علت آفرینش انسان و هدف از زندگی

[bOoOoOy]

سوره انعام آیه ۷۳:
و هو الذی خلق السموات و الارض بالحق و یوم یقول له کن فیکون قوله الحق ...
ـ ترجمه:
و او خدایی است که آسمان ها و زمین را بحق آفریده و روزی که ندای حق در خوابگاه عدم به هرچیزی خطاب کند که موجود باش آن چیز بی درنگ موجود خواهد شد، سخن او حق است ...
پس در معنای سوم حق، وقتی می گوییم این چیز حق است یعنی در جایی است که “باید” آنجا باشد یعنی متناسب با هدف کلی خلقت است. بنابراین اگر ما برای جهان یک هدف کلی قائل شدیم پس جهان هستی تحرک دارد، پویاست، روند دارد و این پویش به سوی یک هدف عمومی است.در این صورت حق به معنای “باید باشد” حتی در جهان غیر انسان ها هم معنا پیدا می کند. در آفرینش انسان، در هستی انسان طرحی است، نقشه ای است و این طرح برای هدفی است و متناسب با هدف است.(۷)
بنابراین اگرچه ذات الهی بنا به دلایلی که گذشت دارای هدف نیست ولی فعل او که جهان آفرینش و به طو رکلی همه مخلوقات است دارای هدف است، زیرا واجب الوجودی که هیچ نقص و نیازی ندارد کارهایش از روی حکمت است و هیچ عمل بیهوده ای از وی سر نمی زند چرا که کمال مطلق است.حال که معنی حق از دیدگاه وحی معین گردید و روشن شد معنای هدفدار بودن افعال خداوند چیست، به بررسی آیاتی می پردازیم که هدف خداوند از آفرینش انسان در آنها ذکر شده است.
سوره هود آیه ۷:
و هو الذی خلق السموات و الارض فی سته ایام و کان عرشه علی الماء لیبلوکم ایکم احسن عملا و ...
ـ ترجمه:
و اوست خدایی که آسمان و زمین را در فاصله شش روز آفرید و عرش با عظمت او بر آب قرار یافت تا شما را بیازماید که عمل کدامیک از شما نیکو تر است و ...همان طور که از متن آیه و ترجمه آن بر می آید ایجاد جهان ماده که یک ایجاد تدریجی است و در شش مرحله انجام گرفته است مقدمه پیدایش موجودی مختار که قابل انحطاط و ترقی باشد، بوده است تا با اختیار خود به کمال نهایی برسد و در یک جمله در این آیه هدف از آفرینش، آزمایش انسان بیان شده است.(۸)
سوره هود آیه ۱۱۸ و ۱۱۹:
و لو شاء ربک لجعل الناس امه واحده و لا یزالون مختلفین. الا من رحم ربک و لذالک خلقهم و تمت کلمه ربک لاملان جهنم من الجنته و الناس اجمعین.
ـ ترجمه:
اگر پروردگارت خواسته بود همه مردم را یک امت کرده بود ولی پیوسته (در امر حق) در اختلافند مگر کسانی که پروردگارت به ایشان رحمت آورده و برای همین “رحمت” است که خدا آنها را آفریده است و سخن پروردگار تو بر این رفته است که جهنم را از جنیان و آدمیان یکسره لبالب کند.چنانچه از سیاق آیه بر می آید هدف از آفرینش انسان رسیدن به رحمت معرفی شده است البته باتوجه به ترجمه آن برخی از انسان ها با سوءاختیار خود به آن رحمت دست نمی یابند و گرفتار عذاب می شوند، شاید این شبهه ایجاد شود که هدف از آفرینش انسان رحمت و عذاب (هر دو) می باشد که برخی با اختیار خود به رحمت و برخی به عذاب می رسند ولی پاسخ این است که هدف اصیل در آفرینش انسان رحمت است، اما چون این رحمت از طریق عمل اختیاری به دست می آید و لازمه مختار بودن این است که دو راه در پیش روی او (انسان) قرار بگیرد، پس رسیدن به رحمت اصالتا مطلوب است اما عذاب و جهنم به صورت تبعی می باشند.(۹)