پيامدهاي مصرف مواد مخدر صنعتي

[MOHSENEBRAHIMI]

اعتيـاد ، داستان تلخ و پر مرارت انسان هايي است كه تمام دار و ندار مادي و معنوي خود را در گرداب افيـون مي بازند و به اميد آب ، رهسپار مردابي هولناك مي شوند كه رهايي از آن براي بسياري ناممكن است .
اين داستان ، دهه هاي متمادي است كه در گوشه و كنار برخي شهرهاي كشورمان واگويه مي شود اما در سـال هاي اخير حكايت تلخ جديدي بر آشفتگي اين داستان پر غم افزوده است "ورود مواد مخدر صنعتي" .
موادي كه هم نشانه هاي اعتياد به آنها براي خانواده ها ناآشناست و هم عوارض و تبعات استعمال آنها متفاوت با مواد مخدر سنتي است .
موادي مانند كراك ، شيشه و تمجيزك ( tamjizak ) و تاسف بارتر از همه اينكه خبرها نشان مي دهد نسبت مصرف مواد جديد در مقايسه با مواد سنتي رو به افزايش گذاشته است .
براساس اعلام ستاد مبارزه با مواد مخدر استان كرمان هم اكنون آمار دقيقي از تعداد معتادين به اينگونـه مواد وجود ندارد اما اطلاعات جمع آوري شـده از منابع مختلف، افزايش كشفيات موادجديد و تغيير رويكـرد برخي سوداگران شناخته شده مواد مخدر از قاچاق ترياك و هروئين به قاچاق مواد جديد نشان دهنده مصـرف رو به افزايش اين مواد است .
ناصر ابراهيم پور ، كارشناس اعتياد اداره كل زندان هاي استان كرمان معتقد است الگوي مصرف مواد مخدر در سال هاي اخير بويژه يكسال گذشته تغييرات چشمگيري داشته است و به موازات كاهش مصـرف مواد تزريقي در اين استان ، مصرف مواد افيوني و توهم زاي جديد مانند كراك و شيشه به شكل قابل ملاحظـه اي افـزايش داشته است.
و اما شيشه و كراك چه نوع موادي هستند ؟
مسول يك موسسه ترك اعتيـاد در شهر كرمان به اين سئوال پاسخ مي دهـد و مي گويـد شيشه از مشتقات آمفتامين محسوب مي شود و به نوعي عصاره هروئين است ؛ از نظر ظاهري به شكل دانه هاي ريز شكر است ؛ بو ندارد و تلخ مزه است .
او مي افزايد افراد با 2 بار مصرف وابسته به اين ماده مي شوند ، چنانكه بدون آن قادر به فكـر كردن نيستند و درشـرايط حاد هم ممكن است به توهمات رواني مبتلا شوند كه آنها را به ارتكاب جنايـت و يا جرائـم سنگيـن سوق دهد .
به گفته اين مسول موسسه ترك اعتياد، شيشه در كشورهاي توسعه نيافته، به سادگي يك قرص سرماخوردگي در اختيار جوانان قرار مي گيرد و آثاري برجاي مي گذارد كه براي هميشه در روح و جسم معتاد باقي مي ماند .
به گفته او " كراك " هم كه از كوكايين تهيه مي شود خطـرناك ترين ماده اعتيادآوري است كه تاكنون به بازار ايران آمده و به حدي وابستگي آور است كه حتي يكبار مصرف، فرد را معتاد مي كند ؛ دود حاصـل از سوزاندن كراك فوراً از ريـه جذب خـون مي شود و در چنـد ثانيـه ، بر مغـز اثـر مي گذارد ؛ كراك هم فرد معتاد را به رفتارهاي پرخاشگرانه سوق مي دهد . عجيب آنست كه مصـرف اين مواد موجب سفيدشدن نسبي پوست فرد معتاد و چاق تر شدن او مي شـود و به هميـن علت اطرافيـان و حتي خانواده فرد مصرف كننده ديرتر متوجه اعتياد او مي شوند .
