موسيقي رپ، زخم فرهنگي است ؟؟قبول دارین؟؟

[☻☺ ✘ AngeL ✘ ☻☺]

روي صندلي اتوبوس نشسته و هدفون در گوش با صداي موسيقي كلماتي را تكرار مي كند و تندتند حرف مي زند. حركاتش را كه ورانداز ميكني ياد آدم آهني مي افتي. كلاه، شلوار و پيراهن تنش با حروف عجيب و كج و معوج لاتين تزئين شده است. نوجوانان ما فرهنگي را تجربه مي كنند كه متفاوت از فرهنگ ملي و اخلاقي خودشان است. فرهنگ رپ!


موسيقی بدون شك يكی از تأثيرگذارترين هنرها بر روح و روان بشريت و عاملی مؤثر در انتقال مفاهيم و معانی و حال و هوای خاص به شنونده است، شايد اولين آوايی كه گوش انسان را بدو تولد نوازش می‌دهد زمزمه و نغمه‌های يك مادر برای فرزند نوزاد باشد.


رپ تنها موسيقي نيست بلكه يك فرهنگ است كه به جوانان سياه و اقشار تحتاني در جوامع غرب تعلق دارد، از آمريكا سرچشمه گرفته و شورشگران سراسر جهان را تحت تاثير قرار داده است. رپ فرهنگ كوچه و خيابان است كه با استفاده از ابزار و آلات بسيار محدود و ابتدائي، توجه افراد را بخود جلب ميكند. نقاشيهاي بسيار هنرمندانه و مبتكرانه بر ديوارهاي شهر، شعارنويسي با خط مخصوص، رقص هاي پر تحرك در گوشه خيابان و ترانه خواني با سبك خاص، همگي اجزايي از فرهنگ رپ هستند.

رپ ترکیبی است از کلام قوی و موسیقی ضعیف، سخنی است که برای بیان بهتر خود سعی می کند از ابزار موسیقی بهره بگیرد. موسيقي رپ از تكامل اشكال ديگري از موسيقي سياهان در محله هاي فقيرنشين برانكس نيويورك و تا حدودي هارلم شكل گرفته است.



به گفته روانشناسان اجتماعي حاكمان آمريكايي براي مقابله با اين قشر رنجديده كه اعتراض خود را در غالب موسيقي رپ، به پديده هايي چون تبعيض نژادي پليس، فقر اقتصادي سياهان و مخالفت با جنگ افروزيهاي آمريكا در نقاط مختلف دنيا، اعلام مي كردند؛ سياست به انحراف كشيدن آن را پي ريزي كرد. از اين رو به ايجاد رپ هاي ارتجاعي و تجارتي پرداخت، كه در آن از خوش بودن و جشن گرفتن و كاري بدرد بقيه مردم نداشتن، صحبت شده بود.



به همين منظور به مرور اين موسيقي را با خشونت، مواد مخدر، الفاظ ركيك و انحرافات جنسي معرفي كردند.



اگر به ريشه ها و ماخذ اين موسيقي باز گرديم به غرب آفريقا و سرود هاي ستايش ساوانا مي رسيم. رپ موسیقی رنج، ستم و افسردگی است. باتوجه به اشاعه سبك ارتجاعي اين نوع موسيقي در ايران و نگرانيها و دغدغه هاي اهالي هنر لازم ديديم تا مصاحبه اي با آقاي ممبري مدير آموزش و پژوهش مركز موسيقي صدا و سيما و كارشناس موسيقي انجام دهيم.

س. به عنوان اولين سوال بفرماييد وقتي كلمه رپ را مي شنويد در ذهن شما چه چيزهايي تداعي مي شود؟


اعتراض، چيزي كه امروزه در جامعه ما نيز به مرور ديده مي شود. چيزي كه نه شعر درست و حسابي دارد نه موسيقي. يك ريتم تكراري كه به نظرم حرف خاصي در كشور ما براي گفتن ندارد.

س. آيا ناهمخواني با فرهنگ ايراني دليل جا نيافتادن صحيح و ترويج نوع ارتجاعي موسيقي رپ است؟


اولا هر سبك وارداتي موسيقايي نياز به زمان دارد. دوما لزومي نمي بينم با وجود ساير سبكهاي مجاز موسيقي كه معنادار است و جذابيت هم دارد، جوانان ما به دنبال موسيقي بروند كه نت مشخصي ندارد و آلوده به ابتذال زبان است، فقط به خاطر جذابيت خاص.

