20-07-2014، 18:48
متأسفانه منابع تحقیقاتی دولتی ایران از دورة رضاشاه بسیار كم است. حقیقت آن است كه اكثریت قابل توجه اسنادی كه در طول سالهای 1921 تا 41 جرائم دولت ایران را نشان میدهد در فاصلة سالهای 1941 تا 1978 یعنی 37 سال حكومت محمدرضا، پسر و جانشین رضاشاه نابود شد.
اسناد كمی كه باقی ماند یا به گونهای متفاوت تفسیر و یا مخفی شد. به عنوان مثال مجموعة اسناد دورة رضاشاه كه از سازمان اسناد ملی ایران در سال 1998 استخراج شد مطالب مهم خیلی كمی را در بر داشت. مثلاً فقط چهار سند در مورد حسابهای بانكی خارجی رضاشاه وجود داشت: دو سپردة 150000 دلاری در بانك وست مینستر در سال 1931 و دو سپرده در دو بانك اروپایی دیگر. در تحقیق دیگری به بررسی این اسناد پرداختهام. اما به مدد اسناد موجود در وزارت امور خارجة آمریكا میدانیم كه بدون احتساب حسابهای نیویورك و سوئیس یا 50 میلیون دلار موجود در تهران در سال 1941، فقط موجودی حسابهای بانكی رضاشاه در لندن حداقل 100 تا 150 میلیون دلار بوده است. این موضوع به تفصیل در تحقیقی دیگر با ذكر دقیق اسناد آمده است.
اسناد كمی كه باقی ماند یا به گونهای متفاوت تفسیر و یا مخفی شد. به عنوان مثال مجموعة اسناد دورة رضاشاه كه از سازمان اسناد ملی ایران در سال 1998 استخراج شد مطالب مهم خیلی كمی را در بر داشت. مثلاً فقط چهار سند در مورد حسابهای بانكی خارجی رضاشاه وجود داشت: دو سپردة 150000 دلاری در بانك وست مینستر در سال 1931 و دو سپرده در دو بانك اروپایی دیگر. در تحقیق دیگری به بررسی این اسناد پرداختهام. اما به مدد اسناد موجود در وزارت امور خارجة آمریكا میدانیم كه بدون احتساب حسابهای نیویورك و سوئیس یا 50 میلیون دلار موجود در تهران در سال 1941، فقط موجودی حسابهای بانكی رضاشاه در لندن حداقل 100 تا 150 میلیون دلار بوده است. این موضوع به تفصیل در تحقیقی دیگر با ذكر دقیق اسناد آمده است.
در كل آرشیوهای موجود در ایران فقط چهار سند مهم در مورد حسابهای بانكی خارجی رضاشاه وجود دارد و بقیه به دست پسر و جانشین او نابود شده است
موجودی حسابهای بانكی رضاشاه حداقل 200 میلیون دلار بوده است؛ یعنی ده برابر بودجة دولت ایران در سال 1925! اما هنوز در كل آرشیوهای موجود در ایران فقط چهار سند مهم در مورد حسابهای بانكی خارجی رضاشاه وجود دارد و بقیه به دست پسر و جانشین او نابود شده است. به مدد اسناد موجود در وزارت امور خارجة آمریكا ما میدانیم كه دو سوم درآمد نفت ایران در سالهای 1927 تا 1941 به حسابهای بانكی رضاشاه در اروپا و آمریكا واریز شده است. دكتر محمدقلی مجد ، تاراج بزرگ ، مۆسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی ، ص 50 و 51