سیستم کروز کنترل یا تثبیت سرعت چیست و چگونه کار می کند؟

[کــــــــــⓐرمَن]

کروز کنترل از آپشن‌های جدید برای خودرو های مدرن است، اما حقیقت این است که این آپشن نزدیک به ۵۰ سال پیش اختراع شد. این‌که کروز کنترل چیست و این‌که چگونه می‌توان با آن کار کرد، پرسش‌هایی هستند که در این مقاله به تمام این پرسش ها پاسخ خواهیم داد.
معرفی کروز کنترل
به زبان ساده سیستم تثبیت سرعت حرکت خودرو در یک سرعت مشخص و قابل تنظیم توسط راننده را سیستم کروز کنترل می گویند.

به عنوان مثال شما در سرعت 100 کیلومتر در ساعت ، سیستم کروز کنترل را فعال می کنید که این سرعت در طول مسیر ثابت بماند.

از آن زمان به بعد با برداشتن پای شما از پدال گاز،سیستم کروز کنترل سرعت خودرو را اتوماتیک بر روی 100 ثابت نگه می دارد.

این سیستم فقط در جاده های کم ترافیک و عمدتا راست کاربرد دارد و استفاده در جاده های پر پیچ و خم یا ترافیک بالا اصلا توصیه نمی شود و همچنین معمولا نیز طوری طراحی می شوند که امکان استفاده در سرعت های زیر 50 کیلومتر را ندارند.
در هنگام استفاده از سیستم کروز کنترل، وقتی برای گرفتن سبقت به سرعت بیشتری نیاز داشتید با فشردن پدال گاز به سرعت مطلوب می رسید و پس از برداشتن پا از پدال گاز ، مجددا سیستم شما را به سرعت تنظیم شده اولیه بر می گرداند.

همچنین به محض فشردن پدال گاز یا کلاچ خودرو از سیستم کروز خارج شده و برای تنظیم مجدد باید دکمه resume را فشار دهید.

مکان دکمه کروز کنترل
این کلید ها به صورت استاندارد اگر توسط کمپانی سازنده بر روی خودرو قرار داده شده باشد معمولا بر روی فرمان یا اهرم راهنما پشت فرمان یا بر روی داشبورد در نزدیکترین جای ممکن به راننده می باشد.

ولی در موارد دستی که این سیستم بر روی خودرو نصب می شود ، کلید ها بر روی دسته دنده قرار دارد که جای مناسبی نیست. زیرا گاها راننده برای زدن کلید های مختلف کروز کنترل باید به دنده نگاه کند که باعث پرتی حواس وی می گردد.

سیستم های کروز جدید که در برخی خودرو های خارجی نصب شده دارای سیستم تشخیص فاصله خودرو با خودروی جلویی بوده و با کم شده فاصله به صورت اتوماتیک سرعت را کم و با دور شدن به سرعت تنظیمی بر می گردد.

سیستم کروز کنترل اساسا طراحی شده اند تا برای خودرو های دنده اتوماتیک استفاده شوند ولی بر روی خودروهای دنده دستی نیز نصب می گردند.

نحوه استفاده از کروز کنترل
۱- ابتدا ببینید که سوئیچ کروز کنترل خودروی شما دقیقاً کجاست. این سوئیچ معمولاً یا روی فرمان قرار دارد و یا آن که بر روی ستون فرمان به کار گرفته شده است.

سوئیچ از دکمه‌هایی برخوردار است که البته با استفاده از آن‌ها است که می‌توانید کروز کنترل خودرو را فعال و غیرفعال کنید. (درصورتی‌که نتوانستید سوئیچ کروز را پیدا کنید، راهنمای خودرو را مطالعه کنید.)

۲- سوئیچ را بررسی کنید. سوییچ هر خودرو ممکن است شکلی منحصر به‌ فرد داشته باشد اما در اغلب مواقع سوئیچ ها دارای دکمه‌هایی از قبیل دکمه‌های زیر هستند:

ON/OFF
SET
RES
CANCEL
البته سوئیچ کروزکنترل برخی خودروها از دکمه‌های UP و DOWN یا + و – نیز برخوردار است. این دکمه‌ها برای افزایش و کاهش سرعت هستند که البته در ادامه در مورد آن‌ها توضیح خواهیم داد.

