روش‌های سیاست‌ورزی در ایران آن سال‌ها. دو بِلِگ کتابش را پنجاه ‌و چند سالی بعدِ تابستان مصیبت‌بار 1332 نوشت و می‌کوشد درس‌هایی از آن روزها به یاد آنانی بیاورد که امروز سودای تغییر و بهبود دارند.

---

دوازده داستان

• گلی ترقی
• انتشارات نیلوفر
• چاپ اول: 95
  

روزي دوستي پرسيد كدام يك از داستان‌ هايت را بيشتر از همه دوست داري. گفتم نمي‌دانم. اما رفتم توي فكر. انتخاب سختي بود. تصميم گرفتم از خير جواب دادن به اين پرسش مزاحم بگذرم، اما پرسش مزاحم ول‌كنم نبود، توي سرم مي‌چرخيد و وسوسه‌ام مي‌كرد. حالا خودم بودم كه مي‌خواستم بدانم: كدام يك؟ به هر داستان كه فكر مي‌كردم، داستان ديگري خودش را جلو مي‌انداخت و خودنمايي مي‌كرد. شخصيت‌ ها دورم را گرفته بودند و به يادم مي‌آوردند كه بيش از ديگران مستحق تاييد و شناخت هستند. تعدادشان به تدريج زياد مي شد. به هم خبر داده بودند و همه‌ شان مي‌خواستند در اين انتخاب شركت كنند.

حتي آقاي الف كه با صندلي چرخ‌ دار آمده بود. آن‌قدر پير بود كه با خودم گفتم: «اي خدا، اين كه به زودي خواهد مرد،» همچنان منتظر خانم نبوت بود و با نگاهي شماتت‌بار به چشمانم خيره شده بود. از اينكه فراموشش كرده بودم، خجالت مي‌كشيدم به خودم گفتم «در اولين فرصت ميرم سراغش و اگه واقعا دلش خواست برگرده ايران، برش مي‌گردونم.» وقت انتخاب رسيده بود.

كدام يك؟ انتخاب يك داستان محال بود. «بهترين» وجود نداشت. تمام داستان‌ها به چشم من تاروپود سرنوشتي همگاني بودند. سرنوشت همه ما. يازده داستان را كنار گذاشته بودم كه شنيدم كسي از دور داد مي‌كشد: «صبر كنين ما هم برسيم.» خانم‌ناز و خانم‌گرگه بودند كه با چمدان‌هاي طناب‌پيچ و بقچه‌هاي رنگين از شهرستان رسيده بودند با مشت و سقلمه راه خودشان را باز كردند و جلوتر از همه ايستادند. با انتخاب داستان «خانم‌ها» 12 داستان تكميل شد و 12 عدد كاملي بود.

---

سوی دیگر

• آلفرد کویین
• ترجمه ی علی اصغر حداد
• نشر ماهی
• چاپ اول: 95
  

چه خيرخواه است مرگ، و همه در گريز از او چه دست و پايي مي‌زنند! به دنبال نشانه‌هاي او، كنجكاوانه در هر چهره‌اي دقيق مي‌شدم، بوسه‌هايش را در هر چين و چروك ايام پيري كشف مي‌كردم. هر بار با چهره‌اي نو بر من عيان مي‌شد. چه خوشايند بود رنگ‌هايش! نگاهش چنان فريبنده و درخشان بود كه قوي‌ترين‌ها هم به ناچار تسليمش مي‌شدند. سپس نقاب از چهره مي‌كشيد و ميرنده او را عريان مي‌ديد، ميان تلالو الماس‌ها، ميان هزاران تراشه نوراني.

آلفرد كوبين تصويرگر اتريشي و نماينده برجسته سمبوليسم و اكسپرسيونيسم، در اين تنها رمان خود، دنيايي فانتزي ـ ذهني را از بطن دنياي عيني استخراج مي‌كند و به آن شكل مي‌دهد. راوي خيالي داستان، كه او نيز طراح است، رويدادهاي هولناكي را از اقامت 3 ساله‌اش  در «سرزمين رويا» با دقتي موشكافانه روايت مي‌كند. جايي كه در آن خورشيد و ماه و ستاره هرگز ديده نمي‌شود، آسماني تيره و خاكستري بر آن سنگيني مي‌كند و ساكنانش در عين سود جستن از نيروي تخيل قوي، ذهني آشفته و مشوش دارند. «سرزمين رويا» در مبارزه دو نيروي اصلي هستي، شوق مرگ و شور زندگي، سرانجام به نابودي كشيده مي‌شود.

