پزشکی
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس علوم پایه:
بیوشیمی، بافتشناسی،، تشریح (نظری- عملی)، تشریح (آناتومی) (نظری ـ عملی)، فیزیولوژی(نظری ـ عملی)، ایمونولوژی(نظری)،اپیدمیولوژی، روانشناسی، جنینشناسی، تغذیه، ژنتیک، زبان تخصصی، آسیبشناسی عمومی، انگلشناسی، میکروبشناسی دوره فیزیوپاتولوژی این دوره شامل ۳۱ واحد درسی است که دو ترم تحصیلی طول خواهد کشید. در پایان این دوره معدل دانشجو از دروس فیزیوپاتولوژی، باید دستکم ۱۲ باشد، در غیر این صورت دانشجو باید درسهایی را که در آنها نمره کمتر از ۱۲ آورده است، مجدداً بخواند. حداکثر مدت مجاز،در مراحل اول و دوم (علوم پایه و فیزیوپاتولوژی) ۵ سال است. در پایان این دو دوره دانشجویانی که همهی واحدها را با موفقیت بگذرانند، به دورهی کارآموزی بالینی راه مییابند. باید توجه داشت که ملاک قبولی در امتحانات این مرحله، کسب حداقل نمره ۱۲ از ۲۰ است؛ در حالی که در دروس پایه، ملاک کسب نمره ۱۰ از ۲۰ میباشد.
دروس فیزیوپاتولوژی :
آسیبشناسی اختصاصی، فارماکولوژی، سیمیولوژی، دورههای فیزیوپاتولوژی ارگانها .دوره کارآموزی بالینی دانشجویان پزشکی در این مرحله قادر هستند تا آموختههای خود را از دروس مختلف با یافتههای بالینی از بیماران بستری در بیمارستانها تطبیق داده و با بهرهگیری مناسب از روشهای تشخیص آزمایشگاهی، بیماری را تشخیص دهند و اقدامات مناسب درمانی را برای بیمار انجام دهند. این دوره شامل ۹۷ واحد درسی است که در چهار بخش اصلی ارائه میگردد و عمدتاً مسائل رایج در پزشکی عمومی را شامل میشود که عبارتند از داخلی، جراحی، زنان و کودکان. در سایر بخشها که بخشهای فرعی محسوب میشوند نیز بیماریهای شایع در آنها آموزش داده میشود. با توجه به این مطلب، چهار رشته اصلی جراحی، داخلی، زنان و کودکان زمان بیشتری را به خود اختصاص میدهند. در دوره کارآموزی، دانشجویان باید روش برخورد با بیمار، تهیه شرح حال بیمار و نحوه تشخیص و درمان را فرا بگیرند تا در دوره بعدی – کارورزی- که خود تصمیم گیرنده خواهند بود، بتوانند به کمک بیماران بشتابند و تصمیمات لازم را اتّخاذ نمایند. در دوره کارآموزی نمره قبولی در دروس عملی و نظری ۱۲ است و معدّل کلّ دوره کارآموزی باید بالای ۱۴ باشد و چنانچه کمتر از ۱۴ باشد، باید واحدهای با نمره کمتر از ۱۴ تکرار شود تا معدل کل به ۱۴ برسد. در پایان این دوره، دانشجویان قبل از ورود به دوره کارورزی در امتحانی به نام امتحان جامع کارورزی شرکت مینمایند و پس از قبولی به دوره کارورزی وارد میشوند. چنانچه دانشجویی در امتحان مربوط قبول نگردد، حداکثر ۴ مرتبه میتواند در این امتحان شرکت نماید.
دروس کارآموزی بالینی :
بیماریهای اعصاب، بیماریهای عفونی، کارآموزی داخلی، بیماریهای جراحی، بیماریهای ارتوپدی، بیماریهای عفونی، کارآموزی جراحی، تاریخ و اخلاق پزشکی، بیماریهای کودکان، پزشکی قانونی و مسمومیتها، فارماکولوژی بالینی، کارآموزی چشم، کارآموزی پوست، کارآموزی بهداشت، کارآموزی بخش کودکان، بهداشت، کارآموزی گوش و حلق و بینی، کارآموزی ارتوپدی. بیماریهای زنان و زایمان، کارآموزی رادیولوژی، بیماریهای روانی، کارآموزی روانپزشکی.دوره کارورزی بالینی این دوره آخرین مرحله آموزش پزشکی است و آن را دوره انترنی نیز میگویند. این دوره ۶۴ واحد درسی است و ۱۸ ماه به طول میانجامد. در دوره کارورزی،دانشجویان مسؤولیت معاینهی بیماران و تشخیص و اقدامات درمانی را در بیمارستان بر عهده خواهند داشت و آموختههای خود را در دورههای قبل به طور عملی انجام خواهند داد تا آماده پذیرش شغل پزشکی در جامعه شوند و بتوانند به طور مستقل به درمان بیماران بپردازند. در پایان این دوره و قبل از فراغت از تحصیل، کارورزان باید درس پایاننامه را که ۶ واحد درسی است، آغاز کنند.
دروس کارورزی بالینی:
کارورزی بخش جراحی، کارورزی بخش چشم، کارورزی بخش سوانح و سوختگی، کارورزی بخش ارتوپدی، کارورزی بخش ارولوژی، کارورزی بخش اطفال، کارورزی بخش بهداشت، کارورزی بخش گوش و حلق و بینی، کارورزی بخش داخلی، کارورزی بخش زنان و زایمان، کارورزی بخش اورژانس، کارورزی بخش نفرولوژی، کارورزی بخش پوست، کارورزی بخش روانپزشکی .
