اظهارات جنجالی نویسندگان در سال 91

[sober]

در سالی که گذشت برخی از نویسندگان به دلیل اظهارات متفاوتشان جنجال‌آفرین شدند و حرف‌هایشان طنین و انعکاسی خاص پیدا کرد و در رفت و برگشت‌هایش با انتقادها و اظهار نظرهای دیگری روبرو شد.

---

سال گذشته، نظرات سیاسی و بحث‌برانگیز فراوانی از سوی نویسندگان و شاعران مطرح دنیا به زبان جاری شد که تأثیر و تأثر برخی از آنها از مرزها نیز فراتر رفت و به یک مسئله جهانی تبدیل شد.
گونتر گراس: اسراییل قدرت کنترل‌نشده هسته‌‌ای است
گونتر گراس نویسنده و شاعر برجسته آلمانی یکی از مهم‌ترین چهره‌هایی بود که با حرف‌هایش پژواکی جهانی برانگیخت و نه فقط جهان کتاب که همه دنیا را متوجه حرف‌هایش کرد. این نویسنده برنده جایزه ادبی نوبل، اسراییل را خطری برای صلح جهانی خواند و با سرودن شعری با عنوان «آنچه باید گفته شود» به این مسئله اعتراض کرد. او در این شعر به نیروی هسته‌‌ای اسراییل حمله کرد و گفت این رژیم می‌تواند به مردم ایران که در صف اول حمله اسراییل قرار دارند، آسیب جدی برساند.
این شعر که انعکاس وسیعی داشت، پایان حرف‌های گراس نبود و او دو سه روز پس از همه اعتراض‌های مقامات صهیونیستی و جریانی که سعی کردند علیه او به راه بیندازند شلیکی دیگری به سوی اسراییل کرد و این کشور را «قدرت هسته‌ای کنترل نشده » و یک «نیروی اشغالگر» نامید. گراس با شرکت در یک مصاحبه زنده رادیویی گفت «اسراییل یک نیروی اشغالگر است که سرزمین‌های دیگران را دزدیده، از مردم این سرزمین‌ها خلع ید کرده و به آنها به چشم انسان‌های درجه دو نگاه می‌کند» و حرف‌هایش را با این جملات تکمیل کرد که: اسراییل به یک حکومت نژادپرست تبدیل شده است.
این نویسنده که 85 سالگی‌اش هم در میانه سال جشن گرفته شد، در برابر تلاش صهیونیست‌ها که سعی کردند او را ضدیهود بخوانند، گفت ضدیهود نیست، بلکه این رژیم اسراییل است که با رفتارها و سیاست‌هایش ضدیهود است و دارد جهانی را در برابر یهودیان قرار می‌دهد.
اما گراس که دولت نتانیاهو را خطرناک خوانده بود، در این نقطه هم متوقف نشد و دو ـ سه ماه بعد با سرودن یک شعر دیگر به جنگ هسته‌ای اسراییل رفت و در آن از «مردخای وانونو» جاسوس هسته‌ای اسراییل که با افشای فعالیت‌های هسته‌ای رژیم صهیونیستی به جرم خیانت و افشای اسرار نظامی به 18 سال زندان محکوم شده بود، یاد کرد و از او به عنوان یک قهرمان یاد کرد.
گونتر گراس همه این شعرها را سرانجام در قالب یک کتاب شعر روانه بازار کرد.
استفن کینگ؛ تلاش برای بالا بردن مالیات و مبارزه با قانون حمل اسلحه در آمریکا