---

هنر همچون درمان

• آلن دوباتن، جان آرمسترانگ
• ترجمه ی مهرناز مصباح
• نشر چشمه
• چاپ اول: 95
  

دنیای مدرن هنر را خیلی مهم می‌داند- چیزی نزدیک به‌معنای زندگی. شاهد این احترام و توجه را می‌توان خیلی جاها دید: افتتاحیه‌ی موزه‌های جدید، هدایت منابع چشمگیر دولتی به‌سمت تولید و نمایش هنر، تمایل حامیان هنر به افزایش دسترسی به آثار (به‌ویژه برای کودکان و گروه‌های اقلیت)، قدر و منزلت نظریه‌ی هنر آکادمیک و قیمت‌گذاری‌های هنگفت بازار هنر.

با وجود همه ‌ی این‌ ها، مواجهه ما با هنر ممکن است همیشه به‌آن خوبی که باید نباشد. شاید موزه‌ها و نمایشگاه‌ های بسیار معتبر را با حالی بی‌تفاوت و یا حتی گیج ‌و گم ترک کنیم و احساس بی‌کفایتی به ما دست دهد و شگفت‌زده با خودمان بگوییم چرا آن تجربه‌ ی تحول که منتظرش بودیم برایمان رخ نداد. طبیعی است که خودمان را سرزنش کنیم و فکر کنیم مشکل از نداشتن دانش کافی یا بی ‌بهره‌ بودن از ظرفیت احساسی لازم است.

این کتاب چنین استدلال می‌کند که مشکل٬ عمدتا در شخص نیست، در شیوه‌ ای است که نهادهای هنری به هنر فکر کرده، آن را می‌فروشند یا ارائه می‌کنند. از آغاز قرن بیستم رابطه‌ی ما با هنر تضعیف شده است چون عمیقاً و به‌شکل نهادینه‌ شده‌ای از پاسخ به سوالِ «هدف هنر چیست» اکراه داریم. این سوالی است که کاملاً غیرمنصفانه، عجولانه، نامشروع و کمی گستاخانه به‌نظر می‌رسد.

عبارت «هنر برای هنر» به‌طور خاص این فکر را رد می‌کند که هنر می‌تواند برای هر چیز خاصی باشد و درنتیجه، منزلت بالای هنر را مرموز و آسیب‌پذیر باقی می‌گذارد. با وجود ارج‌وقربی که هنر دارد، اهمیتش اغلب به‌جای آنکه توضیح داده شود بدیهی انگاشته می‌شود. ارزشش به عقل سلیم واگذار می‌شود و این همان‌قدر که برای متولیان هنر، برای بینندگانش هم جای تأسف دارد. از کجا معلوم که نشود هدف هنر را با واژه‌های ساده تعریف و درباره‌اش بحث کرد؟ هنر می‌تواند یک ابزار باشد و ما نیازمند آن‌ایم که با وضوح بیشتر بر این مسأله تأکید کنیم که چه نوع ابزاری است و چه حسنی می‌تواند برای ما داشته باشد.

[# αпGεʟ]

سرود کریسمس

• چارلز دیکنز
  
• ترجمه ی فرزانه طاهری
  
• نشر مرکز
  
• چاپ اول: 95
  
  

اگر تمام آفریده های خارق العاده ی چارلز دیکنز، از یادداشت های پیک ویک تا راز ادوین درود، ناگهان با خطر نابودی رو به رو شوند، داستان انبیز اسکروج بی تردید جان به در خواهد برد. این داستان بخشی از فولکلور کریسمس شده است. همه ی آدم های مال پرست آقای اسکروج اند، همه ی پودینگ های آلو همانی هستند که خانواده ی کرچت با اشتهای تمام می بلعند. دیکنز، علاوه بر نوشتن روایتی بسیار سرگرم کننده، این توان خاص را هم داشته که بهتر از هرکسی پیش از خود یا از آن زمان تا کنون روح این موسم تعطیلات را تعریف کند.



