کاروانسرای ملک

[✘ 2gнєтєя4єνєя ✘]

کاروانسرای ملک از بناهای تاریخی دوره ی صفویه در شمال شهرستان شهرضا در جوار امامزاده شاهرضا در مسیر اصفهان- شیراز بنا گردیده این کاروانسرا همانند دیگر بناهای عصر عباسی در زمین مستطیل شکل و به صورت چهار ایوانه ساخته شده است.
در وسط این کاروانسرا حوض آب بزرگی وجود داشته که آب آن به مصرف کاروانیان و زائران حاضر در کاروانسرا می رسیده است . این آب از زاویه ی جنوب شرقی کاروانسرا با معابر تنگ و طولانی با پیچ وخم به کاروانسرا وارد می شده است و از سمت شمالی کاروانسرا خارج می گردیده است. محل تأمین آب از چشمه ای بوده که از کوه مجاور امامزاده جاری بوده که هم اکنون علاوه بر خشک شدن حوض وسط نیز تخریب گردیده است. از خصوصیات این کاروانسرا زائر پذیری آن می باشد زیرا علاوه بر کاروانیان، زائران امامزاده در زمان زوارکشی ا ز آن استفاده می نموده اند . سومین استفاده از این مکان در طول زمان حضور بزرگان بوده است که به قصد عبادت در این محل برای مدتی اقامت می گزیده اند. سبک معماری این بنا همان گونه که گفته شد چهار ایوانه بوده که ایوان های شمالی وجنوبی و غربی آن با اطاق های بزرگی به صورت شاه نشین و ایوان شرقی آن به عنوان درب ورودی بوده است.ساختمان ها در چهار سوی کاروانسرا به سه قسمت تقسیم گردیده اند: قسمت اول شامل ایوانهایی به عرض ۱۸۰ سانتی متر می باشد که در پشت آن اطاقهایی به ابعاد تقریبی ۵/۳ تا ۴ متر بوده که دارای یک ورودی و دو پنجره بوده است . قسمت سوم پشت اطاقها که محل احشام و تخلیه ی بار بوده است . فاصله بین تمام ایوانها ستونی قوی که بارکش ایوانهای جانبی می باشد دارای محلی برای بستن حیوانات ( شتربند ) در چهار زاویه ی این ساختمان ورودی استبل ها قرار دارد که در قسمت شاه نشین این قسمت ها مسدود بوده و احتمالا به این دلیل بوده که حیوانات و وسایل کاروانیان جدای از یکدیگر باشند .را ه پله های پشت بام این ساختمان در کنار شاه نشین شمالی قرار گرفته است . این ساختمان دارای جان پناه های مرتفع در سطح پشت بام با ارتفاع چشمگیر نبوده ظاهرا تمهیدات دفاعی در برابر حملات احتمالی چندان در نظر گرفته نشده است.