مهارت های مشاوره با کودکان: مشاهده

[☪爪尺.山丨几几乇尺☪]

لینک دانلود پاورپوینت:
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
https://imgurl.ir/uploads/j8141_.pptx

لینک دانلود نسخه pdf :
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
https://imgurl.ir/uploads/q916613_.pdf

[☪爪尺.山丨几几乇尺☪]

خب،  فرض کن یه دکتر مشاوره هستش که با بچه ها کار میکنه.


حالا اینو بدون: همه بچه ها فرق دارن! یه کوچولو ممکنه خیلی بازیگوش باشه، یکی دیگه خجالتی، یکی دیگه هم پر از انرژی و یکیشون اصلا حرف نمیزنه!


یعنی برای هر کودکی باید روش خاص مشاوره ای رو انتخاب کرد.  برخی بچه ها راحت تر با کمک مستقیم پیش میرن، بعضی ها اما بهتره خودشون به جواب برسن.

ولی مهم اینه که دکتر مشاوره، یه سری مهارت اصلی رو بلد باشه:

* [b]همراهی:[/b]   همونطور یه دوست خوب کنار بچه هستش و حرفاش رو جدی میگیره.
* [b]مشاهده:[/b]  ببیند چطور بازی میکنه، با بقیه حرف میزنه و چه حسی داره.


* [b]گوش دادن:[/b]     به حرف هاش واقعا دقت کنه، نه اینکه فقط منتظر باشه تا نوبتش بشه حرف بزنه.

* [b]کمک کردن به تغییر:[/b]   با بچه کار کنه که بدی ها رو کم کنه و خوبی ها رو بیشتر کنه.
* [b]پایان مشاوره:[/b]   وقتی زمان پایان رسید، یه پایان خوب به کار بده تا بچه احساس رضایت کنه.


این مهارت ها، مثل ابزاره برای دکتر مشاوره ای.  و هر کدوم باید به موقع و درست استفاده بشه تا به کوچولو کمک کنه.
[i]----------------------------------[/i]

خب،  وقتی یه مشاور می خواد به یه کوچولو کمک کنه، باید از اولش خوب نگاهش کنه!


اینم "مشاهده از مرحله پیوستن‌"ه: یعنی مشاور همون موقع که با خانواده ملاقات می‌کنه، همه چی رو می‌بینه: چطور حرف میزنن، چطور با هم بازی میکنن و حتی تکونی هایی که میدن!

مشاور  همونجا یه نقشه کلی از روابطشون درست می‌کنه. 

و اینو می کنن با این روش:


* [b]مراقب بودن:[/b] مشاور مثل یک "spy" عمل می‌کنه، فقط نگاه میکنه و هیچ دخالتی نمیکنه.
* [b]بازی کردن:[/b] به کوچولو اسباب بازی میدن و میذارن خودش باهاش بازی کنه.  مشاور ساکت می‌مونه و فقط نگاه میکنه.

* [b]دقت کردن:[/b] مشاور میبینه که وقتی وارد فضای کوچولو میشه، چه اتفاقی میفته؟
   


بعد از این "مشاهده" ، مشاور می‌تونه بهترین راه رو برای کمک به کوچولو انتخاب کنه. 

مثلا:


* [b]چطوره؟[/b]:  مشاور میبینه کودکی شاد و فعال هست یا غمگین و بی انرژی؟
* [b]چطور بازی می‌کنه؟[/b]:   کودک با اسباب بازی ها چطور کار میکنه؟ یه عالمه ایده داره یا فقط بازی رو انجام میده؟

* [b]با مشاور چطور رفتار می‌کنه؟[/b]:   کودک به مشاور نزدیک میشه یا ازش دور؟ 


خلاصه، "مشاهده از مرحله پیوستن" یه روش قشنگه تا مشاور بتونه یه نقشه کامل از وضعیت کوچولو و خانواده اش بسازه.

