06-01-2020، 13:06
ويتامين K1(فیتونادیون)
دسته دارويي:
ويتامين محلول در چربي
فارماكوكينتيك:
ويتامين K1 جهت جذب از دستگاه گوارش نيازمند وجود صفرا است. شروع اثر آن پس از يك يا دو ساعت اتفاق مي افتد و مستقل از دوز است. ويتامين K1 عمدتاً در کبد تجمع مي يابد، اما براي مدت زمان کمي در بدن ذخيره مي گردد. اين ويتامين به سختي از جفت عبور مي کند و به ميزان متغيري در شير توزيع مي شود.
ويتامين K1 در بدن به سرعت به متابوليت هاي قطبي تر تبديل شده و به فرم کونژوگه سولفات و گلوکورونيد در صفرا و ادرار ترشح مي شود.
مكانيسم اثر:
ويتامين K، تشكيل پروترومبين فعال در كبد ( فاکتور II)، پروكانورتين( فاكتور VII)، فاكتور كريسمس ( فاكتور IX) و فاكتور استورات ( فاكتور X) را كه براي انعقاد طبيعي خون لازم هستند، تسريع مي كند.
ويتامين K1 فرم صناعي محلول در چربي ويتامين K است. کمبود ويتامين K منجر به هيپوپروترومبينمي مي گردد که در اين حالت زمان لخته شدن خون طولاني و خونريزي هاي خودبخودي اتفاق مي افتد.
موارد مصرف:
ويتامين K1 در پيشگيري و درمان خونريزي ناشي از کمبود ويتامين K1 مانند بيماري هموراژيک نوزادان، سندرم هاي سوء جذب، کوليت اولسراتيو، برداشت بخشي از روده، يرقان انسدادي و بيماري کبدي استفاده مي گردد. ويتامين K1 داروي انتخابي و تنها فرم ويتامين K است که براي درمان هايپوپروترومبينمي ناشي از ضد انعقادهاي خوراکي به کار مي رود. همچنين در درمان هايپوترومبينمي ثانويه ناشي از برخي سولفاناميدها، آنتي بيوتيک هاي وسيع الطيف خوراکي، کينيدين، کينين و ساليسيلاتها نيز استفاده مي شود.
مقدار و نحوه تجويز:
در صورت مصرف بيش از حد ضد انعقاد:
بالغين: 5/2 تا 10 ميلي گرم و يا تا 25 ميلي گرم به صورت تزريقي يا خوراکي، گاهي تا 40 يا 50 ميلي گرم ( در صورت نياز6 تا 8 ساعت بعد دوز تزريقي و يا 12 تا 24 ساعت بعد دوز خوراکي تکرار گردد. )
بيماري هموراژيک نوزادان:
درمان: يك ميلي گرم تزريق عضلاني ( در صورت نياز تکرار شود. )
پيشگيري: 5/0 تا 1 ميلي گرم تک دوز تزريق عضلاني و يا ابتدا 2 ميلي گرم خوراکي 4 تا 7 روز بعد مجدداً 2 ميلي گرم
ساير موارد هايپوپروترومبينمي:
بالغين: 2 تا 25 ميلي گرم تزريق عضلاني
کودکان: 5 تا 10 ميلي گرم تزريق عضلاني
نوزادان: 1ميلي گرم تزريق عضلاني
( ويتامين K1 شركت داروسازي اسوه فقط به صورت عضلاني تجويز شود.)
موارد منع مصرف:
اين دارو در سه ماهه سوم بارداري به علت احتمال ايجاد لوکمي يا ساير سرطانها منع مصرف دارد.
موارد احتياط:
فرم هاي ويتامين K1 در پايه لسيتين و نمک صفراوي، نبايد در اختلالات شديد عملکرد کبدي و نوزادان نارس با وزن کمتر از 5/2 كيلوگرم تجويز شود زيرا احتمال جايگزيني بيلي روبين توسط نمک صفراوي وجود دارد.
مصرف در بارداري و شيردهي:
اين دارو در سه ماهه اول و دوم بارداري گروه C و در سه ماهه سوم گروه X است.
با وجود ترشح ويتامين K1 در شير، مصرف آن در دوران شيردهي مجاز مي باشد.
عوارض جانبي:
تزريق عضلاني ويتامين K1 واکنشهاي متعددي ايجاد مي کند که مشابه واکنشهاي حساسيتي يا شوك آنافيلاکسي است. مانند: برافروختگي چهره، تعريق، احساس درد و فشردگي در قفسه سينه، ديس پنه، سيانوز و کلاپس قلبي– عروقي. درد، التهاب و فلبيت در محل تزريق نيز شايع است. واکنشهاي پوستي موضعي مثل آتروفي يا نکروز به دنبال تزريق داخل عضلاني گزارش شده است.
تداخلات دارويي:
ويتامين K1 از طريق آنتاگونيزه کردن اثر ضدانعقادهاي خوراکي باعث کاهش تاثير و پاسخ درماني به آنها مي شود. کلستيرامين، کلستيپول، اورلي استات و روغن معدني جذب آن را مختل مي کنند.
دوزهاي بالاي ويتامين A ( تداخل در جذب) و ويتامين E (از طريق مهار آنزيم هاي کربوکسيلاز وابسته به ويتامين K ) باعث کاهش اثرات اين ويتامين مي شوند.
بسته بندي:
آمپول هاي mL 5/0 / mg 1 ويا mL / mg 10، جعبه 10 عددي