تواناییهای لازم :
تصور بسیاری از داوطلبان ورود به دانشگاه به خصوص داوطلبان علاقهمند به رشته پزشکی این است که دانشگاه مثل یک قیف برعکس است که ورود به آن مشکل و خروج از آن بسیار ساده است. در حالی که به گفته دانشجویان این رشته، یک دانشجوی پزشکی باید آمادگی مطالعه، تحقیق و پژوهش را در حد بسیار گسترده و فراگیر داشته باشد؛ یعنی اگر دانشجو بسیار کوشا و علاقهمند نباشد و تنها برای عنوان “دکتری” وارد این رشته شده باشد، حتی نمیتواند مدرک دکترای عمومی خود را به دست بیاورد. زیرا دوره پزشکی عمومی نسبت به رشتههای دیگر، طولانیتر است و در طی این مدت دانشجو باید درسهای متعدد، متنوع، حجیم و نسبتاً پیچیده و دشواری را مطالعه کند.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه از گوشه و کنار میشنویم که برای فارغالتحصیلان پزشکی بازار کار مناسبی وجود ندارد. در حالی که هنوز در بسیاری از شهرهای کوچک و مناطق محروم با کمبود پزشک مواجه هستیم. از سوی دیگر فارغالتحصیل پزشکی حتماً نباید در مطب بنشیند و نسخه بنویسد، بلکه در زمینه پزشکی شغلهای مختلفی هست که میتوان انجام داد. برای مثال زمینههای تحقیقی بسیاری در این رشته وجود دارد. امّا متأسفانه تعداد فارغالتحصیلانی که مایلند در این زمینه کار کنند، بسیار انگشتشمار است
دندان پزشکی
یک دندانپزشک عمومی با بینش هنری، کارش را آغاز و به پایان میرساند. چرا که او در هنگام تراش دندان، ردیف کردن، ساخت و ترمیم دندان و موارد دیگر باید از خلاقیت هنری خویش بهره برده و دارای نگرش کارشناسانه هنری باشد. همچنین دانشجوی این رشته باید از دستهایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دستهایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی را انجام داد.در نهایت باید گفت که هرآنچه یک دانشآموز در درس زیستشناسی دوره دبیرستان خود فرا میگیرد، به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی وآسیبشناسی که دانشجویان در دوسال اول تحصیل با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه میکنند.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه در کشور ما فرصتهای شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ما است و دیگر اینکه در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. البته افزایش تعداد دندانپزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسیها و پیشبینیهای جوامع علمی خارج از کشور، در سال ۲۰۳۰ میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازهای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی باز میگردد و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا میکند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک پزشکی، بیوشیمی نظری، بیوشیمی عملی، آناتومی نظری، آناتومی عملی، بافتشناسی انسانی نظری، بافتشناسی انسانی عملی، فیزیولوژی نظری، فیزیولوژی عملی، ژنتیک انسانی، جنینشناسی عمومی، میکروبشناسی نظری، میکروبشناسی عملی، ایمنیشناسی نظری، ایمنیشناسی عملی، آسیبشناسی عمومی، آمار پزشکی و دندانپزشکی و روش تحقیق ، بهداشت عمومی و اکولوژی محیط زیست.
دروس تخصصی:
کالبدشناسی و مورفولوژی دندان ، پروتز کامل ، مواد دندانی، رادیولوژی دهان، فارماکولوژی، جنین و بافت شناسی فک و دهان ، آسیبشناسی، پروتز ثابت ، پروتز پارسیل، دندانپزشکی ترمیمی ، بیماریهای دهان و تشخیص، پریودنتولوژی، جراحی فک و دهان، اندودنتیکس ، بهداشت دهان و پیشگیری، تغذیه، بیماریهای درونی، ارتودنسی، گوش و حلق و بینی، بیماریهای روانی، دندانپزشکی کودکان، نظام پزشکی و طب قانونی، دندانپزشکی جامعهنگر، بیولوژی دهان، سمینار آسیبشناسی.
دارو سازی
داروسازی تلفیقی از علوم پایه و بالینی است و به همین دلیل توانمندی در دروس فیزیک، شیمی و زیستشناسی برای این رشته ضروری است. همچنین دانشجوی این رشته برای ارائه خدمات به بیماران باید بتواند با افراد به درستی ارتباط برقرار کرده و خوب صحبت کند و در ضمن فردی سختکوش و جدی باشد چون دروس این رشته بسیار فراگیر و متنوع بوده و هم جنبه حفظی و هم جنبه تحلیلی دارد و در نتیجه به همت و تلاش قابل توجه نیازمند است.
موقعیت شغلی در ایران :
حدود ۹۰ درصد فارغالتحصیلان این رشته جذب بازار کار میشوند که از این میان بیش از ۸۰ درصد جذب داروخانهها و مابقی در صنایع داروسازی (صنعت ساخت و کنترل دارو) و کارخانههای آرایشی ـ بهداشتی مشغول به کار میشوند یا در کارهای اجرایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فعالیت میکنند. از سوی دیگر در حال حاضر حدود ۹۷ درصد داروهای مورد نیاز کشور (از نظر عددی) در کارخانههای متعدد داروسازی داخل کشور ساخته میشود و بدون شک این کارخانهها به کارشناسان داروسازی نیاز دارند. این در حالی است که اکثر کارخانههای داروسازی کشور دارای واحدی به نام واحد تحقیقات هستند و امکان فعالیتهای تحقیقاتی برای فارغالتحصیلان علاقهمند مهیا است.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
بیولوژی نظری، فیزیک نظری، ریاضیات پایه و مقدمات آمار، شیمی عمومی، بیوشیمی ، فیزیولوژی ، شیمی آلی ، تشریح، اصول خدمات بهداشتی،آمار حیاتی، شیمی تجزیه، میکروبشناسی نظری و عملی، انگلشناسی و قارچشناسی، ایمونولوژی، کمکهای اولیه، کامپیوتر.
