'گینس' در شعر فارسی

[sober]

از ابتدای رواج شعر فارسی تا امروز، شاعران زیادی آمده و رفته‌اند؛ از بعضی‌ها فقط نامی باقی مانده و از بعضی‌ها آثار ماندگاری که حتی مخاطب جهانی دارد.

از بعضی‌ها مانند حافظ، حدود ۵۰۰ غزل دست‌چین شده باقی مانده است و بعضی‌ها آن‌قدر شعر سروده‌اند که در نوعِ خود یک رکورد به حساب می‌آید. در این نوشتار، به سراغ شاعرانی رفته‌ایم که رکوردِ سرودن شعر فارسی را در دست دارند و باید نامشان در کتاب گینسِ تاریخ ادبیات فارسی ثبت شود.

عطار نیشابوری

خالق داستان جذاب «شیخ صنعان» هم یکی از رکورددارانِ سرودن شعر است. عطار نیشابوری آثار متعددی به نظم و نثر دارد.

تنها اثر منثور او «تذکرة الاولیا» است و آثار منظومش عبارتند از: «اسرارنامه»، «الهی نامه»، «منطق‌الطیر»، «مصیبت‌نامه»، «مختارنامه» و دیوان اشعار. مجموع ابیات آثار منظوم عطار به بیش از ۹۰ هزار بیت می‌رسد. علاوه بر این، عطار با سرودن دو هزار و ۲۰۰ رباعی، یکی از رکورددارانِ رباعی‌سرایی هم به شمار می‌رود.

---

بیدل دهلوی

یکی از رکورددارانِ سرودن شعر فارسی کسی نیست جز بیدل دهلوی، شاعر قرن یازدهم. میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی از شاعران بزرگ سبک هندی است که شمار ابیاتش را حدود ۱۰۰ هزار بیت تخمین زده‌اند.

بیدل تنها ۴۰۰۰ بیت شعر در قالب رباعی سروده است، اما به گفته استاد شفیعی کدکنی در کتاب «شاعر آینه‌ها»، همه ابیات این شاعر قوی و باکیفیت نیستند و حتی می‌توان از یک غزل او، تنها یک بیت یا یک مصرع را انتخاب کرد و تأثیرگذار دانست.

---

صائب تبریزی

یکی دیگر از پرکارترین شاعران ادبیات فارسی، صائب تبریزی، آغازگر سبک هندی است؛ شاعرِ نازک خیال و پیچیده‌گویی که تعداد ابیاتش را از ۶۰ تا ۱۲۰ هزار اعلام کرده‌اند.

عمده فعالیت صائب در حوزه غزل‌سرایی است و به جز تعدادی قصیده و یک مثنوی کوتاه، بقیه اشعارش در قالب غزل سروده شده‌اند. صائبِ پرگو و پرکار، استادِ سرودن به شیوه «اسلوب معادله» است؛ به طوری که بسیاری از ابیاتش در زبان مردم ضرب المثل شده است.

---

جلال‌الدین محمد بلخی

آمار و ارقام کارنامه مولانا، شاعر و عارف قرن هفتم هجری از این قرار است: دیوان شمس با چیزی حدود ۳۶ هزار و ۳۶۰ بیت، شامل سه هزار و ۲۹۹ غزل، هزار و ۹۸۳ رباعی و ۴۴ ترجیع‌بند.

علاوه بر این، مثنوی معنوی هم شامل ۲۶ هزار بیت در شش دفتر می‌شود. اگر بخواهیم تعداد ابیات دیوان شمس و مثنوی معنوی را جمع بزنیم به عددِ ۶۲ هزار و ۳۶۰ بیت می‌رسیم که در نوعِ خودش برای مولانا یک رکورد قابل توجه به حساب می‌آید.

---

سحابی استرآبادی

یکی از شاعران نسبتاً گمنام ادبیات فارسی، شاعری است به نام حسن بن محمد سحابی استرآبادی. این شاعر قرن دهم هجری، در عینِ گمنامی، رکوردِ سرودنِ رباعی را در اختیار دارد!

استرآبادی که به «سحابی شوشتری» و «نجفی» هم مشهور است، حدود شش هزار رباعی سروده است. بیدل هم همان‌طور که پیش از این گفتیم با چهار هزار رباعی در رتبه دوم قرار دارد! سحابی استرآبادی دیوان غزلیاتی هم شامل دو هزار و ۸۰۰ بیت شعر دارد.