او با آنچه خود «فلسفه ی سرود کریسمس» نامیده، از صرف بزرگداشت کریسمس به خاطر «نام و منشأ مقدسء» اش فراتر رفته و بشر دوستی بنیادین آن را به مسند نشانده است. از زمان مرگ دیکنز در سال 1870، چنان جایگاه محکمی در افسانه های این موسم یافته بود که می گویند دخترک یک طواف در  لندن وقتی این خبر ناگوار را شنید پرسید: «دیکنز مرده؟ پس بابانوئل هم می میرد؟»

---

بار مسئولیت (بلوم، کامو، آرون و قرن بیستم فرانسه)

• تونی جات
  
• ترجمه ی فرزام امین صالحی
  
• انتشارات نگاه
  
• چاپ اول: 95
  
  

این کتاب درباره سه فرانسوی است که خلاف جهت جریان‌های سه دوره مسئولیت‌گریزی زیستند و نوشتند. آنها با هم خیلی فرق می‌کردند و از اینکه خود را اعضای یک گروه بپندارند غرق حیرت می‌شدند، اما از ویژگی‌ مشترک نسبتاً شاخصی برخوردارند. هر سه آنها نقش مهمی در فرانسه دوران حیات خویش ایفا کردند اما نسبت به همدوره‌های خویش زندگی انزواطلبانه‌ ناخوشایندی را می‌گذراندند.



هر سه آنها در بیشتر دوران بلوغ فکری خویش مورد نفرت، سوء‌ظن، تحقیر یا کینه بسیاری از همتایان و هم‌دوره‌های خویش بودند؛ لئون بلوم و رمون آرون به دلایل کاملاٌ متفاوت تنها در پایان عمر طولانی خویش توانستند در مأوای احترام، تحسین و در بعضی محافل تملق تقریباً همگانی آرام بگیرند. کامو که از این هر سه پس از سی و پنج سالگی برخوردار شده بود، دوازده سال بعد چون شخصی نگران و بسیار منفور درگذشت؛ سی سال طوم می‌کشید تا از او اعاده حیثیت شود.



هر سه، «خودی»‌های فرهنگی بودند؛ اما افکار و گفتار آنها اغلب با زمان و مکان انها تضاد داشت و از بعضی جنبه‌های اساسی «غیرخودی» هم بودند. بلوم و آرون یهودی بودند. اگر چه هیچ کدام دلیلی نمی‌دیدند که آن را انکار کنند، اما به آن اهمیت هم نمی‌دادند؛ البته آرون نسبت به هویت یهودی خویش آگاه‌تر شد و با گذشت زمان از آن عذاب کشید.



ولی تبار یهودی این دو از نظر دشمنان بسیار آنها بی‌اهمیت نبود و در مورد بلوم، نقش ناخواسته او چون برقگیری برای یهودی‌ستیزی نوین فرانسه سیر زندگی او را برای شناخت این جنبه کاملاً فراموش شده گرایشات سیاسی ملی در فرانسه به عنصری کلیدی روشنفکران چپ‌گرای پاریس ـ که او بعد از ورود به فرانسه در اوایل جنگ خود را در آن یافت ـ به یک غیرخودی بدل کرد. او ان تحصیلات آموزشی عالی را هم نداشت که شاخصه و معرفه نقش پیشتاز روشنفکران فرانسه بود که با این وجود او برای مدت کوتاهی به سخنگو و قهرمان آنها مبدل شد. اما علیرغم این وجوه تفاوت و تمایز و بسیاری دیگر که در مقالات بعدی به آنها خواهم پرداخت، هر سه این مردان برای خویش جایی در کانون حیات اجتماعی فرانسه معاصر دست‌وپا کردند......

---

یادداشت های شیطان

• ليانيد آندری‌ يف
  
• ترجمه ی حمیدرضا آتش بر آب
  
• انتشارات علمی و فرهنگی
  
• چاپ اول:95
  
  

اثر پيش‌ رو آخرين كار ليانيد آندري‌يف و به نوعي خاص ترين آنهاست. رمان يادداشت‌ هاي شيطان، بازتاب دريافت اوست از ابرانسان نيچه، مفهومي كه اساس آثار ادبي يك نسل را به خود اختصاص داد. آندري ‌يف نيز مانند داستايفسكي، گمان مي‌كرد، تعارض خير و شر در خود انسان نهفته است. هرچند اغلب طليعه اين رمان را آثاري چون اهريمنان داستايفسكي و اكسيرهاي شيطان هافمن بدانند، به نظرم يادداشت‌هاي شيطان اثري كامل و مستقل است.

