چرا مغز ما دارای چین‌خوردگی است؟

[ßяɪcε]

مدت­ها است پذیرفته‌­ایم که مغز ما همانند یک گردوی سالخورده، دارای چین و چروک است. اما چرا مغز دارای این چروک­‌های مرموز و معنا­دار است؟

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

به گزارش بیگ بنگ، لیزا رانان، پژوهشگر بخشِ روانپزشکی دانشگاه کمبریج در انگلستان، می­گوید: قشر یا سطح بیرونی مغز -آنچه که به صورت محاوره‌­ای بعنوان “ماده خاکستری” نامیده می­ شود- بزرگ شده و متعاقبا در خلال رشد مغز در رحم مادر، این چین­‌خوردگی­‌ها به وجود می­ آید. در اصل، بزرگ شدن مغز، باعث افزایش فشار در سطح بیرونی آن می­ شود و این فشار به وسیله­ ایجاد چین­‌خوردگی­‌ها کاهش می­ یابد.

بعنوان مثال اگر قسمتی از یک قطعۀ لاستیکی را فشار دهید، در پاسخ به فشار وارد شده، نقطۀ دیگری از آن خمیده خواهد شد. یا، اگر به زمین­‌شناسی علاقمند هستید، دو صفحه تکتونیکی که در حال نزدیک شدن و فشار آوردن به یکدیگر هستند را در نظر بگیرید: فشار، در طول برخورد، در نهایت افزایش پیدا می­ کند و این صفحات یک چین­‌خوردگی زمین­‌شناسی را تجربه خواهند کرد.

رانان می­گوید: این چین­‌خوردگی­‌های بیشمار به مغز توانایی داشتن نورون‌های بیشتر را می­ دهند و در نتیجه، انسان قادر است تا مغزی پیشرفته­‌تر و توانایی­‌های شناختی بهتری داشته باشد. با این حال، مغزهای چروک همه­ جا یافت نمی­ شوند، چون مغز اکثر حیوانات چروک نیست. مثلا، مغز موش‌ها اصلا بزرگ نمی­ شود تا بتواند دارای چین­‌خوردگی شود، بنابراین، موش‌ها دارای مغزی کاملا صاف هستند. چین­‌خوردگی­‌ها تنها در حیواناتی که داری مغز بزرگی هستند، اتفاق می­ افتد.

رانان می­گوید: البته همیشه هم اینگونه نیست! زیرا مغز برخی از پستانداران بزرگ مانند گاو دریایی، نسبت به آنچه که پژوهشگران انتظار دارند، دارای چین­‌خوردگی­‌های کمتری است. زیرا تشکیل شدن این چین‌­خوردگی­‌ها، نه تنها به رشد کلی قشر مغز، بلکه به ویژگی­‌های فیزیکی آن نیز وابسته است. مثلا، مناطق نازک­‌تر بیشتر به چروک شدن تمایل دارند.

رانان می­ گوید: شما با یک مغز چین­‌خورده متولد شده‌­اید. اما یک نقطه کلیدی و جالب توجه در گریفیابی مغز [مطالعه چین­‌خودگی­‌های قشر مغزی] این است که، چین و چروک‌­های مغز از یک الگوی خاص پیروی می ­کنند. اگرچه لبه­‌ها و دره‌­های مغز – به ترتیب به نام های شِکَنْج و شیار- به صورت تصادفی ظاهر می­ شوند، اما در واقع در میان افراد و حتی برخی گونه­‌ها هماهنگ هستند. رونان افزود، این سازگاری و هماهنگی مهم است زیرا نشان دهندۀ معنادار بودن این چین­‌خوردگی­‌ها است. در نهایت، خواص فیزیکی و الگوهای منحصر به فرد این چین­‌خوردگی­‌ها در هر منطقه از قشر مغز با عملکرد آن مرتبط است.

رونان می­گوید: بزرگ بودن سطح، تنها فاکتور لازم نیست؛ عملکرد قشر مغز نیز دارای اهمیت است. مغز فیل­ها بسیار بزرگتر و چین­‌خورده‌­تر از مغز انسانها است، اما بدیهی است که ما در بالای درخت فرگشتی قرار داریم و نه آنها! به عبارت دیگر، مغز فیل دارای چروک‌های بیشتری است، ولی عملکرد قشر مغز ما، حداقل در برخی موارد، از عملکرد مغز فیل پیشرفته‌­تر است. بنابراین، چروک­‌هایی که مغز ما را مانند کشمش جلوه می­ دهند در نهایت مفید هستند؛ زیرا با وجود آنها، مغز ما از قوت بیشتری در فضای کوچک موجود در جمجمه برخوردار خواهد بود.