در همين حال ناصر ابراهيم پور ، كارشناس اعتياد اداره كل زندان هاي استان كرمان در خصوص علت گرايش به مصرف اين نوع مواد به جاي مواد سنتي ، ارزان بودن ، سهولت دسترسي و تامين موادمخـدر جديد در مقايسه با مواد سنتي و مصرف آسان كراك و شيشه را مهمترين علت افزايش مصرف اين مواد عنوان مي كند .
او مي گويد آگاهي نداشتن افراد معتاد درباره عوارض مصرف اينگونه مواد هم موجب شده است افراد به راحتي آنها را جايگزين مواد سنتي كنند .
رييس پليس مبارزه با مواد مخدر استان كرمان هم 2 علت را براي افزايش مصرف مواد مخدر جديـد و گرايش جوانان به سمت اين مواد مي داند : يكي قيمت مواد مخـدر مصنوعـي مانند شيشه و كـراك از سال 87 رو به كاهش گذاشته است دوم تبليغات دروغين گروه هاي قاچاق مبني بر محرك زا بودن برخي مواد مخدر مصنوعي مانند شيشه و كراك .
سرهنگ كلانتري افزود : عوامل ياد شده ، روند گرايش جوانان ، دانش آموزان ، دانشجـويان و رانندگان به اين ماده ها را تشديد كرده است چون گمـان مي كنند مصـرف اين مـواد موجب افزايش هوشياري و بيداري شان مي شود .
رييس پليس مبارزه با مواد مخـدر استان كرمان مي افزايد : نبود دستگاه هاي لازم براي تشخيص اين مواد در بازرسي هاي جاده اي كشور ، كم حجم بودن اينگونه مواد در مقايسه با مواد مخدر طبيعي و بو نداشتن اينگونه مواد از ديگر عواملي است كه موجب افزايش توزيع و مصرف مواد جديد شده است .
او، همچنين سهولت ساخت موادي شبيه كراك و شيشه را موجب افزايش توليد اينگونه مواد و درنتيجه كاهش قيمت آن مي داند و معتقد است وجود ناخالصي در اين مواد ، نداشتن فرمول استاندارد ، استفـاده از مواد اوليه ناسالم و اضافه كردن قرص هاي آنتي هيستامين ، ميزان خطر استفاده از اين مواد را افزايش مي دهد .
مسول نظارت بر مراكز درمان سوءمصـرف مواد افيوني استان كرمان هم افزايش آمار مصرف مواد مخدر جديد بويژه مواد توهـم زا را در استـان نگـران كننده مي داند و مي گويد متاسفانه به علت خواصي كه اينگونه مواد دارند گرايش به آنها روز به روز در حال افزايش است.
نيكروش ، آمار بالاي مصرف اين مواد ميان دانشجويان و قشر تحصيلكرده را بسيارخطرناك مي داند ومي گويد اين مواد به علت خاصيت توهم زايي و كمك به بيدار ماندن افراد ، رشد مصرف داشته اند زيـرا دانشجـويان و دانش آموزان به اشتباه گمان مي كنند بيدار ماندن آنان در شب هاي امتحان به معني افزايش قدرت يادگيري و حفظ درس است درحاليكه اين خاصيت اثبات نشده و معمولا بيدار ماندن اين افراد با توهمات غير درسي همراه است .
او يكي ديگراز نشانه هاي خطرناك بودن اين مواد را نحوه عرضـه آنها دانست و گفت اين مواد خطـرناك علاوه بر توزيع به شيوه هاي سنتي قاچاقچيان ، در قالب اجناس خوراكي مانند قرص هاي خوشبوكننده دهان، آدامس و غيره هم در برخي سوپرماركت ها عرضه مي شوند.
