فرهنگ کشورهای عربی خلیج فارسبه تمایلات و روحیه اجتماعی، و فرهنگی و اقتصادی رایج در شیخ نشین های عربی گفته می شود.
تشابهات و تمایزات فرهنگی
علاوه بر اشتراک دینی و فرهنگ برگرفته از اسلام یک سری روابط قبیله ای و زبانی متمایزی در میان کشورهای عربی خلیج فارس وجود دارد. که آنها را از فرهنگ ایرانیان جدا می کند. عرب ها بخشی از مسائل فرهنگی و آداب اجتماعی خود را از هندی ها - فارسها و شمال آفریقا به ارث برده اند.
فرهنگ کشورهای عربی خلیج فارس بیشتر به فرهنگ کشورهای زیر گفته می شود
1.عربستان
2.کویت
3.قطر
4.امارات
5.بحرین
6.عمان
تا حدودی عراق
مشخصات
کشورهای عربی خلیج فارس همگی در سه خصلت مشترک هستند.
1.درآمد سرشار و انبوه از طلای سیاه نفت و گاز
2.جمعیت انبوه غیر بومی
3.رشد اقتصادی سریع
4.گرفتاری هایی در رابطه با حقوق زنان
فرهنگ
فرهنگ مردم منطقه خلیج فارس را معمولاً فرهنگ خلیجی می نامند موسیقی خلیجی لباس خلیجی و فرهنگ خلیجی تا حدود زیادی از فرهنگ عربهای شمال آفریقا و عراق متمایز است. فرهنگ خلیجی در کشورهای عربی شمال آفریقا به معنی ولخرجی- زن بارگی و شکم پرستی و هزینه های کلان برای خورد و خوراک تعبیر می شود بی تفاوتی اجتماعی و سیاسی عدم مشارکت سیاسی، نظامهای قبیله ای و طایفه ای و عدم انتخابات واقعی، تناقضات و تضادهای رفتاری بیرونی و درونی و .... با این اشتراکات در عین حال فرهنگهای متمایز در عراق و بحرین و تا حدودی عربستان قابل مشاهده است.
چالش های زنانه
جایگاه زنان یکی از متمایز ترین شاخصه های فرهنگی خلیج فارس است. نوع حجاب و پوشش معمولاً در اکثر خانواده ها با سخت گیری روبرو است. زنان در بیرون از خانه هیچکاره اند اما در داخل خانه فرمانروا هستند. صاحب اصلی خانه و آشپزخانه و اتاق خواب زنانند. در بیرون در عربستان حق رانندگی ندارند در قهوه خانه ها نباید بدون محرم حضور یابند در ساحل با پوشش کامل می توانند بداخل آب بروند. به نوشته روزنامه وطن - چاپ آمریکا - عادله، دختر ملك عبدالله بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان در گفتگو با سايت فرانس 24 اعلام كرد: برخي زنان عربستاني از نگاه مشكوك غرب نسبت به آنها رنج ميبرند؛ از اين رو ما بايد به ديگران كمك كنيم تا ما را بيشتر بشناسند؛ ديگران نيز بايد براي شناخت ما بيشتر تلاش كنند. اميدواريم كه اين نگاهها نسبت به زنان عربستاني تصحيح شود.دختر شاه عربستان عنوان داشت: تظاهرات فرهنگي كه من به عنوان يك زن عربستاني در رأس آن قرار دارم با هدف ايجاد روابط ميان فرهنگهاي مختلف و شناخت از زنان عربستاني و مشاركت آنها در جامعه عربستان و اشاعهي احترام فرهنگها و اختلافات آنها است. وي بر حق هر فردي در بيان عقيدهاش به شيوه متمدنانه تاكيد كرد و گفت: بسيار مهم است كه به سخنان تمامي زنان گوش كنيم. زنان عربستاني قادر به تحقق اهداف زيادي شدهاند اما اهداف زيادي هنوز بايد محقق شود. از اين رو هيچ ضرري ندارد كه برخي زنان نظرشان را مطرح كنند آرزوها و اهداف خود را به شيوهاي مثبت نظير آنچه اكنون در فيس بوك تحت عنوان "انقلاب زن در عربستان" وجود دارد، مطرح كنند. عربستان در سالهای اخیر اولین زنان در ورزش - در پستهای مدیریتی- دانشگاهی - اولین زن راننده - اولین زن مدیر و ... را به دنیا معرفی کرد.
