نخستین جنگ با ترکان جنگ ترکان با بهرام چوبین جنگ بهرام گور با ترکان

[~ CrAzY HuMaN ~]

در سال ۵۶۲ میلادی هیاطله یا (هپتالیان) به دست
 انوشیروان سقوط کرده و از بین رفت. در پیکارهایی
 که بعد از آن بین ایران و ترکان در گرفت، قسمتهایی
 از سرزمین هیاطله بدست ایران و قسمتهایی از آن
 بدست ترکان افتاد. در همین زمان ترکان پس از تصرف 
سرزمینهای واقع در شمال ایران، به راههای بازرگانی
 مهمی دست یافتند و سرزمین سغد را نیز
 به متصرفه های خویش ملحق کردند.


پس از سقوط هپتالیان، ترکان نه تنها قدرت سیاسی،
 بلکه نیروی اقتصادی بزرگی نیز بدست آوردند
. قسمت های مهمی از راه ابریشم که از شرق به غرب 
می گذشت، از این پس در اختیار ترکان قرار گرفت
. این راه از سرزمین کاشغر و ناحیهٔ شاپورگان تا جنوب آسیای 
میانه کشیده شده بود سپس راه 
ابریشم به خراسان می پیوست و
 از داخل ایران رد می شد. ترکان خواستار این بودند که با بیزانس 
وارد معامله شوند حمل ابریشم ار راه شمال دریای خزر و
 قفقاز بسیار گران و همراه با مخاطره بود بنابراین چارهٔ کار
 در این بود که خاقان ترک با شاهنشاه ایران کنار بیاید.
 ترکان در زمان انوشیروان با شاه ایران به توافق نرسیدند.
 ایستمی خان ترک، در زمان انوشیروان به ایران خبر اعلان
 جنگ داد ولی مواضع و استحکاماتی که ایرانیان در سدۀ قرن
 پنجم برابر هیاطله پدید آورده بودند، در نظر ترکان غیر قابل گذر
 می نمود، از این رو حمله ترکان متوقف ماند.
  برای بوجود آوردن دگرگونیهای 
اقتصادی و رهایی از اقتصاد شبانی
، برای ترکان چاره ای جز این نبود که به ایران حمله برند 
و راه ابریشم را به تصرف در آورند. در سال ۵۸۸ میلادی اتحاد
 بین بیزانس و ترکان حاصل شد و ترکان آمادهٔ جنگ با ایران شدند.


جنگ ترکان با بهرام چوبین

در سال ۵۸۸ میلادی هرمز چهارم که حاصل ازدواج بین انوشیروان 
و دختر ایستمی خان ترک بود، بر اریکه شاهی تکیه داشت.
 در مرزهای غربی جنگ با بیزانس جریان داشت. در همین 
زمان لشکریان ترک و خزر به آران و ارمنستان حمله ور شدند.
در شرق نیز ساوه شاه فرمانروایان ترکان و دائی هرمز چهارم به 
ایران حمله برد. پیاده نظام سپاه ایران، در برابر ترکان تاب مقاومت نیاورد
. در سراسر کشور نگرانی و سرآسیمگی پدید آمده بود.
هرمز چهارم، بهرام چوبین را که از مردم ری
 بود با دوازده هزار مرد به سوی ترکان فرستاد.
جنگ در گرفت و فرمانروای ترکان کشته شد.
 این جنگ با پیروزی ایران پایان پذیرفت.
بهرام پس از پایان جنگ یکماه
 در هرات ماند و غنائم بدست آمده 
را میان شاهنشاه و سپاه خویش بخش کرد. 
در شاهنامه شرح این جنگ به تفصیل آمده است.

جنگ بهرام گور با ترکان یا توران

تاریخ و زندگی هر قوم و ملتی را باید در گذشته های 
دور و روزگاران کهن جستجو کرد اما تاریخنگاران 
برای تسهیل در پژوهشهای خویش کوشیده اند تا مبدائی
 برای تاریخ ملتها عنوان کنند. ترکان نیز از سده های 
دراز در سرزمینهای شمال چین و 
بخشی از اراضی سیبری می زیستند 
ولی تاریخ نگاران مبدأ تاریخ ترکان را سال ۵۴۵ میلادی دانسته اند.

نوشتهٔ برخی از مورخان پارسی و عرب،
 به جنگ بهرام پنجم (بهرام گور) با ترکان اشاره دارد.
 بهرام گور به سال ۵۳۹ میلادی یعنی حدود یکصد
 و شش سال پیش از این مبدأ تاریخی که برای ترکان در
 نظر گرفته اند، درگذشته است. چگونه ممکن است، 
بهرام گور با ترکان پیکار کرده باشد؟ استاد بارتولد این مسئله 
را چنین توضیح می دهد که نام توران در اوستا آمده است
 و چنین بنظر می رسد که تورانیان شاخه ای از آریائیان 
بوده اند که از فرهنگ کمتری برخوردار بوده اند.
 میان ایرانیان و تورانیان دشمنی
 وجود داشت. از سدهٔ ششم میلادی 
که ترکان به آسیای میانه راه یافتند شباهت این دو نام سبب شد
 که بعضی نام توران را با نام ترکان یکی بدانند.
 حال آنکه رابطه ای میان این دو نام موجود نبود.


باید گفت که به احتمال قوی فردوسی در جنگ بهرام با ترکان
 روزگار خود را ملاک داوری قرار داده است
. در روزگار فردوسی غزان و قیچاقها که از قبایل ترکی 
زبان بودند در ماوراءالنهر سکنی داشتند. پیش از آن نیز
 ترکان در عهد ساسانیان و نیمهٔ دوم سدهٔ ششم میلادی به این
 سرزمین راه یافتند و مردم سغد و خوارزم را تابع خود کردند 
چون در دشتهای آسیای میانه زبان ترکی رواج یافته بود،
 فردوسی چنین پنداشت که توران و 
ترکان از یک تیره و یک نژاد هستند. 



.