س.اشاعه موسيقي رپ در ايران با غرب چه تفاوتي دارد؟


فرهنگ اعتراض در غرب و آمريكا با ارزش است ولي در ايران اين فرهنگ با تخريب و الفاظ ركيك و مستهجن همراه شده و ممانعت در برابر آن ايجاد شده است.رپ ارزش موسيقايي ندارد و كلام غالب است ولي آن هم در ايران از نوع درجه 4 و 5 است.

س. برخي مي گويند سبك موسيقي رپ انگار رمز و گيرايي خاصي دارد كه نسل گذشته آن را درك نمي كند؟


ممكن است درست باشد. در مديريت موسيقي بايد تمام مخاطبين و ذائقه ها را درنظر بگيريم ولي در چه سطحي؟ نبايد سليقه هاي نسل جواني را كه بيش از 70% جمعيت كشور را پوشش مي دهد، قرباني سليقه خاص اندكي نوجوان كرد كه به خاطر هيجان و كم تجربگي به سراغ رپ و ساير سبكهاي زيرزميني مي روند. 10 سال پيش پاپ ممنوع بود ولي بعد از اولين مجوزها و مديريت صحيح مسير خود را پيدا كرد و براي ما عادي شد هرچند كم و كاستي هايي دارد.

س. پس ازنظر شما پديده رپ هم در ايران عادي است؛ يعني بايد آن را با فرهنگ خودي سازگار كنيم؟


شايد اين طور به نظر برسد. هرچند در آن ابتذال هم ديده مي شود. اين سبك موسيقي، سنين 16 الي 22 يا 23 سال را پوشش مي دهد و در اين سنين به اقتضاي جواني و نوجواني تفكر خاصي وجوددارد مبني بر اينكه موسيقي رپ حرف همه مردم را ميزند درحالي كه اين نماينده همين گروه سني خاص است.

س. آيا موسيقي رپ در ايران مي تواند پيامد عدم توجه به سبك موسيقي پاپ باشد؟


جلوي پيشرفت را نمي توان گرفت يادمان باشد ما در عصر ارتباطات و اينترنت هستيم كه من اين سبك را موسيقي جامعه صنعتي با اقتضائات اجتماعي خاص خودش مي دانم.
معضل موسيقي ما اين نيست كه رپ غالب بشود يا نشود. موسيقي جدي ما هيچ وقت با رپ و پاپ و ... صدمه نمي بيند. مگر اينكه موسيقي دانهاي ما بي توجه به آن شوند.

س. چرا بسياري از منتقدان موسيقي سنتي را جدي و ساير سبكها را كم ارزش مي دانند؟




اولا من در جايگاهي نيستم كه انتقاد كنم. نقد پيش زمينه خاصي مي خواهد. اما به نظر من موسيقي كه شكل مانا و تشخص فرهنگي نداشته باشد جدي نيست. درغرب طي 50 سال سبكهاي بسياري به وجود آمد ولي امروزه اكثر آنها يا از بين رفته اند و يا تغيير شكل يافته اند حتي مطرح‌ترين آنها كه حدود 20 سال بر موسيقي غرب حكومت مي كرد.

برگرديم به ايران خودمان؛ طي سالهاي 50-40 ترانه سراها و خوانندگاني ظاهرشدند. همزمان با آنها سبكهاي به روز دنيا و بعضا مبتذل نيز فراوان وجود داشت؛ ولي امروزه كداميك ماندگار شده اند؟ البته همان موسيقي اي كه از بطن فرهنگ خودمان پديدار شده بود. غير از چند مورد خاص ساير سبكهاي غربي مثل حباب ظاهر شده و محو شده اند؛ اما آب جريان يافته و سنگ و شني مانده است كه به مثابه فرهنگ موسيقي جدي ما است.

با وجود گذشت سالها ريتم موسيقي معروفي مانا شده و معيار و الگوي ما در تدريس دانشگاهي است، هركس به اين فرهنگ موسيقي اصيل متصل شده ماندگار شده در غير اين صورت محو شده است. هر سبك موسيقايي كه علمي و ريشه در فرهنگ ايراني داشته باشد ماندگار است.