دروس تخصصی:
گیاهشناسی دارویی، اشکال دارویی، تغذیه و رژیم درمانی، مواد خوراکی نظری، مدیریت در داروسازی، درمانشناسی، اطلاعات دارویی، شیمی دارویی، فارماکولوژی، مفردات پزشکی ، فرآوردههای دارویی بیولوژیکی، فیزیکال فارماسی، روشهای دستگاهی، سمشناسی ، بیوفارماسی، داروسازی صنعتی ، کنترل میکروبی دارویی ، کارآموزی صنعت، زبان تخصصی، مقدمات داروسازی، گیاهشناسی داروسازی، کارآموزی داروخانه. (بیشتر درسهای این رشته همراه با آزمایشگاه ارائه میشود
فیزیو تراپی
یک دانشجوی رشته فیزیوتراپی باید صبر و حوصله بسیاری داشته باشد چون در نهایت باید با بیماران مختلفی از جمله افرادی که دچار سکته مغزی یا ضایعه مغزی شدهاند و یا عقبماندگی ذهنی دارند، کار کند و در اغلب مواقع نیز نتیجه کارش به تدریج ظاهر میشود. از سوی دیگر چون دانشجوی این رشته با دستگاههای الکتریکی متنوعی کار میکند، باید در درس فیزیک قوی بوده و همچنین به دلیل این که با بدن انسان به عنوان یک موجود زنده سروکار دارد، باید به درس زیستشناسی علاقهمند باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
در حال حاضر فارغالتحصیل فیزیوتراپی علاوه بر استخدام در مراکز دولتی میتواند بعد از گذراندن دوران طرح و همچنین به دست آوردن سابقه کار لازم (۶ سال سابقه کار برای فعالیت در مراکز استانها و ۳ سال سابقه کار برای فعالیت در شهرستانها) اقدام به تأسیس کلینیک خصوصی فیزیوتراپی کند. علاوه بر کار در کلنیک خصوصی همچنین میتواند جذب بیمارستانها، مراکز توانبخشی و فدراسیونهای ورزشی گردد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک برای فیزیوتراپی، فیزیولوژی عمومی، آناتومی (سر و گردن و تنه، اندام فوقانی، اندام سطحی، اندام تحتانی) ، بافت شناسی، آسیبشناسی، استخوان شناسی، روانشناسی عمومی و معلولین، روانپزشکی ، ژنتیک ، کمکهای اولیه، رشد روانی ـ حرکتی کودک، آناتومی اعصاب، فیزیولوژی، نورولوژی ، بیماریهای داخلی، بیماریهای قلب، عروق و تنفسی، روماتولوژی، جراحی عمومی، ارتوپدی ، رادیولوژی.
دروس تخصصی:
آشنایی با اصول توانبخشی و طب فیزیکی ، فیزیوتراپی (اعصاب ، بیماریهای قلب، عروق و تنفس، روماتولوژی ، جراحی ، ارتوپدی)، کینزیولوژی و بیومکانیک، حرکت درمانی، الکترو تراپی، اندامهای مصنوعی و وسایل کمکی، ارزشیابی و اندازهگیری ، ماساژ و اصول درمانهای دستی، زبان تخصصی، پروژه، کارآموزی.
دامپزشکی
یک دامپزشک باید به زیستشناسی علاقهمند بوده، به زبان انگلیسی تسلط داشته و قدرت تجزیه و تحلیل بالایی داشته باشد. چون بیمار او نمیتواند درد خود را بیان کند و دامپزشک باید خود موفق به شناخت بیماری گردد. بدون شک دانشجوی این رشته باید از سلامت جسمانی نیز برخوردار باشد اما قدرت بدنی در همه بخشهای دامپزشکی مطرح نیست.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغالتحصیلان دامپزشکی میتوانند در مراکز مختلفی از جمله سازمان دامپزشکی، مؤسسه تحقیقات و تولید واکسن رازی ، شرکتهای تولید دارو و فرآوردههای دامی، شرکتهای تولید مواد غذایی با فرآوردههای دامی، واحدهای دامپروری دولتی و خصوصی و آزمایشگاههای تشخیص بیماریهای دامی و بیماریهای انسانی فعالیت کنند یا خود بری معالجه حیوانات اهلی کلینیک دامپزشکی تأسیس کنند. گفتنی است که در اکثر کشورها از جمله کشور ما، دامپزشکان در تحقیقات پایه پزشکی نقش مهمی دارند برای مثال دکتر “جی ـ بانگ” عامل تب مالت انسان و سقط جنین دامها را کشف کرد. این توانایی از آنجا نشأت میگیرد که از یک طرف کار بادام محدودیت کار با انسان را ندارد؛ یعنی میشود بر روی تعداد زیادی از حیوانات با وجود احتمال بیماری یا مرگ آزمایش نمود و از سوی دیگر یک دامپزشک دید وسیعتری درباره حیوانات دارد و میتواند به روی حیوانات مختلف تحقیق کند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک پزشکی، بیوشیمی، فیزیولوژی، ژنتیک حیوانی، جانورشناسی عمومی، آمار حیاتی.
دروس اصلی:
اصول همهگیرشناسی، اصول تغذیه دام، تغذیه اختصاصی دام، تغذیه اختصاصی طیور، آسیبشناسی عمومی، آسیبشناسی اختصاصی، باکتریشناسی عمومی، باکتریشناسی اختصاصی و بیماریهای باکتریایی، کالبدشناسی پایه، کالبدشناسی مقایسهای، انگلشناسی و بیماریهای انگلی، قارچشناسی و بیماریهای قارچی، ویروسشناسی و بیماریهای ویروسی، ایمنشناسی و سرمشناسی، سمشناسی، فارماکولوژی، ماهیشناسی عمومی، جنینشناسی نظری، اصول انتخاب و تلقیح مصنوعی دام، بهداشت و پرورش دام، بهداشت و پرورش طیور، تکثیر و پرورش ماهی، پرورش و بیماریهای زنبور عسل، اصول اصلاحنژاد دام، اصول هوشبری نظری، اصول کالبدگشایی و نمونهبرداری، اصول معاینه دام.