---

جامعه شناسی (ویراست هفتم)

• آنتونی گیدنز و فیلیپ ساتن
  
• ترجمه ی هوشنگ نایبی
  
• نشر نی
  
• چاپ اول: 95
  
  

انسان در دنیای امروز احساس آزادی می‌کند و احساس هیجان و سردرگمی و حتی تناقضی تمام‌عیار. دوستی‌ها و ارتباط‌ها به یمن نوآوری ‌های بی‌شمار در رسانه‌ های جدید و اینترنت و دنیای آنلاین نسبت به گذشته از بسیاری جهات ساده‌تر شده است. ولی در همان حال جرائم خشونت‌آمیز و تروریسم و جنگ و نابرابری اجتماعی دیرپا را شاهدیم. تکنولوژی با سرعت فزاینده‌ ای پیش می‌رود و فرصت‌ها و امکانات جدیدی پدید می‌ آورد اما از سوی دیگر نگرانی نسبت به اثر ویرانگر حیات مدرن بر محیط طبیعی و گرم‌شدن زمین و فرسایش محیط زیست هم دامن می‌گسترد. زندگی اکثر مردم کشورهای نسبتاً ثروتمند از لحاظ مادی بهتر از گذشته است ولی در نقاط دیگر جهان میلیون‌ها انسان در فقر به‌سر می‌برند و کودکان از گرسنگی و فقدان آب سالم و امکانات اولیه‌ی زندگی جان می ‌سپارند.



جامعه‌شناسی مطالعه‌ی علمی حیات انسان و گروه‌های اجتماعی و کل جوامع و تلاشی است برای درک و شناخت این تحولات و واکنش انسان بدین تحولات. جامعه‌شناسی به ما نشان می‌دهد این دنیا چگونه پا گرفت و چرا اوضاع زندگی ما از زندگی نیاکان و گذشتگان‌ مان سخت متفاوت است.



تفکر جامعه‌شناسی منبع حیاتی خودشناسی ماست و امکان می‌دهد تجربیات شخصی مان را در بستر محیط اجتماعی بزرگ‌تری در نظر بگیریم. مطالعه‌ی جامعه‌شناسی تجربه‌ای رهایی‌بخش است که به تخیل‌مان پروبال می‌دهد و به ما دید جدیدی نسبت به سرچشمه‌ی رفتار شخصی‌مان می‌بخشد و ما را از محیط‌های فرهنگی دیگر آگاه می کند. جامعه‌شناسی به ما می ‌آموزد چه‌ بسا آنچه طبیعی و ناگزیر یا خوب و یا حقیقت می‌دانیم چنان نباشد و آنچه بدیهی می‌انگاریم سخت متأثر از رویدادهای تاریخی و فرایندهای اجتماعی است.



جامعه‌شناسی علمی است که نقشی بنیادی در حیات فکری مدرن دارد و به ما کمک می‌کند دنیا را به دنیا بهتری تبدیل کنیم.

---

شوری در سر

• اورهان پاموک
  
• ترجمه ی عین له غریب
  
• نشر چشمه
  
• چاپ اول:95
  
  

اُرهان پاموک «شوری در سر» را سال 2015 منتشر کرد. رمانی که برعکسِ بقیه‌ ی نوشته ‌های این نویسنده درباره‌ ی حاشیه‌نشین‌ های استانبول است. آن‌ هایی که از روستاهای خاک‌گرفته‌ ی شرقِ آناتولی در دهه‌ی پنجاه و بعدش، به استانبول مهاجرت کردند و بعدِ مدتی محله‌های خود را ساختند. شخصیتِ اصلی پاموک، «مولود»، سال‌هاست در این شهر دست‌فروشی می‌کند و شاهدِ تاریخِ پُرفرازونشیبِ استانبول است.



تاریخی مملو از کودتاها، درگیری‌های خونین میانِ ارتش و کُردها، از بین رفتنِ بافتِ دوران عثمانی، عوض‌ شدن سلیقه‌ی مردم و… رمانی حیرت‌آور از برنده‌ ی جایزه ‌ی نوبل که باز روحِ استانبول و انسانِ این‌بار حاشیه‌نشینش را احضار می‌کند و آن‌قدر خُرده‌روایت برایش مهیا می‌کند که او گم می‌شود در این حجمِ اتفاق‌ های عجیب.



رمان مملو از شخصیت ‌های متفاوت است؛ کارگرانِ فصلی، ماست‌ فروش‌ ها، چپ‌ های اسلحه ‌به‌ دست، ناسیونالیست‌ های خشنِ تُرک، اسلام‌گراها، مأموران رشوه‌گیر دولت، تازه ‌به‌ دوران‌ رسیده ‌ها، گانگسترهای بسازوبفروش و… پاموک در این سمفونی باشکوه قهرمانِ تنهایش را روی تپه‌های دوردست می‌برد تا به نورهای استانبول نگاه کند و راوی شهری باشد که ناگهان گسترده و متراکم شد. شوری در سر خوانندگانِ پاموک را غافلگیر کرده است.