تعدد زوجات
بر اساس آمار منتشره از سوی همایش "خشونت خانوادگی" که ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲ در جده برگزار شد، تعداد موارد ثبت شدۀ فرار دختران به خاطر خشونت در عربستان، در سال گذشته به ۱۴۰۰ مورد رسید.نرخ بیکاری زنان عربستان بیش از سی درصد و میانگین حقوق ماهیانه آنها ۳۹۰۰ ریال عربستان می باشد، در حالی که همین رقم برای زنان کشورهای عرب حوزه خلیج فارس ۸۷۰۰ ریال و زنان اروپایی ۱۵۰۰۰ ریال است.زنان در عربستان همچنان از رانندگی محرومند و در صورت تلاش برای خروج از کشور، از طریق سامانه الکترونیکی جدیدی که در مبادی مرزی این کشور نصب شده است، فوراً به خانواده های آنها اطلاع داده می شود.زنان حق دریافت گذرنامه ندارند.
حجاب
تا کنون چند زن عربستانی و از جمله چند شاهزاده عربی حجاب خود را برداشته و جنجال ساز شده اند برای تعدادی از آنها فتوای قتل صادر شده است. فوریه سال ۲۰۰۹ میلادی بود که خاندان سعود با سنت شکنی بی سابقه ای در مسائل سیاست داخلی به راس اخبار منطقه ای تبدیل شدند.ملک عبدالله پادشاه عربستان برای نخستین بار در قالب اصلاحاتی که وعده داده بود خانم نورا الفیض، را به سمت معاونت وزیر آموزش و پرورش در امور زنان منصوب کرد. مساله ای که از سوی رسانه های عربی و غربی به امکان اصلاحات بیشتر در عربستان و لغو محدودیت ها علیه زنان تعبیر شد. اکنون از این انتصاب سه سال گذشته است و نه تنها زنان در عربستان سعودی حق بیشتری نیافته اند بلکه مساله حجاب و نوع پوشش خانم الفیض نیز تبدیل به مساله ای جنجالی شده است. نخستین بار روزنامه سعودی الوطن عکس چهره نوره را در حالی که روسری بر سر داشته و از برقع خبری نبود منتشر کرد. الفیض بلافاصله به این حرکت واکنش نشان داده و تاکید کرد که در تمامی محافل برقع بر صورت دارد و از این روزنامه شکایت کرد.
موسیقی
Ardha
Sawt (music)
Fijiri
Yowla
M'alayah
Khaliji (music)
Samri
Fann At-Tanbura
Liwa (music)
زبان و ادبیات
عربی خلیجی
Bahrani Arabic
غذا
عرب ها بطور سنتی با دست غذا می خورند.
در خانوادههای سلطنتی و متمول کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، رسمی در حضور میهمان در هنگام صرف غذا عمومیت دارد مبنی بر آوردن سینیهای مختلف و پیاپی از غذاهای متنوع عربی تا هنگامی که میهمانان کاملاً سیر شوند.
Machboos
Goozi
Mandi (food)
مهوه
Harees
لباس
زنان سنتی برقه(پرده)می پوشندبطوریکه هیچ عضوی از بدن آنها دیده نشود.
.
لباس سنتی عرب ها دشداشه است با توجه به هوای گرم شبه جزیره عربی عربها جوراب نمیپوشند و جوراب پوشیدن جزو سنتهای عربی نبوده است. کفش عربها نیز متناسب با جغرافیای منطقه گرم است.