[i]----------------------------------[/i]


"مشاهده نمود کلی" یعنی مشاور به همه چیز نگاه میکنه:



* [b]چطور لباس پوشیده؟[/b]:   کودک تمیز و مرتب هست یا لباساش کثیف و پاره؟ این نشون میده که خانواده  به او اهمیت میدن یا نه؟
* [b]چطوری رفتار میکنه؟[/b]:   کودک با انرژی و فعال هستش یا خسته و بی حوصله؟

* [b]تفاوت های ظاهری[/b]:   مثلا آیا بچه یه نقص بدنی داره؟


مشاور به همه این چیزا دقت میکنه، حتی به چیزای کوچیک مثل :



* [b]چقدر جذاببه؟[/b]:   این هم یه موضوعه که برای مشاور مهمه. 
* [b]چطور رشد کرده؟[/b]:    کودک قد و وزنش خوبه؟

* [b]چه خورده؟[/b]:   آیا خانواده غذای مناسب به او میدن؟


خلاصه، "مشاهده نمود کلی" یعنی مشاور از همه چیز به جز حرف ها، یه تصویر کامل از کودک داره.
----------------------------------
خب،  وقتی یه مشاور با یه کوچولو ملاقات میکنه، باید رفتارهاش رو هم خوب نگاه کنه!


"مشاهده رفتار" یعنی مشاور به اینا دقت میکنه:



* [b]رفتار کلی[/b]:   کودک آرامه یا خیلی پرانرژی و خشن؟


* [b]فراخنای توجه[/b]:    آیا کوچولو به اطرافش توجه میکنه یا فکرش جای دیگه است؟

* [b]رفتار خطرناک[/b]:   کودک کارهایی میکنه که ممکنه به خودش یا بقیه آسیب بزنه؟
* [b]تعامل با مشاور[/b]:   کودک دوستانه و مهربونه یا بی محلی و سرد؟


* [b]تماس جسمی[/b]:   وقتی مشاور نزدیک میشه، بچه راحت هستش یا نگران و عقب نشینی میکنه؟


* [b]مرزهای مناسب[/b]:    آیا کوچولو می دونه که چه رفتاری بله و چه رفتاری نه است؟
* [b]تمایلات[/b]:   کودک گاهی پیش قدم میشه بعد منتظر عکس العمل بقیه میشه؟

مشاور حتی به چیزای کوچیک تر هم دقت میکنه: مثلا آیا بچه از حرف هاش دفاع میکنه، خودش رو دور میکنه یا می خواد فراموش کنه؟



این همه اطلاعات به مشاور کمک میکنه تا بفهمه چطور با اون کوچولو رفتار کنه و بهش کمک کنه.
[i]----------------------------------[/i]
"مشاهده خلق یا عاطفه" یعنی مشاور باید به احساسات اون کوچولو هم دقت کنه!



* حالش چطوره؟ کودک شاد و خوشحال هستش، غمگین و ناراحت، یا خشمگین؟ 


* احساساتش رو نشون میده؟ بعضی بچه ها هیجان زده هستن، بعضی ها اصلا احساساتشون رو نمی دونن.


مشاور باید به این چیزا دقت کنه:

* بازی: مثلا اگه یه کوچولو با عروسکاش دعوا میکنه و پرخاشگرانه بازی میکنه، شاید ناراحت یا عصبانیه.


  اینا همه نشونه های احساسات کودک هستن که مشاور باید متوجه بشه تا بتونه بهش کمک کنه.
----------------------------------
"مشاهده عملکرد هوشی و فرایندهای تفکر" یعنی مشاور از طریق بازی ها و سوالات به اینا میرسه:




* [b]کودکان 4-8 ساله[/b]:  مشاور یه سری کارها بهشون میده مثل ساختن پازل، نامیدن قسمت های بدن یا تشخیص رنگ ها. اینا نشون میده چطور باهوش هستن و میتونن چیزای جدید یاد بگیرن.


* [b]کودکان بزرگتر[/b]:   مشاور با حرف زدن و سوال پرسیدن ازشون میتونه بفهمه:

    * [b]چقدر حل مسئله بلد هستن؟[/b]  
    * [b]مفهوم سازی میکنن یا نه؟[/b]  (مثلا میتونن فرق بین شب و روز رو بفهمن)
    * [b]دارن به زمان، مکان و آدم های اطرافشون توجه میکنن؟[/b]

    مشاور میتونه از این چیزا بفهمه که آیا کودک درک واقعیت داره و افکارش معمولی هست. 


اگر یه کوچولو افکار نابهنجار داشته باشه مثل توهم یا اوهام، مشاور هم متوجه میشه.



