روستاهای ابرجس، بیدهند و کرمجگان،وماروسک

[✘ 2gнєтєя4єνєя ✘]

این آبادی‌های سرسبز و باغستانی که در یک امتداد شمالی و جنوبی و بر کناره بستر رودخانه فصلی موسوم به دره باغ قرار گرفته‌اند، به جز یادگارهای تاریخی و باستانی از جذابیت‌های طبیعت گردی نیز برخوردارند که از این می‌ان، قرار گرفتن بر فراز بلندی موسوم به گردنه گروس در شمال آبادی بیدهند و دیدن مناظر جالب و تماشایی آن به خصوص در زمستان هر سال بسیار جذاب و دیدنی است که علاقمندان به طبیعت را به سوی خود جذب می‌کند.

دره بسیار عریض و طویلی که در سمت شمال غربی استان قم قرار گرفته است رودخانه‌ای شرقی-غربی و کم آبی است که به طور معمول از کوه‌های نقره کمر تفرش به آنجا می‌ریزد و در بستر خود باغستان‌های بسیار بزرگی را با آب و هوایی بسیار عالی پدید می‌آورد که در زبان‌های محلی به این دو روستا نام جمزقون یا جمیزقان و یا به قولی دیگر دره قاهون یا قاهان می‌گویند.

در این دره روستاهای ییلاقی چندی به اسامی انارک، اغلک، کهریزنو، بنابر، خرم دره و سرنگ و کاسوا قرار دارند که به طور معمول مسافران زیادی از استان‌های مختلف کشور از این روستا‌ها بازدید می‌کنند و اوقات خوب و خوشی را برای خود به یادگار می‌گذارند.

آبادی جمیزقان، قاهان و نویس به واسطه وجود چند آبشار کوچک و بزرگ و چند اثر تاریخی، باستانی و امامزادگان از جذابیت بیشتری برخوردارند که این روستا‌ها و دره‌های آن‌ها به طور کلی از دو سوی شمالی و جنوبی در احاطه یک رشته تپه ماهورهای کم ارتفاع قرار دارند که سراسر مناطق آن را از جنوب تا دستجرد و از شمال به استان مرکزی پیوند می‌دهد و در مجموع منطقه‌ای دیدنی و دارای قابلیت‌های فراوان طبیعت گردی، کوهپیمایی و به خصوص دوچرخه سواری کوهستانی را برای دوستداران طبعیت و ورزش رقم می‌زند.




- روستای ماروسک:

روستای ماروسک [Mārusak]، از توابع بخش سرولایت شهرستان نیشابور، در موقعیت 58 درجه و 32 دقیقه‌ی طول و 37 درجه و 31 دقیقه‌ی عرض جغرافیایی و در 45 کیلومتری شمال شهر نیشابور، واقع شده است. تپه‌ی قبرستان و سردابه‌ی ماروسک در شمال روستای ماروسک، جای گرفته است.

– تپه‌ قبرستان و سردابه ماروسک:

تپه‌ی قبرستان و سردابه‌ی ماروسک، در شمال روستای ماروسک و در 45 کیلومتری شمال شهر نیشابور واقع شده است. این محوطه از جاده‌ی آسفالته، حدود 400 متر، فاصله دارد. در این محوطه‌ که قبرستانی قدیمی است، ظاهراً قبرها با سنگ‌های بزرگ مشخص شده است، اغلب سنگ قبور، بدون کتیبه می‌باشد. تعدادی از سنگ قبرها که خوانده شده‌اند، حدود 200 سال قدمت دارند.

بر روی تپه‌ی شرق این محل، سردابه‌ای وجود داره که از دو اتاق به موازات یکدیگر و یک راهرو تشکیل شده است. ارتفاع این سردابه از سقف تا کف، حدود 160 سانتی‌متر می‌باشد. سقف آن، آجری و به شیوه‌ی ضربی ایجاد شده و دیوارها نیز آجری و پوشش آن گچی است. ابعاد آجرها 5*24*24 سانتی‌متر است. در اتاق غربی، تعداد زیادی اسکلت انسان قرار گرفته‌اند. مساحت اتاق‌ها 20/5 در 50/4 است. در ضلع شرقی این سردابه، راهرویی به عرض 80 سانتی‌متر وجود دارد که در فاصله‌ی یک متری، با سنگ و خاک، مسدود شده است.

این اثر، که مالکیت آن دولتی است، در تاریخ 10/10/1381، به شماره‌ی 6741 در فهرست آثار ملی ایران، ثبت شده است. از ویژگی‌های بارز این اثر، وجود سردابه و قبرستان قدیمی با سنگ‌قبرهای کتیبه‌دار می‌باشد. قدمت این محوطه به قرن هشتم هجری تا دوره‌ی قاجاریه می‌رسد.