دشداشه
Bisht (clothing)
چفیه
Agal
Gahfia
Msar
چیزهای دیگر
Mabkhara
Bukhoor
Abra (boat)
Dhow
Dewaniya (also known as majlis)
بادگیر
گرگیعان
تشابهات و تمایزات فرهنگی
علاوه بر اشتراک دینی و فرهنگ برگرفته از اسلام یک سری روابط قبیله ای و زبانی متمایزی در میان کشورهای عربی خلیج فارس وجود دارد. که آنها را از فرهنگ ایرانیان جدا می کند. عرب ها بخشی از مسائل فرهنگی و آداب اجتماعی خود را از هندی ها - فارسها و شمال آفریقا به ارث برده اند.
فرهنگ کشورهای عربی خلیج فارس بیشتر به فرهنگ کشورهای زیر گفته می شود
1.عربستان
2.کویت
3.قطر
4.امارات
5.بحرین
6.عمان
تا حدودی عراق
مشخصات
کشورهای عربی خلیج فارس همگی در سه خصلت مشترک هستند.
1.درآمد سرشار و انبوه از طلای سیاه نفت و گاز
2.جمعیت انبوه غیر بومی
3.رشد اقتصادی سریع
4.گرفتاری هایی در رابطه با حقوق زنان
فرهنگ
فرهنگ مردم منطقه خلیج فارس را معمولاً فرهنگ خلیجی می نامند موسیقی خلیجی لباس خلیجی و فرهنگ خلیجی تا حدود زیادی از فرهنگ عربهای شمال آفریقا و عراق متمایز است. فرهنگ خلیجی در کشورهای عربی شمال آفریقا به معنی ولخرجی- زن بارگی و شکم پرستی و هزینه های کلان برای خورد و خوراک تعبیر می شود بی تفاوتی اجتماعی و سیاسی عدم مشارکت سیاسی، نظامهای قبیله ای و طایفه ای و عدم انتخابات واقعی، تناقضات و تضادهای رفتاری بیرونی و درونی و .... با این اشتراکات در عین حال فرهنگهای متمایز در عراق و بحرین و تا حدودی عربستان قابل مشاهده است.
چالش های زنانه
جایگاه زنان یکی از متمایز ترین شاخصه های فرهنگی خلیج فارس است. نوع حجاب و پوشش معمولاً در اکثر خانواده ها با سخت گیری روبرو است. زنان در بیرون از خانه هیچکاره اند اما در داخل خانه فرمانروا هستند. صاحب اصلی خانه و آشپزخانه و اتاق خواب زنانند. در بیرون در عربستان حق رانندگی ندارند در قهوه خانه ها نباید بدون محرم حضور یابند در ساحل با پوشش کامل می توانند بداخل آب بروند. به نوشته روزنامه وطن - چاپ آمریکا - عادله، دختر ملك عبدالله بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان در گفتگو با سايت فرانس 24 اعلام كرد: برخي زنان عربستاني از نگاه مشكوك غرب نسبت به آنها رنج ميبرند؛ از اين رو ما بايد به ديگران كمك كنيم تا ما را بيشتر بشناسند؛ ديگران نيز بايد براي شناخت ما بيشتر تلاش كنند. اميدواريم كه اين نگاهها نسبت به زنان عربستاني تصحيح شود.دختر شاه عربستان عنوان داشت: تظاهرات فرهنگي كه من به عنوان يك زن عربستاني در رأس آن قرار دارم با هدف ايجاد روابط ميان فرهنگهاي مختلف و شناخت از زنان عربستاني و مشاركت آنها در جامعه عربستان و اشاعهي احترام فرهنگها و اختلافات آنها است. وي بر حق هر فردي در بيان عقيدهاش به شيوه متمدنانه تاكيد كرد و گفت: بسيار مهم است كه به سخنان تمامي زنان گوش كنيم. زنان عربستاني قادر به تحقق اهداف زيادي شدهاند اما اهداف زيادي هنوز بايد محقق شود. از اين رو هيچ ضرري ندارد كه برخي زنان نظرشان را مطرح كنند آرزوها و اهداف خود را به شيوهاي مثبت نظير آنچه اكنون در فيس بوك تحت عنوان "انقلاب زن در عربستان" وجود دارد، مطرح كنند. عربستان در سالهای اخیر اولین زنان در ورزش - در پستهای مدیریتی- دانشگاهی - اولین زن راننده - اولین زن مدیر و ... را به دنیا معرفی کرد.
