نگویید سام علیک

[bOoOoOy]

هر ملت و آئینى، آدابى مخصوص به هنگام دیدار یکدیگر دارند, این آداب گاه به صورت الفاظ و عبارات صورت مى پذیرد, گاه به صورت عملى نقل شده است, تحیت نصارى هنگام ملاقات یکدیگر کلاه از سر برداشتن, تحیت یهود با انگشت اشاره کردن و تحیت ایران قبل از اسلام خم شدن و تعظیم کردن بوده است و تحیت عرب جاهلى(انعم صباحا و انعم مسإا)(صبحت توام با راحتى باد, یا عصرت توام با راحتى باد)
اسلام ادبى را که در این رابطه مطرح مى کند, آن است که دیدار با یکدیگر را با “سلام علیکم” آغاز کنید.
در این ادب هم ذکر خداوند هست چون معناى سلام این است که “سلام الله علیکم”، یعنى درود خداوند بر تو باد و هم در آن اعلام دوستى و صلح و صفا و صمیمیت است.
سفارش اکید اسلام به رعایت این ادب است. تا آن جا که قرآن کریم بعد از آمدن این ادب, به کار بردن تحیت هاى جاهلیت را نشانه نفاق مى داند ((… و اذا جاوک حیوک بما لم یحیک به الله)مجادله ـ آیه۸/ و هنگامى که نزد تو مى آیند تو را تحیتى مى گویند که خدا نگفته است. این آیه شریفه به کار بردن تحیت جاهلى را از نشانه هاى نفاق مى داند.
در روایتى از پیامبر اکرم(صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم) آمده است:کسى که پیش از سلام آغاز به سخن کند پاسخ او را نگوئید.
در روایتى آمده است شخصى به دیدار سیدالشهداء امام حسین(علیه السلام) آمد و بدون آن که سلام کند گفت: (کیف انت عافاک الله) حال شما چطور است؟ خداوند سلامتتان بدارد. امام حسین(علیه السلام) به او فرمود: (السلام قبل الکلام عافاک الله) سلام کردن بر سخن گفتن مقدم است خدا سلامتت بدارد! سپس فرمود: (لاتإذنوا لاحد حتى یسلم) به کسى اجازه سخن ندهید مگر آن که ابتدا سلام کند.
در درالمـنـثـور اسـت کـه احمد، عبد بن حمید، بزار، ابن منذر، طبرانى، ابن مردویه، و بـیـهقى در – کتاب شعب الایمان – به سندى از ابن عمر روایت آورده اند که گفت : یهودیان همواره به رسول خدا (صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم)مى گفتند: (سام علیک ) و مـنـظـورشـان نـاسـزاگـویـى بـه آن جـنـاب بـود، آنـگـاه در دل و در بـیـن خـودشـان اظـهـار نگرانى مى کردند که نکند خدا به خاطر اینگونه سلام کردن عـذابـمان کند. در این زمینه بود که آیه شریفه (و اذا جاوک حیوک بما لم یحیک به اللّه )مجادله ـ آیه۸/ نازل شد.
و در هـمـان کـتـاب اسـت کـه عبدالرزاق، ابن ابى حاتم، و ابن مردویه از ابن عباس روایت کـرده کـه دربـاره آیـه مـذکـور گـفـتـه اسـت :
مـنـافـقـیـن وقـتـى بـه رسـول خـدا مـى رسـیـدنـد، مـى گـفـتـنـد (سـام عـلیـک ) و بـدیـن جـهـت آیـه نازل شد.
عایشه پشت پرده نشسته بود . مردی یهودی وارد شد و به تحقیر به پیامبر گفت : سام علیک یعنی مرگ بر تو . ولی ظاهر سلام علیکم دارد . پیامبر با وقار و ادب فرمود : و علیک . نفرمود : سام بر خودت یعنی هر چه گفتی بر تو . عایشه از پشت پرده به اینها پرخاش کرد که مرگ بر خودتان ، چرا به پیامبر توهین می کنید ؟ حضرت فرمود که عایشه آرام باشد اگر تند خویی و عصبانیت بخواهد در باطن خودش را مجسم کند ، زشت ترین و کریه ترین منظره را خواهد داشت .