پ. بهرامي دانشجوي معماري دانشگاه آزاد اسلامي كرمان تائيد مي كند افرادي در داخل دانشـگاه به راحتـي موادمخدر جديد را ميان دانشجويان توزيع و آنان را ترغيب مي كنند در شب هاي امتحان از اين مواد استفاده كنند تا بتوانند بهتر درس بخوانند و نمرات بالاتري كسب كنند .
ستوان پورموسي ، كارشناس معاونت اجتماعي نيروي انتظامي استان هم مشكلات حقوقي و قانوني در مواجهـه با اين معضل را يادآور مي شود و مي گويد درحاليكه قانونگذار براي حمل فقط 30 گرم هروئين ، مجازات اعدام درنظرگرفته است اما براي حمل پنج كيلوگرم شيشه ، قاچاقچي تنها به پرداخت 50 هزار تومان جريمه محكوم مي شود و حال آنكه همه مي دانند شيشه ، در واقع عصاره هروئين است .
ناصر ابراهيم پور كارشناس اعتياد اداره كل زندان هاي استان كرمان در پاسخ به سئوال ما درخصوص راه هـاي عملي مقابله با اين معضل مي گويد در كنار مقابله فيزيكي و انتظامي با عوامل توليـد و توزيع اين مواد، بايـد با اقدامات فرهنگي ، آموزشي و اطلاع رساني به عموم خانواده ها براي كاهش تقاضا اقدام شود .
سرهنگ كلانتـري هم آگاهي بخشي به آحاد جامعه را در كاهش مصـرف اين مـواد مناسب مي داند و مي گويد هرجا كه اقدامات فرهنگي مناسبي صورت گرفته ميزان مصرف هم كاهش يافته است .
او ، خبـرهاي خوبـي هم دارد و مي گويد نسبت رشـد مصرف موادجديد در 6 ماه نخست امسال كمتر از مدت مشابه سال قبل است و براي منفي كردن نسبت مصرف مواد مخدر بايد اقدامات فرهنگي افزايش يابد و دركنار آن به مسائلي مانند فقر و بيكاري در شهرستان هاي محروم هم توجه شود .
با وجود همه اين حرف ها ، آقاي انجم شعاع مسول يك كيلينيك مشاوره و روانشناسي در شهـر كرمان حـرف تازه اي دارد و مي گويد بحث مواد مخدر صنعتي ، از كراك و شيشه گذشته و به مواد خطرناكتري رسيده است كه بايد نهادهاي امنيتي و فرهنگي همزمان براي مقابله با آنها اقدام كنند و اجازه ندهند همچون شيشه وكراك الگوي مصرف آنها ميان جوانان ايراني شكل گيرد زيرا در آن صورت مقابله چندان موثر نخواهد بود .
او مي افزايد 2ماده مخدر جديد به نام " برنز " و " نخ " از گروه روانگردان ها به تازگي وارد كشـور شده است و قاچاقچيان به دروغ ادعـا مي كنند اين مواد اعتيادآور نيستند درحاليكـه اين مواد با ساختمانـي ناشناختـه بطورمستقيم بر مغـز و اعصـاب اثر مي گذارند وموجب مي شوند فـرد مصرف كننده نـه تنها قدرت تشخيص پستي و بلندي ها را از دست بدهد بلكه حتي خانواده خود را از غريبه ها تشخيص ندهد .
انجم شعاع مي گويد : اگر خانـواده ها را آگـاه نكنيم بـزودي بايـد آرزوكنيم جوانان معتادمان به همان ترياك هروئين و حتي شيشه بسنده كنند .
به هر حال به نظر مي رسد شبكه هاي مخوف افيوني ، بسيار سريع تر و خلاقانه تر درحال تاثيرگذاري بر برخـي جوانان ايراني هستند و براي نسل آينده كشور برنامه هاي كاربردي تري دارند ؛ برنامه هايي كه مطمئنا به نفـع آينده كشور نيست ؛ پس بايد موضوع را جدي بگيريم .