[eɴιɢмαтιc]

در این شماره از خواندنی ها با رمان جدید کازوئو ایشی گورو، مجموعه گفتگوهایی با کیشلوفسکی، نقدی بر مبنای روان شناسی یونگ بر آثار مهرجویی، و... آشنا شوید.

غول مدفون

• کازوئو ایشی گورو
• ترجمه امیرمهدی حقیقت
• نشر چشمه
• چاپ اول: 95
  

«غولِ مدفون» جایگاهِ منحصربه ‌فردتری برای «کازوئو ایشی ‌گورو» (1954) به ارمغان آورد. این رمان که در سالِ 2015 منتشر شد روایتی ا‌ست رازآلود درباره‌ی گم‌ شدن و گذشته. مؤلفه‌هایی که همیشه در نوشته‌های این نویسنده حرفِ نخست را می‌زنند و باعث می‌شوند تا او مدام به این بیندیشد که در آن‌سوی مه چه چیزهایی پنهان شده است… رمان در قرنِ شش میلادیِ بریتانیا می‌گذرد.

فضایی پُرجادو و ناامن… زوجی در جست‌ و‌ جوی پسرِ گم‌ شده‌ شان دل به جاده می‌ زنند و هر چه جلوتر می‌روند درمی‌ یابند که چگونه در محاصره‌ ی شخصیت‌ های عجیب قرار گرفته ‌اند و چه ‌قدر زمان بر آن‌ ها سیطره دارد… آن‌ ها نگران بیدار شدنِ غولی هستند که زیر خاک نفس می‌کشد… ایشی ‌گورو در این رمان با احضارِ باورهای اساطیری یونانِ قدیم و درهم آمیختن‌ شان با تاریخِ پُرآشوب انگلستان بعد از خروجِ امپراتوری روم، تصویری نمادین از طبقه ی محروم و بی‌ چیزی می‌سازد که با مُردن خو کرده‌اند. غولِ مدفون جوری خواننده را با خود همراه می‌کند که در رازگشایی نویسنده از اتفاق‌ های محوری، درمی ‌یابد سفری همه‌جانبه داشته در زمان و اسطوره و تاریخ. رمانی بزرگ از نویسنده‌ای نفرین‌ساز...

---

سینمای مهرجویی و یونگ

• حمید باقری
• انتشارات هرمس
• چاپ اول: 95
  

در کتاب حاضر ابتدا نظریه‌های روانشناس معروف سوئیسی «کارل گوستاو یونگ» معرفی و سپس بر اساس آن، محتوا و شخصیت‌های فیلم‌های کارگردان تاثیرگذار سینمای ایران «داریوش مهرجویی» تفسیر می‌شود. چهار فیلم بحث‌برانگیز «هامون»، «درخت گلابی»، «پری» و «بانو» مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. در اندیشه‌های یونگ مفهوم فردیت به همراه مفاهیمی ازجمله؛ سایه، نقاب، خویشتن، پیرفرزانه، خودآگاهی و... جایگاه خاصی را به‌خود اختصاص داده‌اند. برای هر فیلم، علاوه‌بر مقدمه و خلاصه‌ای از آن، رابطه‌ی بین آن فیلم با هر یک از مفاهیم موردنظر یونگ مورد بحث قرار گرفته است.

---

پایان رابطه

• گراهام گرین
• ترجمه ی احد علیقلیان
• نشر کتاب پارسه
• چاپ اول: 95
  

یکی از درونمایه‌های اصلی رمان‌های گراهام گرین، انسان همیشه در تعقیب است که به نظر او حقیقت سرنوشت بشر را نمایان می‌کند و دلمشغولی‌اش مصیبت انسان هبوط کرده، دوپارگی ذهن آدمی، جاذبه پنهانی و موذیانه شر، جاذبه خیر و بی‌معنایی زندگی (زشتی و پلشتی) جامعه است. جهانی که گرین توصیف می‌کند، بیشتر جهان آدم‌های شهری بی‌ریشه و دل‌کنده از ایمان است که او آن را با وضوحی چشمگیر و تخیلی ستودنی ترسیم می‌کند. گرین در باب این جهان تامل می‌کند و آن را با دهشت و شفقت – هردو- به خواننده عرضه می‌کند.