استفن کینگ نویسنده آمریکایی هم با حرف‌هایش به جنگ مقامات سیاسی رفت. این نویسنده مشهور در برابر دو مسئله خیلی مهم آمریکا موضع‌گیری کرد. یکی از این دو مورد تلاش برای افزایش مالیات‌ها از ثروتمندان در آمریکا بود که کینگ را این طور به موضع‌گیری واداشت: من ثروتمندم از من مالیات بگیرید! او تلاش کرد تا با این کار به ثروتمندان آمریکایی یادآوری کند که وقتی درآمد بیشتری دارند باید مالیات بیشتری هم بپردازند. کینگ که حدود 28 درصد از درآمدش را بابت مالیات می‌پردازد، از ثروتمندان خواست تا بپذیرند که سقف مالیاتشان تا 50 درصد بالا برود. البته این تلاش استفن کینگ در مجلس آمریکا راه به جایی نبرد و قانون دریافت مالیات بیشتر از ثروتمندان در نهایت تصویب نشد.
کینگ اما در برابر قانون استفاده از اسلحه هم ساکت نماند و پس از ماجرای خونبار تیراندازی در یک مدرسه ابتدایی، اعلام کرد یکی از کتاب‌هایش را برای همیشه از کتابفروشی‌ها جمع می‌کند. این کتاب که «خشم» نام دارد و سال 1977 منتشر شده بود، درباره میل به آدمکشی در قهرمان داستان است و دانش آموزی در مرکز داستان قرار داشت که با یک تفنگ به مدرسه می‌رود و گروهی از همکلاسی‌هایش را به رگبار می‌گیرد.
وقتی برای گوش نویسنده آذربایجانی قیمت تعیین شد
اکرم آیلیسلی نویسنده آذربایجانی یکی دیگر از خبرسازهای جهان بود که برای انتشار جدیدترین رمانش در مرکز توجه قرار گرفت. او که در این رمان تلاش کرده بود تا آذربایجانی‌ها و ارمنی‌ها را به ایجاد روابط دوستانه ترغیب کند، در کشورش به عنوان یک خائن شناخته شد و مشکلات زیادی برایش به وجود آمد.
این نویسنده آذربایجانی در رمان «رویاهای سنگ» رفتارهای خشونت بار مردم دو کشور را در مرکز توجه قرار داده بود و می‌خواست به این ترتیب به آنها یادآوری کند که رفتارهای بهتری را در پیش بگیرند. اما رفتاری که در برابر خود او شد نشان داد که نه مردم و نه دولت آذربایجان قادر به درک این حرف‌ها نیستند.
برای اعتراض به این رمان مردم خشمگین در برابر خانه نویسنده 76 ساله جمع شدند و در شعارهایشان او را خائن خواندند و برای آوردن گوش او یک جایزه 10 هزار یورویی تعیین کردند. در این میان مجلس هم بیکار نماند و گفت اصلا باید دید او آذربایجانی است یا نه و برای تحقیر او انجام آزمایش ژنتیک را تصویب کرد. دولت الهام علی اف هم همه افتخارهای این نویسنده را که از سال 1987 به عنوان نویسنده ملی آذربایجان شناخته شده، از او سلب کرد و حتی مسئله سلب تابعیت را طرح کرد و البته افراد خانواده او را هم از کار برکنار کرد.
آیلیسلی این شرایط را بدتر از مشکلات ایدئولوژیکی دوره اتحاد شوروی خواند و گفت آنها حتی دارند هویت مرا زیر سوال می‌برند و مرا ارمنی می‌خوانند.
با این حال این نویسنده تاکید کرد که در آذربایجان حقوق انسانی زیر پا گذاشته می‌شود و دولت، نمایندگان و قانونگذاران به جای این که سعی کنند راه‌هایی پیدا کنند که این دو ملت در هماهنگی با هم زندگی کنند، سعی دارند تا صدای مردم را خاموش کنند.
در برابر همه این تهدیدها برخی از کشورهای غربی و روسیه از او دعوت کردند تا کشورش را ترک کند اما آیلیسلی از ترک کشورش خودداری کرد.