دروس تخصصی:
بیماریهای اندامهای حرکتی، بیماریهای متابولیک دام ، بیماریهای درونی دامهای بزرگ ، بیماریهای درونی دامهای کوچک ، بیماریهای تولیدمثل دام، بیماریهای طیور، بیماریهای ماهی، بیماریهای مشترک انسان و دام، رادیولوژی دامپزشکی، جراحی عمومی دامهای بزرگ، جراحی عمومی دامهای کوچک، مسمومیتهای دام، مامایی دامپزشکی، کلینیکال پاتولوژی، بهداشت و صنایع شیر، کنترل کیفی و بهداشتی مواد غذایی، صنایع مواد غذایی با منشاء دامی نظری، زبان تخصصی.
دروس بالینی:
عملیات درمانگاهی دامهای بزرگ، عملیات درمانگاهی دامهای کوچک، عملیات درمانگاهی مامایی، عملیات درمانگاهی طیور، کارآموزی
رادیو لوژی
کار رادیولوژیست، یک کار بیمارستانی است. از همین رو دانشجوی این رشته باید حس کار در بیمارستان و با بیماران را داشته باشد. همچنین باید بتواند درسهایی را که در طول تحصیل به صورت تئوری فرا گرفته، در کار عملی مورد استفاده قرار دهد و در نهایت لازم است که در درسهای زیستشناسی، ریاضی و فیزیک توانمند باشد. تسلط به درسهای ریاضی و فزیک تا جایی مهم است که برخی از استادان رادیولوژی معتقدند که دانشجوی این رشته باید از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی و فنی انتخاب گردد. زیرا بدون آگاهی از اصول فیزیک که بر مبنای آن، کار تصویربرداری انجام میگیرد، امکان اشتباه در این کار وجود دارد.
موقعیت شغلی در ایران :
کار رادیولوژیست در مقطع کاردانی و کارشناسی یک کار اجرایی است. البته کاردان این رشته بیشتر تصویربرداری ساده مثل تصویربرداری از دست، پا و انگشتان را انجام میدهد و کارشناسان این رشته تصویربرداری اختصاصی یا تصویربرداری تداخلی مانند تصویربرداری از دستگاه گوارش یا عروق را بر عهده دارند. در ضمن کار با دستگاههایی مثل توموگرافی و MRI در محدوده فعالیت کارشناس این رشته است.در کل فارغالتحصیلان کاردانی این رشته در مؤسسههای تصویرنگاری و بیمارستانها میتوانند به عنوان مسؤول آمادهسازی دستگاههای مختلف رادیوگرافی، انجام عمل رادیولوژی، ظهور و ثبت کلیشههای رادیوگرافی فعالیت کنند.
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
فیزیک عمومی، تشریح، فیزیولوژی انسان، بهداشت عمومی.
دروس اصلی:
کمکهای اولیه و مراقبت از بیمار در بخش پرتوشناسی، تشریح استخوان و مفاصل، اصطلاحات پرتوشناسی و ترمینولوژی پزشکی.
دروس تخصصی:
فیزیک پرتوها، فیزیک پرتوشناسی تشخصیص، رادیوبیولوژی و حفاظت در برابر پرتوهای یونساز، روشهای پرتوگاری، رادیوگرافی با ماده حاجب، اصول تاریکخانه، اصول نگهداری و تعمیرات مقدماتی دستگاههای پرتوشناسی، ارزیابی تکنیکی فیلمهای پرتونگاری، کارآموزی بیمارستانی
علوم ازمایشگاهی
رشته علوم آزمایشگاهی به ویژه در مقطع کاردانی یک رشته عملی است و جوانانی که علاقهمند به کار عملی هستند و نسبت به بو یا آزمایش با ادرار و مدفوع حساس نیستند، در این رشته موفق میشوند. در ضمن لازم است که دانشجو به دروس شیمی و زیستشناسی علاقهمند باشد. گفتنی است که رشته علومآزمایشگاهی در کشور ما تا مقطع دکترا به صورت ناپیوسته دانشجو میپذیرد.
موقعیت شغلی در ایران :
رشته علومآزمایشگاهی از جمله رشتههایی است که بازار کار نسبتاً خوبی دارد. زیرا امروزه جامعه ما به امر بهداشت و سلامتی پی برده است و بی شک بدون استفاده از آزمایشگاههای تشخیص طبی حفظ سلامت جامعه و جلوگیری از شیوع بیماریهای عفونی و آلرژیها یا مبارزه با بیماریهای ژنتیکی امکانپذیر نیست.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک عمومی، فیزیک کاربردی، شیمی عمومی، بیوشیمی عمومی، فیزیولوژی، زیستشناسی، آناتومی.