تعدد زوجات
بر اساس آمار منتشره از سوی همایش "خشونت خانوادگی" که ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲ در جده برگزار شد، تعداد موارد ثبت شدۀ فرار دختران به خاطر خشونت در عربستان، در سال گذشته به ۱۴۰۰ مورد رسید.نرخ بیکاری زنان عربستان بیش از سی درصد و میانگین حقوق ماهیانه آنها ۳۹۰۰ ریال عربستان می باشد، در حالی که همین رقم برای زنان کشورهای عرب حوزه خلیج فارس ۸۷۰۰ ریال و زنان اروپایی ۱۵۰۰۰ ریال است.زنان در عربستان همچنان از رانندگی محرومند و در صورت تلاش برای خروج از کشور، از طریق سامانه الکترونیکی جدیدی که در مبادی مرزی این کشور نصب شده است، فوراً به خانواده های آنها اطلاع داده می شود.زنان حق دریافت گذرنامه ندارند.
حجاب
تا کنون چند زن عربستانی و از جمله چند شاهزاده عربی حجاب خود را برداشته و جنجال ساز شده اند برای تعدادی از آنها فتوای قتل صادر شده است. فوریه سال ۲۰۰۹ میلادی بود که خاندان سعود با سنت شکنی بی سابقه ای در مسائل سیاست داخلی به راس اخبار منطقه ای تبدیل شدند.ملک عبدالله پادشاه عربستان برای نخستین بار در قالب اصلاحاتی که وعده داده بود خانم نورا الفیض، را به سمت معاونت وزیر آموزش و پرورش در امور زنان منصوب کرد. مساله ای که از سوی رسانه های عربی و غربی به امکان اصلاحات بیشتر در عربستان و لغو محدودیت ها علیه زنان تعبیر شد. اکنون از این انتصاب سه سال گذشته است و نه تنها زنان در عربستان سعودی حق بیشتری نیافته اند بلکه مساله حجاب و نوع پوشش خانم الفیض نیز تبدیل به مساله ای جنجالی شده است. نخستین بار روزنامه سعودی الوطن عکس چهره نوره را در حالی که روسری بر سر داشته و از برقع خبری نبود منتشر کرد. الفیض بلافاصله به این حرکت واکنش نشان داده و تاکید کرد که در تمامی محافل برقع بر صورت دارد و از این روزنامه شکایت کرد.
موسیقی
Ardha
Sawt (music)
Fijiri
Yowla
M'alayah
Khaliji (music)
Samri
Fann At-Tanbura
Liwa (music)
زبان و ادبیات
عربی خلیجی
Bahrani Arabic
غذا
عرب ها بطور سنتی با دست غذا می خورند.
در خانوادههای سلطنتی و متمول کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، رسمی در حضور میهمان در هنگام صرف غذا عمومیت دارد مبنی بر آوردن سینیهای مختلف و پیاپی از غذاهای متنوع عربی تا هنگامی که میهمانان کاملاً سیر شوند.
Machboos
Goozi
Mandi (food)
مهوه
Harees
لباس
زنان سنتی برقه(پرده)می پوشندبطوریکه هیچ عضوی از بدن آنها دیده نشود.
.
لباس سنتی عرب ها دشداشه است با توجه به هوای گرم شبه جزیره عربی عربها جوراب نمیپوشند و جوراب پوشیدن جزو سنتهای عربی نبوده است. کفش عربها نیز متناسب با جغرافیای منطقه گرم است.
دشداشه
Bisht (clothing)
چفیه
Agal
Gahfia
Msar
چیزهای دیگر
Mabkhara
Bukhoor
Abra (boat)
Dhow
Dewaniya (also known as majlis)
بادگیر
گرگیعان