یکی دیگر از سخنان پر سروصدای سال گذشته حرف‌های هیلاری مانتل نویسنده بریتانیایی که دو بار جایزه بوکر را برای نوشتن رمان‌های تاریخی اش دریافت کرده، درباره عروس سلطنتی بریتانیا بود

مقایسه تکثیر نسل در خاندان سلطنتی بریتانیا با زاد و ولد پانداها
یکی دیگر از سخنان پر سروصدای سال گذشته حرف‌های هیلاری مانتل نویسنده بریتانیایی که دو بار جایزه بوکر را برای نوشتن رمان‌های تاریخی اش دریافت کرده، درباره عروس سلطنتی بریتانیا بود.
هیلاری مانتل که در کتابش «جسدها را بالا بیاورید» شخصیت تاریخی آن بولین را که مورد توجه پادشاه بود در مرکز توجه خود قرار داده، او را با کیت میدلتون همسر پرنس ویلیام نوه ملکه الیزابت مقایسه کرد و گفت عروس ملکه چشمانی مرده و لبخندی تصنعی دارد.
او دوسش کمبریج را عاری از شخصیت و شبیه مانکن‌های پشت ویترین‌ها نامید و گفت او تنها یک هدف دارد و آن این است که وارثی برای تاج و تخت سلطنتی به دنیا بیاورد. این نویسنده پرطرفدار کیت میدلتون را یک شاهزاده «ساخته و ماشینی» خواند که همه کارهایش را یک کمیته طراحی می‌کند و خود او از هوش و ذکاوتی که آن بولین داشت، برخوردار نیست.
او از این هم جلوتر رفت و گفت کیت میدلتون یک عروسک است که ژنده‌هایی بر او آویزان شده و بدون مسئولیتی در قبال جایگاهش، تنها با آنچه می‌پوشد خودش را تعریف می‌کند و اصلا قدرت خطرپذیری که ویژگی یک شخصیت متمایز است، در او وجود ندارد.
نویسنده 60 ساله لبخند عروس سلطنتی را هم پلاستیکی و اندامش را دوکی شکل نامید و در مقایسه با آن بولین گفت او یک بازیگر پرقدرت بود، زنی باهوش و باهویت. خانم نویسنده زاد و ولد در خاندان سلطنتی را هم با تکثیر نسل پانداها که به دشواری انجام می‌شود مقایسه کرد و گفت تفاوتشان این است که خاندان سلطنتی در زادن پانداهای جدید مشکلی ندارند، اما این پانداهای نورس خیلی گران تمام می‌شوند و سخت با محیط تطابق پیدا می‌کنند.
هر چند این گفته‌ها با واکنش‌های مختلفی روبه رو شد و حتی دیوید کامرون نخست ‌وزیر بریتانیا را هم به واکنش واداشت، اما مانتل اخیرا دوباره برنظراتش تاکید کرد و گفت حاضر نیست تغییری در حرف‌هایش بدهد.
اعلام بازنشستگی فیلیپ راث و بی‌خبری از واقعیت جهان
فیلیپ راث نویسنده برجسته آمریکایی هم در آستانه 80 سالگی با اعلام این که قلمش را برای همیشه زمین می‌گذارد، در مرکز توجه زیادی قرار گرفت. او که نویسنده 26 رمان و یکی از نامزدهای همیشگی دریافت جایزه ادبی نوبل است، در گفتگویی با یک مجله فرانسوی گفت:«‌دارم واقعیت را به شما می‌گویم، این کار را می‌کنم». و منظور او از این کار پایین گذاشتن قلمش بود. راث گفت با دنیای داستان وداع می‌کند و دیگر نمی‌خواهد بیشتر از این بخواند، چیز دیگری بنویسد، و حتی دیگر نمی‌خواهد درباره چیزی حرف بزند. راث تاکید کرد همه این کارها دیگر برایش کافی است و اگر یک کتاب دیگر بنویسد می‌داند کاری ناموفق کرده و چیزی جز یک کتاب میانه حال نخواهد بود.
اما حقیقتی که از همه تلختر بود این بود که نویسنده‌ای که بیش از 50 سال به نوشتن پرداخته، گفت چیزی از آمریکای امروز نمی‌‌داند و تنها با تماشای تلویزیون از وقوع اتفاق‌ها با خبر می‌شود.
نویسنده روسی: من نماینده دزدها نیستم!
و شاید آخرین نویسنده‌ای که حرف‌هایی پر سروصدا به زبان آورد میخاییل شیشکین نویسنده روسی باشد که مدتی پیش سخنانی بر زبان آورد که باور کردنی نبود. این نویسنده مشهور روسیه که در جهان شناخته شده است گفت در نمایشگاه کتاب آمریکا شرکت نمی‌کند چون دولت روسیه را «هرم دزدها» می‌داند.
در نمایشگاه بوک اکسپو یا نمایشگاه کتاب آمریکا که در ماه مه (اردیبهشت)برگزار می‌شود روسیه نیز حضوری فعال دارد و شیشکین در برابر سوالی که از او پرسیده شد آیا برای تقویت کشورش در این نمایشگاه شرکت می‌کند یا نه، گفت با توجه به این که کلا با سیاست‌های فعلی روسیه مخالف است حاضر به شرکت در این نمایشگاه هم نیست. او گفت قدرت در روسیه توسط کلاه بردارها و یک رژیم جنایتکار در اختیار گرفته شده است.
این حرف‌ها مقامات روسیه را دچار شوک کرده و رییس آژانس فدرال رسانه‌ها و مطبوعات گفت این اتفاقی است که وقتی یک نفر خیلی از سرزمین مادری اش دور باشد می‌توان انتظارش را داشت.
شیشکین گفته بود می‌خواهد نماینده یک روسیه دیگر، روسیه خودش باشد نه روسیه دزدها! او از سال 1995 در سوییس زندگی می‌کند و رمان‌های مهمی نوشته و جوایز مهمی نیز دریافت کرده است.