۳- خب تا این‌جای کار فهمیده‌اید که سوئیچ کجاست و دکمه‌های آن چه شکلی دارند.

برای استفاده از آن باید در جاده یا بزرگراه خودروی خود را برانید و هر زمان که به سرعت دلخواه و مناسب رسیدید با نگاه‌کردن به سرعت کیلومتر شمار کلید SET را فشار دهید.

با فشار دادن این کلید، کروز کنترل سرعت خودرو را ثابت نگه داشته و می‌توانید پا را از روی پدال گاز بردارید.

به خاطر داشته باشید که در برخی خودروها کروز کنترل برای سرعت‌هایی پایین، مثلاً ۶۴ کیلومتر بر ساعت، کار نمی‌کند.

۴- هر زمان که نیاز به تغییر سرعت، چه کاهش سرعت و چه توقف خودرو، باشد باید کروز کنترل را متوقف کنید.

برای این کار می‌توانید از یکی از روش‌های زیر استفاده کنید:

برای توقف کروز کنترل به صورت موقت، مثلاً زمانی که یک خودرو در جلوی شما است، می‌توانید فقط پا را روی ترمز بگذارید.
اگر گیربکس خودروی شما از نوع دستی است، می‌توانید با فشار دادن پدال کلاچ موجب توقف کروز کنترل شوید.
اگر قصد آن را دارید که کاملاً کروز کنترل را متوقف و خاموش کنید می‌توانید دکمه‌ی OFF یا سوئیچ ON/OFF را فشار دهید.
در خودروهایی که سوییچ کروز کنترل آن دارای دکمه‌ی CANCEL است، می‌توان با فشار دادن این دکمه موجب توقف کروز کنترل شد.
۵- پس از غیر فعال‌ کردن مقطعی کروز کنترل، می‌توانید با فشردن دکمه‌ی RES، که مخفف RESUME است، باری دیگر کروز کنترل را به سرعت قبلی باز گردانید.

۶- برای افزایش یا کاهش سرعت خودرو، البته در مواقع لزوم، نیز می‌توانید با فشردن پدال کلاچ کروز کنترل را غیرفعال کرده و سپس با تنظیم سرعت بار دیگر با فشردن دکمه‌ی SET موجب ثابت‌شدن سرعت شوید.

در خودروهایی که از دکمه‌های UP و DOWN یا + و - برخوردار هستند می‌توان برای افزایش سرعت خودرو دکمه‌ی + یا UP را تا جایی فشار داد که به سرعت مورد نظر برسد.

برای کاهش سرعت نیز می‌توان از دکمه‌ی – یا DOWN استفاده کرد و آن را تا جایی فشار داد که به سرعت پایین‌ترِ مد نظر برسد.

استفاده‌ی صحیح و ایمن از کروز کنترل
در هر شرایطی نباید از کروز کنترل استفاده کرد، چرا که یک سری شرایط هستند که به هیچ عنوان برای استفاده از این سیستم مناسب نیستند.

در این شرایط استفاده از این سیستم ممکن است خطراتی را در پی داشته باشد. به عنوان مثال، استفاده از سیستم کروز کنترل برای سطح شهر نه تنها هیچ مفید نیست بلکه می‌تواند خطرناک نیز باشد و کنترل شما را روی خودرو کاهش دهد.

یا مثلاً زمانی که سطح جاده بر اثر بارش باران و برف لغزنده است نباید از این سیستم استفاده کنید. افزون بر این، برای جاده های باریک و پیچ‌ در پیچ نیز نباید از این سیستم استفاده کنید.

خلاصه مطلب کروز کنترل
کروز کنترل سیستمی است که سرعت خودرو را ثابت نگه می‌دارد و بنابراین زمانی که آن فعال است می‌توانید پا را از روی پدال گاز بردارید.

روی سوئیچ این سیستم چند کلید وجود دارند که به قرار زیر هستند:

SET: برای فعال‌کردن سیستم
RES: برای ادامه‌ی فعالیت سیستم زمانی که به طور موقت غیرفعال شده
Cancel: برای غیرفعال‌کردن سیستم
ON/OFF: برای روشن و خاموش کردن سیستم
+/-: برای کم و زیاد کردن سرعت خودرو
در پایان باید گفت با توجه به ترافیک و نوع جاده های ایران

این سیستم خیلی کارایی ندارد