دروس تخصصی:
مقدمات علوم آزمایشگاهی، شیمی و میکروبیولوژی مواد غذایی، زبان تخصصی، انگل و حشرهشناسی پزشکی، قارچشناسی پزشکی، ویروسشناسی پزشکی، ایمنی و سرمشناسی، باکتریشناسی پزشکی، خونشناسی، بانک خون، بیوشیمی بالینی، بافتشناسی، آسیبشناسی پزشکی، کارآموزی
اتاق عمل
دروس اصلی و تخصصی:
تکنیک اتاق عمل عمومی، فن پرستاری، فیزیولوژی، تشریح، شیمی آلی و بیوشیمی، بهداشت فردی و همگانی، انگلشناسی و میکروبشناسی، داروشناسی عمومی و تخصصی، جراحی عمومی و تخصصی، اصطلاحات پزشکی و اصطلاحات رایج در اتاق عمل، کارآموزی عمومی، جراحی زنان و زایمان، بیماریهای داخلی، آسیبشناسی، فیزیک پزشکی و کاربرد آن در اتاق عمل، خونشناسی و انتقال خون، بیهوشی، روشهای احیاء قلبی و ریوی، روانشناسی، کارآموزی در عرصه
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس علوم پایه:
بیوشیمی، بافتشناسی،، تشریح (نظری- عملی)، تشریح (آناتومی) (نظری ـ عملی)، فیزیولوژی(نظری ـ عملی)، ایمونولوژی(نظری)،اپیدمیولوژی، روانشناسی، جنینشناسی، تغذیه، ژنتیک، زبان تخصصی، آسیبشناسی عمومی، انگلشناسی، میکروبشناسی دوره فیزیوپاتولوژی این دوره شامل ۳۱ واحد درسی است که دو ترم تحصیلی طول خواهد کشید. در پایان این دوره معدل دانشجو از دروس فیزیوپاتولوژی، باید دستکم ۱۲ باشد، در غیر این صورت دانشجو باید درسهایی را که در آنها نمره کمتر از ۱۲ آورده است، مجدداً بخواند. حداکثر مدت مجاز،در مراحل اول و دوم (علوم پایه و فیزیوپاتولوژی) ۵ سال است. در پایان این دو دوره دانشجویانی که همهی واحدها را با موفقیت بگذرانند، به دورهی کارآموزی بالینی راه مییابند. باید توجه داشت که ملاک قبولی در امتحانات این مرحله، کسب حداقل نمره ۱۲ از ۲۰ است؛ در حالی که در دروس پایه، ملاک کسب نمره ۱۰ از ۲۰ میباشد.
دروس فیزیوپاتولوژی :
آسیبشناسی اختصاصی، فارماکولوژی، سیمیولوژی، دورههای فیزیوپاتولوژی ارگانها .دوره کارآموزی بالینی دانشجویان پزشکی در این مرحله قادر هستند تا آموختههای خود را از دروس مختلف با یافتههای بالینی از بیماران بستری در بیمارستانها تطبیق داده و با بهرهگیری مناسب از روشهای تشخیص آزمایشگاهی، بیماری را تشخیص دهند و اقدامات مناسب درمانی را برای بیمار انجام دهند. این دوره شامل ۹۷ واحد درسی است که در چهار بخش اصلی ارائه میگردد و عمدتاً مسائل رایج در پزشکی عمومی را شامل میشود که عبارتند از داخلی، جراحی، زنان و کودکان. در سایر بخشها که بخشهای فرعی محسوب میشوند نیز بیماریهای شایع در آنها آموزش داده میشود. با توجه به این مطلب، چهار رشته اصلی جراحی، داخلی، زنان و کودکان زمان بیشتری را به خود اختصاص میدهند. در دوره کارآموزی، دانشجویان باید روش برخورد با بیمار، تهیه شرح حال بیمار و نحوه تشخیص و درمان را فرا بگیرند تا در دوره بعدی – کارورزی- که خود تصمیم گیرنده خواهند بود، بتوانند به کمک بیماران بشتابند و تصمیمات لازم را اتّخاذ نمایند. در دوره کارآموزی نمره قبولی در دروس عملی و نظری ۱۲ است و معدّل کلّ دوره کارآموزی باید بالای ۱۴ باشد و چنانچه کمتر از ۱۴ باشد، باید واحدهای با نمره کمتر از ۱۴ تکرار شود تا معدل کل به ۱۴ برسد. در پایان این دوره، دانشجویان قبل از ورود به دوره کارورزی در امتحانی به نام امتحان جامع کارورزی شرکت مینمایند و پس از قبولی به دوره کارورزی وارد میشوند. چنانچه دانشجویی در امتحان مربوط قبول نگردد، حداکثر ۴ مرتبه میتواند در این امتحان شرکت نماید.
دروس کارآموزی بالینی :
بیماریهای اعصاب، بیماریهای عفونی، کارآموزی داخلی، بیماریهای جراحی، بیماریهای ارتوپدی، بیماریهای عفونی، کارآموزی جراحی، تاریخ و اخلاق پزشکی، بیماریهای کودکان، پزشکی قانونی و مسمومیتها، فارماکولوژی بالینی، کارآموزی چشم، کارآموزی پوست، کارآموزی بهداشت، کارآموزی بخش کودکان، بهداشت، کارآموزی گوش و حلق و بینی، کارآموزی ارتوپدی. بیماریهای زنان و زایمان، کارآموزی رادیولوژی، بیماریهای روانی، کارآموزی روانپزشکی.دوره کارورزی بالینی این دوره آخرین مرحله آموزش پزشکی است و آن را دوره انترنی نیز میگویند. این دوره ۶۴ واحد درسی است و ۱۸ ماه به طول میانجامد. در دوره کارورزی،دانشجویان مسؤولیت معاینهی بیماران و تشخیص و اقدامات درمانی را در بیمارستان بر عهده خواهند داشت و آموختههای خود را در دورههای قبل به طور عملی انجام خواهند داد تا آماده پذیرش شغل پزشکی در جامعه شوند و بتوانند به طور مستقل به درمان بیماران بپردازند. در پایان این دوره و قبل از فراغت از تحصیل، کارورزان باید درس پایاننامه را که ۶ واحد درسی است، آغاز کنند.
دروس کارورزی بالینی:
کارورزی بخش جراحی، کارورزی بخش چشم، کارورزی بخش سوانح و سوختگی، کارورزی بخش ارتوپدی، کارورزی بخش ارولوژی، کارورزی بخش اطفال، کارورزی بخش بهداشت، کارورزی بخش گوش و حلق و بینی، کارورزی بخش داخلی، کارورزی بخش زنان و زایمان، کارورزی بخش اورژانس، کارورزی بخش نفرولوژی، کارورزی بخش پوست، کارورزی بخش روانپزشکی .