از طرفي موسيقي در غرب همواره سير نزول اخلاقي داشته ولي من تا مرز پينك فلويد قبول دارم كه كتابهاي آن نيز چاپ شده ولي بعد از آن را به دليل اينكه نابهنجار است و از اصل موسيقي فاصله پيدا كرده قبول ندارم؛ از اين رو بايد به جوان ايراني خوراك موسيقي اصيل و نجيب و مانا داد. جوانان امروز زبان سختي دارند و زماني كه برميگردي تا زبانشان را يادبگيري در هر حال به جايي مي رسد كه با شما روراست نيست و حرفش را به همسالانش مي زند و اين گروه همسالان به دليل حمايت و تقويت هيجانات و عدم مقاومت در برابر آن باعث گرايش او به اين سبكها مي شوند.
در دنيايي كه ذهن جوان محاصره شده است و تخدير مي شود نبايد در واكنش به او افراط و تفريط كرد بلكه بايد با تعقل و باتوجه به اقتضائات سني اش با او تعامل كرد، تا در عين حال كه به دنبال هيجانات و سبكهاي وارداتي مي رود از ساير سبكهاي اصيل ايراني و تلفيقي نيز غافل نشود.

س. آيا هنوز مجوزي براي فعاليت در اين سبك صادر شده است؟


خير! هنوز ممنوع است. شما توجه كنيد كه رسانه فراگير است و موسيقي كه در آن پخش مي شود بايد از مقبوليت عام برخوردار باشد و هنجارشكن نباشد در حالي كه ارشاد هم فراگير نيست به خاطر همين كارهايي مجوز ميگيرند و پخش مي شوند كه بعضا مخالفتهايي نيز با آن ميشود. قابل ذكراست كه آهنگهاي پاپ، موسيقي روز هستند و بعد از مدتي فراموش مي شوند و اين را طي اين 15 سال به عينه ديده ايم و خود خوانندگان پاپ نيز معترف هستند؛ مسلما موسيقي رپ نيز از اين قاعده مستثنا نيست.

س.نظر شما اين است كه اعتراض جوان در موسيقي به سبك پاپ باشد و رپ نباشد؟




پ. بله! اگر سير تحول موسيقي رپ را درنظر بگيريم متوجه مي شويم كه به سوي ابتذال رفته است و يا آن را آگاهانه برده اند. اعتراض يك فرد فرهنگي بايد با فردي كه در جوي بد بزرگ شده متفاوت باشد و بايد حدود اخلاقي و اجتماعي را رعايت كنيم. آن اعتراض هاي ركيك خاص فرهنگ غرب است، حواسمان باشد ما در جامعه ايراني، با فرهنگ اسلامي زندگي مي كنيم.



س.اما در تلويزيون هم ما موسيقي رپ را شنيده‌ايم



بله! منتها در تيتراژ برخي سريالها و آن هم به شكل فكاهي و نه جدي!


س.اگر مجاز نيست پس چرا در شكل فكاهي مطرح مي شود؟


لابد دليلي داشته است. من نمي دانم كارگردان يا ناظر پخش يا مدير آن شبكه چه سياستي داشته است ولي به نظر مي رسد در برخي كارهاي اينچنيني كه خواننده ها از قبول كار امتناع مي كنند از بازيگران همان سريال استفاده مي شود و به اين دليل، شكل ابتدايي و فكاهي پيدا مي كند. قابل ذكر است كه يكي از وجوهات سخت كار رسانه اي، موسيقي است.

س. به نظر شما در مقابل اين گرايش به رپ چه واكنشي بايد صورت بگيرد؟



به نظر من نبايد به اين موج دامن زد، اين موج مثل بقيه به زودي مي گذرد و فراموش مي شود. اين سبك و محاوره مبتذل در ايران ما نيز سابقه دارد و كلاه مخملي هاي قبل از انقلاب نمونه آن هستند كه مردانگي، معرفت، لوتي گري با آن عجين بود اينها زخم هاي فرهنگي است و نبايد زياد آن را دستكاري كرد. نظر من اين است كه با رپ نمي شود به جوان شخصيت، مرام، معرفت و اصالت داد.

س. رسانه ملي و مديريت فرهنگي براي مقابله با اين به اصطلاح موج موقت چه كرده است؟


پ. تنها ترفندي كه تا الان انديشيده شده است محدودكردن آن است كه به تبع آن شكل زيرزميني پيدا كرده است. بنابراين همان طوركه قبلا گفتم با كنترل و نظارت صحيح و تحمل و صعه صدر مي توان جوان و نوجوان را با موسيقي سالم و سازنده واكسينه كرد تا آسيب جدي نبيند تا اين موج نيز بگذرد. اين سبك موسيقي رپ هم اگر اصالت داشته و حرف تازه اي داشته باشد ماندگار است در غيراين صورت فراموش مي شود.



ایا با این گفتگو موافق اید من خودم نیستم
موضوع رو به هم نریزید لدفن در نظر سنجی شرکت کنید.