بخشی از داستان‌های گرین درباره مسیحیت، خداباوری و تردیدهای اعتقادی انسان است. در رمان‌های کاتولیکی گرین، به‌ویژه در «پایان رابطه»، دین ناگزیر بخشی از قلمرو تاریک و ناخوشایند می‌شود، و او شخصیت‌هایی دوپاره را توصیف می‌کند که میان عشق به خدا و عشق انسانی دچار تردید شده‌اند.

«پایان رابطه» را یک رمان‌نویس روایت می‌کند، اما این نه رمانی دربارۀ نوشتن، که داستان تلاقی عشق و ایمان است. عشق، نفرت و حسادت تابع ریاضی انگیزه‌های غریزی هستند که پیوسته در تلاشند یکدیگر را از میدان به در کنند. نبوغ گراهام گرین در این کتاب، در روایت داستان از زبان فردی بی‌ایمان است که تناقض‌های سرگیجه‌آور عشقی پرشور و بحرانی روانی را به تصویر می‌کشد.

---

زندگی ام همه چیز من است

• کریستف کیشلوفسکی
• ترجمه ی آنا مارچینوفسکا
• انتشارات ققنوس
• چاپ اول: 95
  

«امروز همه فرهيختگان و روشنفكران اروپايی «كريستف كيشلوفسكی» كارگردان شهير لهستاني را مي‌شناسند. البته اين شناخت ديگر فقط مختص اروپايي‌ها نيست. فيلم‌هاي او در بزرگ‌ترين جشنواره‌هاي بين‌المللي دنيا از كن گرفته تا ونيز، برلين و شيكاگو، استراسبورگ، نيويورك، هنگ كنگ و سائوپائولو جايزه گرفته‌اند. موضوعاتي كه كيشلوفسكي براي تماشاچي بازگو و مسائلي كه مطرح مي‌كند، ساده و بنيادي‌اند به طوري كه هر كس به روش خودش با اين مسائل كنار مي‌آيد، اما كيشلوفسكي در فيلم‌هايش جاهاي دردناك اين موضوع‌ها را مانند جراحان مي‌شكافد و با جرئت تمام به عمقشان فرو مي‌رود.

اعماقي كه شايد در نظر برخي رسيدن تا آنجا دور از ذهن، «خارج از دسترس» يا كاملاً غير ممكن باشد. اين كار كيشلوفسكي نشان مي‌دهد كه خودش سخت درگير اين موضوعات بوده و فقط به لمس كردن آنها كفايت نمي‌كرده، به عبارت ديگر او از كنار مسائل حياتي ساده نمي‌گذشت.»

 كتاب حاضر در برگيرنده ی گفتگوها و صحبت‌ های شخصي كيشلوفسكي است كه از منابع متفرق گرد آوري شده‌اند، از برنامه‌هاي تلويزيوني ضبط شده تا نوشته‌هاي دوستان و همكاران اين كارگردان كه درباره كار و روابط‌شان با او حرف زده بودند و در مجله‌ها و كتاب‌هاي مختلف به چاپ رسيده‌اند. شايد مخاطبان اين كارگردان در ايران يكي از فيلم‌هاي مجموعة سه رنگ (آبی، قرمز، سفيد) يا «زندگي دوگانه ورونيكا» را ديده باشند، اين فيلم‌ها توانسته‌اند نظر مخاطباني از طبقات و گروه‌هاي مختلف اجتماعي را به خود جلب كنند.

---

نقشه های شیطانی (طرحی برای رهایی از کارکردن برای دیگران و ایجاد کسب و کار برای خود)

• هیو مک لیود
• ترجمه ی زهرا فرجی
• انتشارات دنیای اقتصاد
• چاپ اول: 95
  

آدم هميشه به يک نقشه شيطاني نياز دارد. به يک برنامه ريزي ديوانه وار که سازگاري و مدارا سرش نشود. برنامه اي که وادارش کند به جاي دلخوش کردن به هرچيز ساده و دم دستي، با هر سختي که شده برود سراغ کاري که دوست دارد. همان کاري که با انجامش احساس افتخار کند.

اين يعني هر آدمي براي نجات از روزمرگي، براي خلاصي از سروکله زدن با مديرهاي بداخلاق و بالاخره براي رهايي از انجام کارهاي کسالت بار و نفرت انگيز نياز به يک برنامه ريزي دقيق و خاص دارد که مولف اين کتاب نامش را نقشه شيطاني گذاشته است. به اعتقاد مولف نکته اينجاست که زندگي کوتاه است و بايد از اين فرصت کوتاه براي رسيدن به بهترين نتيجه استفاده کرد.