تواناییهای لازم :
تصور بسیاری از داوطلبان ورود به دانشگاه به خصوص داوطلبان علاقهمند به رشته پزشکی این است که دانشگاه مثل یک قیف برعکس است که ورود به آن مشکل و خروج از آن بسیار ساده است. در حالی که به گفته دانشجویان این رشته، یک دانشجوی پزشکی باید آمادگی مطالعه، تحقیق و پژوهش را در حد بسیار گسترده و فراگیر داشته باشد؛ یعنی اگر دانشجو بسیار کوشا و علاقهمند نباشد و تنها برای عنوان “دکتری” وارد این رشته شده باشد، حتی نمیتواند مدرک دکترای عمومی خود را به دست بیاورد. زیرا دوره پزشکی عمومی نسبت به رشتههای دیگر، طولانیتر است و در طی این مدت دانشجو باید درسهای متعدد، متنوع، حجیم و نسبتاً پیچیده و دشواری را مطالعه کند.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه از گوشه و کنار میشنویم که برای فارغالتحصیلان پزشکی بازار کار مناسبی وجود ندارد. در حالی که هنوز در بسیاری از شهرهای کوچک و مناطق محروم با کمبود پزشک مواجه هستیم. از سوی دیگر فارغالتحصیل پزشکی حتماً نباید در مطب بنشیند و نسخه بنویسد، بلکه در زمینه پزشکی شغلهای مختلفی هست که میتوان انجام داد. برای مثال زمینههای تحقیقی بسیاری در این رشته وجود دارد. امّا متأسفانه تعداد فارغالتحصیلانی که مایلند در این زمینه کار کنند، بسیار انگشتشمار است
دندان پزشکی
یک دندانپزشک عمومی با بینش هنری، کارش را آغاز و به پایان میرساند. چرا که او در هنگام تراش دندان، ردیف کردن، ساخت و ترمیم دندان و موارد دیگر باید از خلاقیت هنری خویش بهره برده و دارای نگرش کارشناسانه هنری باشد. همچنین دانشجوی این رشته باید از دستهایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دستهایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی را انجام داد.در نهایت باید گفت که هرآنچه یک دانشآموز در درس زیستشناسی دوره دبیرستان خود فرا میگیرد، به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی وآسیبشناسی که دانشجویان در دوسال اول تحصیل با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه میکنند.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه در کشور ما فرصتهای شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ما است و دیگر اینکه در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. البته افزایش تعداد دندانپزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسیها و پیشبینیهای جوامع علمی خارج از کشور، در سال ۲۰۳۰ میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازهای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی باز میگردد و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا میکند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک پزشکی، بیوشیمی نظری، بیوشیمی عملی، آناتومی نظری، آناتومی عملی، بافتشناسی انسانی نظری، بافتشناسی انسانی عملی، فیزیولوژی نظری، فیزیولوژی عملی، ژنتیک انسانی، جنینشناسی عمومی، میکروبشناسی نظری، میکروبشناسی عملی، ایمنیشناسی نظری، ایمنیشناسی عملی، آسیبشناسی عمومی، آمار پزشکی و دندانپزشکی و روش تحقیق ، بهداشت عمومی و اکولوژی محیط زیست.
دروس تخصصی:
کالبدشناسی و مورفولوژی دندان ، پروتز کامل ، مواد دندانی، رادیولوژی دهان، فارماکولوژی، جنین و بافت شناسی فک و دهان ، آسیبشناسی، پروتز ثابت ، پروتز پارسیل، دندانپزشکی ترمیمی ، بیماریهای دهان و تشخیص، پریودنتولوژی، جراحی فک و دهان، اندودنتیکس ، بهداشت دهان و پیشگیری، تغذیه، بیماریهای درونی، ارتودنسی، گوش و حلق و بینی، بیماریهای روانی، دندانپزشکی کودکان، نظام پزشکی و طب قانونی، دندانپزشکی جامعهنگر، بیولوژی دهان، سمینار آسیبشناسی.
دارو سازی
داروسازی تلفیقی از علوم پایه و بالینی است و به همین دلیل توانمندی در دروس فیزیک، شیمی و زیستشناسی برای این رشته ضروری است. همچنین دانشجوی این رشته برای ارائه خدمات به بیماران باید بتواند با افراد به درستی ارتباط برقرار کرده و خوب صحبت کند و در ضمن فردی سختکوش و جدی باشد چون دروس این رشته بسیار فراگیر و متنوع بوده و هم جنبه حفظی و هم جنبه تحلیلی دارد و در نتیجه به همت و تلاش قابل توجه نیازمند است.
موقعیت شغلی در ایران :
حدود ۹۰ درصد فارغالتحصیلان این رشته جذب بازار کار میشوند که از این میان بیش از ۸۰ درصد جذب داروخانهها و مابقی در صنایع داروسازی (صنعت ساخت و کنترل دارو) و کارخانههای آرایشی ـ بهداشتی مشغول به کار میشوند یا در کارهای اجرایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فعالیت میکنند. از سوی دیگر در حال حاضر حدود ۹۷ درصد داروهای مورد نیاز کشور (از نظر عددی) در کارخانههای متعدد داروسازی داخل کشور ساخته میشود و بدون شک این کارخانهها به کارشناسان داروسازی نیاز دارند. این در حالی است که اکثر کارخانههای داروسازی کشور دارای واحدی به نام واحد تحقیقات هستند و امکان فعالیتهای تحقیقاتی برای فارغالتحصیلان علاقهمند مهیا است.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
بیولوژی نظری، فیزیک نظری، ریاضیات پایه و مقدمات آمار، شیمی عمومی، بیوشیمی ، فیزیولوژی ، شیمی آلی ، تشریح، اصول خدمات بهداشتی،آمار حیاتی، شیمی تجزیه، میکروبشناسی نظری و عملی، انگلشناسی و قارچشناسی، ایمونولوژی، کمکهای اولیه، کامپیوتر.
