قلعه مانداگارانا

[✘ 2gнєтєя4єνєя ✘]

این قلعه در قسمت شرقی شهر مرند واقع شـده و آثار بجای مانده از آن نشان میدهد که این قلعـه در هزاره چهارم قبل از میلاد یعنی ۶۰۰۰ سال پیش بنا گردیده است و لادیمیرمینورسکی این قلعه را ازنوع قلعه های خشتی او را رکویی میداند که در حمله سارگون دوم پادشاه آشور تخریب شده است. ویلیاطرجکسون امریکائی نیز قلعه مرند را باقیمانده یکی از آتشکده های دوره ساسانی می شمارد و می گوید که مرند روزگاری در عهد ساسانیان پایتخت شهرستان ( واسپورگان ) بوده است. واژه گول تپه که به این قلعه اطلاق می شود شکل پهلوی و آذری گل فارسی است که معنای آتش وافگر آتش و شعله آتش دارد و کول در ترکی به معنی خاکستر و در کردی به معنی آتش است
منطقه ی وسیعی است که در پشت گورستان عمومی باغ رضوان مرند در داخل باغ های مشجر قرار دارد که در اثر خاکبرداری وسیع جهت کود باغات و کف کوره های آجرپزی ، از صورت یک تپه ی مرتفع بصورت یک گودال وسیع در آمده است. این منطقه نزدیک رودخانه ی زیلبر واقع است و ثابت کننده ی حرف پدرانمان که عقیده دارند زمانی رودخانه ی زیلبر از وسط شهر مرند می گذشته است ،که با تخریب مرند قدیم در اثر سیل یا جنگ و یا زلزله ، باقیمانده ی اهالی مرند از دامنه های کوه سانبوران به طرف دامنه های کوه میشوو نقل مکان کرده اند و این آتشکده به مرند قدیم تعلق دارد.