خلاصه، "مشاهده عملکرد هوشی و فرایندهای تفکر" به مشاور کمک میکنه تا بفهمه یه کوچولو چطور فکر میکنه و یاد میگیره!
[i]----------------------------------[/i]
"مشاهده گفتار و زبان" یعنی مشاور باید به حرف زدن و زبان اون کوچولو هم دقت کنه!




* [b]چقدر خوب حرف میزنه؟[/b]   مشاور میتونه بفهمه که آیا کودک:
    *  باهاش راحت حرف میزنه یا از حرف زدن میترسه.

    *  بیشتر با حرکات و نگاه هاش حرف میزنه تا با کلمات.


* [b]حرف زدنش چطوره؟[/b]  مشاور میتونه به اینا دقت کنه:

    *   آیا واضح حرف میزنه؟
    *   "نوک زبانی" میکنه (یعنی بعضی کلمات رو جا به جا یا اشتباه میگه).
    *   لکنت داره (یعنی در حین حرف زدن مشکل داره و با گنگی صحبت میکنه).



مشاور این چیزا رو متوجه میشه تا بفهمه که کودک چطور با زبان حرف میزنه و بهش کمک کنه.
[i]----------------------------------[/i]


"مشاهده مهارتهای حرکتی" یعنی مشاور باید به این چیزا دقت کنه:



* چطور حرکت میکنه؟ مشاور میتونه ببینه که آیا کودک بیشتر:


    * نشسته است؟
    * راه میرود؟
    * می پرد یا میدود؟

    * گوشه ای چمباتمه زده است؟ 

* حرکت هاش چطوره؟ مشاور میتونه ببینه که آیا حرکات کودک:
    * آسان و نرم هستن یا سخت و با مشکل.



    
* تنش داره؟ مشاور میتونه ببینه :


   آیا کودک با نفس کشیدن مشکل داره؟ مثلا آه میکشید، یا نفس نفس میزنه. 

 اینا نشون میده که کودک چطور به دنیا واکنش نشون میده و ممکنه یه کمکی رو نیاز داشته باشه.
----------------------------------

"مشاهدهٔ بازی" یعنی مشاور باید به اینا دقت کنه:




* [b]بازی هاش چطوره؟[/b]   مشاور میتونه ببینه که آیا کودک:


    *  بازی های خلاقانه و جدیدی میزنه یا تکراری بازی های قدیمی رو انجام میده.

    *   به یه بازی خاص خیلی متمرکز شده یا به همه چی سر از هر طرف میذاره؟



* [b]چطور با اسباب بازی هاش کار میکنه؟[/b]


     *  از اسباب بازی ها به روشهای غیر معمول استفاده میکنه (مثلا یه جعبه رو به عنوان گاری خرید استفاده میکنه)
    *   این نشون میده که چقد خلاق و باهوشه.



* [b]چطور حرف میزنه؟[/b]   مشاور میتونه ببینه:

    *  حرف هاش با سن و سالیش جور درمیاد یا نه.


* [b]احساساش چطوره؟[/b]   مشاور میتونه ببینه:
    *   کودک خوشحال و شاد هست یا خسته و ناراحت.



این چیزا رو به مشاور کمک میکنن تا بفهمه که کودک چطور فکر میکنه، چه حسی داره و چقد رشد کرده.
----------------------------------
"مشاهدهٔ ارتباط کودک با مشاور" یعنی مشاور باید به اینا دقت کنه:




* [b]کودک چطور با مشاوره رفتار میکنه؟[/b]   مشاور میتونه ببینه که آیا کودک:


    *  با مشاور صمیمی و دوستانه هست یا سرد و بی علاقه.

    *  چشمش رو به مشاور دوخته یا خیره میشه (تماس چشمی).



    *   با مشاور خوب حرف میزنه و باهاش کار میکنه، یا اینکه سلطه جویانه و لجوج رفتار میکنه.



* [b]کودک چطور از مشاور کمک میگیره؟[/b]


     *  اگر کودک قصه ای تعریف میکنه، مشاور باید:

        *   خیلی بهت حواسش باشه و به داستانش اهمیت بده (مهارت گوش دادن فعال).
        *  کودک رو حس کنه که مشاور داستانش رو دوست داره.



این چیزا به مشاور کمک میکنن تا بفهمه که کودک چطور با بقیه آدم ها ارتباط برقرار میکنه، چه احساسی داره و چقدر به مشاور اعتماد داره.
----------------------------------