دروس تخصصی:
گیاهشناسی دارویی، اشکال دارویی، تغذیه و رژیم درمانی، مواد خوراکی نظری، مدیریت در داروسازی، درمانشناسی، اطلاعات دارویی، شیمی دارویی، فارماکولوژی، مفردات پزشکی ، فرآوردههای دارویی بیولوژیکی، فیزیکال فارماسی، روشهای دستگاهی، سمشناسی ، بیوفارماسی، داروسازی صنعتی ، کنترل میکروبی دارویی ، کارآموزی صنعت، زبان تخصصی، مقدمات داروسازی، گیاهشناسی داروسازی، کارآموزی داروخانه. (بیشتر درسهای این رشته همراه با آزمایشگاه ارائه میشود
فیزیو تراپی
یک دانشجوی رشته فیزیوتراپی باید صبر و حوصله بسیاری داشته باشد چون در نهایت باید با بیماران مختلفی از جمله افرادی که دچار سکته مغزی یا ضایعه مغزی شدهاند و یا عقبماندگی ذهنی دارند، کار کند و در اغلب مواقع نیز نتیجه کارش به تدریج ظاهر میشود. از سوی دیگر چون دانشجوی این رشته با دستگاههای الکتریکی متنوعی کار میکند، باید در درس فیزیک قوی بوده و همچنین به دلیل این که با بدن انسان به عنوان یک موجود زنده سروکار دارد، باید به درس زیستشناسی علاقهمند باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
در حال حاضر فارغالتحصیل فیزیوتراپی علاوه بر استخدام در مراکز دولتی میتواند بعد از گذراندن دوران طرح و همچنین به دست آوردن سابقه کار لازم (۶ سال سابقه کار برای فعالیت در مراکز استانها و ۳ سال سابقه کار برای فعالیت در شهرستانها) اقدام به تأسیس کلینیک خصوصی فیزیوتراپی کند. علاوه بر کار در کلنیک خصوصی همچنین میتواند جذب بیمارستانها، مراکز توانبخشی و فدراسیونهای ورزشی گردد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک برای فیزیوتراپی، فیزیولوژی عمومی، آناتومی (سر و گردن و تنه، اندام فوقانی، اندام سطحی، اندام تحتانی) ، بافت شناسی، آسیبشناسی، استخوان شناسی، روانشناسی عمومی و معلولین، روانپزشکی ، ژنتیک ، کمکهای اولیه، رشد روانی ـ حرکتی کودک، آناتومی اعصاب، فیزیولوژی، نورولوژی ، بیماریهای داخلی، بیماریهای قلب، عروق و تنفسی، روماتولوژی، جراحی عمومی، ارتوپدی ، رادیولوژی.
دروس تخصصی:
آشنایی با اصول توانبخشی و طب فیزیکی ، فیزیوتراپی (اعصاب ، بیماریهای قلب، عروق و تنفس، روماتولوژی ، جراحی ، ارتوپدی)، کینزیولوژی و بیومکانیک، حرکت درمانی، الکترو تراپی، اندامهای مصنوعی و وسایل کمکی، ارزشیابی و اندازهگیری ، ماساژ و اصول درمانهای دستی، زبان تخصصی، پروژه، کارآموزی.
دامپزشکی
یک دامپزشک باید به زیستشناسی علاقهمند بوده، به زبان انگلیسی تسلط داشته و قدرت تجزیه و تحلیل بالایی داشته باشد. چون بیمار او نمیتواند درد خود را بیان کند و دامپزشک باید خود موفق به شناخت بیماری گردد. بدون شک دانشجوی این رشته باید از سلامت جسمانی نیز برخوردار باشد اما قدرت بدنی در همه بخشهای دامپزشکی مطرح نیست.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغالتحصیلان دامپزشکی میتوانند در مراکز مختلفی از جمله سازمان دامپزشکی، مؤسسه تحقیقات و تولید واکسن رازی ، شرکتهای تولید دارو و فرآوردههای دامی، شرکتهای تولید مواد غذایی با فرآوردههای دامی، واحدهای دامپروری دولتی و خصوصی و آزمایشگاههای تشخیص بیماریهای دامی و بیماریهای انسانی فعالیت کنند یا خود بری معالجه حیوانات اهلی کلینیک دامپزشکی تأسیس کنند. گفتنی است که در اکثر کشورها از جمله کشور ما، دامپزشکان در تحقیقات پایه پزشکی نقش مهمی دارند برای مثال دکتر “جی ـ بانگ” عامل تب مالت انسان و سقط جنین دامها را کشف کرد. این توانایی از آنجا نشأت میگیرد که از یک طرف کار بادام محدودیت کار با انسان را ندارد؛ یعنی میشود بر روی تعداد زیادی از حیوانات با وجود احتمال بیماری یا مرگ آزمایش نمود و از سوی دیگر یک دامپزشک دید وسیعتری درباره حیوانات دارد و میتواند به روی حیوانات مختلف تحقیق کند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک پزشکی، بیوشیمی، فیزیولوژی، ژنتیک حیوانی، جانورشناسی عمومی، آمار حیاتی.
دروس اصلی:
اصول همهگیرشناسی، اصول تغذیه دام، تغذیه اختصاصی دام، تغذیه اختصاصی طیور، آسیبشناسی عمومی، آسیبشناسی اختصاصی، باکتریشناسی عمومی، باکتریشناسی اختصاصی و بیماریهای باکتریایی، کالبدشناسی پایه، کالبدشناسی مقایسهای، انگلشناسی و بیماریهای انگلی، قارچشناسی و بیماریهای قارچی، ویروسشناسی و بیماریهای ویروسی، ایمنشناسی و سرمشناسی، سمشناسی، فارماکولوژی، ماهیشناسی عمومی، جنینشناسی نظری، اصول انتخاب و تلقیح مصنوعی دام، بهداشت و پرورش دام، بهداشت و پرورش طیور، تکثیر و پرورش ماهی، پرورش و بیماریهای زنبور عسل، اصول اصلاحنژاد دام، اصول هوشبری نظری، اصول کالبدگشایی و نمونهبرداری، اصول معاینه دام.
