06-06-2015، 22:24
20 مهر را بنام روز بزرگداشت حافظ نام گذاری کرده اند؟
سال 1375 بود که اختصاص روزهایی از سال به دو شاعر بزرگ شیرازی، سعدی و حافظ به ذهن کوروش کمالی سروستانی رسید. او در آن زمان، رییس بنیاد فارس شناسی بود و برنامه هایی برای توسعه فرهنگی استان داشت. کمالی سروستانی این ایده را بر اساس تجربه برخی کشورهای دیگر مثل ترکیه در مورد مولوی و انگلستان در مورد شکسپیر مطرح کرد. او شک نداشت که می خواهد ایده بزرگداشت حافظ و سعدی در روزهای معینی از سال را عملی کند ولی باید در مورد انتخاب این روزها با دیگران مشورت می کرد.
به همین دلیل موضوع را با جمعی از ادیبان مانند بهاءالدین خرمشاهی، منصور رستگار فسایی و شادروان عبدالحسین زرین کوب و نیز جمع ادبی یاران یکشنبه در میان نهاد. در نهایت، روز اول اردیبهشت ماه یاد روز سعدی نام گرفت و 20 مهر ماه به عنوان روز بزرگداشت حافظ انتخاب شد.
در مورد اول اردیبهشت ماه بین ادیبان اجماع وجود داشت زیرا سعدی گلستان و بوستان را در اردیبهشت ماه سروده و در ابتدای گلستان نیز از اردیبهشت ماه جلالی سخن گفته است. اما در مورد اختصاص بیستم مهر ماه به روز حافظ اتفاق نظر وجود نداشت.
کمالی سروستانی در مورد دلیل انتخاب این روز می گوید: ما نمی توانستیم در فصل بهار دو روز را به شاعران شیرازی اختصاص دهیم. در دو فصل تابستان و زمستان هم آب و هوای شیراز چندان مناسب نیست به همین دلایل سه فصل مذکور کنار گذاشته شد.
او می افزاید: اما چند دلیل برای انتخاب بیستم مهرماه به عنوان روز حافظ وجود داشت. از یک سو آب و هوای شیراز در فصل پاییز و به ویژه مهر ماه دوباره بهاری می شود. ازسوی دیگر کلمه مهر در اشعار حافظ زیاد تکرار شده است و به عبارت دیگر بسامد واژگانی آن بالاست به گونه ای که فقط خود کلمه مهر بدون مشتقاتش 70 بار در دیوان او به کار رفته است.
این کلمه در معانی مختلف در دیوان حافظ دیده می شود؛ هم به معنای مهر، محبت خورشید و هم به عنوان اشاره ای به جشن مهرگان. به همین دلایل به نظر می رسید مهر ماه زمان مناسبی برای بزرگداشت حافظ باشد.
اما چرا بیستم مهر ماه؟ کمالی سروستانی پاسخ می دهد:
20 عددی است که در یاد می ماند، همچنین می تواند یک ارزش گذاری برای شعر حافظ هم تلقی شود. ضمن آنکه در روز بیستم مهر ماه، مدت زمان قابل توجهی از آغاز به کار مدارس و دانشگاه ها نیز گذشته است و اذهان مردم مشغول واقعه شروع سال تحصیلی نیست.
پس از رایزنی با تعدادی از ادبا و انتخاب روزهایی برای بزرگداشت سعدی و حافظ در سال 1376، این امر اعلام شد. پیش از آن هیچ روزی در ایران به عنوان یک روز فرهنگی و به نام شاعر یا نویسنده ای نامگذاری نشده بود. اما این روزها هنوز جنبه رسمی نداشتند.