تشعشعات اتمی چه بلایی سر بدن مان می آورند؟

[ICe Angele]

عباس واحدی منبع: نارنجی

اگر به سینما علاقه مند باشید، حتما دیده اید بسیاری از فیلم ها پایان دنیا را در جنگ جهانی سوم به تصویر می کشند. و در آنها رهبران دنیا بالاخره دکمه بزرگ قرمز رنگ را می فشرند و انفجارهای اتمی همه جا را فرا می گیرد. برخی هم از تروریست هایی می گویند که راکتورهای هسته ای را منفجر می کنند.
اگر هم شما از حمله آغازین جان سالم به در ببرید، باید دنیایی مملو از تشعشعات هسته ای را تحمل کنید. اما واقعا این تشعشعات چه بر سر ما خواهند آورد؟ در ادامه مطلب با نارنجی همراه باشید تا به جزئیات بیشتر این موضوع بپردازیم.

سنجش میزان تشعشعات

هنگامی که تابش های اتمی منتشر می شوند، ذراتی را به اطراف پرتاب می کنند که آنقدر انرژی دارند تا بتوانند الکترون ها را از اتم ها و مولکول ها جدا می سازند. تغییر و دگرگونی باندها باعث تولید جفت یونهایی می شود که از نظر شیمیایی شدیدا فعال و آماده واکنش هستند. این عمل به عنوان تابش یونی شناخته می شود. و اینجا است که مشکلات آغاز می شوند.
انواع بسیار زیادی از پرتوهای یونی وجود دارد. از این میان می توان به پرتوهای کیهانی، آلفا، بتا، گاما یا اشعه ایکس، نوترون ها و انواع مختلف دیگر اشاره کرد. آنچه که در این میان از اهمیت بالایی برخوردار است. مقداری از تشعشع است که یک ارگانیسم یا موجود زنده در برابر آن قرار می گیرد. این مقدار هم بستگی به زمان و هم میزان تابش دارد. این موضوع را با مفهومی به نام «دوز دریافتی» یا absorbed dose اندازه گیری می کنند.
یک راه اندازه گیری «دوز دریافتی» واحدی به نام Grays یا علامت اختصاری Gy است. واحد اندازه گیری عمومی دیگر در این زمینه sievert با علامت اختصاری Sv است. برای محاسبه سیورت، ابتدا گری را به دست آورده و سپس آن را در نوع تابش ضرب می کنند تا میزان دوز موثر بر بافت زنده را محاسبه کنند.
میانگین میزان تابشی که طی یک تا دو ثانیه عکسبرداری اشعه ایکس از ناحیه شکمی منتشر می شود، تقریبا 0.0014 گری است. البته این میزان، کنترل شده هم است. پس می توان گفت که زیاد بد نیست.
اما مشکل اصلی وقتی است که تمام بدن شما در معرض تشعشع قرار بگیرد. مثلا اینکه درست در لحظه انفجار نیروگاه هسته ای چرنوبیل در اتاق کنترل آن ایستاده باشید. در آنجا شما تقریبا ۳۰۰ سیورت در ساعت تشعشع دریافت می کنید. البته نباید نگران باشید. چون یک ساعت هم دوام نمی آورید. این دوز تابش حداکثر طی یک تا دو دقیقه انسان را از پا در می آورد.