دروس تخصصی:
بیماریهای اندامهای حرکتی، بیماریهای متابولیک دام ، بیماریهای درونی دامهای بزرگ ، بیماریهای درونی دامهای کوچک ، بیماریهای تولیدمثل دام، بیماریهای طیور، بیماریهای ماهی، بیماریهای مشترک انسان و دام، رادیولوژی دامپزشکی، جراحی عمومی دامهای بزرگ، جراحی عمومی دامهای کوچک، مسمومیتهای دام، مامایی دامپزشکی، کلینیکال پاتولوژی، بهداشت و صنایع شیر، کنترل کیفی و بهداشتی مواد غذایی، صنایع مواد غذایی با منشاء دامی نظری، زبان تخصصی.
دروس بالینی:
عملیات درمانگاهی دامهای بزرگ، عملیات درمانگاهی دامهای کوچک، عملیات درمانگاهی مامایی، عملیات درمانگاهی طیور، کارآموزی
رادیو لوژی
کار رادیولوژیست، یک کار بیمارستانی است. از همین رو دانشجوی این رشته باید حس کار در بیمارستان و با بیماران را داشته باشد. همچنین باید بتواند درسهایی را که در طول تحصیل به صورت تئوری فرا گرفته، در کار عملی مورد استفاده قرار دهد و در نهایت لازم است که در درسهای زیستشناسی، ریاضی و فیزیک توانمند باشد. تسلط به درسهای ریاضی و فزیک تا جایی مهم است که برخی از استادان رادیولوژی معتقدند که دانشجوی این رشته باید از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی و فنی انتخاب گردد. زیرا بدون آگاهی از اصول فیزیک که بر مبنای آن، کار تصویربرداری انجام میگیرد، امکان اشتباه در این کار وجود دارد.
موقعیت شغلی در ایران :
کار رادیولوژیست در مقطع کاردانی و کارشناسی یک کار اجرایی است. البته کاردان این رشته بیشتر تصویربرداری ساده مثل تصویربرداری از دست، پا و انگشتان را انجام میدهد و کارشناسان این رشته تصویربرداری اختصاصی یا تصویربرداری تداخلی مانند تصویربرداری از دستگاه گوارش یا عروق را بر عهده دارند. در ضمن کار با دستگاههایی مثل توموگرافی و MRI در محدوده فعالیت کارشناس این رشته است.در کل فارغالتحصیلان کاردانی این رشته در مؤسسههای تصویرنگاری و بیمارستانها میتوانند به عنوان مسؤول آمادهسازی دستگاههای مختلف رادیوگرافی، انجام عمل رادیولوژی، ظهور و ثبت کلیشههای رادیوگرافی فعالیت کنند.
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
فیزیک عمومی، تشریح، فیزیولوژی انسان، بهداشت عمومی.
دروس اصلی:
کمکهای اولیه و مراقبت از بیمار در بخش پرتوشناسی، تشریح استخوان و مفاصل، اصطلاحات پرتوشناسی و ترمینولوژی پزشکی.
دروس تخصصی:
فیزیک پرتوها، فیزیک پرتوشناسی تشخصیص، رادیوبیولوژی و حفاظت در برابر پرتوهای یونساز، روشهای پرتوگاری، رادیوگرافی با ماده حاجب، اصول تاریکخانه، اصول نگهداری و تعمیرات مقدماتی دستگاههای پرتوشناسی، ارزیابی تکنیکی فیلمهای پرتونگاری، کارآموزی بیمارستانی
علوم ازمایشگاهی
رشته علوم آزمایشگاهی به ویژه در مقطع کاردانی یک رشته عملی است و جوانانی که علاقهمند به کار عملی هستند و نسبت به بو یا آزمایش با ادرار و مدفوع حساس نیستند، در این رشته موفق میشوند. در ضمن لازم است که دانشجو به دروس شیمی و زیستشناسی علاقهمند باشد. گفتنی است که رشته علومآزمایشگاهی در کشور ما تا مقطع دکترا به صورت ناپیوسته دانشجو میپذیرد.
موقعیت شغلی در ایران :
رشته علومآزمایشگاهی از جمله رشتههایی است که بازار کار نسبتاً خوبی دارد. زیرا امروزه جامعه ما به امر بهداشت و سلامتی پی برده است و بی شک بدون استفاده از آزمایشگاههای تشخیص طبی حفظ سلامت جامعه و جلوگیری از شیوع بیماریهای عفونی و آلرژیها یا مبارزه با بیماریهای ژنتیکی امکانپذیر نیست.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک عمومی، فیزیک کاربردی، شیمی عمومی، بیوشیمی عمومی، فیزیولوژی، زیستشناسی، آناتومی.
دروس تخصصی:
مقدمات علوم آزمایشگاهی، شیمی و میکروبیولوژی مواد غذایی، زبان تخصصی، انگل و حشرهشناسی پزشکی، قارچشناسی پزشکی، ویروسشناسی پزشکی، ایمنی و سرمشناسی، باکتریشناسی پزشکی، خونشناسی، بانک خون، بیوشیمی بالینی، بافتشناسی، آسیبشناسی پزشکی، کارآموزی
اتاق عمل
دروس اصلی و تخصصی:
تکنیک اتاق عمل عمومی، فن پرستاری، فیزیولوژی، تشریح، شیمی آلی و بیوشیمی، بهداشت فردی و همگانی، انگلشناسی و میکروبشناسی، داروشناسی عمومی و تخصصی، جراحی عمومی و تخصصی، اصطلاحات پزشکی و اصطلاحات رایج در اتاق عمل، کارآموزی عمومی، جراحی زنان و زایمان، بیماریهای داخلی، آسیبشناسی، فیزیک پزشکی و کاربرد آن در اتاق عمل، خونشناسی و انتقال خون، بیهوشی، روشهای احیاء قلبی و ریوی، روانشناسی، کارآموزی در عرصه